Marktliedjes te Poperinghe in 1825 Gedurende mijn zoektocht naar verdere informatie over de hop, stootte ik in het Poperings archief in de map – Bestuur1825 – op een brief van de politiekommissaris Vantoren gedateerd op de 2de september 1825. De man bracht de burgemeester en de schepenen van de stad ‘ter kennisse dat er een gerugt rond ‘ liep ‘dat het zoude door de geestelijken verboden zijn van liedekens aen de liedekeszangers te koopen’. Hij legt verder uit dat het ‘schijnt dat deeze is voortkoomende door de predicatie van den heer deken die zondag lest plaets gehad heeft, van te zeggen in het preeken, dat de liedekens die verkogt worden niet naer gezien worden, en dat daer door dikmaels slegte gezongen worden en door dat zij dobbelzinnig zijn groot kwaed doet.’

En onze politiecommissaris vervolgt: ‘Ik weet niet hoe den heer deken dat zoo wel weet, dat de liedekens niet naergezien worden, daer is hij slegt van onderrigt.’ -

De man voelde zich duidelijk ge-ambeteerd –

Ik ben door u edele achtbaere lieden met deeze belast om dat het deel maeckt van de politie en ik verzeker u dat met mijne kennisse geene slegte liedjes publiekelijk gezongen of verkogt worden. Den heer deken heeft hem met de politie niet te bemoeijen, dit gaet hem geensints aen. En ik voorzien, te beginnen met zulke kleijne dingen, die beginselen zijn, om d’administrative administratie alleenkens (sic) in het publiek te doen veragten en die ook naedelig aen de politie zal weezen.

De commissaris voegt bij zijn brief het liedjesblad toe – hier nevens laet ik volgen de liedekens die op den mart gezongen en verkogt hebben geweest, waer in ik en nog anderen geen kwaed vinden in wat aengaet die van liefde.

Hij kan het niet nalaten er ook nog bij te voegen: ‘indien de deken hem daer mede wilt bemoeijen zal hij er weinig ander vinden en van voor zijnen tijd, maer daer om is er geen kwaed.’ Om zelf te kunnen oordelen geven we hier de 5 liederen die op het liedblad te vinden zijn.

Het eerste heet simpel weg

Nieuw liedeken

Op de wyze van de lente

Och myn engelin, ’t is nu reeds twee jaeren

Dat ik u bemin, uyt liefde om te paeren

Wilt my ’t jawoord geven, om my ’t ontvangen

In de trouwe te leven, dit is myn verlangen 	

Vriend hoe kan het zyn, dat ik u zou minnen

En ook door de min zoo een stuk beginnen

Als men is verbonden, dan is het te laete

En de vreugd geschonden, wie komt u ter baeten

Wie komt in den nacht, myn rust ontwekken

Met een slim gedacht, neen wilt maer vertrekken

Want die in het duyster naer een meyd gaen vreyen

Word zy ligt bedrogen en geraekt in het leyen	

Heeft den 1sten mensch ook geen vreugd bedreven

Had een vrouw naer wensch om in trouw te leven
P

eyst ook dat den heer ons vreugd zal vermeeren

Lief laet ons bewegen, denkt op geen verzeeren

’t is waer liefste zoet, men heeft er gevonden

maer ik heb regt gemoed en geen looze gronden

geen ander op d’aerd 

en neme ik voor myn vrouwe
ik houde u in waerde, 

als gy geeft u trouwe	Hemel grooten God, 

myn pyn is verschoven
In vreugd keert myn lot, 

o God van hier boven
Wilt ons heulzaem wezen, tot wy zullen sterven

Op dat wy naer dezen, ’t Hemelsch ryk be-erven

Nieuw klagt-gezang

Stemme: - Ik was een zoontje van Weelde

Komt vrienden al, wilt myn lot beklaegen

Hoe ik nu helaes ben in het verdriet

In het beginsel van myn jonge daegen

Wat een geval dat aen my is geschied

Ik had een lief die my kwam te beminnen

Ik minde haer weder met een valschen list

Rampzalig lot wat zal ik gaen beginnen

Maer ik heb haer maegdebloem verkwist

Ik heb aen haer den eed van trouw gezworen

Tot het volbrengen aen myn valsch gemoed

Ik zeyde dat zy was voor my geboren

Ik wou haer met dees lieve woorden zoet

Wat wreed gedacht ik heb haer dan verlaeten

Naer dat ik hoorde dat zy was bevrucht

Haer droevig klaegen konde haer niet baeten,

Ik gong van haer en nam spoedig de vlugt

Hoe menig brief heeft zy aen my geschreven

Minnaer peyst dat ik draeg uw vleesch en bloed

’T is gy alleen die my nu troost kunt geven

zegt waerom dat gy my verlaeten moet

ik en hoorde naer geen zoete reden

ik liep met ander jongheyd dag en nacht

doch ik was d’oorzaek van al haer droefheden

’T welk my en haer heeft in ’t verdriet gebragt.

Als zy van my geenen troost kon verwerven

Wenschte zy dagelyks naer haer dood

Ja zy wenschte met haer vrucht te sterven

Wanneer zy was in den barensnood

Maer hoort vrienden wat dat zi heeft bedreven

Zy gaet aen eenen diepen water gragt

Bragt haer eygen met haer vrucht aen’t leven I

k ben de schuld al van haer vreed gedacht

Maer dat ik nu haere doo kwam bespeuren

Vraeg ik den hemel wat ik heb gedaen

Eeuwig zal ik myn valsch gemoed betreuren

En op dees aerde noyt geen rust ontfaen

Zoo eewig zal ik haere dood beschreyden

Want ik de oorzaek was van al haer smert

Misschien moet zy voor eeuwig zyn in’t lyden

Ik met valscheyd won haer teeder hert

Had ik haer tot myn eygen vrouw verkooren

Ik was de oorzaek niet on onze pyn

Geluk ik haer menigmael had geworen

Maer ach! Zy is nu het s werelds plyn

Ik vrees dat God zyn regt op my zal wreken

Schoon ik den hemel roepe om genae

Ach! Myn beminde mogt ik u nog spreken

Ik vraeg pardon aen Jesus Maria

In zyne klagten zoo is hy besweken

Men zag hem nedervallen op de aerd

Het laetste woord dat men hem hoorde spreken

Riep hy adieu myn valsch gemoed en aerd

Nu zyn zy zoo alle twee van het leven

D’een van verdriet en den anderen van berouw

God wilt aen dees twee arme zielen geven

Te trumpheeren in dees Hemels gebouw

Dus al jongheyd wie met malkaer verkeeren

Neemt nu exempel aen dit schoon lied

Wilt malkanderen altyd houden in eere

Want naer de vreugd zoo komt gy in ’t verdriet

Verwekt malkand’ren tot de echte trouwe

Dit dient een ieder tot een goed vermaen

Zoo zyt gy vry van alle smert en rouwe G

od wilt dees twee hun arme ziel bystaen

Nieuw minne-liedeken

Stemme: Rosa Flora geprezen,

Is het nu nog geen tyd Myn vrouw te wezen?

‘k Heb u zoo lang gevreyd

By dagen en by nachten

Zyt gy in myn gedachten Flora, vriendin,

weet dat ik u bemin

Liefste uyt verkoren het houwelyk baert vreugd,

Men is geboren om in de jonge jeugd

Vrugten voor God te winnen

En malkander te minnen

Flora, jongvrouw, geeft my het woord van trouw?

Felix, u vreyen, en baert my geen plaisier

Als gy wilt vleyen, vertrekt terstond van hier

Ik hoor geen jongmans streken,

Want dat zyn looze treken

Zoekt naer een maegd,

waer aen gy meer behaegt

Malkander minnen, Felix het is een deugd

Maer tien vyf zinnen, betwist dikwils de vreugd

Want als men is in trouwe

Daer naer volgt dikwils rouwe

Het is te laet,

als min verkeert in haet

Geen op de aerde,

als by liefste Flora

Houde ik in waerde,

o schoonheyd zonder ga,

Veel liever zoude ik sterven,

Als u te moeten derven,

Flora vriendin,

verstaet myn liefde en min

Zoude ik u haeten,

Flora, myn vriendin

Komt my ter baeten e

n toont my wedermin

Ik zal u zyn getrouwe

Als gy zult zyn myn vrouwe

Nu en altyd en tot dat de dood ons scheyd

Felix, u reden, zyn woorden in den wind

Vertrekt met schreden, naer die u meer bemint

Ik ben te jong van jaeren

Zoo gouw te willen paeren

‘K heb t’u gezeyd, ‘k houd my in liberteyt

Felix, uw reden, bewegen myn gemoed

Stelt u te vreden, gy hebt u liefste zoet

Door uw min en de trouwe

Ben ik uw waere vrouwe

God geeft ons te gaer

het eewig leven hier naer

Vermaekelyk liedeken

Stemme: - Van den Grenadier

Ach, myn liefste uytverkoren 
Ik kom tot u, o schoon joefvrouw
Geen ander voor my geboren
O lief, geef my uw hand op trouw, 
Want geen ander op de aerd
Die ergens minnen kan
Als u schoon lief, ‘k houde u in waerde
Neemt my voor uw echten man

Minnaer, wilt uwe klagten staeken
Want ik wil nog geen minnaer
Ik zal my alleen  vermaeken
Ik ben bevreest voor het bezwaer
Veel geraeken in het lyden
Zoo als wy wezen een vrouw
Daerom jongmans wilt van hier scheyden
Zoekt een ander tot uw vrouw

O schoon lief moet ik u verlaeten
Ach zyn myn klagten zoo gedaen
O vreede dood komt my ter baeten
Dat ik naer d’eeuwigheyd mag gaen 
Ach gaet gy my zoo verachten
Oorzaek van myn smert en pyn
Ach lief hebt doch goede gedachten, 
Troost myn droefhyed en geween

Minnaer uw zoete reden
Bewegen my tot waere min
Ik vinde my gansch te vreden
Om met u in de trouw te zyn, 
Ik vinde my g’heel gedreven
Te reden naer Gods altaer
Daer wil ik u ’t jawoord geven
Om te leven met malkaer

Nu heb ik myn liefste vriendinne
Verkegen tot een waer huys vrouw, 
Ik hoop haer te lbyven minnen
Zoo lang ik ben in d’egte trouw
Dus al wie malkaer beminnen
Verwekt malkaer tot de trouw
Zoo maekt van thiene vyf zinnen
En leeft t’saem als man en vrouw

Nieuw liedeken
Toonmaet: - van den nieuwen dans

Broeders wy zyn nu al byeen
Laet ons verheugen zonder scheen
En laet ons drinken den uytzet
En dat zonder verelt
Want als wy gezeten zyn
Den uytzet die verdryft ons pyn
wy verslyten ons leven lang
in het muziek en drank 

Wy hebben geen vrouw van doen
Om aen ons zelven deugd te doen
Want Bacchus wordt van ons bemind 
Hy maekt ons wel gezind
Dan baes brengt maer van ’t beste vat,
Op dat wy drinken van dit nat
Wy hebben liever het goed bier 
Als een vrouw Benus dier


Als naer  ons een jong meysken lacht
Die word van ons zeer ouw veracht
Wy geven aen malkaer de hand
Zoo leven wy plaisant
Geen Venus dier kan ons doen scheen
Want ’s zondags zyn wy wederom byeen
Wy drinken met een goed gedacht
Tot na den midder nacht

God geeft dat het nog lange deurt
Dat het ons leven lang gebeurt
Want het nu naer ons wenschen gaet 
Wy doen niemand geen kwaed
Zoo leven wy zonder droefheid
Schoon wy nog somtyds zyn benyd
En zyn wy door den uytzet zat
Het is toch Bacchus nat

Bacchus die word van ons geëert
Zoo dat hy ons vreugd vermeert
En zoeken wy ’t zy nood of oost
Het is toch onzen troost
Want waer er in de stad Gend
Geenen goeden uytzet bekend
Ons vreugden die waeren gedaen
Waer zouden wy dan gaen

Vinden wy eenen goeden vriend
Die ook is met Bacchus gediend
Wy roepen: ‘Sa vriend, komt maer by
En voegt u aen ons zy’
Want Bacchus maekt ons triumphant
En vrouw Venus brengt u in schand
Waerom ik raed u voor het lest
Wel drinken is het best