Parochie Sint-Martinus Retie

Erik Buys is een gedreven godsdienstleraar aan het Sint-Jozefscollege in Aalst en initiatiefnemer van een petitie voor het behoud van het vak godsdienst. In een sterk pleidooi verdedigt hij het vak tegen vooroordelen die verspreid worden om het alternatieve vak LEF te promoten. Het pleidooi lezen en ondertekenen kan via de website van Thomas Godsdienstonderwijs.

Ik reageer vooral tegen de zogenaamd neutrale positie die voorstanders van het LEF-vak propageren, zegt Erik Buys. Als je het hebt over levensbeschouwing, kijk je zelf ook altijd door een bepaalde bril. En daarover moet je eerlijk zijn, tenminste als je een totalitaire tendens in je denken (en dat van de leerlingen) wil vermijden. Dat doen leerkrachten katholieke godsdienst en dat is precies een van de inhoudelijke sterktes van het vak, vindt de leraar.

Als je een neutrale positie claimt, ben je niet anders dan wie een rechtstreekse toegang tot een goddelijk standpunt denkt te bezitten.

Je kan als filosofieprofessor aan je studenten vragen om de mens te beschrijven door de bril van Immanuel Kant, of door die van Freud, en je kan daarover objectiveerbare examens geven. Maar je kan principieel niet claimen dat jij de mens op een neutrale manier beschrijft en eisen dat studenten die beschrijving blindelings aanvaarden. Zo redeneert Buys.

Het vak RKG opent de ruimte voor levensbeschouwelijke reflectie en (zelf)kritiek bij leerlingen, precies omdat het de neutraliteitsclaim weigert.

De godsdienstleraar weerlegt in zijn artikel de vaak herhaalde kritiek dat het vak geen oog zou hebben voor de pluralistische realiteit. Zoals enkele verplichte taalvakken op school leerlingen op termijn de vrijheid bieden om met gelijk welke taal aan de slag te gaan, zo is het ook met levensbeschouwelijke vakken, stelt hij.

Buys: De spiritualiteit van de zelfkritiek is een belangrijke emancipatorische voorwaarde om op een waarachtige manier andersdenkenden te ontmoeten, voorbij onverschilligheid en vooroordelen. Het is een van de voornaamste betrachtingen van het godsdienstonderwijs, en van cruciaal belang voor een duurzame attitude van geëngageerd en authentiek burgerschap.

Ten slotte besteedt het vak rooms-katholieke godsdienst aandacht aan die aspecten van mens-zijn die in deze utilitaire samenleving elders nauwelijks aan bod komen, vindt de leraar.

Het vak godsdienst helpt leerlingen zichzelf te ontdekken als sociale, historische, filosofische, morele, esthetische en spirituele wezens, en niet louter als consumenten.

De christelijke traditie vormt daarbij een bevoorrechte toegangspoort door haar grote historische rol (van de godsdienstoorlogen tot de ontwikkeling van het humanisme), zo luidt het. Een grondige kennis van de christelijke traditie is sowieso onontbeerlijk voor een goed en kritisch begrip van de huidige cultuur.