PELGRIM, HET IS EEN LANGE WEG OM TE ONTDEKKEN WIE JE BENT...
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
PELGRIM, HET IS EEN LANGE WEG OM TE ONTDEKKEN WIE JE BENT...
Het wolkendek van onze laatste volle dag in Santiago heeft weinig zin om zijn duister gordijn weg te trekken. Meer nog de temperatuur neemt ook een forse duik. Willen die duivelse weergoden de warmte van onze gisteren opgedane vreugde blussen? Aan de ontbijttafel krijg ik de indruk dat niemand het heilig vuur van onze pelgrims kan doven.
Ik neem die enthousiaste groep mee naar het grote plein voor de kathedraal, naar het Praza do Obradoiro, letterlijk vertaald als het plein van de werkplaats.
Met mijn regenscherm, knipklaar om in uiterste nood mij en mijn papieren droog te houden, vertel ik aan mijn volgelingen in een ijltempo de voornaamste weetjes van de rijke historie van al die bouwheren en -meesters die deze gebouwen rondom dit plein ontwierpen. Een wolkbreuk doet ons vluchten naar een schuilplaats. Terwijl de regen met alle hevigheid op de bisschop Alfonso de Fonseca neerpletst genieten wij in het portaal van de 16de -eeuwse binnentuin waar deze in brons gebeelde mecenas diep blijft nadenken over het universitair onderwijs dat ook toegankelijk moet zijn voor de minder begoede klasse.
Riskeren we het ons? Willen we tussen twee buien in onze wandeling door de oude stad verderzetten? Gelukkig zijn er arcades die ons toch enige beschutting bieden. “De overdekte markt, mijn beste mensen, is tot 15 u open. Ideaal om een stuk Jamón Ibérico te kopen of andere Spaanse lekkernijen. Neen, de Pacharán kan je beter taxfree in de luchthaven kopen.”
We eindigen onze wandeling, aan de heilige poort in de oostgevel van de kathedraal. Ze staat open sinds begin 2021 dat een heilig jaar was en uitzonderlijk door covid verlengd wordt tot eind 2022. Dan wordt ze opnieuw dichtgemetseld tot het volgend heilig jaar in 2027. Wanneer de feestdag van Jacobus, 25 juli, op een zondag valt dan spreken we van een heilig jaar.
“Wie zin heeft om de pelgrimsmis bij te wonen mag nu niet lang meer dralen en waarschijnlijk maak je kans dat je de botafumeiro, het reuze wierookvat van noord naar zuid ziet slingeren. Maar wij vinden elkaar zeker terug aan de autocarhalte, stipt om 16.30 u.”
In de kathedraal zie ik dat onze pelgrims zich ook al tevreden mogen achten met een steun tegen een stevige pilaar.
Ik vind in de bidkapel van de kathedraal alle plaats om rustig en niet afgeleid door alle drukte te werken aan mijn slotgedachte die ik deze avond in het intieme kapelletje van het hotel wil uitspreken.
De viering loopt op haar einde. Ik verlaat mijn inspiratievolle plaats en zie inderdaad de tiraboleiros, de bedienaars van het wierookvat zich klaarmaken voor de attractie van het moment. Het vat wordt in beweging gebracht en steeds iets hoger getrokken en dan begint het te zweven in een boog van 65 m aan een snelheid van 70 km per uur. De tribune fotografen verzamelt zich rond het welriekend spektakel. Even later zie ik al menig geschoten beelden van rookpluimen door het zilveren vat op mijn smartphone verschijnen.
Elk gaat zijn gang. De een wil nog een souvenirtje, de andere wil nog een streeklekkernij proeven, een pulpo of un razon jamón Ibérico. Uw dienaar vindt zijn vertrouwd plaatsje in het oude casinogebouw waar vroeger schrijvers, poëten en schilders terecht konden. Niemand herkent mij als de gelegenheidsjournalist van Neos. Nochtans ik kom hier al zes jaar. Ik laat het niet aan mijn hart komen. Ik tokkel verder en kan eindelijk een eindpunt plaatsen achter mijn gedachten die ik deze avond aan mijn pelgrims wil meegeven.
Hoe vaak heb ik in mijn pelgrimsbestaan dit kathedraalplein gekruist en telkens weer word je geconfronteerd met sterke taferelen: pelgrims die ontroerd neerknielen op de “heilige grond”, pelgrims van alle uithoeken in de wereld die elkaar in een omhelzing vallen, pelgrims die hun vreugde uitschreeuwen… Op een muurtje blijf ik stil bewonderen. Wat gaat erom in dat pelgrimshart, wat bracht hen naar hier, welke verhalen brengen ze naar huis? Op dat plein hoor je alle talen. Hier verbroederen alle nationaliteiten. Hier is verbinding geen ijdel woord. Van hieruit vertrek je weer naar het leven van elke dag en van hier keer je terug met een vooroordeel minder en met een nieuw inzicht. Een pelgrim is een wonder wezen, een pelgrim maakt de wereld kleiner. Ooit schreef ik in mijn boek “Mijn camino, een pelgrimsverhaal”: “… Als heel de wereld één pelgrimsvolk zou zijn, zouden we al niet lang in vrede samenleven? Hoelang moet dit nog een utopie blijven?
Een zoveelste verhaal van hoop dat blijft nazinderen. Onze pelgrims zakken af naar de autocarstelplaats. Zie ik in hun lichaamstaal dat het einde van een mooi verhaal nabij is? Een verhaal dat zij nooit ofte nimmer zullen vergeten. Daar ben ik rotsvast van overtuigd.
In het hotel maken we ons klaar voor een slotbezinning. Geen diepzinnig gebeuren. Wel een relaas van hoe het begon, hoe je langzaam pelgrim kan worden op deze weg, hoe waardevol ontmoetingen kunnen zijn, een weg waarop pijn vreugde wordt, een tocht waar verbinding krachtig is, een weg waarop wij in luxueuze herbergen konden rusten maar waarop de mooiste herberg jullie hart was.
Onderweg verzamelden zij zoveel mooie stempels. Helaas, zij voldoen niet aan de regels van het Compostelasecretariaat om een officiële oorkonde op te halen.
Geen nood. Deze pelgrims verdienen onze oorkonde, een blijvende herinnering aan die onvergetelijke ontmoeting op deze camino.
En nu, hoog het glas van vriendschap, hoog het Jacobuslied en hoog ons pelgrimshart! “ULTREYA E SUSEYA! DEUS ADJUVA NOS!
Een sterke nabeschouwing.
Een vrouwelijke pelgrim, laat mij haar Petra (fictief) noemen, verloor vorig jaar haar man door Covid. Nooit had ze al eens deelgenomen aan een groepsreis. Deze veertiendaagse pelgrimstocht was voor haar een ware uitdaging. Op de morgen van dag vijf, ik zit nog alleen aan een ontbijttafeltje, komt Petra naast mij zitten. Ze vertelt me dat ze de avond voordien met haar zus getelefoneerd had die stervend was en dat ze er weinig van begrepen had. In haar verdere woorden hoor ik Petra’s eenzaamheid. Ik geef haar een schouderklop voor de moed die ze heeft om een dergelijke tocht te ondernemen. De voorlaatste avond zit ze voor mij aan de avonddis. Elke pelgrim rondom ons heeft zijn uitbundig verhaal. Heel rustig vertelt ze me haar pelgrimsverhaal: “Ik ontmoette hier een vrouw uit onze gemeente. Ze kent mijn zus zeer goed. We zijn in dezelfde Neosclub. We hadden omzeggens geen contact. Op deze pelgrimsweg ontmoet ik een vrouw die mij begrijpt, waarmee ik diepe gesprekken onderweg had. Een vriendin voor mijn verder leven.”
’s Anderendaags zit Tessa (fictief), een andere vrouwelijke medepelgrim tegenover mij aan de ontbijttafel. Heel sereen zegt ze mij: “Chris, wat een wonderlijke ervaring had ik op deze tocht. Zoveel jaren wonen Petra en ik in hetzelfde dorp zonder elkaar te kennen en de camino brengt ons nu zo dicht naar en bij elkaar.” Ik las in haar ogen de ontroering van dat wonder gebeuren. Ik werd er helemaal stil bij.
De slagzin die ik op mijn pelgrimsweg in 2004 bedacht, wordt eens te meer bevestigd: De camino is de weg waarop vreemden vrienden worden.
Of Neospelgrims die de wereld kleiner maken.
Min beste Neospelgrims, dank dat ik jullie mijn liefde voor het pelgrimeren mocht doorgeven. Houd deze liefde warm of geef ze door zoals je in het verhaal van Petra en Tessa las.
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
OP WEG NAAR DE BERG VAN VREUGDE
Ik schuif de zware gordijn naast mijn bed open. Neen, het wordt niet klaarder. Donker dreigt de hemel. Een troost: er zal zuurstof genoeg in de lucht zijn om de laatste tocht te stappen. Geen triestige ogen rond de ontbijttafel, eerder gelukkige blikken. Goedgemutst omdat het de laatste tocht is? Of eerder omdat ze vandaag het doel zullen bereiken dat al maanden in hun geest toerde? Hoe dan ook, Ultreya y suseya klinkt even sterk als elke morgen voordien. Aan een apotheek in O Pedrouzo laten we onze pelgrims los. “Pier, steeds rechtdoor en aan het einde, aan een scholencomplex naar links en dan iets verder het eucalyptuswoud in.”
Mathias keert zijn royale koets en voert mij naar Compostela waar ik een en ander verder kan voorbereiden voor de komende tijd.
“Mathias, ik denk dat wij ze aan een verkeerde apotheek hebben afgezet.” Mijn woorden zijn nog niet uitgesproken of ik krijg al een telefoontje van Pier die mij zegt dat mijn wegaanduiding niet klopt. Ik sla mea culpa en kijk op de kaart. “Neem de eerste straat rechts en dan links en je komt uit aan het scholencomplex.” Ik ben er heel gerust in. Pier met zijn jarenlange ervaring zal zijn schapen wel op de goede plaats het bos injagen.
Ondertussen ga ik eens rondneuzen in het historische stadsgedeelte van Compostela om te zien of na al mijn bezoeken van de vorige jaren er nog geen gebouwen van plaats gewisseld zijn. In de cafetaria waar meer dan 5 eeuwen geleden Ferdinand van Aragon en Isabella van Castilië, los Reyes Católicos waarschijnlijk plannen smeedden met allerlei architecten over de bouw van een hospitaal droom ik bij een sterke koffie weg naar het primitieve pelgrimsleven van toen. Moest die pelgrim van toen mij hier nu bezig zien: ik haal mijn laptop naar boven, ondertussen stuurt een pelgrim via Whatsapp mij een mooi beeld van het eucalyptus woud door. Ik vermoed dat die eeuwenoude collega zich in een of ander zothuis zou wanen. Hoe snel kan communicatie veranderen. Hoe gemakkelijk voor de verslaggever om te googelen terwijl pelgrims volop aan het genieten zijn van die schitterende natuur waar ze thans doorheen lopen en waar hun geest volledig tot rust komt. Ik probeer geen excuses te zoeken maar dankzij de digitalisering lezen nu zoveel Neosleden verhalen van bloed, zweet en tranen gelaten op de camino de Santiago door moedige Neospelgrims.
Het bedieningspersoneel stormt naar buiten, ze willen de aankomende storm voor zijn. Wat een timing! Ze hebben net alles afgedekt of de hemelsluizen draaien open. Pelgrims op het grote kathedraalplein stormen weg onder de arcaden van het Raxoy paleis. Als onze pelgrims ook diezelfde bakken water over hun hoofd krijgen zullen ze meteen weten waarom Galicië een groen land is. Ze zullen de geuren van het eucalyptusbos maximaal kunnen opsnuiven.
Eens voorbij Lavacolla waar destijds de pelgrims zich aan het beekje konden wassen voor zij Jacobus in Compostela kwamen omhelzen zal thans die natuurlijke regendouche voor een veel intensere wasbeurt gezorgd hebben.
Alsof zij de auteur van hun heroïsche tocht willen overtuigen, lees ik via Whatsapp verschillende blije gezichten op de beelden die ze mij doorsturen. Niet moeilijk, ze zijn net over de Monte do Gozo getrokken of in ’t Vlaams, de Berg van Vreugde. Nog amper 7 km en het doel is bereikt.
In de verte zien ze al het heiligdom van Jacobus.
Om 15.15 u melden de laatste hun aankomst en om 16 u zien we elkaar met zijn allen aan de fontein op het Praza das Praterías.
Wat een feestelijke ontmoeting. Pelgrims omhelzen elkaar, elk met zijn of haar persoonlijke wens. Un abrazo, een omhelzing, met het Jacobusbeeld in de kathedraal kan niet meer om covidredenen. Onze pelgrims dragen Santiago, de heilige Jacobus al heel die tijd in hun hart en door die innige omhelzing voelen zij zich samen verbonden in die onverklaarbare vreugde, een berg van vreugde.
Die vreugde moet vereeuwigd worden op de trappen van de kathedraal.
Nog nooit gebeurd op een van mijn begeleidingen: In processie en al zingend “Ultreya” volgen de Neospelgrims mij naar de standplaats van de bus. De vreugde van hun pelgrim-zijn, de vreugde van hun pelgrimstocht straalt over de Praza do Obradoiro.
Hoe de vreugde zich achter de deuren van onze bungalowtjes evolueerde is een strikt persoonlijke aangelegenheid maar de blijheid klonk klaar en helder verder bij het klinken van de aperitiefglazen.
Zalig om met dergelijke vreugde de droomwereld in te gaan.
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
Al wandelend…
Rond 5 uur deze morgen had ik even de gordijn voor het venster weggeschoven. In het schijnsel van de straatlantaarn zag ik dikke regendroppen op het zwarte asfalt plenzen. Toch normaal dat ik meteen aan mijn gezellen dacht die straks dat natte weer moesten trotseren. Tegen het vertrekuur hield het op. Anderhalf uur rijden. Vooraleer ze hun nachtrust op de bus zouden verlengen gaf ik hun wat sterkende vitamines mee.
Ik ga wandelen onder een brandende zon, in plensbuien en tijdens noodweer. Maar al wandelend zal de zon mijn hart van steen verwarmen, zal de regen een tuin maken van mijn woestenij. Met het verslijten van mijn schoenen zal ik mijn gewoonten slijpen. Ik ga wandelen en mijn wandeling zal een ontwikkeling zijn in mezelf. Ik ga niet zomaar op reis, ik zal zelf een reis worden, een pelgrimstocht.
Mag ik het spreekwoord “Na regen komt zonneschijn” lichtjes aanpassen: “In de regen zijn Neospelgrims zonneschijn.” Een gedachte die ze blijkbaar heel stil maakte. Het zullen uitgeslapen pelgrims zijn die straks aan hun tocht beginnen.
Ik kon het niet laten om op de San Roque-hoogte het bronzen beeld van St.-Rochus te tonen. Niet zozeer voor de kunstige schoonheid van het beeld maar vooral om de aandacht te trekken op wat Rinaatje gisteren op haar dwaaltocht afgewerkt had. Zat ze stilletjes weg te dromen? Had ze een verborgen gevoel van fierheid? Ik zat te ver van haar af om haar gevoel van haar gezicht te lezen.
Door wegenwerken moeten we de secundaire weg nemen. Maar wat een geschenk voor mij. Ik kom door al die dorpen en plaatsen waar ik in 2001 en 2004 voorbijkwam. Om weg te dromen. Dit zal wel de laatste maal zijn dat ik de refugio in Triacastela in de diepte zie liggen. De mooie fresco’s in de abdij van Samos komen mij weer levendig in de geest. Ik voel terug mijn verhitte voetzolen door urenlang op dat hete asfalt te lopen. Welke vreugde mocht ik al proeven op de camino. Dank Santiago.
We naderen Sarria. Vanaf hier beginnen de laatste honderd kilometers die de pelgrims te voet moeten bewijzen om hun oorkonde in Compostela te ontvangen.
Een plek om te onthouden
Onze pelgrims kunnen op een rustige plaats afstappen. Mijn vlag gaat de hoogte in en de karavaan is vertrokken.
Met Mathias rijd ik over de brug van het stuwmeer in Portomarín dat ik in 2001 nog als een volwaardig meer zag. Vandaag zag ik voor het eerst de vroegere Romeinse brug waarop de nieuwe gebouwd is en onder het water verdronken lag. Dat meer kan volgens mij geen energie meer verwekken.
Zoveel opgravingen om de oudheid bloot te leggen, hier lieten ze historie verdrinken.
In een plaatselijke herberg vind ik een hoekje om inspiratie te zoeken. Ik heb ook oog voor de vlindertjes die in de buik van een pelgrimsmeisje fladderen. Haar gezichtje bedelt om een kus van de jongen naast haar. Mijn fantasie gaat een gang. Zou ze die pelgrim ontmoet hebben toen ze in zijn buen camino onderweg een zachte tremolo hoorde? Zouden die vlindertjes nog lang fladderen? Als de camino de weg van ontmoeten is, lopen ze misschien over enige jaren samen de camino om Jacobus te danken voor die enige ontmoeting? De vele jeugd op de deze pelgrimsweg geeft mij een bemoedigend gevoel.
De regionale tv komt beelden schieten in de herberg. Ze interviewen de herbergier. Mij zien ze niet zitten. Collega’s onder elkaar. Hoe is het mogelijk? Ik pak mijn spullen in en trek iets verder naar mijn geliefde pulpería en in mijn verdoken hoekje. Mijn eerste pulpo in dit heilig jaar. Het Spaanse reukorgaan moet toch sterker zijn dan een Vlaams. Ana-Carmen weet mij weer te vinden in mijn intiem hoekje. Ik houd er een dankbare koffie aan over.
Dankzij de fotobeelden krijg ik zicht wat er op het terrein gebeurt. Het was geen ijdele slogan deze morgen: “Neos is zonneschijn in de regen.” Ook de camino nodigt uit voor koffieklets. Voorzichtig, heel voorzichtig naar beneden.
Ondertussen hoor ik de ene beep na de andere. Mijn pelgrims komen de steile trap naar boven. Hijgend zoeken ze nog een terras. Dat pintje hebben ze zeker nog verdiend. De laatste melden zich aan en een half uur later zijn we al aan het bollen richting hotel Los Abetos. Nog een stevige rit van iets minder dan twee uur. Het duurt niet lang of het is complete stilte op de zolder. Ik vind het zonde dat ik na een uurtje hun gevangen uiltje moest wegjagen. Ze hadden het mij al eerder gevraagd waarvoor die liedbundel moest dienen. Zeker niet als vervanger voor toiletpapier. Maar nu zouden ze het nut van die bundel wel snappen. De vrolijke vrienden stapten van de Noordzee naar de Stille Kempen. Het molenarinnetje zag het vissertje voorbijkomen en Margrietje kreeg hoop, ze zag de rozen weer hoopvol bloeien. Het wandelclubje was zo dol op de man-dolien. Voorbij het vliegveld in Lavacolla lieten we de Vlieger op en even daarna draaiden wij in San Lazaro de helling op om in Los Abetos onze bungalowtjes te vinden waar we voor drie nachten heer een meester mogen zijn.
Het buffet was voldoende gevarieerd om de honger te stillen en daarna in alle stilte weg te dromen naar de etappe van morgen. “Jacobus maak je klaar, er komt morgen een viersterren Neos-pelgrimskaravaan op je af.”
13 PELGRIM, HET IS EEN LANGE WEG OM TE ONTDEKKEN WIE JE BENT.
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
PELGRIM, HET IS EEN LANGE WEG OM TE ONTDEKKEN WIE JE BENT
Deze morgen zien we aan de start van de koninginnenetappe een koningin verschijnen die de voorbije nacht de vissoep en de boelie van de vorige avond uit de andere richting zag komen dan het er was ingegaan. Dapper als ze was wilde ze van geen opgeven of tijdelijke rust weten. Met de wilskracht eigen aan een sterke vrouw bindt zij de sticks rond haar handen en in een rustig tempo klimt zij pas na pas naar de pas over O Cebreiro. 12 km lang en 700 hoogtemeters overwinnen. Voor wandelaars een tocht buiten categorie. Niet alleen door de lengte en de hoogte maar ook door het wegdek, koepaden, rotsschijven, bonkige kasseien. Een Parijs-Roubaix-gevoel over de Tourmalet.
Gevaarlijke en snedige rotsschijven.
Pilgrim, het lied van Enya is vandaag onze krachtvitamine beter dan eender welk andere.
“…In je hart vraag je je af welke weg de juiste is, de weg die doodloopt of de weg die naar jezelf leidt… …Pelgrim, het is een lange weg om te ontdekken wie je bent.”
Onze pelgrims weten dat hun weg niet doodloopt. Gisteren aan het Cruz de Ferro was de weg naar hun hart overduidelijk een open weg.
En weer staan ze klaar in Ruitelan om steeds hoger te klimmen, om met hun pelgrimsgeest steeds verder te gaan. Heel juist, ultreya y suseya…
Net als een frontsoldaat monteert Marcello zijn wapen. De lens van de scherpschutter zal ons over enige tijd alle kiekjes tonen die onze sniper onderweg geschoten heeft.
Niettegenstaande er ook veel hazen in onze groep lopen ben ik eerder voor een schildpad. Is het niet zo dat een schildpad onderweg meer ziet dan de snelle haas. Een schildpad heeft geen haast om zeer oud te worden en eens de haas op pad is de jager al in de buurt en zijn leven eindigt in de kookpot. Genoeg over hazenragout en schildpadsoep.
Onze pelgrims lopen thans in een bergland dat soms doet denken aan de Oostenrijkse Alpen. De rosbruine koetjes gaan niet uit de weg voor de pelgrim. Jodelende koewachters horen we niet. Wel indrukwekkende panorama’s en in de verte zien we dat het weer andere zinnen heeft.
De wind komt fel opsteken. Het geeft een knus gevoel om beschut in het schuurtje ons middagbrood te mogen eten. Waar haal ik die informatie als niet-wandelende pelgrim? Bedankt vrienden pelgrims dat jullie beelden en verhalen zo boeiend en sprekend zijn. Jullie beelden zijn niet fake of nep, dit zijn eerlijke pelgrimsbeelden. DANK dat ik jullie impressies zonder copyrights mag doorgeven aan zoveel lezers.
En eens de tocht afgelopen is het mij als verslaggever gegund om mijn oren wijd open te zetten. Trouwens volgens mijn vrouw is het wel zeer noodzakelijk wil ik het verhaal in zijn juiste context horen en overbrengen.
Ik hoop dat het mij gelukt is toen ik een verhaal hoorde in de bar. Het was na de middagmis in het kerkje van O Cebreiro waar in de jaren 1300 een wonder gebeurde. Geen legende, een echt mirakel. Een hevige sneeuwstorm had de voorbije nacht over de regio aardig wat onrust gezaaid. Metershoge sneeuw en een bijtende vrieswind. Een vroom boertje worstelt zich in dat gevaarlijk weer vanuit het dal naar omhoog om zijn dagelijkse eucharistieviering bij te wonen. Hij komt in het kerkje op het ogenblik dat de monnik aan de consecratie begon. Hij ziet het boertje neerknielen en denkt op het moment als hij de hostie hoog steekt: “Wat een stomme domme boerenkinkel is dat om in dergelijk tempeest naar hier te komen.” En plots verandert de hostie en wijn in vlees en bloed. Het vrome boertje ligt al eeuwen vredig naast de monnik begraven in het oudste kerkje op de camino onder de kelk en de pateen van de monnik. Dit is geen sprookje maar degelijk het wonder van O Cebreiro.
Wat nu volgt is misschien wel een sprookje of zou het toch waargebeurd zijn? Rinaatje, een fluks meisje, had van abuelo Christiano onderweg een uitspraak gehoord die klonk als een toverspreuk: “Ultreya y suseya”. Alsof ze abuelo niet vertrouwde bevestigde een Spaanse Doña haar dat wie hoog klimt ver kan komen. Het lieve kind haastte zich als een haas. Ze overwon elke hindernis en in dat hoge dorp waaide de wind haar bij Carolo, geen verleidelijke man, wel de naam van een rustgevende afspanning. Eens ze weer op adem was, begon het hazenbloed te stuwen en de toverspreuk indachtig repte ze zich kilometers verder. Ze was zo gelukkig als ze de bronzen Rochus op de top ontmoette. Steeds hoger en steeds verder zoals die Doña haar had wijsgemaakt. In Hospital, een volgend dorp voelde ze zich zo veilig tot… ze een bericht van abuelo ontving dat de kudde om 15 u aan de kerk van O Cebreiro verwacht werd. Ongerust Rinaatje stuurde onmiddellijk een alarmbericht terug. “Sorry abuelo, ik nam je spreuk te letterlijk: hoe hoger ik kwam hoe verder ik wilde gaan.” Abuelo was niet meteen bereid om een zoekactie op te starten. Wel liet hij ondertussen zijn gehoorzame kleine meisjes en leergierige jongens het kerkje van binnen zien in de hoop dat een nieuw wonder zou geschieden. En zo gebeurde: het tweede wonder van O Cebreiro was op komst. Een blije en gelukkige abuelo zag Rinaatje in de verte aankomen met haar supersonische benen tussen haar snel tikkende wandelstokken. Als de vader uit de parabel van de verloren zoon kon abuelo zijn ontroering niet verstoppen. Als diezelfde vader vergaf hij Rinaatje haar tijdelijke overmoed. De moraal: je moet niet alle toverspreuken letterlijk opnemen, vele hebben ook een figuurlijke inhoud. En bovendien een haas ziet veel minder dan een schildpad al loopt hij zelfs kilometers verder. Hieronder een gereduceerd beeldverhaal.
Spanning in de kudde. Waar is rap Rinaatje?
De kudde, zonder het verdwaalde Rinaatje.
Een gelukkige abuelo ziet zijn verloren schaapje terug.
Rinaatje vindt de stal terug.
De pallozas zouden wel eens de oplossing kunnen zijn voor het energieprobleem. De palloza is afgedekt met roggestro en is bestand tegen kou en hitte, tegen regen en sneeuw. In deze woning leven dier en gezin samen. Dus amper brandstof, de dieren zijn de warmtebron en de geuren verdwijnen langs een spits gat in het dak. Onze groene minister zal subiet akkoord gaan.
Mijn besluit staat vast. Ik verkoop mijn huis en laat een palloza bouwen.
Op de bus heerst ook een warm gevoel want de kudde is weer compleet. En zoals in het evangelie is er meer vreugd voor het verloren schaap dat naar de stal terugkeert.
In Cacabelos hebben we nog een nacht tegoed. De redactie moet echter op zondag actief blijven. In het restaurant hoor ik dat andere genoten van de sfeer op de Plaza Mayor. Er was grote ambiance voor de topmatch Real Madrid tegen Barcelona. Ik geniet van de kikkererwtensoep met paddenstoelen (oei! kaka-belos) gevolgd door een royaal stuk zalm fijn gekruid en perfecte garing. Het toetje wordt zelden door mij aan de kant geschoven, ook niet de limoenpudding niet.
Omdat ik veertien dagen na thuiskomst een niet onaardige toneelrol te vertolken heb, ben ik solidair met mijn collega’s. Zij repeteerden op de planken en ik lag in bed mijn tekst te herhalen. Nieuwsgierig? Een adres, je kent hem wel.
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
ULTREYA E SUSEYA, DEUS ADJUVA NOS
De sfeer deze morgen is totaal anders. Je voelt duidelijk dat het vandaag een dag wordt waar onze pelgrims naar toe geleefd hebben. Zij zijn mentaal klaar om over het hoogste punt op de camino te gaan en daar een hoogtepunt van hun pelgrim (willen) zijn te beleven.
Is iedereen op de car?
Hoe toepasselijk klinkt de leuze die we elke dag in ons morgenlied zingen: “Ultreya e suseya, Deus adjuva nos. Hoger op en vooruit, God helpt ons erbij.”
Ons lied klinkt op weg naar Rabanal des te krachtiger. In dit klein sympathiek en eeuwenoud pelgrimsdorpje is een kerkje dat eind de jaren 90 zo intiem gerestaureerd werd door een Britse orde die zich het Broederschap van St Jacobus noemt.
Onder dit eeuwenoude dak lezen Kristien en Mieke een tekst uit “Neem de tijd” van Phil Bosmans en een tekst uit het Boek Prediker: “Er is een tijd om…”
“Steal away to Jezus, I ain’t got long to stay here…” Ga stilletjes naar Jezus, weg van huis, ik wil hier niet langer blijven …” was de gospelsong die uw dienaar zong. Een song die de stilte liet nazinderen. Een sterk moment voor onze pelgrims.
Onze pelgrims vertrekken in Foncebadon voor een stille tocht naar het IJzeren kruis.
Het wordt voor ons een stille zaterdag, niet deze van de Goede Week. Ook in mij wordt het diep stil. Een tocht die mij dank doet zeggen aan zoveel mensen die een wegwijzer waren in mijn leven. Een diep dankjewel, ma en pa, dat jullie mij die waardevolle weg toonden. Evenveel dank aan die priester-leraars, aan die jeugdleiders, aan tal van mensen rondom mij die mij door hun woord of een klein gebaar begeleidden op die weg. Wie zou ik geweest zijn zonder hen? Ook zo dankbaar dat ik mensen de camino mag tonen waarop we zuurstof voor onze ziel ontdekken, waar we de weg naar onszelf vinden. Muchas gracias, Santiago. Dank u wel Sint Jacobus.
Het kruis doemt al in de verte op.
Bij een schutplaats vervolgen wij onze bezinning. Christa, Ana-Carmen, Aline en Chris V.H. lezen afwisselend teksten. Wij beamen ze met gezongen verzen “Ultreya y suseya, Deus adjuva nos” en “Ubi caritas et amor, Deus ibi est.”
Ik spreek nog een slotgedachte uit:
“Elk heeft een zin, een betekenis gegeven aan zijn steentje. Laat het je last wat lichter maken. Je familie, je geliefden, je vrienden op het thuisfront of waar ze ook mogen zijn, ze leven rondom jou om je mee te helpen je last te dragen. Vergeet nooit de inspanning om zo hoog te komen om hier even je last symbolisch lichter te maken. De stilte die thans je hart roert en het stille gebaar om ons steentje bij te dragen aan de massa steentjes van miljoenen pelgrims voor ons, nodigt je daarna uit om op je eigen tempo je weg verder te lopen tot de afgesproken plaats waar we elkaar als pelgrimsvrienden weer mogen ontmoeten.
Ontmoeten, het kompas van deze camino, onze camino. Buen camino!
Het steentje meegebracht van thuis was meer dan een stom voorwerp, het werd een symbool van een zekere last, al dan niet verwoord in een geschreven gedachte. Elk had een intentie om zijn steentje neer te leggen tussen de steentjes van miljoenen pelgrims voor ons.
“Als we straks ons steentje aan de voeten van dit hoge kruis gooien, van ver zichtbaar voor elke pelgrim en zo door dit kruis met de camino verbonden, wil dan even stilstaan bij de gedachte dat de last van Zijn kruis zwaarder woog dan onze last.”
Het werd een pakkend moment. De ontroering rond die hoop steentjes laat niet direct een normale dialoog toe. Op weg naar Molinaseca maken de tongen zich langzaam weer los uit de emotie, komen de pelgrims weer in hun normale plooi. De whatsappgroep is druk in de weer. Onze Neospelgrims bruisen van vitaliteit.
Lunchpauze onderweg.
Drie mannelijke en een vrouwelijke pelgrim verlaten dit hoogtepunt van pelgrimage op wielen met de krachtige paarden van Sercu langs een omweg naar Molinaseca. 100 km en anderhalf uur rijden omdat de smalle wegen en de vele haarspeldbochten het niet toelaten om voor de kortste afstand te kiezen.
Deze tijd laat mij toe om het pelgrimsverhaal verder aan te dikken zowel met gedachten als anekdotes. Een koffie met Ana-Carmen, een biertje met Dré en Jef. San Filosofo is de heilige die onze gesprekken inspireert. Inderdaad, wij zitten met drie mannen te filosoferen over de grens van onze mogelijkheden. 82, 78 en 75 jaar oud. Een paar jaar terug deden we nog inspanningen waarvan we dachten dat het ons vandaag nog zou lukken. We moeten toegeven dat we op een bepaalde leeftijd zeker onze fysieke grenzen moeten respecteren. Deze grens verwaarlozen zou ons wel eens parten kunnen spelen. Ik moet niet in de plaats van iemand anders spreken maar ik ondervind van mezelf dat de medische wereld mij dringend de goede weg moet tonen of ik zal over korte tijd zwaar in de problemen kunnen terecht komen.
Onze moedige pelgrims komen al om 15.45 u aan op het afgesproken terras. De klok slaat 5 uur op de kerktoren en al onze zeer moedige pelgrims zijn gearriveerd. Als dat geen prestatie is, een etappe waar de afdaling allesbehalve een sinecure was.
“Het was moeilijk, we hebben afgezien maar het was een leuke dag.” Die uitspraak van een dame vertolkt wonderwel de vreugde en blijheid die onder onze pelgrims leeft.
Tijd om naar Hotel Villa de Cacabelos te rijden, waar we heel vriendelijk ontvangen worden door de zaakvoerster. Vlug wat verfrissen, nog een aantal zaken nazien voor het programma van morgen en dan verzamelen in de hal van het hotel om samen een tweehonderd meter verder naar El Apostol, een typisch Spaans restaurant te gaan. Op het menu: Vissoep, boelie op een bedje van puree en als dessert een smeuïge kaastaart.
Na het avondmaal moet ik dringend mijn blog afwerken en kleuren met foto’s. Nu pas zie ik welke bekoring boven mijn bureeltje hangt.
Ik kruip onder de lakens en bid stilletjes: …breng mij niet in bekoring maar verlos mij van kwade dromen…
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
GELUKKIG DE MENS DIE OP WEG WIL GAAN
Het ontbijtbuffet presenteerde een ruime variatie aan vitamines. Op de car naar Hospital de Órbigo haalde ik uit mijn pelgrimszak vitamines voor de ziel naar boven:
Gelukkig de mens die op weg wil gaan. Gelukkig de mens die nog te voet mag gaan.
Hij voelt de aarde, grillige grond, ruw en rauw grond onder de voeten die hem draagt…
…Hij ontmoet mensen en hij hoort hoe zij werken en vechten, genieten en treuren.
Hij gunt de aarde, de lucht en de mensen, de tijd om te spreken.
Hij gunt zichzelf de tijd om te luisteren, de tijd voor een voorzichtig wederwoord.
Gelukkig de mens die nog te voet wil gaan. Gelukkig de mens, die Gods wegen wil gaan.
Vóór we te voet gaan rijden we naar de brug waar destijds de heldendaden van Suero Quiñones weinig indruk maakten op een edele dame uit León waarop de ridder smoorverliefd was. Zij moest van zijn avances niet weten. Maar ook onze pelgrims schrijven hier geschiedenis. Elkeen die de heldhaftigheid van de Neospelgrims negeert zal nooit over deze brug komen. Tijdelijk is deze overgang hun terrein.
Ik wil mijn trouwe volgelingen mijn jarenlange ervaring op dit terrein doorgeven zodat ze toch niet in het verderf zouden vallen.
Opgelet aan de splitsing: kies voor rechts en je zult via paden van roodbruine aarde beloond worden met een totaal nieuw natuurdecor. Op weg naar Astorga kom je voorbij een hippie die al sinds een paar jaar zijn eigen territorium langs de natuurweg uitbouwt. Toen nog een hutje en vandaag al een leuke woonst. Zou in deze regio zonevreemd bouwen niet afgestraft worden? Geen bezwaar voor de pelgrim want hier is het even aangenaam verpozen met een stuk fruit, een drankje in ruil voor een vrije gift.
Als je uit de natuur afdaalt en weer door de bewoonde wereld stapt, loop dan niet die bronzen pelgrim voorbij die je herinnert dat je tijdig moet drinken. Allerminst een uitnodiging om er een kroegentocht van te maken.
Voor Dré was deze plaats ideaal om voorzichtig en ongestoord zijn weg te laten starten tot Astorga.
Waarom een lunchpakket meesleuren als je zo een aanbod van heerlijke streekgerechten passeert?
In bar Oasis in San Justo eet je de lekkerste Iberische ham aan een spotprijs. De plaatselijke correspondenten sturen mij al beelden door van de gezelligheid in de oase. Het water komt mij in de mond. Ik kruip straks vanonder het gevaarlijk dak van mijn zolderkamer en daal naar beneden in het eetcafé. Ik wil niet onderdoen, ik wil ook Iberische ham.
Welk beeld mag ik nu ontvangen? Christine staat in vuur en vlam. Een tortilla kan zo aangenaam zacht zijn maar deze blijkt een pittige variant te zijn, de patron heeft er zelfs een prijs mee gewonnen Ondertussen probeert de onschuldige Vlaamse meid de Spaanse brand te blussen met wat ze het dichtst bij de hand heeft. Het moet erg geweest zijn. Zie op de foto hoe in de achtergrond de inboorlingen binnenpretjes hebben.
De pelgrims zien Astorga in de verte opdoemen. 16 leergierige pelgrims willen mijn verhaal in de kern van deze Romeinse nederzetting horen.
Zoals men vroeger aan analfabeten de Bijbelse verhalen wilde aanleren door middel van tekeningen of expressieve beeldverhalen, zo is het thans mijn beurt om aan de hand van de gebeitelde taferelen hun Bijbelkennis eens te testen. “Wat schrijft Christus hier in het zand?” Zonder zijn vinger op te steken antwoordt Herman de vaandeldrager: “Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen.” “Flink Herman, en als beloning mag jij morgen de steen met je zondekes voor de voet van het ijzeren kruis werpen. “
Voor la celda de las emparedadas (de cel van ingemetselde vrouwen) geef ik alle ingrediënten om een scenario te schrijven voor een griezelfilm.
Ik durfde het streekgerecht, de cocido maragato niet aan te bevelen. Ik had schrik dat mijn pelgrims een extra rol wc-papier zouden moeten meesleuren en bovendien dacht ik dat er te weinig struiken zouden zijn om in alle discretie de geluiden van plotse darmexplosies te temperen. Voor zij met stevige darmen wil ik zeer kort de receptuur geven: In de stoofschotel gaan rundvlees, beenham, varkensoren- en poten, rookvlees, lamsvlees, spek, een brei van brood, ei, knoflook en peterselie, kikkererwten, kool en groenten. Laat 4 à 5 uur sudderen. En laat het je dan in deze volgorde smaken: eet eerst het vlees, daarna de groenten en dan pas de soep. En dan zijn er die vinden dat deze driegangen stoofpot super delicieus is. Ik heb het lijden in 2004 aan den lijve ondervonden. Ik laat jullie het lijdend voorwerp zelf invullen: Ik had …… te kort.
Stel je voor in de Middeleeuwen zaten hier vrouwen met zo een extreem christelijke overtuiging dat ze zich lieten inmetselen tussen vier muren enkel met een doorgeefluik waar barmhartige voorbijgangers voedsel afgaven. Zie je het al voor jouw ogen? Señora Evita steekt een pot cocido maragato door het luik. De vrouwtjes smullen dat het vet van hun bleek kinnetje loopt. Hevige buikkrampen, Luisa hurkt in een hoekje Dolores in een ander. ’s Anderendaags loop je voorbij, wat een rotte stank komt uit dat luik. Kokhalzend steek je de straat over. Maakte deze marteling ook deel uit van hun zelfkastijding?
Het is hoogtijd om mijn gasten te introduceren bij de bisschop. Zijn huishoudster telt beter het aantal genodigden dan mij. Het paleis staat volledig voor hen open. De bisschop kon niet blijven wachten en is nu op de koffie bij Gaudi. Bij die architect met zijn eigenaardige ideeën? Dat kan niet, want het is al bijna een eeuw geleden dat hij onder een tram liep. Nu snap ik het, de eminentie was koffie gaan drinken in de tearoom Gaudi tegenover zijn paleis.
Ik heb dringend een douche nodig want mijn hersens brouwen een surrealistisch vertellement. Misschien twijfelen mijn lezers of ik nog heel juist ben.
Stel jullie gerust. Ik voel mij zo fris als een vis als ik in de bar een Pacharán bestel. Veilig de trap naar omhoog. Wat brengt de kok ons vandaag? Spaghetti Bolognaise, dringend mijn servet om mijn hals wil ik van mijn groen hemd geen gevlekt rood maken. Bacalau op zijn waterzoois (?!) en een potje verse fruitmengeling. Lieve metgezellen, ik ga nu in afzondering want morgen is het een belangrijke pelgrimsdag en ik moet mijn steentje nog gaan zoeken.
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
IN WAT VOOR EEN MOOIE WERELD LEVEN WE
Heel devoot verlaten de monialen en de monniken vermomd in hun Neos-pij het klooster van San Zoilo. Een vinnig “nonnetje” rept zich nog gauw om een stempel. Men weet nooit of ze aan de hemelpoort voorrang kan krijgen met dit cachet in haar geloofsboekje. Pest, covid allemaal heel gevaarlijke besmettelijke ziektes die de wereld in rep en roer zetten. Op de camino zijn er voor het ogenblik verschillende pelgrims die lijden aan tamponitis. Heeft niets te zien met de schilder die maandelijks bij vrouwen op bezoek komt. Heeft enkel te maken met een stempel van het huis, van de kerk, van de kapel, van de bar die getuigt dat je hier langs de camino voorbijkwam. De furie en de rage waar sommige met het open geloofsboekje naar binnenstormen is ongezien. Ik heb de stille indruk dat de herstelperiode veel tijd zal vergen. Ik zie ze al in hun heimat bij de bakker, bij de slager, bij de dokter naar een stempel vragen. Ik pijnig mijn hersenen nog een paar dagen om naar een efficiënt middel te zoeken waarmee ze geleidelijk van die kwaal kunnen genezen of van die verslaving kunnen afkicken. Naar het schijnt zou Pacharán (een likeur op basis van sleedoornbes uit Navarra) al zijn nut bewezen hebben.
Het vinnig nonnetje wipt op de bus, de zolder op en weg zijn wij.
De melodie van Louis Armstrong “What a wonderful world” is de morgenhymne van de dag. Zo eenvoudig de tekst, zo inhoudrijk hij is. Een tekst die toepasselijk is voor de tocht van vandaag. Het is niet omdat men door stadswijken wandelt dat men geen kleine dingen mooi kan vinden, dat je details ontdekt in iets waar we als alledaagse vluchtige mens aan voorbijlopen. Maar nu, als pelgrim, kan je plots aandacht hebben voor dat bloempje tussen de voegen van een plavei, kan een gedachte die op de muur geschilderd stond je inspireren, kan een mens langs de weg je ontroeren…
… De kleuren van de regenboog, zo mooi in de lucht, net als de gezichten van alle voorbijgangers. Ik zie vrienden die elkaars handen schudden, ze zeggen: “Hoe gaat het?” Ze zeggen echt: “Ik houd van je.”… … Ja, ik denk bij mezelf: wat een mooie wereld…
Aan een mooi beeld van twee vermoeide en versteende pelgrims staan de Vlaamse te popelen om uit de startblokken te schieten. Het wordt een etappe van, neen ik zeg het niet meer van zoveel of zoveel kilometers. De Michelingids zorgde voor te veel discussievoer. En tegen alle soort elektronica, die in die rugzakken verborgen zit, kan ik niet op.
Terwijl mijn volgelingen onder een stralende zon de weg naar León zoeken, zonder ik mij af ergens in een intiem eethuisje waar de waard meteen een stempel op mijn verschijning zet: hij toont mij het pelgrimsmenu van de dag. Interesseert mij niet, een risotto met zeevruchten is meer voor mijn bek. Het hoekje waar ik zit is mij meer waard. Ik kan dapper aan mijn verslag schrijven. De volgers van ons blog schijnen soms met ongeduld te wachten naar de volgende getrouwe en zeer geloofwaardige editie van ons pelgrimsleven.
Ik ga mij posteren in de omgeving van de kathedraal. Zeer nieuwsgierig of alle pelgrims op de afspraak van 16 uur zullen aanwezig zijn. Wat dacht je? Niet alleen aanwezig maar je zag ook dat ze een fijn eethuis of bar hadden gevonden.
Braafjes luisteren ze naar de eerste les want León leert ons drie lessen in de kunst. Hier krijgen we een groot voorbeeld van de gotiek. Vooral de brandglasramen zijn wereldvermaard en meer dan een bezoek waard.
Ik lees een citaat uit mijn boek dat ik schreef na mijn tocht in 2004. En dat gevoel is tot vandaag nog niet gewijzigd. “… Hier kom ik terecht in een vederzacht kleurenbed, zo mooi in zijn details, zo teder genuanceerd, zo harmonieus in zijn geheel. Dit is kunst die streelt, die zalft, die tot rust brengt, waar steen en brandglas in harmonie zingen…”
Aan het monumentje dat een hommage wil zijn voor alle kathedraalbouwers ter wereld, legt een pelgrim haar hand in een gepaste mal. Ik hoor haar stille wens: “Mag ik met mijn gehavende voeten Santiago bereiken.”
Nu naar een les die niet voorzien was in het leerplan van León. De Art nouveau van Señor Gaudi. Zijn Casa Botines heeft niets te zien met bottienen maar het was de familie Botinas, eigenaars van een textielbedrijf, die de architect de opdracht gaf om hier hun zetel te bouwen. Het was moeilijk om mijn aandachtige leerlingen bij de les te houden. Een Japanner schreeuwde, krijste zo hard naar elke voorbijganger die in het vizier liep van zijn fototoestel op statief. En Gaudi zat brons verstijfd en zeer verdiept zijn boek verder te lezen. Waarschijnlijk een verhaal van een oosterling uit het land van de rijzende zon op zoek naar het mooiste beeld in het land van de ondergaande zon.
Op weg naar de les van de Romaanse kunst stond de zon nog hoog en warm. Aan de San Isidoro basiliek was het weer een geschreeuw, een getier en geroep van het hoogste niveau. De kleuterscholen waren uitgelaten en de kleuters speelden uitgelaten op het plein onder het waakzame oog van mama of papa die ondertussen een ijsje zaten te likken. Terwijl God met zijn almachtige hand Abraham waarschuwt dat hij dat vlijmscherp mes moet laten vallen. Moeder Sara was vruchteloos op zoek naar haar Isaakje en uit de andere hoek kwam Hagar, de slavin waarmee Abraham de zoon Ismaël had, genieten van het wreedaardig spektakel.
Op het San Marcosplein vergeten we nooit de les Renaissance maar luisteren we ook met afschuw naar de gruwel die mijnheer Franco hier commandeerde: 7000 mannen en 800 vrouwen werden hier in dit gebouw tegelijk opgesloten, gemarteld tot de dood. Wat een vloek. Dat hebben die kunstenaars van de 16de eeuw nooit bedoeld. Franco, we hebben je tot vandaag al driemaal zeer negatief ontmoet op onze vredevolle weg. Met dit plein verlaten we ook het triest verleden van deze dictator die dankzij de Nazi’s de Spaanse revolutie won. Het was net of Leonie, een Spaanse uit León mij op een fout probeerde te betrappen.
In Astorga worden we weer werelds. Geen kloosterbed. Elk paspoort wordt grondig gecontroleerd en zonder probleem krijgt elk zijn of haar kamer toegewezen.
De staf (niet de pelgrimsstaf natuurlijk) mag onder het dak van de vierde verdieping kruipen. Ja interpreteer het maar letterlijk. In de ene helft van de kamer kan ik zonder helm rondlopen, voor de andere helft zou ik mij beter een helm aanschaffen. Tot nu heb ik nog maar zesmaal met mijn hoofd ergens tegenaan gebotst. Ik zie alle sterretjes van de wereld.
… Ja, en ik vloek in mezelf: wat een mooie sterrenwereld op verdiep vier.
Pier moet van de mansarde naar de kelder waar hij in een smetvrije ruimte alle soort van pleistertjes op voetjes, hieltjes en teentjes mag kleven. Zijn werk wordt enorm gewaardeerd. Je zag iets hoger zijn degelijke stielkennis. Omwille van het medisch geheim konden we geen gezicht tonen. Maar als je iets hoger scrolt zie je duidelijk dat de grote teen een Tieltse ronding heeft. Tessa Wullaert wordt mij ingefluisterd. Ik geloof het niet.
Gezellig is het alvast op het terras en hilarisch klinkt de commentaar dat het heel wat moeite kostte om uit de douchesproeier water op de juiste temperatuur te krijgen. Het moet toch gelukt zijn want iedereen klimt de trap omhoog om in het art-nouveau salonnetje salade niçoise van Astorga te eten, een stevige kippenbil in een badje van agua de naranja en een chocoladetaartje.
Voor ik onder de lakens kruip wil ik bij mijn vrouwtje eens luisteren hoe de uitvaart van haar zus verlopen was. Met haar zoete woorden nog in het oor wens ik haar en al onze lezers een slaapwel.
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
NIETS IS STERKER DAN DE STILTE
Burgos, adios. We beginnen op deze nationale feestdag van Spanje niet met hun volkslied, trouwens niemand kent het. Wel kennen we een andere wereldvermaarde hymne met simpele woorden: “Happy birthday to you, happy birthday, dear Paul, happy birthday to you.” Paul, we wensen je nog vele jaren ultreya e suseya, vooruit en hogerop in goede gezondheid. Om privacy redenen verklappen we zijn jeugdige leeftijd niet.
Vandaag gaan we door de meseta, een immense dorre hoogvlakte, een ideaal landschap om met je geest tot rust te komen. Een lied van Stef Bos inspireert mij om onze Neospelgrims op weg te zetten.
Niets is sterker dan de stilte, Niets heeft zoveel kracht Als het zwijgen van de nacht. Niets is sterker dan de stilte, Niets is sterker dan het woord , Dat niemand hoort…
Een goede stilte werd nooit geschreven.
We zijn amper 7 dagen ver en er wordt mij uit zeer betrouwbare bron gemeld dat er in de groep een pelgrim met dezelfde roepnaam als de mijne vanuit de Westhoek alle lof over zijn cowboyhoed gestrooid krijgt om zijn schrijverstalent van dit blog.
Lieve lezers vanwaar ook te velde, laat jullie geen bloem in uw ogen strooien, die bakker weet misschien wel wat een onderwerp en een werkwoord is maar het lijdend voorwerp om te schrijven is hem niet met de bakkerslepel meegegeven. Ik lijden en hij roemen!? Akkoord, zijn vader was een fervente pelgrim die wist waar de klepel van de camino hing, zijn levensverwekker had wel het talent om een boek te schrijven maar daarom moet hij nu niet denken dat zijn broodje gebakken is door te teren op het zweet van mijn uitzonderlijk talent. (Sorry, iets veel minder pretentie van mijn kant zou wel pelgrimswaardiger zijn.)
Beste supporters van Chris uit de Westhoek verwar niet langer zijn naam met de mijne. Ik ben Peregrino Chris uit de Poort van de Vlaamse Ardennen. Het moest van mijn hart want terwijl ik mijn hersens pijnig om peper en zout te zoeken voor de geschreven pelgrimssoep zit meneer grote pinten te drinken. Het bericht dat zijn fanclub een fonds zou opgericht hebben om de mij aangedane schade te vergoeden is tot nu niet bevestigd.
Vanaf vandaag rijden we verder met een andere hoog opgebouwde koets geleid door koetsier Mathias. Het is wennen voor mij als begeleider, als blogschrijver peregrino Chris en niet bakker Chris. Ik ben de afmetingen van het nieuwe voertuig nog niet gewoon. Wil ik iets zien waarover ik praat dan moet ik in de kelder. Wil ik rechtstreeks contact met mijn pelgrims moet ik naar de zolder. Op deze zolder heb ik dan ook mijn privé-bureau. Sta ik recht, bots ik met mijn hersenpan tegen de bagagedrager, kom ik naar beneden om advies te vragen qua routing loop ik tegen een gecapitonneerde balk. Ik koop mij een helmpje wil ik zonder hersenschudding het einde halen.
Heelhuids kom ik aan in San Anton. Met een beetje fantasie zien onze pelgrims de schimmen van de monniken met hun Tau-kruis waaraan hun belletje klingelt om de slachtoffers van het Antoniusvuur op te zoeken. Is een van onze pelgrims in die twee nissen op zoek naar wat voedsel om zijn Lucashonger te stillen?
Wat een contrast 29 kerngezonde pelgrims onder de bogen van de aftakeling van een ver verleden.
Langs de asfaltweg voorbij de H. Maria van de appelboom naar het slingerend bergpad om boven op de Alto de Mostalares een zicht te hebben over een immense vlakte met als het ware een weg die naar de hemel voert, naar een hemel vol zonneschijn.
Even uitblazen want de weg is nog lang.
In Itero de la Vega begint het duo Jef en Dré het laatste deel van de tocht. Moedig dat deze pelgrims ondanks hun letsels niet bij de pakken blijven zitten. Hun inspanningen zijn wellicht meer te prijzen dan deze die geen enkele spierhinder kennen.
Overbruggen is zeer noodzakelijk om de weg te vervolgen maar evenzeer om elkaar de hand te reiken.
Verder door dit uitgestrekte land waar je de moed moet hebben om even alleen te lopen of ergens langs de kant te gaan zitten om dan naar dat unieke lied van stilte te luisteren. Een lied waarin je woorden hoort die niemand hoort.
Op drie jaar kan veel veranderen en zeker ook na de coronaperiode. De gezellige oase “En el Camino” waar we steeds afspraken aan het einde van de tocht, is gestopt. In de plaats een driesterrenhotel. Als je dacht een voorbijtrekkende pelgrimskaravaan niets opbracht.
Het gaf mij de gelegenheid om ergens buiten het dorp op een rustig plaatsje een innige gedachte neer te schrijven voor mijn vrouwtje. Morgen is de uitvaart van haar oudste zus. Zij was de oudste van tien en was zowat de vervangende moeder van mijn vrouw die samen met haar tweelingzus de jongste van tien waren. Elf jaar waren zij toen hun mama op haar tweeënvijftigste een plotse dood stierf. De stilte rondom mij is mijn muze om haar oudste zus, haar “marraine”, een voorbeeldige vrouw te gedenken. Met deze woorden wil ik ook een beetje aanwezig zijn bij har leed. Een ontmoeting van de stilte van de weg met de stilte van de dood. Om even heel diep stil te worden.
We rijden verder in de richting van ons derde klooster in de rij. Eeuwen geleden waren het benedictijnen die hier de regels volgden alhoewel mijn cel 233 de naam Doña Uracca draagt. De zweem van heiligheid dwaalt hier misschien nog rond maar ei zo na lag ik met mijn gewijd lijf bijna op de grond. Trapjes hier, verraderlijk verhoogje daar. En ik maar aan mijn volgelingen waarschuwen voor die gevaarlijke valkuilen. Ik herinner mij nog levendig hoe een pelgrim zich hier ferm bezeerde.
De whatsapp is onmisbaar. Wij worden uitgenodigd door onze jarige pelgrim. De parelende feestwijn, de nootjes, de chips staan klaar. Een zeer gesmaakt gebaar.
Prosit Paul. Ad multos annos.
Tijd voor het avondmaal. Hallo lieve doñas, gaan jullie liever naar de receptie van de notabelen of zouden jullie niet beter met ons meegaan de trap omhoog? Daar wacht ons immers een stevige pompoensoep, een cordon bleu een chocomousse van noisettes. Eens te meer royaal genoeg voor de pelgrim. Op weg naar mijn cel maakte een doña mij de opmerking: “Dat verbetert hier van dag tot dag.” Neospelgrims worden beschouwd als pelgrims buiten categorie, luxepelgrims.
Je moet niet te ver op de foto zoeken om de man te vinden die in de Westhoek met de eer wegloopt die jullie nederige dienaar verdient.
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
VERWONDERING DOOR BEWONDERING
Werd ik nu gisteren afgezet aan de andere kant van de wereld ? Als ik in de zeer ruime ontbijtzaal kom, is het alsof ik ergens in Azië ontwaak, ik zie slechts twee diensters van Europese origine ! Wat een heisa, wat een overrompeling ! Flessen water, fruitschalen verdwijnen zomaar van het buffet. Een spiegelei van een lepel slurpen is gemakkelijker dan met mes en vork ervan te genieten. De Aziatische ontbijtcultuur wijkt duidelijk af van de onze.
Wat gaat het morgenochtend zijn als onze Vlaamse pelgrims hun weg naar het buffet moeten vinden tussen al die Japanners.
Aan de balie van de receptie stellen ze me gerust dat ze vandaag naar andere oorden vertrekken. Ik heb de stille indruk dat het personeel van El Palacio de Burgos eveneens gelukkig is. Ondertussen hoor ik dat het morgen de Nationale Feestdag is in Spanje. Uitzonderlijk mogen wij morgen om 7 u komen ontbijten i.p.v. om 8 uur. Dus dat is bij deze ook geregeld.
Taxi’s worden opgebeld en met twee wagens en negen pelgrims zijn we op weg naar een van de mooiste kloosters in de ruime omgeving van Burgos: La Cartuja de Miraflores. Het is het enige kartuizerklooster in de wereld waar bezoek toegelaten is. Niet binnen de kloostermuren zelf, enkel maar in de kerk. Nog 15 kartuizermonniken leven daar volgens de strenge regel van hun orde.
Wat een kunst schuilt achter deze muren. In de 16de eeuw liet de koningin Isabella kunstenaars uit Vlaanderen komen voor de decoratie van de kerk. De Antwerpenaar Gil de Siloë creëerde in drie jaar dit unieke retabel. 100 m2 sculptuur in notenhout en zo kunstig afgewerkt met bladgoud en polychromie.
Een uniek beeld. Een tafereel van het Laatste Avondmaal vermengd met het thema van Maria Magdalena die de voeten van Jezus afdroogt met haar hoofdhaar. In de kunst van de Middeleeuwen komt dat soort vermenging slechts viermaal voor.
Ook liet Isabella het grafmonument voor haar en haar gemaal Juan II ontwerpen. Nu rusten zij voor eeuwig onder dit albasten meesterwerk. Vlamingen mogen fier zijn wanneer ze hier onder de indruk komen van al dat artistieke talent.
Virgen de la leche (Maagd met kind aan de borst). Dit beeld gemaakt door Gil de Antwerpenaar, zoals zijn bijnaam klonk, werd gevonden op het graf van het koningspaar. Toen ik dit beeldje vijf jaar geleden voor de eerste maal zag, was ik er al meteen verliefd op. Zo ontroerend mooi in zijn eenvoud. Ik dacht aan Michelangelo.
Alfonso, het zoontje van Isabella en Juan stierf op 14-jarige leeftijd. In deze nis word je geraakt door de eenvoud van deze albasten sculptuur. Hier hoor je werkelijk de stilte van de ontroering.
We kijken links en rechts naar de hoge brandglasramen, eveneens ontworpen door een Vlaming, Niclaes Rombouts uit Lier.
De Vlaamse pelgrims worden in Cartuja de Miraflores terecht stil van zo veel expressieve pracht. Waar zie je dergelijke meesterwerken zonder een cent toegangsgeld te moeten betalen? De kloostervrijwilliger toont ons de doos waarin we een vrije gift kunnen deponeren of misschien willen we toch iets kopen als blijvende herinnering van dit bezoek. Al vijf keer was ik hier en nog blijf ik verwonderd. Telkens opnieuw ontdek ik iets nieuws.
Daarom durf ik zeggen dat verwondering een waardevolle sleutel is om toegang te krijgen tot de pelgrimsziel.
Nuestra pobreza es nuestra riqueza, onze armoede is onze rijkdom. De titel van hun boek is al een bezinningsgedachte op zich.
De taxi’s voeren ons terug naar het klooster naar het voormalige Jezuïetenklooster, thans het paleis van Burgos.
Er rest mij nog wat tijd om in de kerk, aangebouwd aan het hotel een eucharistieviering bij te wonen. Daarna iets klein gaan peuzelen en mijn rondleiding van straks voorbereiden.
De kathedraal heeft niet alleen binnen een uitgebreid verhaal maar ook rond dit gotisch meesterwerk is wel een en ander te vertellen. Een modern kunstwerk van meer dan een miljoen tweehonderdduizend euro’s is afgewerkt om de drie poorten aan het voorportaal te vervangen. Een bronzen afbeelding van God voor de centrale poort, een jeugdige Maria voor de linkse en het spelend kind Jezus voor de rechtse. Er kwam terecht tegenstand. De Unesco dreigde zelfs dat de kathedraal zijn eretitel van Werelderfgoed zou verliezen als die drie eeuwen houten poorten zouden vervangen worden. De titel is niet zo erg maar de subsidies missen dat zou andere koek zijn. Dus de bronzen poorten zijn af en waarschijnlijk zullen zij over enige tijd te pronken staan in de kathedraal zelf.
Wat vind je zelf van dit modern ontwerp?
Mijn rondleiding zit erop. Een lange rij bezoekers schuift aan om het interieur te bewonderen. Waar El Cid, de dubieuze held van Burgos met zijn Jimena begraven ligt. De held met een zwaard dat langs twee kanten sneed. Als het hem goed uitkwam vocht hij voor de christenen, waren de Moren iets guller in hun bijdrage dan kregen zij zijn steun. Filips II werd terecht op zijn plaats gezet door het Vaticaan toen hij deze held voordroeg om heilig verklaard te worden en vele jaren later werd El Cid op zijn bronzen paard gezet.
Heel stilletjes toonde ik mijn volgelingen de weg naar het kruis in de bidkapel waar de gekruisigde in buffelhuid een rokje draagt volgens de kleuren van de liturgische tijd.
Het doet deugd om horen hoe onze pelgrims, elk op zijn manier hun vrije dag invulden. Om het klimritme niet af te leren was de berg naar het Castillo een ideaal oefenterrein. Uiteraard mochten de tapas ook niet ontbreken.
Wat een zicht vanop het Castillo…
In de lobby of aan de bar van het hotel hoorde je vooral welke gezellige stad Burgos is. “Mooi dat we hier een extra dag konden blijven”, was een veel gehoorde waardering.
In dit hotel afsluiten met een avondmaal is eens te meer een culinair genot. Om onze lezers wat water in de mond te doen krijgen: Een pudding van asperges, zalm gepocheerd met een mousselinesausje en een smeuïg hazelnootgebakje met een licht zurig sausje. De meeste pelgrims op deze weg moeten met veel, veel minder tevreden zijn. Natuurlijk een Neospelgrim mag wel een ietsje meer hebben.
Hieronder lees je het meest recente verhaal. Wil je alle verhalen chronologisch volgen dan moet je helemaal naar onder scrollen.
SAMEN AAN IETS WERKEN
Een gedachte die ik nog gauw aan de balie van de receptie kan laten uitprinten. Een waardevolle gedachte die ik onze pelgrims straks wil meegeven. Wij kunnen allemaal veel bereiken maar als cavalier seul zal het toch aartsmoeilijk zijn. Maar met ons karakter, met onze onhebbelijkheden zal het evenmin gemakkelijk zijn.
“…. En toch is samengaan de enige weg om toekomst op te bouwen. Een toekomst waar ruimte is om onszelf te zijn, waar plaats is om samen te zijn ongedwongen met vertrouwen én geloof in elkaar! … Laat ons samen met enthousiasme verder vooruitgaan, steeds hogerop “Ultreya e suseya!!!” Zo brengen we tot stand wat nu nog niet is.”
We treden als een gemengde orde uit het vroegere Franciscanerklooster. Zijn het gewijde druppels die we over ons pelgrimshoofd krijgen? Het is wel leuk om de weervoorspeller voor veertien dagen te lezen maar vandaag is hij er toch flagrant naast. Goed, we laten ons lip niet hangen, we voelen het aan als tranen van Santo Domingo die ons zo node laat weggaan. Dit gedruppel heeft ook iets aangenaams: wat een kleurenpalet aan regenjasjes en poncho’s. Als de regenmaker dat gewemel van kleuren in zijn ogen zal krijgen zou het wel eens kunnen gebeuren dat hij op andere gedachten komt dan de steeds gelukkige Frank Deboosere als het peil van zijn grondwater weer de hoogte ingaat. En wat zei ik? Onze pelgrims kunnen in Tosantos vertrekken met zicht op de kerk uitgehouwen in de rots en een opklarende hemel in hun wandelrichting.
Pier is de spoortrekker en hoe eeuwig dankbaar ben ik hem als hij met het fotootje van de Calle Cecilia mij weer aan mijn vrouw doet denken, mijn pelgrim op het thuisfront. Een ritueel van Pier sinds jaren.
Ik heb het wel gemakkelijk: mij laten voeren tot de gewenste halte en dan een plaats zoeken om woorden te vinden waarmee ik onze pelgrims en ook onze zovele blogvolgers misschien gelukkig kan maken.
Het zijn geen artikels om in De Standaard of De Morgen te plaatsen. Misschien in Dag Allemaal of Story. Neen, dat ook niet. Het is niet de bedoeling van de redactie om op zoek te gaan naar slippertjes van die of gene, beslist ook niet om iemand zonder reden zwart te maken. Laat mij mijn periodiekje gewoon “Pegronito” dopen, het pelgrimpje. Pretentieloos, nederig in zijn benadering, oog voor de schoonheid van het decor en tegelijk bewust van de kleinheid van ons menszijn. Waarom maakte ik de missie van mijn schrijfsels niet eerder bekend? Ook ik had wat tijd nodig om tot die “ontdekking” te komen. Zoals elke pelgrim op zoek gaat naar het onbekende zo vindt de schrijver ook maar pas na enkele dagen de ziel van de weg die hij stap na stap waarneemt in het hart en uit de mond van zijn medepelgrims.
San Juan de Ortega. Gisteren waren we bij zijn voortrekker Santo Domingo de la Calzada. In het Vlaams zou het als volgt klinken: Jan Van Netelbosch in de leer bij Domien Van de Casseye. Een vliegende reporter brengt ons persbureau op de hoogte dat Vlaamse pelgrims in het eeuwenoude spoor lopen van voornoemde kasseileggers. Het werk van onze pelgrims is meer dan wat stenen leggen, er zit een duidelijke boodschap achter. Zij werken samen aan iets heel constructiefs. Zij laten Vlaanderen zien tot wat pelgrimscreativiteit kan leiden. Op onderstaande foto’s zie je duidelijk met welke precisie zij te werk gaan. De vormen van de letters zijn een symbool voor de camino: niet rechtdoor, bochtig, de hardheid van de weg, geen pad over rozen, de ene steen groter dan de andere, stenen die iets moois opbouwen, stenen om even blijven bij stil te staan zodat het geen struikelstenen worden. Deze vier eenvoudige letters doen je wegdromen tot wat samenwerken kan leiden. De gedachte van deze morgen hier vereeuwigd in een aantal stenen zoals de natuur ze aan onze creatieve pelgrims schonk. Je leest duidelijk trots en blijheid in hun gezicht. Uit goed ingelichte bron zou Japan zelfs geïnteresseerd zijn in NEOS. Wij volgen het op.
Dit is een item dat beslist moet opgenomen worden in het persorgaan van Neos vzw. Indien niet dan zal heel het huidig pelgrimspeloton over enige tijd in Sint-Niklaas voor de poorten van Neos staan.
Elke pelgrim die uit het bos komt waar vroeger rovers zich tussen de brandnetels en struiken verscholen hielden, heeft nu zijn verhaal. Dat Indianendorp van drie jaar geleden trekt op niets meer en die afgrijselijke muziek. Neen, ik liep weg, daar kon ik niet picknicken. Herman, de vaandeldrager van het Vlaams Genootschap vleit zich in stilte neer naast zijn señora die als een overtuigde geloofsverkondiger op het pelgrimspad ons lied “Ultreya e suseya” aan elke pelgrim door de strot zou jagen. Bewonderenswaardig hoeveel adem die kranige evangeliste nog over heeft om de klimpartijen tot een goed eind te brengen. Pier, een ervaren camino-loper had alle moeite om haar bij te houden.
De vaandeldrager komt in de verte af.
Een andere kon een inboorling overtuigen om ook de kleuren van ons landje op de boomstam te schilderen en zo geschiede.
San Juan, jij hebt hier tien eeuwen geleden een enig gebouwencomplex neergepoot, een hospitaal en klooster, een kapel voor Sint-Niklaas, een kerk voor de vele voorbijkomende pelgrims. Het doet ons stilstaan en -worden onder het 11de-eeuwse kapiteel dat ons in een beeldverhaal vanaf de Boodschap aan Maria tot de geboorte van Jezus met verstomming slaat. Had jij al gehoord dat Maria haar kind ter wereld bracht op een bed, bijgestaan door een vroedvrouw? Dat beeld is hier al meer dan 8 eeuwen geleden gebeiteld.
We moeten verder want in Burgos wacht ons een volgend klooster om te overnachten, een vroeger Jezuïetenklooster en thans het super de luxehotel NH El Palacio de Burgos. Vader Sercu ziet zoontje Mathias na zoveel dagen terug. Geen abrazos ofte knuffels. Er moet gewerkt worden op zijn West-Vlaams.
Ondertussen vinden wij er onze luxueuze cellen en nog later de vreugde van de bar om de avond culinair te eindigen in het restaurant.
Een sterk gekruid rondetafelgesprek met de firma Sercu en Pier. Wat voor de toekomst? De driekoppige jury vindt dat deze begeleiding niet mijn laatste kan zijn. De wijze waarop ik het nu doe kan nog best een paar jaar aanhouden. Met welke muizenissen moet ik nu straks gaan slapen? Het wordt een moeilijke bevalling. Ik hoor mijn vrouw al zeggen: “Va, wanneer ga jij eens neen leren zeggen.” Wordt vervolgd.
We wisten vooraf dat we in dit hotel weer duimen en vingers zouden likken. Wat zou jij zeggen voor een risotto met zeevruchten, gebraiseerd varkensvlees en een chocolade toetje.
En ondertussen leerde onze Spaanse afgevaardigde ons iets heel nieuws. Zij gaf ons allemaal een deurhanger waarop de melding dat onze kamer morgen niet gereinigd moet worden. In ruil en als dank zouden we een drankenbon ontvangen. Ook dit wordt vervolgd.
Buena noche, de matras nodigt mij uit.
In mijn hoofd wervelt de vraag. Doe ik het nog? Ja? Nee?
