xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

‘Tekort aan tolken Engels bij de Europese Unie’ kopten de kranten kort geleden. “Nederlanders moeten van de Vlamingen leren trots te zijn op hun taal”, zei staatssecretaris Frans Timmermans (Europese Zaken) onlangs in Antwerpen tijdens een bijeenkomst met de Vlamingen. Elkaar verstaan in de Europese Unie én aandacht en trots voor de nationale taal: is het tijd voor één gemeenschappelijke Europese taal?

Binnen Europa worden 239 talen gesproken. De Europese Unie heeft 23 officiële talen. Alle besluiten van de EU-instellingen worden in die 23 talen vertaald. Ook tijdens de vergaderingen wordt er druk getolkt en via ‘oortjes’ gecommuniceerd, zodat iedereen de vergadering kan volgen. Na de vergadering praat men vervolgens voornamelijk Engels en Frans op de gangen.

De EU zet zoveel mogelijk tolken in, zodat iedereen elkaar kan verstaan. Ook wil de EU hiermee meertaligheid bevorderen om respect voor elkaars verschillen te bevorderen. Het is daarom ook een probleem, als er een tekort aan tolken ontstaat.

• Of is er een andere manier om elkaar goed te verstaan in de Europese Unie?
• Wat te denken van één gemeenschappelijke Europese taal?
• Zal dat het gewenste effect van onderling begrip en gemakkelijke communicatie versterken?
• Strookt zo’n taal met het EU-beleid van respect voor diversiteit van taal?
• Wat betekent één Europese taal voor het behoud van eigen taal?
• Of vind je het een idee om een al bestaande taal als Engels en Frans in te voeren als leidende taal in  de EU?

In 2004 haalde een voorstel voor één gemeenschappelijke Europese taal, het Esperanto, het niet in het Europees Parlement. Het Poolse Europees parlementslid, Małgorzata Handzlik, pleitte daar toen voor. Is de discussie van één gemeenschappelijke Europese taal vijf jaar later weer actueel?

 D.P. Beerda  09-02-2009  12:51

Er is een enorme verscheidenheid aan talen op de wereld. Elke taal heeft haar eigen waarde, haar eigen cultuur en elk persoon voelt, beleeft en droomt in zijn of haar eigen taal. Voor communicatie buiten je eigen groep is het echter nodig een andere taal naast je eigen taal te leren. Wereldwijd zijn er 6.912 officieel erkende talen, Europa kent binnen haar grenzen 239 verschillende talen.(1) Internationale communicatie wordt met zoveel verschillende talen snel ingewikkeld.

Binnen de Europese unie worden sinds 1 januari 2007, 23 talen gebruikt. Met 23 officiële talen zijn 506 talencombinaties mogelijk, aangezien elke taal vertaald kan worden in de 22 andere.(2)Om deze uitdaging aan te kunnen beschikt het Europees Parlement over diensten voor vertolking, vertaling en controle van juridische teksten. Deze tolken kosten niet alleen geld, al dat vertaalwerk zorgt er ook voor dat de communicatie langzamer verloopt omdat overal een stap tussen zit. Met deze 23 talen vergt de Europese samenwerking al een monsterinspanning, en dit terwijl er in de EU nog maar 1/10 van de talen die er in totaal in Europa zijn wordt gebruikt. Op het moment dat we alle 239 talen die Europa rijk is zouden gebruiken, zijn er maar liefst 56.882 talencombinaties mogelijk. Het is helder dat dit een een zeer complexe operatie gaat worden en wellicht een onbegonnen taak is.

Is er een oplossing voor dit Europese taalprobleem? Zou er niet een oplossing bedacht kunnen worden die ervoor zorgt dat we binnen Europa met 1 taal in de internationale gemeenschap communiceren terwijl we de diversiteit van alle 239 talen die we hebben binnen Europa kunnen waarborgen? Wat zouden de kenmerken van zo een gezamenlijke taal moeten zijn?

Als eerste zou het handig zijn dat de taal relatief gemakkelijk te leren is. Op die manier is de taal zo toegankelijk mogelijk en vergt het een minimale inspanning van de mensen om maximale communicatie mogelijk te maken. Daarnaast zou het praktisch zijn als de taal politiek neutraal is en niet toebehoort aan een bepaald land, natie of politiek systeem. Onderlinge nationalistische spelletjes van elkaar dwarsbomen en toch net de eigen taal iets belangrijker vinden dan die van je buurland zijn dan niet meer nodig. Het zou een taal zijn die ervoor zorgt dat alle mensen die deze taal spreken op gelijke voet staan met elkaar. Nu leren grote landen vaak geen enkele buitenlandse taal terwijl kleinere landen er vaak meerdere leren. Als er vervolgens communicatie plaatsvindt tussen de partijen dan zijn de mensen die de taal vanaf de geboorte spreken ook nog eens in het voordeel. Het zou dus een taal moeten zijn die ervoor zorgt dat alle huidige bestaande talen binnen Europa met evenveel respect behandeld worden en dat hun waarde gewaarborgd blijft.
Kortom een taal die eenvoudig te leren is, die politiek neutraal is, die gelijkheid onder de sprekers voorstaat en die de huidige diversiteit van talen binnen Europa respecteert. Dat zou ideaal zijn.

Gelukkig hoeven we niet ver te zoeken want deze taal bestaat al. Een taal die aan al deze vereisten voldoet is Esperanto. Esperanto zou ideaal zijn als gezamenlijke internationale taal in Europa. Als ieder land in Europa Esperanto als gezamenlijke Europese taal invoert naast haar eigen taal dan zijn er voor Europese samenwerking geen 56.882 talencombinaties maar slechts 239 nodig, terwijl alle talen in Europa dan gelijkmatig gerespecteerd worden. Dit zorgt voor een veel simpelere en efficiëntere manier van communicatie. Dit bespaart niet alleen heel veel kosten, het maakt de communicatie tussen landen binnen Europa aanzienlijk sneller en efficiënter.
Esperanto kan er daarnaast voor zorgen dat Hongaren op gelijke voet kunnen communiceren met Engelsen en dat de Finnen en de Italianen gezellig bij elkaar op vakantie kunnen zonder grote communicatiebarrières.
Frankrijk, Engeland, Duitsland en Spanje hoeven niet langer te ruziën over wie precies wiens taal juist wel of niet zou moeten leren, en kleine landen zoals Nederland hoeven niet langer 3 tot 4 talen te onderwijzen maar kunnen met 1 of 2 talen terecht zodat er meer tijd vrij komt voor andere belangrijke vakken.

Esperanto als gezamenlijke Europese taal geeft tevens een eigen identiteit aan Europa. Noord-Amerika heeft het Engels, China het Mandarijn, Rusland het Russisch en India het Hindi-Urdu,(3)hoe mooi zou het zijn als Europa dan haar eigen taal heeft. Aangezien Esperanto relatief gemakkelijk te leren is, is het ook een gebaar naar de gebieden buiten Europa. Zij hoeven slechts Esperanto te leren om met alle landen van Europa te kunnen communiceren. Het invoeren van Esperanto binnen Europa kent daarom alleen maar voordelen, omdat internationale communicatie er een stuk simpeler en toegankelijker op wordt.

Als iemand 20 jaar geleden had geroepen dat het grootste deel van Europa een gezamenlijke munt zou hebben, was die persoon waarschijnlijk voor gek verklaard. Nu is de Euro onbreekbaar en een van de stabielste muntsoorten op het wereldtoneel. Wellicht dat het idee van Esperanto als gezamenlijke Europese taal mensen nieuw voorkomt en wellicht ietwat ambitieus gevonden wordt. Maar Esperanto kan net zo een succes worden als de Euro, misschien zelfs wel groter want is communicatie en onderling begrip uiteindelijk niet belangrijker dan geld?

Esperanto kan Europa een gezamenlijke identiteit geven met behoud van alle diversiteit. De communicatie tussen de verschillende Europese landen zou dusdanig verbeteren dat Europa veel sterker op haar eigen benen staat. Europa zou een plek worden waar we niet alleen overal met hetzelfde geld terecht kunnen, maar waar we elkaar ook allemaal kunnen verstaan in onze gezamenlijke tweede internationale taal.

Na de Euro, is het nu tijd voor Esperanto in Europa!

Bronnen:
(1)http://www.nvtc.gov/lotw/months/november/worldlanguages.htm
(2)http://www.europarl.europa.eu/parliament/public/staticDisplay.do?id=155&pageRank=2&language=NL
(3)http://www.nvtc.gov/lotw/months/february/hindi.html