Marktliedjes te Poperinghe in 1825
Gedurende mijn zoektocht naar verdere informatie over de hop, stootte ik in het Poperings archief in de map Bestuur1825 op een brief van de politiekommissaris Vantoren gedateerd op de 2de september 1825. De man bracht de burgemeester en de schepenen van de stad ter kennisse dat er een gerugt rond liep dat het zoude door de geestelijken verboden zijn van liedekens aen de liedekeszangers te koopen.
Hij legt verder uit dat het schijnt dat deeze is voortkoomende door de predicatie van den heer deken die zondag lest plaets gehad heeft, van te zeggen in het preeken, dat de liedekens die verkogt worden niet naer gezien worden, en dat daer door dikmaels slegte gezongen worden en door dat zij dobbelzinnig zijn groot kwaed doet.
En onze politiecommissaris vervolgt:
Ik weet niet hoe den heer deken dat zoo wel weet, dat de liedekens niet naergezien worden, daer is hij slegt van onderrigt. -
De man voelde zich duidelijk ge-ambeteerd Ik ben door u edele achtbaere lieden met deeze belast om dat het deel maeckt van de politie en ik verzeker u dat met mijne kennisse geene slegte liedjes publiekelijk gezongen of verkogt worden. Den heer deken heeft hem met de politie niet te bemoeijen, dit gaet hem geensints aen. En ik voorzien, te beginnen met zulke kleijne dingen, die beginselen zijn, om dadministrative administratie alleenkens (sic) in het publiek te doen veragten en die ook naedelig aen de politie zal weezen.
De commissaris voegt bij zijn brief het liedjesblad toe hier nevens laet ik volgen de liedekens die op den mart gezongen en verkogt hebben geweest, waer in ik en nog anderen geen kwaed vinden in wat aengaet die van liefde.
Hij kan het niet nalaten er ook nog bij te voegen: indien de deken hem daer mede wilt bemoeijen zal hij er weinig ander vinden en van voor zijnen tijd, maer daer om is er geen kwaed.
Om zelf te kunnen oordelen geven we hier de 5 liederen die op het liedblad te vinden zijn. Het eerste heet simpel weg
Nieuw liedeken
Op de wyze van de lente
Och myn engelin, t is nu reeds twee jaeren
Dat ik u bemin, uyt liefde om te paeren
Wilt my t jawoord geven, om my t ontvangen
In de trouwe te leven, dit is myn verlangen Vriend hoe kan het zyn, dat ik u zou minnen
En ook door de min zoo een stuk beginnen
Als men is verbonden, dan is het te laete
En de vreugd geschonden, wie komt u ter baeten
Wie komt in den nacht, myn rust ontwekken
Met een slim gedacht, neen wilt maer vertrekken
Want die in het duyster naer een meyd gaen vreyen
Word zy ligt bedrogen en geraekt in het leyen Heeft den 1sten mensch ook geen vreugd bedreven
Had een vrouw naer wensch om in trouw te leven P eyst ook dat den heer ons vreugd zal vermeeren
Lief laet ons bewegen, denkt op geen verzeeren
t is waer liefste zoet, men heeft er gevonden
maer ik heb regt gemoed en geen looze gronden
geen ander op daerd en neme ik voor myn vrouwe ik houde u in waerde, als gy geeft u trouwe Hemel grooten God, myn pyn is verschoven In vreugd keert myn lot, o God van hier boven Wilt ons heulzaem wezen, tot wy zullen sterven
Op dat wy naer dezen, t Hemelsch ryk be-erven
Nieuw klagt-gezang
Stemme: - Ik was een zoontje van Weelde Komt vrienden al, wilt myn lot beklaegen
Hoe ik nu helaes ben in het verdriet
In het beginsel van myn jonge daegen
Wat een geval dat aen my is geschied
Ik had een lief die my kwam te beminnen
Ik minde haer weder met een valschen list
Rampzalig lot wat zal ik gaen beginnen
Maer ik heb haer maegdebloem verkwist
Ik heb aen haer den eed van trouw gezworen
Tot het volbrengen aen myn valsch gemoed
Ik zeyde dat zy was voor my geboren
Ik wou haer met dees lieve woorden zoet
Wat wreed gedacht ik heb haer dan verlaeten
Naer dat ik hoorde dat zy was bevrucht
Haer droevig klaegen konde haer niet baeten,
Ik gong van haer en nam spoedig de vlugt
Hoe menig brief heeft zy aen my geschreven
Minnaer peyst dat ik draeg uw vleesch en bloed
T is gy alleen die my nu troost kunt geven
zegt waerom dat gy my verlaeten moet
ik en hoorde naer geen zoete reden
ik liep met ander jongheyd dag en nacht
doch ik was doorzaek van al haer droefheden
T welk my en haer heeft in t verdriet gebragt.
Als zy van my geenen troost kon verwerven
Wenschte zy dagelyks naer haer dood
Ja zy wenschte met haer vrucht te sterven
Wanneer zy was in den barensnood
Maer hoort vrienden wat dat zi heeft bedreven
Zy gaet aen eenen diepen water gragt
Bragt haer eygen met haer vrucht aent leven
Ik ben de schuld al van haer vreed gedacht
Maer dat ik nu haere doo kwam bespeuren
Vraeg ik den hemel wat ik heb gedaen
Eeuwig zal ik myn valsch gemoed betreuren
En op dees aerde noyt geen rust ontfaen
Zoo eewig zal ik haere dood beschreyden
Want ik de oorzaek was van al haer smert
Misschien moet zy voor eeuwig zyn int lyden
Ik met valscheyd won haer teeder hert
Had ik haer tot myn eygen vrouw verkooren
Ik was de oorzaek niet on onze pyn
Geluk ik haer menigmael had geworen
Maer ach! Zy is nu het s werelds plyn
Ik vrees dat God zyn regt op my zal wreken
Schoon ik den hemel roepe om genae
Ach! Myn beminde mogt ik u nog spreken
Ik vraeg pardon aen Jesus Maria
In zyne klagten zoo is hy besweken
Men zag hem nedervallen op de aerd
Het laetste woord dat men hem hoorde spreken
Riep hy adieu myn valsch gemoed en aerd
Nu zyn zy zoo alle twee van het leven
Deen van verdriet en den anderen van berouw
God wilt aen dees twee arme zielen geven
Te trumpheeren in dees Hemels gebouw
Dus al jongheyd wie met malkaer verkeeren
Neemt nu exempel aen dit schoon lied
Wilt malkanderen altyd houden in eere
Want naer de vreugd zoo komt gy in t verdriet
Verwekt malkandren tot de echte trouwe
Dit dient een ieder tot een goed vermaen
Zoo zyt gy vry van alle smert en rouwe
God wilt dees twee hun arme ziel bystaen
Nieuw minne-liedeken
Stemme: Rosa
Flora geprezen,
Is het nu nog geen tyd
Myn vrouw te wezen?
k Heb u zoo lang gevreyd
By dagen en by nachten
Zyt gy in myn gedachten
Flora, vriendin,
weet dat ik u bemin
Liefste uyt verkoren het houwelyk baert vreugd,
Men is geboren om in de jonge jeugd
Vrugten voor God te winnen
En malkander te minnen
Flora, jongvrouw, geeft my het woord van trouw?
Felix, u vreyen, en baert my geen plaisier
Als gy wilt vleyen, vertrekt terstond van hier
Ik hoor geen jongmans streken,
Want dat zyn looze treken
Zoekt naer een maegd,
waer aen gy meer behaegt
Malkander minnen, Felix het is een deugd
Maer tien vyf zinnen, betwist dikwils de vreugd
Want als men is in trouwe
Daer naer volgt dikwils rouwe
Het is te laet,
als min verkeert in haet
Geen op de aerde,
als by liefste Flora
Houde ik in waerde,
o schoonheyd zonder ga,
Veel liever zoude ik sterven,
Als u te moeten derven,
Flora vriendin,
verstaet myn liefde en min
Zoude ik u haeten,
Flora, myn vriendin
Komt my ter baeten en toont my wedermin
Ik zal u zyn getrouwe
Als gy zult zyn myn vrouwe
Nu en altyd en tot dat de dood ons scheyd
Felix, u reden, zyn woorden in den wind
Vertrekt met schreden, naer die u meer bemint
Ik ben te jong van jaeren
Zoo gouw te willen paeren
K heb tu gezeyd, k houd my in liberteyt
Felix, uw reden, bewegen myn gemoed
Stelt u te vreden, gy hebt u liefste zoet
Door uw min en de trouwe
Ben ik uw waere vrouwe
God geeft ons te gaer
het eewig leven hier naer
Vermaekelyk liedeken
Stemme: - Van den Grenadier
Ach, myn liefste uytverkoren Ik kom tot u, o schoon joefvrouw Geen ander voor my geboren O lief, geef my uw hand op trouw, Want geen ander op de aerd Die ergens minnen kan Als u schoon lief, k houde u in waerde Neemt my voor uw echten man
Minnaer, wilt uwe klagten staeken Want ik wil nog geen minnaer Ik zal my alleen vermaeken Ik ben bevreest voor het bezwaer Veel geraeken in het lyden Zoo als wy wezen een vrouw Daerom jongmans wilt van hier scheyden Zoekt een ander tot uw vrouw
O schoon lief moet ik u verlaeten Ach zyn myn klagten zoo gedaen O vreede dood komt my ter baeten Dat ik naer deeuwigheyd mag gaen Ach gaet gy my zoo verachten Oorzaek van myn smert en pyn Ach lief hebt doch goede gedachten, Troost myn droefhyed en geween
Minnaer uw zoete reden Bewegen my tot waere min Ik vinde my gansch te vreden Om met u in de trouw te zyn, Ik vinde my gheel gedreven Te reden naer Gods altaer Daer wil ik u t jawoord geven Om te leven met malkaer
Nu heb ik myn liefste vriendinne Verkegen tot een waer huys vrouw, Ik hoop haer te lbyven minnen Zoo lang ik ben in degte trouw Dus al wie malkaer beminnen Verwekt malkaer tot de trouw Zoo maekt van thiene vyf zinnen En leeft tsaem als man en vrouw
Nieuw liedeken Toonmaet: - van den nieuwen dans
Broeders wy zyn nu al byeen Laet ons verheugen zonder scheen En laet ons drinken den uytzet En dat zonder verelt Want als wy gezeten zyn Den uytzet die verdryft ons pyn wy verslyten ons leven lang in het muziek en drank
Wy hebben geen vrouw van doen Om aen ons zelven deugd te doen Want Bacchus wordt van ons bemind Hy maekt ons wel gezind Dan baes brengt maer van t beste vat, Op dat wy drinken van dit nat Wy hebben liever het goed bier Als een vrouw Benus dier
Als naer ons een jong meysken lacht Die word van ons zeer ouw veracht Wy geven aen malkaer de hand Zoo leven wy plaisant Geen Venus dier kan ons doen scheen Want s zondags zyn wy wederom byeen Wy drinken met een goed gedacht Tot na den midder nacht
God geeft dat het nog lange deurt Dat het ons leven lang gebeurt Want het nu naer ons wenschen gaet Wy doen niemand geen kwaed Zoo leven wy zonder droefheid Schoon wy nog somtyds zyn benyd En zyn wy door den uytzet zat Het is toch Bacchus nat
Bacchus die word van ons geëert Zoo dat hy ons vreugd vermeert En zoeken wy t zy nood of oost Het is toch onzen troost Want waer er in de stad Gend Geenen goeden uytzet bekend Ons vreugden die waeren gedaen Waer zouden wy dan gaen
Vinden wy eenen goeden vriend Die ook is met Bacchus gediend Wy roepen: Sa vriend, komt maer by En voegt u aen ons zy Want Bacchus maekt ons triumphant En vrouw Venus brengt u in schand Waerom ik raed u voor het lest Wel drinken is het best
|