Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
Doorheen de dagen
Ervaringen besproken
11-02-2018
CHAPADA DIAMANTINA
VALE DO CAPÃO
Dinsdag 30 januari, het was een grote meevaller, met twee toppers: ‘Lapa Doce’ en ‘Pratinha’. Om al dat moois te mogen beleven moet af en toe – vanzelfsprekend – ook wel een eindje gereden worden.
Rond vijf uur in de namiddag, als de grootste hitte over was, begonnen we aan ons ‘huiswerk van de dag’: nog zowat 50 kilometer te rijden tot ‘Vale do Capão’, destijds een klein dorpje, dat al van oudsher een ‘must’ is in de ‘Chapada’. Ons laatste bezoek dateerde van 2013, en toen was al zichtbaar dat het karakter van het plaatsje aan het veranderen was door een opvallende aanwezigheid van jongeren, die wel eens als ‘Rastafari’s’ benoemd werden, maar mij eerder ‘hippies’ leken: van enige vage religieuze achtergrond – met verwijzingen naar de joods-christelijke traditie én naar de vroegere Ethiopische keizer Hailé Selassié heb ik weinig gemerkt – maar de ‘dreadlocks’ waren wel aanwezig. Plus nu en dan ook wel sporen van druggebruik.
Die avond echter hoopten we dat dit enkel een kort, voorbijgaand verschijnsel geweest was, en ondertussen dus verdwenen. Dit was fout gegokt. De ‘dreadlocks’ waren gebleven, en er was ook een heel andere groep bijgekomen, jongeren, die – wars van de moderne maatschappij – een ‘terugkeer naar de natuur’ nastreefden. Een heel ander ideaal dus, maar eveneens niet meer echt onze levensstijl, al kunnen we daar wel veel sympathie voor opbrengen.
Ondertussen was het heel wat later geworden en de ‘Chapada’, gelegen op ongeveer 12 graden zuiderbreedte, ligt in de tropen. Rond halfzeven begon het te donkeren en een beetje later was de duisternis zo goed als volledig. Er bleef dus geen andere keuze over dan een ‘pousada’ te zoeken in ‘Vale do Capão’ en daar te overnachten. Er bleken trouwens veel ‘pousadas’ bijgekomen te zijn, gezien de toevloed van zoveel jongeren.
We begonnen dus aan onze zoektocht, maar die verliep moeilijker dan gewoonlijk. Of het iets te maken had met de aanwezigheid van die toch wel ietwat ‘vreemde’ jonge mensen, weet ik niet, maar geen enkele ‘pousada’ bood ’s avonds een avondmaal aan, en evenmin een ontbijt voor de volgende dag. Noodgedwongen hebben we dan maar op die manier een overnachting geboekt, overigens in een ‘hotelletje’ dat heel mooi gelegen was, alweer in een soort van tropische tuin. Een goede nachtrust lag dus binnen bereik, maar dan moest er ook nog een avondmaal gevonden worden … en ook dat is gelukt, evenzeer als een ontbijt de volgende ochtend.
Woensdag 31 januari hadden we dan, na het ontbijt, ruimschoots de tijd om het dorp te bezoeken. Het was op dat ogenblik ook nog bijzonder kalm en rustig in ‘Vale do Capão’ , een grote meevaller dus.
De foto’s proberen een beeld te geven van die ochtendwandeling: heel wat huizen, die beschilderd waren met mooie tafereeltjes, zoals een processie om voor regen te bidden bij een lange, aanhoudende droogte. Als toemaatje waren er ook enkele jonge ballerina’s, onderweg naar de dansles, die tussendoor, gewoon op straat enkele pasjes waagden, onder het welwillend oog van de mama’s.
En zo verliep het eerste deel van onze derde reisdag, alweer heel mooi, na het wat moeizame begin van de avond voordien.
Na onze afdaling in de grot ‘Lapa Doce’ zijn we, langs een stofferige zandweg, enkele kilometers verder gereden, tot in het dorpje ‘Santa Rita’. Onze magen konden wel wat eten verdragen en dus hebben we daar broodjes, kaas en ham gekocht in een kleine ‘supermarkt’, zoals je er in elk dorp verschillende aantreft. ‘Mercadinhos’, worden ze hier genoemd, kleine winkeltjes met een zeer gevarieerd en nog meer beperkt en onberekenbaar aanbod, waarin je vooral producten voor dagelijks gebruik kan vinden. Nogal wat mensen trachten een – zeer bescheiden – inkomen te verdienen met zulke ‘mercadinhos’, want de sociale voorzieningen zoals we die in Europa kennen zijn hier grotendeels onbestaande. Bovendien is de toestand er zeker niet op verbeterd na het gedwongen aftreden (‘inpeachment’) van voormalig presidente Dilma Rousseff en de machtsovername door de huidige president Temer, die met zijn regering een uiterst liberaal beleid voert, waarvan vooral de minder bedeelden de dupe zijn. En zo konden we, gewoon op een bank in de schaduw, onze picknick houden, geen echte ‘Déjeuner sur l’herbe’, maar wel lekker en gezellig. En met een totale kostprijs van 40 reais of 10 euro hebben we dus zeker geen geld over de balk gesmeten! Ons verblijf in ‘Santa Rita’ werd – gewoontegetrouw – afgesloten met een bezoek aan de kerk.
Na de picknick opnieuw enkele kilometers rijden tot aan 'Pratinha', vroeger een minuscuul dorpje, dat nog altijd bestaat maar er nu een 'balneario' bijgekregen heeft, een woord dat ik moeilijk correct kan vertalen, omdat wij bij ons niet echt een equivalent kennen. Het gaat om een prachtig natuurpark met tropische bomen, planten en bloemen – en af en toe een piepklein aapje. Ook dit ‘balneario’ had zijn eigen, erg bekende grot: de ‘Gruta Azul’ of ‘Blauwe grot’, zowat zeventig meter diep maar slechts één 'zaal'. Wel heeft deze ‘Gruta Azul’ een merkwaardige attractie: elke dag – tenminste als de zon schijnt – is er, op een steeds wisselend tijdstip naargelang de dag van het jaar, een lichtinval door een spleet van de grot, waardoor een stukje van de onderaardse rivier enkele minuten lang een mooie blauwe kleur krijgt.
Bovendien is er ook ruim gelegenheid om te zwemmen. In Pratinha hebben we de ganse namiddag doorgebracht, met een bezoek aan de grot – helaas niet op het goede uur om het blauwe water te kunnen waarnemen – maar het was sowieso een grot, die een bezoekje verdiende, ook al omdat het mogelijk was om tot aan de ondergrondse rivier te wandelen. Nadien werd het bezoek nog afgesloten met een zwempartij.
En o ja, er was ook nog een stuk natuursteen waarop (in het Portugees) deze tekst was aangebracht:
'Wanneer de laatste boom geveld zal zijn,
de laatste rivier uitgedroogd,
en de laatste vis gevangen,
eerst dan gaan jullie verstaan
dat je geld niet kan eten.'
Na zulk een dag, met ’s morgens de ‘Lapa Doce’ en in de namiddag ‘Pratinha’, kunnen we eens te meer alleen maar zeggen ‘graças a Deus’ – Gode zij dank.
Bij een bezoek aan Bahia staat er steevast een uitstap naar de 'Chapada Diamantina' op het programma. Hierdoor werden vorige jaren reeds enkele ‘hoogtepunten’ bezocht. Verslagen en foto’s hiervan vind je op deze blog onder de volgende titels en data:
- ‘Daags na de uitstap’ (23 januari 2010),
- ‘Zuster Theophila’ (23 januari 2010),
- ‘São Sebastião in Igatù’ (26 januari 2010)
- en ‘Uitstap’ (2 februari 2013).
Daarom wilden we dit jaar wel eens iets anders zien. Zo was er, met een bevriende familie, een bezoek van ongeveer 2,5 uur aan de grot, 'Lapa Doce'. Omdat mijn ietwat bejaarde benen de tred van de grotere groep niet konden bijhouden, kregen we – voor ons vieren: Lene, Otávio, Henrique en ik – een afzonderlijke gids mee, Raimundo, heel toegewijd, behulpzaam en deskundig.
Eerst was er een afdaling van 70 meter tot aan de ingang van de onderaardse grot, niet zo gemakkelijk maar toch ook niet echt gevaarlijk, omdat er op de meest riskante plaatsen houten leuningen aangebracht waren en ook omdat de gids bijzonder bereid was om mij te helpen en te ondersteunen waar dat nodig was.
Na die afdaling was er meer dan een kilometer een min of meer vlak stuk, tussen de vele stalagmieten, stalactieten en kolommen van 'druipsteen', die door een proces van vele eeuwen 'waterinsijpelijng' gevormd waren.
Deze min of meer vlakke wandeling was natuurlijk gemakkelijker dan de afdaling maar we moesten toch goed opletten omdat het dikwijls zoeken was om het beste pad te ontdekken in dat ‘hartstikkedonker’. Gelukkig hadden we goede lampen meegekregen, en bovenal: Raimundo wist steeds ‘het rechte pad’ te vinden, en wist heel veel te vertellen over de vele vormen van figuren die je in die 'druipstenen' formaties kon onderkennen, onder meer een heel mooi 'kerststalleke', met Maria en het kindje Jezus ... maar ook nog zoveel andere figuren.
En waar nodig bleef hij bereid om mij te ondersteunen. De andere drie, Lene, Otávio en Henrique waren natuurlijk nogal wat kwieker dan ik. Vooral Henrique toonde zich een echte geboren acrobaat, huppelend van steen naar steen. Ik herkende er mijzelf in, zowat 60 tot 65 jaar geleden. Henrique was de ‘achteruitkijkspiegel’ waarin ik met heel veel pret kon terugblikken op mijn eigen verleden.
Tenslotte moesten we natuurlijk weer naar boven: een klim van opnieuw 70 meter. Maar het was een bijzonder geslaagde voormiddag.
Tot besluit: één nadeel: het ‘hartstikkedonker’ pakt niet goed op de gevoelige plaat! Van dat stukje zijn er dus geen foto’s.
Het is nu ruim twee weken geleden dat ik nog eens naar mijn vrienden in Bahia kon vertrekken. God zij dank, denk ik dan altijd … want zo ‘normaal’ is dat allemaal niet meer als je een zekere leeftijd bereikt hebt! Beide vluchten – eerst Zaventem-Madrid en nadien Madrid-Salvador – zijn probleemloos verlopen en dat de vlucht van Madrid naar Salvador vervelend is en lang duurt, dat is geen verrassing, dat weten we van tevoren. Evenzeer als we weten dat er vanuit Salvador nog ruim 300 km met de auto te doen zijn tot Mundo Novo, mijn thuishaven hier ... ook dat hoort erbij.
Ook de dagen nadien is alles meegevallen. Meestal brengt die lange reis de volgende dagen nogal wat vermoeidheid en andere ongemakken mee ... maar daar ben ik dit jaar van gespaard gebleven. Ik denk hier meteen aan een gekende uitspraak van de moeder van Napoleon, nadat die zijn eerste successen en overwinningen behaald had: 'Als dat maar blijft duren!'.
Als er tijd is, nemen we een dagje vrij om op uitstap te gaan. Zo bezochten we reeds een mooi klein dorp, Itaetu, zowat 125 km van Mundo Novo, maar de eerste 105 km is het een zeer goede baan, en alleen de laatste 20 km is het een zandweg, die dan ook nog heel goed berijdbaar is, maar wel erg stofferig als je – uitzonderlijk – eens een tegenligger hebt.
Op die zandweg hebben we op een bepaald punt de auto, noodgedwongen, moeten achterlaten, omdat er een 'riviertje' dwars over de weg liep – ook al bleken een schoolbus en enkele moto’s duidelijk een andere mening toegedaan! – Zelf zijn we dat ‘beekje’ dan maar te voet ‘overgestoken’, en daarna zijn we nog een eindje verder gegaan tot aan een ander ‘riviertje’, waar je van steen naar steen moest huppelen … maar dat huppelen vond ik voor mij een beetje riskant, en dan ben ik op een rotsblok blijven zitten, terwijl mijn ‘reisgezellen’ nog wat verder stapten, maar ze waren zozeer om mij bekommerd, dat ze heel vlug halt hielden en terugkwamen, om mij niet te lang alleen te laten. We waren rond 9 uur 's morgens vertrokken, en rond 8 uur 's avonds waren we weer thuis na een prachtige dag. Ik hoop dat de foto’s een beetje een beeld geven van deze uitstap, maar bovenal hoop ik dat ze tonen dat Bahia, in al zijn armoede en miserie, ook zoveel moois te bieden heeft.
