ZIJN ER NOG FLANDRIENS BIJ DE POST?

In 2016 mocht ik van dichtbij en van op de fiets de start van de Giro d’ Italia meemaken in Amsterdam. In de marge van de proloog beleefde ik in de Brakke Grond, het Vlaamse Cultuurhuis in Amsterdam, een tentoonstelling van fotograaf Stephan Vanfleteren over het leven van de flandriens. Een flandrien is een wielrenner die een wielerwedstrijd hard maakt door voortdurend te kiezen voor de aanval en te blijven rijden tot hij doodvermoeid de streep bereikt. Het was een doordringende fotoverzameling in zwart-wit die past bij de grijze luchten die onwegblaasbaar over het echte Vlaanderen van de fiets hangen. Er waren heel sterke foto’s bij: twaalf beelden van de beklimming van de Muur in Geraardsbergen. Opvallend was de foto die verwees naar Frank Vandenbroucke waarbij op het asfalt van de Vlaamse wegen “God is terug” stond gekalkt met een ironische verwijzing naar zijn zoveelste rentree. En ergens in een verloren hoekje een beeld van een postbode die zich zwalpend op de Eikenberg hijst en waarschijnlijk door kenners als “vergeten te eten” zou getaxeerd worden. Postbodes zijn altijd een beetje flandrien geweest en dat besefte ik enkele weken later toen de postbode in mijn straat achterbleef met een achterband die zijn laatste verzuchting had uitgeblazen.

Het leek of een coureur door zijn sponsor in de steek werd gelaten. Op datzelfde moment genoot ik van de weldoende invloed van de vernieuwing van straatgoten en voetpaden voor mijn deur. Zo’n onderneming brengt putten mee, steenpuin om de garages bereikbaar te houden, vuile voeten in de gang en dito ongemakken. Om de ongelukkige postman terug te fiets te helpen, belde mijn buurman om te vragen of ik soms het telefoonnummer van de plaatselijke post kende, maar het jarenlang gekende nummer deed het niet meer. Ongevraagd deelde een stem me mee dat voor een betere hulpverlening zou doorgeschakeld worden naar een broussecentrale in Brussel. Daar werd ik overstelpt met nummers van druktoetsen en mogelijke diensten, maar er bleek zowaar geen keuzenummer voorradig voor het melden van een postbode met een platte band. Via een nummer voor vragen over beleggingen, leidde een enerverend muziekje me gelaten naar ons postkantoor. Daar beloofde men een reservefiets voor de pechpostbode met panne die twee uur nodig had om zijn ploegbaas met het rode posthoorntje te bereiken. Een verlossend autootje van taxipost bracht de oplossing. De postman die voorbestemd was om flandrien te zijn – door weer, wind en hindernissen – stond hulpeloos aan de kant.

Twee dagen later viel een brief in de bus van de bewoner van het pand dat het mijne was, waarbij ik als geachte werd aangesproken. Met deze wilden ze mij vanuit Wilrijk op de hoogte brengen dat ik gedurende de resterende tijd van de straatwerken (van begin tot einde juni) hoogstpersoonlijk mijn post mocht komen afhalen (4 km verder) bij Tante Post in Aartselaar. De veiligheid van de postbode kon niet meer gegarandeerd worden en hij mocht met de fiets zijn werk niet meer doen. De flandrien in mezelf kwam boven en vier dagen later besloot ik mijn geaccidenteerd onveilig parcours te verlaten en me met de fiets ter gemeentecentrum te wagen. Ik bood me aan voor mijn postverzameling. Toen bleek dat mijn poststukken zich al in mijn brievenbus genesteld hadden. Men vertelde erbij dat dit in de toekomst nog zou gebeuren, telkens als een reservepostbode ter beschikking was. Ik vroeg of het niet slim was om af en toe eens te bellen of er post bedeeld was of dat ik zelf moest langs komen. Ik besefte meteen dat ik toch niet naar de eigen post kon bellen en voelde mij als een postbode met een leeglopende achterband die door zijn sponsor in de steek was gelaten. Mijn flandriengehalte daalde zichtbaar.

Een postbodeis iemand die de laatste handelingen van de postbestellingen uitvoert , namelijk een deel van de sorteerwerkzaamheden en het daadwerkelijk afleveren van de post in de brievenbus van de geadresseerde. Onze facteur bezorgt de mensen dagelijks veel plezier met brieven en pakjes en zelfs reclamedrukwerk hoewel je dat zo niet mag noemen. Vroeger kon je hem/haar met Nieuwjaar nog een borrel en een babbel aanbieden maar de flandriens van vroeger worden tegenwoordig regelmatig verplant en slepen alsmaar méér bagage mee. De sociale rol van de postbode is er de laatste jaren sterk op achteruitgegaan. Dikwijls is hij de enige persoon die nog dagelijks langsloopt bij sommige mensen, hoewel dat lopen alsmaar sneller moet. Bureauberekeningen krijgen de voorkeur op de dagelijkse realiteit waarbij parameters als gewicht, grootte van de ronde en sociale contacten dreigen te verzuipen door liberalisatie van de sector waarbij de overheid te weinig aandacht heeft voor een goede service voor alle Belgen.

 
Als God nu toch terug is, moet hij zeker gezien hebben dat sommige postbodes nog altijd een beetje hebben van de typische Vlaamse renner van toen die met reservebanden om de nek, met modder in het gelaat en met een gezicht dat boekdelen spreekt, de streep overzwalpt. Zo’n facteur waar je fier mag op zijn omdat hij door weer en wind de trappers van zijn breedbandige roodwitte fiets martelt om iedereen van post te voorzien. Een postbode die een stukje mee het ritme van de dag bepaalt: als de krant is geweest kan de dag starten en als hij ‘iets’ in je brievenbus heeft gedeponeerd, heb je het gevoel dat hij je nooit in de steek zal laten… Nog één foto van Stefan Vanfleteren is me bijgebleven: een jongetje staat zich met zijn vader en zijn jongere broertje van op het schepblad van een bulldozer te vergapen aan een voorbijjagend peloton, de mond wijd open van enthousiasme voor de helden van de weg. Ze zijn een beetje te vergelijken met plichtsbewuste facteurs die zich niet laten kennen door een put in de weg, een brievenbus die wat verder van de straat staat, een mens die iets wil vragen of hulp nodig heeft, zelfs al heeft hij weinig tijd.

Dat zijn de ware flandriens van de post.

Marcel Huysmans

28-01-2019, 21:49 geschreven door Marcel Huysmans