Fred Vorstenbosch in Armenia van 27/07/2010 tot 08/08/2010.

Welkom in het land van Legendes!

Dinsdag 27/07/2010

Armenië ligt op circa 4,5 uurtjes vliegen vanaf Amsterdam. Met Armavia airlines, vlieg je in modern materiaal van Amsterdam, over Duitsland, Polen, Oekraïne, Rusland, Georgië en daarna land je in Yerevan.

Het vliegveld is gelegen op korte afstand van de hoofdstad. In Armenia, welke iets groter is dan Nederland, wonen circa 4,5 miljoen mensen. De hoofdstad is Yerevan en is niet te vergelijken met andere Oost Europese steden die ik tot nu toe gezien heb. Het centrum van de stad is indrukwekkend en modern en praktisch iedere avond zijn er gekleurde waterfonteinen aan het spuiten, welke begeleid worden door heerlijke klanken van lichte en klassieke muziek. Dit moet ik beter eens gaan bekijken, want het is pas mijn eerste avond in Yerevan. Mensen zitten tot laat in de nacht in cafeetjes rond het zwanenmeer met elkaar te kletsen en eten en drinken.

Er zijn verschillende wijken in Yerevan. De eerste welke we passeren is het Las Vegas wijk van Yerevan. Veel wordt er gegokt in vele kleurrijke gokhuizen. De een nog mooier voorzien van lichtjes dan de andere. Een andere wijk is genoemd naar Bangladesh, gezien het type van flats (lijken verdacht veel op de oude Russische massa flats) zoals ik ze zag.

Armenia wordt onder meer begrenst door Georgië,Iran, Turkije, Azarbadjan, etc. Als je naar Turkije zou willen gaan moet je eerst door Georgië reizen. Een directe verbinding met Turkije, mede gezien de geschiedenis tussen beide landen, heeft dit onmogelijk gemaakt. Ook kan je niet zomaar de grens oversteken naar Azarbadjan.

Via goed begaanbare wegen wordt ik naar mijn appartement gebracht in Yerevan, welke gelegen is op loopafstand van het centrum. Het gebouw is oude Russische stijl, maar ik mag niet klagen over mijn appartement.

Volgens de chauffeur die me ophaalde van het vliegveld is Yerevan niet alleen een gastvrije stad maar ook een heel veilige stad. Rond 22.30 uur, toen ik in het centrum van de stad was, waren er nog heel veel mensen in de stad.

Er zijn verschillende bierbrouwerijen en natuurlijk ook fabrieken waar wodka, wijn en heerlijke Armeense Ararat brandies worden gemaakt. Zeker zal ik deze komende dagen ze gaan proeven.

Kunst en cultuur gaan hand in hand met elkaar in Yerevan. Ik ben benieuwd wat ik allemaal nog verder gaat zien en beleven.

Vele westerse moderne hotels zijn in Yerevan te vinden en kunnen ook geboekt worden door mijn gastgever LLC Elitar Travel in Yerevan, www.armeniaholidays.com . Ik ben gevraagd door de PUM (www.pum.nl) om deze reisorganisatie te gaan assisteren en begeleiden in hun toeristische werkzaamheden. Dit is waarschijnlijk al mijn 25 ste missie voor de PUM (vrijwilligers organisatie) en het bevalt me. Ik kom in landen waar nog niet veel Nederlanders zijn geweest. Leuk om deze landen te ontdekken en mensen te informeren over mogelijkheden van Armenia door middel ondermeer dit reisverslag.

Toen we landen, konden we gelijk onze horloges 3 uur voor uit zetten. Ik landde om 19.00 uur Nederlandse tijd en het was gelijk 22.00 uur plaatselijke tijd in Armenia. Voor Armenië heb je een geldig paspoort nodig. Een visum koop je voor 7 Euro op het vliegveld. De kapitein in het vliegveld deelde ons mede dat bij landing de buiten temperatuur 30 graden was. Dat is even wennen om avonds 22.00 uur. Gelukkig heeft het appartement waar ik verblijf een airco.

Het is inmiddels 01.00 uur Armeense tijd, en ik ga maar naar bed om aan de nieuwe tijd te wennen.

Woensdag 28/07/2010

In het appartement legt vers brood, kan ik koffie of thee zetten , eieren bakken, dus een beetje voor mijzelf moet ik iedere ochtend zorgen.

Even wat basis toerisme informatie over Armenië. (zie Yerevan Guide voor meer informatie) Er zijn vele kunstuitingen zoals beelden in de stad , op pleinen en in parken. Er is veel cultuur te vinden in Yerevan zoals vele (historische) musea, kunst galerijen, circa 15 theaters, verschillende culturele organisaties, natuurlijk Aram Khachaturian Concert Hal, kamermuziek theater,etc.

Uitgaan mag natuurlijk niet ontbreken, cafés, bars, vele lokale – en internationale eetgelegenheden, u zult zich niet vervelen, tenzij men dat wenst om rustig een boek te lezen en zich terug te trekken op zijn (hotel) kamer of rond het zwanenmeer. Bent u gek op winkelen, bijvoorbeeld een leuk souvenir voor thuis of voor vrienden vinden, ook dan zult u beslist aan uw trekken komen in de verschillende winkels en op de lokale markten.

Meer zien van Armenia: Via de reisorganisatie waar ik door ben uitgenodigd zijn natuurlijk verschillende reizen in Armenië te maken. Of dat gewoon een stadsrondrit is, een rondreis, wandelen, fietsen, cultuur, natuur, winter of juist uw vakantie, met of zonder internationaal sprekende talen gids. U kunt ook een Hertz auto voor 1 of meerdere dagen bij hen huren. Of boek een taxi via hen, zekerheid voor alles!

Natuurlijk kan men ook met het openbaar vervoer gaan. In Yerevan rijden metro’s, taxi's en bussen. Let wel op, Armenia heeft niet alleen zijn eigen taal maar ook zijn eigen alfabet. Veel jongeren spreken een buitenlandse taal.

Klimaat: Continentaal klimaat. Vochtigheidsgraad laag. Zomers kunnen de temperaturen oplopen tot wel 40 graden Celsius. In de winter kan de temperatuur teruglopen tot min 10 tot 15 graden. Door de verschillende landschappen en bergen in Armenie, kunnen de temperaturen ver uit elkaar lopen.

Voor meer informatie zie: www.armeniantravelbureau.com

Elektriciteit: gewoon 220 volt en men hoeft geen verloopstekkers mee te nemen.

Banken zijn 6 dagen op de verschillende tijden geopend om geld te wisselen.

Om 10.00 uur wordt ik opgehaald om naar mijn vrijwilligerswerk te gaan. Ben heel benieuwd wat deze nieuwe dag in Armenië me gaat brengen.

We reden weg van het appartement alwaar ik verblijf, de zon was al behoorlijk op temperatuur, welke in de middag opliep tot ongeveer 37 graden Celsius. Het vreemde is dat deze temperatuur niet zo heet aanvoelt als in Nederland. Eigenlijk is het best wel uit te houden.

Gedurende de ochtend hebben we aan – ice breaking – gedaan en de echte vragen langzamerhand op papier gezet zodat we meer structureel kunnen werken in de loop van de dagen dat ik in Armenië zal zijn.

We reden door behoorlijk drukke straten en met ook veel westerse auto’s maar ook de oude Lada’s zijn er nog volop te vinden. Ik kreeg nog een kleine rondrit door overigens een schoon Yerevan. Oude gebouwen en moderne stijl gebouwen wisselen elkaar af. Verschillende soorten van kleine en grote winkels in winkelstraten en gelegen aan drukke boulevards met veel westerse merken welke in kunnen Yerevan gekocht worden. Ik kan me indenken om bij de operahuis te gaan zitten, gelegen aan een meer, met een lekker glas wijn en dan lekker mensen bekijken. De mensen lopen er modern bij, de jongeren gekleed in moderne kleding al flirtend naar de andere sekse.

Dus veel ouderwets zult u niet in Yerevan aantreffen. In Armenia kan je ook als 50 plusser en single reizigers heerlijk ontdekken door middel van een uitgestippelde fietstocht van 8 dagen voor de matig geoefende fietser. Voor de getrainde fietser zijn er werkelijk prachtige bergfietstochten gedurende 15 dagen te fietsen. Wel, zoals ik begrepen heb, je eigen fietsen meenemen naar Armenia. U zult opvallen, fietsen is niet het ding voor Armeniërs. Natuurlijk kan je het je meer gemakkelijk maken door middel van een 8 daagse culturele rondreis in een goede en rookvrije bus. Men slaapt iedere avond in een ander hotel en streek en leert heel veel van het land Armenië kennen. Volgens de reisorganisatie draagt de chauffeur en reisleiding zelfs de koffers van 50 plussers naar en van het hotel. Wat een service!

In de middag zijn we rond 15.00 uur gaan lunchen.Dit is een normale tijd om te gaan lunchen. Op nog geen 5 minuten lopen van mijn werkplek zijn meerdere luxe restaurants gelegen. Ik had Nederlandse honger naar iets met kaas en melk erbij. Voor Armeniërs iets vreemd, ze eten gedurende de lunch een warme maaltijd inclusief vlees. De chef-kok gaf ons een rondleiding in zijn nieuwe restaurant tot in de keuken toe. Hij verteld dat hij ook workshops koken geeft.

Terug naar mijn vrijwilligers werkplek. De medewerksters van deze reisorganisatie zijn verbaasd over mijn kennis en over de nieuwe mogelijkheden die ik aan hun toeristisch product kan gaan toevoegen en dan te bedenken dat ik pas mijn eerste dag tezamen met hen is.

Om 19.00 uur stoppen we met werken. Ik ben best moe en wordt naar mijn appartement gebracht voor 1 uurtje voor mijzelf. Vanavond rond 20.00 uur gaan we in een Armeens restaurant eten. BBQ is een welkome aanvulling van speciale maaltijden.

Eerst bezochten 4 verschillende restaurants, de een nog mooier en interessanter dan de andere.

Omdat we met elkaar wilden praten, kozen we voor een restaurant waar geen (luide) muziek werd gespeeld. Er werd een Armeense grill besteld. Het valt te vermelden dat de meeste groenten welke aangeboden worden (dus ook in supermarkten) biologisch geteelde groenten zijn. Dus wat let u als u op zoek bent naar gezonde maaltijden gedurende uw vakantie, u zult het in Armenië vinden. Het typische van Armeense maaltijden is dat er van elk product wat besteld wordt, slechts 1 schotel wordt opgediend. Men eet met elkaar van dezelfde schotels. Wijn, water, cola, bier bij de maaltijden is heel normaal. Ik eet niet zoveel en dus ging er veel voedsel terug naar de keuken.

We hebben vanavond heel wat gesproken over wat er van mij verlangd wordt, dus mijn programma voor morgen staat nu vast. Het is inmiddels over twaalven en dus tijd naar bed te gaan in mijn airco appartement.

Donderdag 29.07.2010.

Na mijn zelf gemaakte ontbijt ben ik naar mijn vrijwilligerswerk gegaan. In de middag rond 3 uur is de warme middagmaal. Dit maal in een kelderrestaurant waar het heel gezellig is om te zijn. Typische Armeens brood, heel dun, heel breed, lijkt een beetje op een hele grote pannenkoek, aangevuld met veel salades en andere spijzen. De naam van dit brood is lavash.

Verder gegaan met werken voor deze reisorganisatie tot de avond. In een ander restaurant in Yerevan gingen we eten waar ook de gasten van deze reisorganisatie hun afscheidsdiner hadden. Ik kreeg de kans om in contact te komen met hun Spaanse en Italiaanse gasten van hen en daarmee te praten. Op mijn vraag of ze klachten hadden (typisch Nederlands deze vraag) of ze het naar de zin hadden gehad, of ze suggesties hebben, vertelden ze mij dat ze uiterst tevreden waren over de services van deze reisorganisatie en over de reis waren ze zeer tevreden. Na het diner werd ik hartelijk bedankt voor deze reis die ze gemaakt hadden, terwijl ik er niets aangedaan had. Grappig. Om 21.00 uur wilde ik deze maal eens vroeg naar bed. De directeur van deze reisorganisatie bracht me naar mijn appartement, maar voordat ik daar naar toe ging, reden we naar het gezellig en drukke centrum waar vele barretjes zijn, welke merendeels gelegen zijn aan het zwanenmeer, nabij het standbeeld van Khatchaturian, de Armeense componist, bekend om zijn muziekstukken onder meer van de zwaarddans.

Na het gezellig treffen rond het zwanenmeer (zwanen zijn zeldzaam in Armenië) zijn we lopend naar de gekleurde spuitende fonteinen gegaan, alwaar op de achtergrond passende klassieke muziek wordt gespeeld. Een waar spektakel om te zien en te horen. Ondanks dat het 22.15 uur was, was het heel erg druk met toeschouwers. Later liep ik terug naar mijn appartement en viel als een blok in slaap. Ik was echt heel moe.

Vrijdag 30.07.2010

Ik sliep uit tot 08.30 uur en heb eigenlijk de hele dag bij de reisorganisatie doorgebracht. Tegen 18.00 uur zijn we richting mijn appartement gegaan om te gaan dineren. Eerst een ½ liter smakelijke Armeens bier en daarna de maaltijd. Gedurende het diner hebben we gezellig over andere dingen gesproken dan toerisme zoals over wel of niet samen wonen, trouwen, homo’s en lesbo’s en zulke zaken in Armenië.

Je gaat niet samenwonen in Armenia, dat past niet en men vindt dat niet juist. Eerst trouwen vanaf 18 jaar, eigenlijk moet je op je 21 ste getrouwd zijn en ben je 27 en nog niet getrouwd, dan kom je bijna niet meer aan de bak.

Homo’s en lesbo’s worden (bijna) niet geaccepteerd, maar er zijn in Yerevan wel clubs voor hen. Op het platteland wil men er niet over praten.

Het minimum inkomen is 100 Euro per maand. Een gemiddeld inkomen is zo’n 200 tot 300 euro per maand. Het pensioen is zeer laag, dus wonen vele oudjes bij hun kind(eren) in.

De vele typen auto’s, van Wolga tot Mercedes, van Lada tot dure 4 wheel drives, de nieuwe auto’s behoren dus veelal aan de bank tot ze zijn afbetaald. De oude auto’s rijden soms langer dan 20 jaar.

Ik was dus rond 20.00 uur in mijn kamer, ik heb koffie gezet en tot 22.00 uur heb ik gelezen. Ben daarna moe in mijn bed in slaap gevallen.

Zaterdag 31.07.2010

Vanochtend pas om 09.00 uur opgestaan. Het was warm in mijn kamer, ik had vergeten om op tijd de airco in te schakelen. Ging douchen en eten en omdat de zaak pas om 12.00 uur geopend werd, had ik de tijd om wat te gaan wandelen. In de straat naast me is een straatmarkt. Honderden kraampjes, bedekt met blauw zeil, tegen de hete zon,bieden allerlei koopwaar, van nieuwe spullen tot oude spullen aan.

Wat kwam ik tegen: Armeense handgeknoopte tapijten, barnstenen souvenirs, kleding, geborduurde tafelkleden, muziekinstrumenten (fluiten, gitaren, etc), vele schilderijen, houtsnijwerken, ect. De markt is enkele kilometers lang en wanneer het niet te heet is, lekker om er langer op te vertoeven. Na een uurtje te hebben rond gedwaald, ben ik naar mijn appartement gewandeld, wel onder de bomen, want daar is het lekker koel.

Kopje koffie gedronken, nog wat in mijn boek gelezen en toen naar de zaak gaan wandelen. Ik was de eerste bij de zaak. Niemand was er nog en na een paar minuten kwam er gelukkig een medewerker die de deur opendeed. Gelijk werd er Armeense sterke koffie voor me gemaakt. En nu aan het werk.

Op tijd komen is in Armenia niet altijd gewoon, behalve bij de firma waar ik nu ben. Ze zeggen, jullie hebben het horloge en wij de tijd. Dat klopt ook, soms rennen ze zich rot, soms ze hebben genoeg tijd om te kletsen.

De dag ging, zoals gewoonlijk met werken door tot aan 17.00 uur. Iedereen was dan vrij, dus ik ook. Tot nu toe gingen we met twee personen ergens dineren, maar nu stond ik er alleen voor. Ik ging op een bankje zitten in de meest belangrijkste winkelstraat die verbonden is met de hart van de stad, namelijk het operagebouw, alwaar het zwanenmeer is gelegen. Het was warm en ik ging in de schaduw zitten en keek hoe de mensen door de winkelstraat hun contacten opdeden of gewoon hoe ze bij de dure merken winkels inkopen deden.Ik heb er zo’n 2 uurtjes gezeten en genoten van wat er rond mij om gebeurde. Veel erg jonge meisjes, korte rokken, mooi om te zien. Vlot gekapte jongens, op meiden jacht. Meisjes zijn vaak uitdagend gekleed. Wanneer de meisjes trouwen, moeten ze maagd zijn en dat weten de meeste jongens en gedragen zich er naar.

Rond 20.00 uur ben ik gaan eten. Het restaurant was leeg en ik zat daar alleen te eten. Bier, vlees, gebakken aardappelen, wat groenten, dit was mijn maaltijd. Na korte tijd ben ik weggegaan en vroeg me af of ik weer de fantastische watershow met allerlei kleurende fonteinen weer wilde zien. De keuze was of naar mijn kamer of weer naar de show. Deze begon om 21.00 uur en eindigt om 24.00 uur. Ik koos voor het laatste en had een beste tijd daar. Buiten de spuitende kleurrijke fonteinen, waren er veel mensen op de been. Ik genoot van de klassieke muziek en de kleurrijke fonteinen.

Naast me kwam een jonge moeder (weduwe) met haar dochter te staan. Zoals het gaat: het meisje (ik denk 23 jaar jong) vroeg me waar ik vandaan kwam en ze had meer vragen. Aldoende kwamen we in gesprek dat uiteindelijk tot 24.00 uur zou duren. Ze is leerling journaliste en vertelde honderd uit over wat ze aan het leren was. Ze zou me gaan mailen en later deze week wilde ze me een interview afnemen die dan in de krant gepubliceerd gaat worden. Toen ik eenmaal in mij kamer was, heb ik nog een ½ uurtje gelezen en viel kort daarna in slaap.

Zondag 01 08 2010

Ik werd door de reisleiding/ chauffeur precies op tijd opgehaald. We reden binnen korte tijd de stad uit, op weg naar de bergen. Via afglijdende wegen, reden we richting de berg Ararat met een hoogte iets boven de 5000 meter.

Volgens het verhaal in de bijbel, strandde Noah met zijn boot hier op deze berg. Een fragment van de ark van Noah wordt in Armenië bewaard. Een verlaten landschap met op de achtergrond deze geweldige berg. De wegen nabij de bergen hier, zakken bijna elk jaar meer en meer scheef en dat schijnt, volgens mijn gids, niet te repareren te zijn, alhoewel ze verwoede pogingen hiervoor doen.

De weg gaat hoger en hoger en op een gegeven moment is er het einde van de weg. Hier is een klooster met de naam Khor Virap welke voor een gedeelte uitgehouwen is in de rotsen. Wat mij opvalt is dat er geen iconen en muurschilderingen zijn. In de rotsen zijn in de verschillende tijden heilige beeltenissen uitgehouwen. Er zijn verschillende ruimtes en in 1 van de ruimtes stroomt er heilig water uit de rotsen.

Ter info: Armenia staatsgodsdienst was reeds in het jaar 301 het Christelijke geloof. Nu zijn de meeste mensen in Armenië die het Christelijk geloof aanhangen.

Armenië heeft belangrijke en bekende personen voortgebracht. Een van hen is Charles Aznavour, bij u bekend als zanger.

Na het bezoek aan het klooster, waar vele bezoekers aanwezig zijn en niet alleen om de diensten bij te wonen, dalen we weer de bergen af en gaan op bezoek aan een tempelcomplex met de naam Garni, stammend uit de 1 eeuw na Christus. Rond dit complex, gelegen in de symfonie bergen is het prettig om te zijn. Nabij het marktje (huiden, snoep, jam, honing, etc ) is er een uit de oudheid stammende sauna welke lijkt op een aantal paaltjes die in de grond verankerd zijn alwaar heet water langs geleid werd. Heel speciaal. Je kunt er alleen onder begeleiding van een gids binnenkomen. Er zijn heel veel vossen in Armenia.

Verder gingen we naar een dorpje alwaar op een oude boerderij allerlei feesten voor toeristen worden gegeven zoals: Armeense trouwerij, leren koken, haken, leren schilderen,lavash maken, etc. Een geweldige ervaring is de rust van deze streek.

We reden verder naar Meer Sevan, een prachtig blauw gekleurd meer, hoog gelegen in de bergen, waar menig toerist komt om te ontspannen en wandelen. Een bezoek aan het Klooster uit de 4 e eeuw is een must, welke niet te ver is gelegen van het prachtige meer.

We reden naar de wintersport plaatsen en informeerden ons over wintersport en zomer activiteiten. Rond 16.00 uur reden gedurende 1 uur terug naar Yerevan voor het diner en verdere ontspanning op deze indrukwekkende dag. Na mijn diner, die ik weer alleen deed, heb ik nog een tijdje op een bankje gezeten, genoten van het wandelen van de mensen in de winkelstraat. Vervolgens terug naar mijn appartement. Kopje koffie en mijn boek, daarna naar bed.

Maandag 02.08.2010

Werkdag en avond heerlijk gedineerd.

Dinsdag 03.08.2010

Vanavond ben ik uitgenodigd bij Sati om bij haar thuis te komen eten. Sati werkt bij de firma waar ik nu ben. Ze is getrouwd en haar man en Sati hebben een baby.

Eten is later dan gemiddeld in Nederland en iedereen eet van dezelfde schalen.Men prikt met de vork van het bord of schaal wat men hebben wilt en eet dat op.

Sati had haar best gedaan. In haar piepkleine 1 kamerwoning, waarin de huiskamer ook het twee persoon bed staat en ook het kleuterbed, werd de tafel gedekt met daar aan 6 zitplaatsen, waarvan 2 mensen op de zitbank achter de tafel kunnen zitten. In de kleine keuken werd de maaltijd getoverd, samen met haar zus die in Rusland woont en nu op vakantie is in Armenië.

De dames hadden hun best gedaan. Op het menu stonden: boersj ( een soort van meelproduct welke voor mij veel op rijst leek, aangemaakt met vlees en kip), tomaten en komkommer, een andere scherp gekruide soort slierten groenten, brood, lavash (een plat en zeer dun brood, die je eenvoudig van het grote stuk lavash met de handen afscheurt), Armeense kaas. Sati had zelf zeer smakelijke vruchtensap gemaakt en werd in grote glazen ingeschonken. Een fles Armeense wijn completeerde het eerste deel van het diner. We kletsten lekker met elkaar, tot dit deel van de maaltijd klaar was. Twee soorten meloen werden op tafel gezet. Koffie werd ingeschonken en toen de door Sati zelf gebakken grote taart ter tafel werd op tafel gesneden in grote stukken en ons gegeven.

We hebben lekker zitten kleppen en genoten van de kook – en bak kunst van Sati. Na het diner ben ik rond 22.30 uur weer naar mijn appartement gebracht door een zeer druk centrum waar heel veel mensen nog genoten van het buiten zijn. In mijn kamer heb ik nog een hoofdstuk uit mijn boek gelezen.

Woensdag 04.08.2010 en Donderdag 05.08.2010 Werkdagen en s’avonds heerlijk gedineerd.

Vrijdag 06.08.2010

Vandaag reeds om 09.00 uur opgehaald voor een vlug bezoek aan 2 kerken gelegen op enkele tientallen kilometers van Yerevan. Met een Lada en snelle chauffeur reden we naar Echmiadrine Kathedraal. Rondom deze kathedraal zijn er vele gebouwen waarin nonnen en monken wonen en leven.

In deze Kathedraal zijn geen banken. Er zijn wel schilderijen van Heiligen te zien, echter geen iconen, maar ze noemen deze wel zo. De kathedraal is indrukwekkend en omgeven door groene tuinen. Priesters lopen er af en aan. Hier is een fijne plek om rustig in het zonnetje te relaxen en te ontspannen. Het kloostercomplex rondom deze kerk is groot en wordt nog verder uitgebreid. Tijdens mijn rit naar zowel de beide kerken werden mijn verschillende verhalen verteld over de godsdienst in Armenia en over de kerken die ik gezien heb. Iets verder op de weg terug naar Yerevan ligt de Sint Gayaneh kerk. Via stijl oplopende trappen komt men in een geheel andere stijl kerk. Interessant is de grafkelder met een geschilderde afbeelding van een vrouw, die ik aanneem in deze grafkelder is gelegen. Het is een klein graf. Nu ben ik weer even terug op kantoor voor de koffie en daarna ga ik naar een twee musea.

Het Nationaal museum is gelegen in het centrum van Yerevan. 4 etages met historische opgravingen, tafelkleden, gebruiksvoorwerpen, oude wapens, potten, vloerkleden en nog veel meer. Fijn dat de voorwerpen zeer duidelijk en goed te zien zijn opgesteld. Bijna bij elk voorwerp is de verklarende tekst met betrekking tot dit onderwerp ook te lezen in het Engels. Nadat we het een en ander op onszelf gezien hadden (er zijn ook gidsen aanwezig die een heel gedetailleerd rondleiding geven) zijn we verder getrokken maar nu naar het genocide museum. Boven de grond is een gedenknaald en een eeuwig durende vlam, rustige muziek is er te beluisteren, toeschouwers zitten rustig naar de vlam te kijken en naar de muziek te luisteren. Via grote zuilen worden de provincies aangegeven waar de massa moorden hebben plaatsgevonden. Een indrukwekkend gezicht, een stilteplaats in de warme zon (40 graden).

We dalen het museum binnen. Ik krijg een Engelstalige gids toegewezen, die van begin tot eind een lezing geeft over deze massamoorden. Alles wordt gedocumenteerd. Er is toen (rond 1915 ?) een film van gemaakt en in 20 minuten te zien, die dit afschuwelijke laat zien. Er zijn vele foto’s, getuigen, situaties van voor de verwoestingen, te zien. Indrukwekkend is een tweeledige foto. De eerste toont de stad, inclusief moskee, van voor de verwoestingen, op de andere foto’s is dezelfde plaats te zien waarop de moskee alleen nog is te zien en de rest van deze stad is in puin. Ik vertel er liever niet gedetailleerd over wat ik in het museum gezien heb. Ga zelf maar kijken om te zien waar de mensen toe in staat waren en nog zijn.

Oordeel zelf. Overtuig uzelf.

Vrijdagavond ben ik uitgenodigd bij de twee directieleden van de firma thuis welke mij uitnodigde om naar Armenia te komen.

In eerste instantie dacht ik toen we bij hun huis kwamen, ben benieuwd wat ik achter deze façade van woningen zal aantreffen. Alles wat ik negatief dacht werd gelogenstraft. Een oud flat van buiten is een super modern flat aan de binnenzijde. Luxe meubelen, luxe keuken, een groot dakterras, grote kamers met alle moderne spullen. Alles wat wij in het zogenaamde rijke westen verwachten voor ons en onze kinderen stond daar ook. Het eten werd rijkelijk opgediend en de discussie over zaken werd gelardeerd met menig glas voortreffelijke Armeense Cognac. Brandy zouden we zeggen, ware het niet dat reeds in 1905 deze Armeense brandy toestemming kreeg om het van die tijd af COGNAC te noemen.

De spijzen aan tafel waren veel en veelzijdig.Een aparte zoetwater vissoort met een lange snuit stond ook opgediend. We discussieerden over de vele mogelijkheden van Armenia, wel of niet in combinatie met Georgië, als vakantieland. We waren het met elkaar eens. Armenië heeft zoveel aan cultuur en natuur te bieden. Diep blauwe meren, de Ararat berg, kloosters, fiets vakanties, eco vakanties, fly and drive, etc. Noem het maar op en men kan er in Armenia van genieten. Ik neem aan dat mijn uitnodiger zich zal melden op de Vakantiebeurs in Utrecht. Inmiddels hebben ze zeer tevreden groepen uit onder meer: Polen, Duitsland, Italia, Spanje, etc. Nu nog de vriendelijke Nederlanders vertelde mijn uitnodiger.

Rond 22.00 uur ben ik naar mijn appartement gebracht. Hetzelfde recept: boek lezen en daarna naar bed. Op naar het volgende avontuur.

Zaterdag 07.08.2010

Om 09.00 uur wordt ik opgehaald voor een 250 kilometer reis door Armenië. Precies op tijd, zoals gewoonlijk, rijdt de auto voor. Een nette chauffeur en weer de perfecte reisbegeleiding. Sirik doet haar enorme best om het mij naar de zin te maken.

Binnen de kortste tijd zijn we uit Yerevan en volgen de Armeense grote weg nabij de Turkse.grens. De berg Ararat komt al snel in zicht. Langs de autoweg zitten mensen met hun koopwaar zoals abrikozen en andere vruchten. De zon schijnt uitbundig, in de auto hebben we vele gesprekken over allerlei onderwerpen. Na een tijdje de grote weg gevolgd te hebben, slaan we rechtsaf bij het bord Khor Virap. We rijden in dorpje in, waar we veel fietsers zien. In de stad zegt men dat fietsen niets voor hen is, dat is, volgens hun zeggen veel te gevaarlijk. Ik denk dat de waarheid is dat men liever in hun bolide rijden dan zich onder de warme zon uit te sloven op een fiets. Nog steeds zien we, maar nu oor ons, de berg Ararat met er vlakbij een ommuurd klooster in de directe nabijheid aan de Armeense grens vlakbij de Turkse grens liggen. Armenen kunnen niet de Turkse grens over, dit in verband met de geschiedenis van de Turkse genocide. De genocide leeft nog zeker bij zowel de ouderen als de jeugd in Armenia. We parkeren de auto nabij een begraafplaats. Graven worden door families gekocht en bijgehouden. De grafstenen zijn werkelijk adembenemend. Hoge gepolijste grafstenen, met daarin de beeltenis van de overledene er in ge-etst. We lopen de trappen op en komen, door onder een poort heen te gaan, op het kloosterplein aan. Een Italiaanse toeristenbus heeft zojuist een groep toeristen gebracht. Een gids verteld honderd uit over het klooster en de geschiedenis er van. Zelf zoek ik de koelte in het klooster en bewonder de schoonheid er van. Onder het kloostercomplex is een smalle gevangeniscel waar, nu een heilige, zijn geïsoleerde gevangenschap moest ondergaan.

Na enige tijd rond en door het klooster gewandeld te hebben, dalen we de trappen af en rijden terug naar de grote weg voor een bezoek (na circa 125 kilometer) een ander kloostercomplex met de naam Noravark. We rijden langs zeer kleurrijke voedsel en fruitstalletjes. Vele tientalen bieden hun etenswaren aan. Tegenover de fruitstalletjes, staan op hoge palen, nesten van ooievaars met op de verschillende nesten ooievaars met hu jongeren. Niet ver van hun nesten zijn meren. Je kunt gewoon naar die nesten lopen en de ooievaars vliegen niet weg.

Het landschap varieert van zware rotsen, zandstenen duinen, waar de zon niet kan komen of komt liggen in groene oasis dorpjes verscholen, die direct aan een stroompje water zijn gelegen. Een heel opmerkelijke natuur, vol van afwisselingen en tegenstellingen.

We komen op Areni wijn fabriek aan. In geen velden of wegen zie ik wijnranken. Overal fruitbomen waaronder appels, peren, abrikozen, etc. We zijn uitgenodigd om in het binnenste van deze wijnfabriek te komen kijken en van hun wijnaanbod te proeven. We dalen diep de kelders in waar grote eikenhouten wijnvaten, vol met wijnen, liggen opgeslagen. Het is er lekker koel. We gaan wijnproeven. Eerst rode wijnen en daarna rosé en vervolgens witte wijnen. Het is nog vroeg in de dag en nu al stevig aan het proeven gaan,dat is teveel gevraagd. Ik proef een slokje rode, rosé en witte wijn en wordt door de toastmaster geïnformeerd, dat de lege flessen uit Armenië komen maar de kurken uit Portugal. Een heerlijke fles wijn kost echt bijna niets.

Tegenover de wijnfabriek is een wederom een rots met daarin holen. In deze holen zijn archeologen bezig met opgravingen. Onder meer heeft men hier de oudste leren schoen gevonden die door mensen is gedragen. De schoenen zijn te zien in het oudheidkundig museum in Yerevan. Via een smalle weg, uitgehouwen in de rotsen, stijgen we langzaam meer zeker (stijgingspercentage van 9 procent) door donkere bergspleten welke met bomen begroeid zijn. Iets verder draait de smalle weg richting zon en gelijk daarmee wordt de kleuren van de rotsen geheel anders. Na een tijdje gereden te hebben komen we bij een klein klooster complex. Door de priester word ik in het Duits –wilkommen- geheten. Ik laat hem horen dat ik uit Nederland kom en hij zegt dan – welkom -. De mensen worden door hem gezegend. Als we later in de openluchtbar een Cola willen gaan drinken, is de priester plotseling de barman. Hij zegt vrolijk tegen mij: God is goed, maar ik ben ook maar een mensen en moet toch ook eten hebben.

Er zijn vele mensen die deze twee kerkjes, zo hoog gelegen in de bergen, komen bezoeken. Je hebt hier niet alleen de kerkjes, waarvan 1 met een levensboom door middel van trappen uitgebeeld tegen de voorkant van de kerk, maar ook prachtige vergezichten.

We rijden in1 x terug vanaf dat wonderschone complex naar Yerevan. We bezoeken de drukke groenten en fruitmarkt. Wat ik tot nu nog nooit gezien heb is de manier hoe gedroogde vruchten via een soort van schilderachtige vormen gedrapeerd op een achtergrond, tot een soort van schilderrij worden gemaakt. Het is een prachtig gezicht. Ik koop er eentje voor thuis. Dit is een, voor mij, uniek geschenk. Heel wat anders dan het regulaire toeristische cadeau, die hier ook te koop is.

Het is mijn laatste avond in Armenie. De firma www.armeniaholidays.com en heel het personeel zoals bijvoorbeeld Annie, Robert, Lola, Sirik, etc , inclusief het management heeft als verrassing een BBQ avond in de tuinen van een speciaal restaurant, welke gelegen is aan de rand van de stad mij aangeboden. Het personeel (vrouwen) laat me horen dat vanaf het moment dat ik hen begon te informeren over toerisme, dat ze veel van mij hielden. Ik kreeg mijn afscheids cadeautjes en tevens kreeg ik de uitnodiging om in april 2011 terug te komen. Wat een eer, wat een verrassing te horen dat de mensen me zo goed vinden.

We lopen nog even de stad in richting mijn tijdelijk appartement. Om 22.15 ga ik naar bed. Om 5.15 uur zal mijn wekker afgaan.

Zondag 08.08.2010

Vertrek naar huis. Rond 5.15 ben ik wakker. Niet door de wekker, maar ik stel me er op in.

Om 05.45 gaat de telefoon af, of ik al wakker ben.. Tien minuten later ben ik op weg door het donkere Yerevan naar het vliegveld.

Iets later dan gepland gaat het vliegtuig van Armavia vertrekken. Ondanks dat ik economy vlieg, zit ik ruim in mijn leren zetel en val later zowel in slaap. Gedurende de vlucht krijg je een ruime-, echte maaltijd aangeboden, die meer is dan alleen maar een droog broodje. Tien minuten te vroeg landen we in stromende regen op Schiphol. Een geweldige ervaring rijker in Armenië.

Armenië, een aanrader.

Fred Vorstenbosch

Zaterdag 07.08.2010

De dag voor vertrek maak ik een reis van circa 250 kilometer in Armenia.