Alle mensen die momenteel rondlopen met blauwe ogen, stammen af van één voorvader die zo'n 10.000 jaar geleden leefde in het gebied rond de Zwarte Zee. Dat schrijft de Independent on Sunday, op basis van nieuw Deens onderzoek.

Professor Hans Eiberg en zijn ploeg, die zijn verbonden aan de universiteit van Kopenhagen, bestudeerden bij zo'n 800 mensen uit alle windstreken, de genetische basis van de kleur van onze ogen en ontdekten dat 99,5 procent van de blauwogige proefkonijnen dezelfde piepkleine mutatie vertonen in het gen dat de kleur van de iris bepaalt. Dat geeft aan dat deze mutatie zich voordeed bij één mens, aan wie sindsdien ontelbare mensen hun blauwe ogen danken.

Wanneer die mutatie precies optrad is niet na te gaan, maar vermoedelijk gebeurde dat zo'n 10.000 jaar geleden, toen er als gevolg van de groeiende landbouw in het Midden Oosten de bevolking in Europa razendsnel toenam.

"De mutatie die verantwoordelijk is voor onze blauwe ogen deed zich vrijwel zeker voor in het noordwesten van de streek rond de Zwarte Zee", aldus professor Eiberg. "In oorsprong is bruin de kleur van onze ogen, wat veroorzaakt wordt door de concentratie van het donkere huidpigment melanine. Maar in het noorden van Europa deed zich een mutatie voor in een gen dat OCA2 werd genoemd. Daardoor werd er in sommige chromosomen een knop omgedraaid die de melanine afstopte en de mogelijkheid tot bruine ogen afsloot. Hieruit kunnen we afleiden dat mensen met blauwe ogen dezelfde voorvader hebben, want bij hen zit dezelfde 'knop' op precies dezelfde plaats in hun DNA. Er is wat dit betreft geen enkel verschil tussen mannen en vrouwen", zo schreef de vorser in het vakblad "Human Genetics".

Waarom die blauwe ogen vooral voorkomen in het noorden van Europa en in zuidelijk Rusland wordt in dit onderzoek niet behandeld. Aangenomen wordt dat het iets te maken heeft met het feit dat blauwe ogen voordelen boden tijdens de lange uren zonneschijn in de zomer en de korte 'lichturen' tijdens de winetrmaanden. Een andere mogelijkheid is dat blauwe ogen aantrekkelijk werden gevonden en dus een pluspunt vormden wat de natuurlijke selectie betreft.