2.1 Zoektocht naar stamvaders

Toen Albert Martens in 1969 “Stam Martens, Mededelingsblad van de families Martens en aanverwanten” opstartte, tijdschrift waarmee hij de afstammelingen van de gemeenschappelijke stamvader Petrus-Francies Martens (1810-1900) poogde te bereiken, was zijn opzoekwerk reeds opgeklommen tot Pieter Martens (+1653), oud-grootvader van voormelde Petrus Martens. Vermits de parochiale registers van Bellem slechts vanaf 1616, en deze van Hansbeke slechts vanaf 1624 werden bijgehouden, werd Pieter als het voorlopig eindpunt aangegeven.In zijn zoektocht naar vroegere stamvaders dienden andere bronnen te worden aangesproken, zoals staten van goed, wettelijke passeringen e.a..

In september 1970(Stam Martens, vol. 2, nr 1, pp 4-8) begeleidde hij zijn lezers in zijn speurtocht naar een vroegere stamvader, namelijk Jacques Martens(+ Hansbeke, 1618).

1. 27^ste van de Laumaent (27 januari) 1624 trouwt Pieter Martens voor pastoor J. Mares te Bellem met Tanneken (Anna) Steyaert. De trouwakte in het parochiaal register is in het Middelnederlands gesteld en luidt woordelijk: 27 van Lau 1624 trouden bij mij, pasteur, Pieter Martens ende Tanneken Steyaert, present Jan Martens ende Stoffel Martens ende andere. Uit deze zeer korte huwelijksakte blijkt geenszins of Jan en Stoffel broers of ooms waren van Pieter. Wel is het waarschijnlijk dat het twee broers waren.

2. In het archieffonds van de parochie Bellem wordt een rentebrief gevonden, gedateerd 13 februari 1629, gesloten voor de Eersaeme Pieter Van Kerrebrouck, Bailliu, Joos Van Speybroeck, Burchmeestere, Marten Rootsaert ende Joos Dobbelaere, Schepenen van de Heerlijckhede ende Vierschaere van de prochie van Bellem ende Schuervelt waaruit blijkt dat een zekere Baudewijn Denijs en Philippus De Crock, kerckmeestere van Bellem een lening hebben aangegaan van 16 pond grootten bij een zekere Pieter Martens en diensvolgens aan Pieter een rente dienden te betalen van 20 schellingen ’s jaars. Deze Pieter Martens wordt in deze akte vermeld als zoon van Jacques(Jacobus of Jacob). Hiermee is niet bewezen dat het om dezelfde Pieter Martens gaat die in 1624 in Bellem huwde, maar wel staat vast dat de vader van deze “renteheffer” of geldschieter Jacques Martens was.

3. Volgens het parochiaal overlijdensregister van Bellem overleed op 8 juli 1653 een Pieter Martens, zoon van Jacobus en Livina Claeys. In deze akte werd noch de ouderdom noch de eventuele vrouw van Pieter vernoemd, zodat het nog niet met zekerheid was bewezen dat het om dezelfde Pieter, vermeld in één van de vorige akten, ging. Nochtans werd hier opnieuw de naam van Jacobus Martens vernoemd zodat de verwantschap tussen een zoon Pieter en een vader Jacques nogmaals werd onderlijnd.

4. In het archieffonds van Hansbeke bevindt zich een verkoopakte, gepasseerd op 18 maart 1620 voor Lieven Van Kerrebrouck, Bailliu, Joos De Meyere ende Jan Van Hulle, Schepenen van de Heerlijckhede ende Vierschaere van de prochie van Hansbeke waaruit blijkt dat Joos Van Renterghem, fs Lauwerijn en Livina Claeys zijn echtgenote, tevoren weduwe van Jacques Martens, in zijn leven Bailliu van Hansbeke, aan Jan Martens, zoon van de voornoemde Jacques, een partij land van drie honderd roeden grootte gelegen op de wijk Zande verkocht hadden.

Uit de gegevens van deze en vorige akten kunnen reeds belangrijke en vaststaande conclusies worden getrokken:

Jacques Martens, eertijds bailliu van Hansbeke, was gehuwd met Livina Claeys en blijkbaar voor 1620 gestorven aangezien dezelfde Livina Claeys, vermeld als zijn weduwe, voor 18 maart 1620, datum van de laatstgenoemde akte, hertrouwd was met Joos Van Renterghem. Vermelde Jan Martens was de zoon van Jacques en Livina Claeys, terwijl Joos Van Renterghem zijn stiefvader was. Jan kocht dus een partij land aan zijn moeder en zijn stiefvader. De in Bellem op 8 juli 1653 overleden Pieter Martens, zoon van Jacques en Livina Claeys, was dus een broer van de voornoemde Jan Martens. Het stond echter nog niet tenvolle vast dat de vermelde in Bellem gehuwde Pieter Martens de broer was van Jan en eveneens de zoon was van Jacques en Livina Claeys, maar de reeds verzamelde gegevens wijzen toch in die richting (cfr huwelijksakte met getuige Jan Martens).

5. Het bewijs hieromtrent werd uiteindelijk gevonden in de doopakte van Vijntjen (Livina) Martens, oudste dochter en eerste kind van de in Bellem gehuwde Pieter Martens en Tanneken Steyaert, die te Bellem werd geboren op 19 maart 1625. Haar peter was Joos Van Renterghem, en het werd dus meteen duidelijk dat deze de stiefvader was van haar vader Pieter Martens.

Samenvattend: Jacques Martens, gehuwd met Livina Claeys, bailliu van Hansbeke, had een zoon Jan en een zoon Pieter. Deze Pieter huwde te Bellem met Tanneken Steyaert op 27 januari 1624, toen zijn vader reeds overleden was, en stierf te Bellem op 8 juli 1653. Livina Claeys hertrouwde blijkbaar te Hansbeke, voor begin 1620, met Joos Van Renterghem, stiefvader van Jan en Pieter en peter van het eerste kindje van Pieter, namelijk Vijntjen, geboren te Bellem op 19 maart 1625.