Als je zout in de soep strooit, dan zal je soep een zoute smaak krijgen. Voeg je suiker toe aan je koffie, dan zul je die suiker proeven. Daar is geen weg naast. Noch de soep, noch de koffie, noch de proever wordt gevraagd of ze zich daarmee akkoord verklaren. Niemand heeft er enige moeite mee dat de natuuroorzakelijkheid hier blind en lineair haar uitwerking toepast. Hier is geen ruimte voor een frictieplaat, hier wordt niet voorzichtig geschakeld tussen zout en soep of tussen kofffie en suiker. En ook in de processen die soep en koffie daarna in je spijsverteringskanaal ondergaan heb je geen vinger in de pap. Ook daar legt iedereen zich zonder vragen of argwaan bij neer.

Dezelfde draconische wetten heersen in de processen van een zwangerschap, zodra de bevruchting voltrokken is. Die zwangerschap doorloopt haar processen volgens de lineaire blinde wetten van de biochemie. Daarvoor wordt niemand toestemming gevraagd.

Het eigenaardige van de evolutie is dat een belangrijke en bepalende fase zich afspeelt vòòr de bevruchting : tijdens de seksuele selectie. In deze fase , die voorafgaat aan de bevruchting, moeten de twee seksen elkaar vinden, samen tot een akkoord komen. In deze fase spelen echter geen blinde lineaire biochemische wetten. Deze fase is een vrije speel- en experimenteerruimte. Een grote frictieplaats, met vele schakelingsmogelijkheden. En die fase speelt zich af op het individuele vlak: het zijn individuen die elkaar moeten vinden en tot een akkoord moeten komen. Hier speelt niet de universele biochemie , maar de individuele psychologie. Individuen zien, horen, ruiken, kiezen en beslissen. Hier moeten die individuen vooraf vele horden nemen. Hier spelen vele imponderabilia een moeilijk naspeurbare en toch bepalende rol. Vele mogelijkheden liggen hier open, vele kansen op afwijkend gedrag, op onvoorzienbare keuzes, op muiterijen. Op vernieuwing ook.

Het verschil van deze fase zit hem vooral hierin : wat zich na de bevruchting afspeelt, blijft onzichtbaar en ontoegankelijk in de schoot of het ei. Maar de psychologische processen van attractie en afstoting spelen zich op de bühne af, in het openbaar. Hier spelen alleen uiterlijk waarneembare gegevens een rol : kleuren, vormen, geuren, klanken, afmetingen, zwaartes. In feite elementen die losstaan van de biochemische wetten. Alleen uiterlijkheden, maar dan ook alle uiterlijkheden kunnen hier een rol spelen ! Elk element van heel de diversiteit van de kosmos kan nu een vinger in de pap houden.

Terwijl de biochemische interacties tijdens de zwangerschap zich voltrekken in de beslotenheid van de schoot , spelen de interacties tijdens de seksuele selectie zich af in het openbaar, met uiterlijkheden, in de open kosmsos, met al wat die in zijn mars heeft. Hier lost dan ook de kosmos zijn vaste, sturende, dwingende greep, hier moet de natuurcausaliteit passen.

Als we dit nu plaatsen in het grootse gebeuren van de geschiedenis van het zich zoekende en zich vormende Zijn, in het grootse kosmosgebeuren, dan speelt die seksuele selectie daar een scharnierrol. Via de seksuele selectie treden vrijheid, treden onvoorziene mogelijkeden, treden muiterijen , treden emergentiemogelijkheden binnen in de kosmische evolutie.

Daarover wil ik het een volgende keer hebben.