'Eerste slachtoffers van bendes zijn de bendeleden'

Project BE+ houdt jongeren van stadsbendes op het rechte pad

Reeds 0 reacties | reageer zelf

EVERE - Vervelende Brusselse jongeren, hoe moet je ermee omgaan? Het veiligheidsdebat brak vorige week in alle hevigheid los. Rachel Vanderhaegen van de Everse preventiedienst kiest voor intensieve begeleiding. Bruno Depover

'De eerste slachtoffers van een stadsbende zijn de bendeleden zelf', steekt Rachel Vanderhaegen van wal. Als criminologe bij de preventiedienst van Evere begeleidt ze dagelijks leden van '1140', een Brusselse stadsbende van hoofdzakelijk Afrikanen.

Sinds enkele maanden het loopt het BE+ project dat specifiek werkt rond stadsbendes in Brussel, Sint-Joost-ten-Node en Evere, en gefinancierd wordt door geld van het federale Grootstedenbeleid.

Vanderhaegen coördineert het BE+ project voor Evere. De criminologe benadrukt dat Evere wel met een heel andere problematiek wordt geconfronteerd dan die in Anderlecht of Molenbeek.

'Black is beautiful'

'De problemen in Anderlecht mogen niet verward worden met onze situatie. De stadsbendeleden zorgen nauwelijks voor problemen of overlast in Evere. Ze zijn hier opgegroeid. Hun gedrag is geen uiting van het zich afzetten tegen autoriteiten. Dit zijn hier niet de jongeren die een politiecommissariaat in brand steken. Feiten gebeuren vooral wanneer de leden van 1140 een rivaliserende stadsbende op hun pad kruisen waarbij er dingen gebeuren die niet door de beugel kunnen.'

Op 23 juli 2008 werd 'Patrick' Lufusu Fikilini, leider van Stadsbende Versailles, op het Anneessensplein in Brussel vermoord. Vier kerels van 1140 molesteerden Fikilini. Hij stierf na een messteek van een 20-jarige. Die moet zich binnenkort voor het hof van assisen verantwoorden. De drie andere 1140-leden die aan de strafexpeditie deelnamen, zullen verschijnen voor een correctionele rechtbank. De dodelijke steekpartij gebeurde als vergelding voor een vernedering die 1140 had opgelopen tijdens het vuurwerk op de nationale feestdag.

De drie voor de correctionele rechtbank moeten komen, worden nu door ons begeleid. Ze zijn vrij onder voorwaarden. Ze mogen niet in contact komen met andere bendeleden. Vaak zijn dat vrienden die ze al jarenlang kennen. Aan de andere leden van 1140 leggen we uit wat er allemaal gebeurt op juridisch vlak. Je moet hen duidelijk maken dat we een rechtsstaat leven en dat ze het recht niet in eigen handen mogen nemen.'

1140 is een van de zes grote Brusselse stadsbendes en telt 90 - mannelijke - leden tussen 15 en 30 jaar. 'Black is beautiful', luidt hun motto. De bende bestaat zes jaar. De meeste leden komen uit de wijk Germinal.

Slechts een beperkte groep heeft ook al een strafblad en zat al in de gevangenis. 'Dat zijn de hardcores. Voor 1140 zijn er dat zo'n tiental, ze zijn niet zo zichtbaar in het straatbeeld en houden zich bezig met illegale zaken zoals drugsverkoop. De belangrijkste groep zijn de aspiranten, de 17- en 18-jarigen die er alles doen om er bij te horen maar geen crimineel verleden hebben. Ten slotte heb je een groep pubers die opkijkt naar de anderen.'

Geweld banaliseren

Vanuit haar ervaring stelt Vanderhaegen vast dat stadsbendeleden geweld vaak banaliseren wat leidt tot onaanvaardbare situaties. De realiteit is anders dan de videoclips van de 'Gangsta rap' laten blijken. 'Om stoer te doen lopen sommigen vaak met een mes op straat, maar staan niet altijd stil bij de gevolgen. Ze realiseren niet dat ze daarmee iemand kunnen doden als een banale discussie ontaardt. De meeste bendeleden gaan naar school maar hebben een double face daarbuiten.'

De preventiedienst van Evere probeert een integraal preventiebeleid te voeren waarbij criminaliteit in een zo breed mogelijke context wordt aangepakt. De leden haalden hun mosterd in Canada waar het geïntegreerd begeleiden van stadsbendes al veel verder staat.

'We werken hiervoor nauw samen met de lokale politie van de zone Brussel-Noord waarmee we een uitstekende samenwerking hebben. Als wij activiteiten organiseren, worden zij op de hoogte gesteld.'

Project BE+ probeert de bendeleden via een intensieve trajectbegeleiding hun positie in de maatschappij op te waarderen. 'Ze moeten zelf hun leven in handen pakken en wij begeleiden hen daarin. In de krokusvakantie organiseren we een rollenspel waarin ze leren communiceren zonder agressief over te komen. Veel jongeren zijn er zich vaak niet van bewust dat ze agressie uitstralen. Deze vaardigheden komen dan van pas als ze op sollicitatiegesprek moeten. Sommige jongeren raken zo zelfs aan een job. Een van onze gasten heeft sinds kort een vaste job bij een vzw voor seniorenwerking en dat loopt zeer goed.'

Germinal

'Daarnaast voeren we gestructureerd overleg met de woningmaatschappij Germinal. Achttien jongeren die lid zijn van het buurthuis werden ingeschakeld tijdens de schilderwerken van de trappenhallen in de woningblokken. Per uur kregen ze 7,5euro; met dat geld trokken ze in groep op reis. Dat project is echt een win-win-situatie. Zo leren de jongeren dat ze moeten leren werken voor hun geld. Bovendien hebben ze dat op een eerlijke manier verdiend. Je mag niet vergeten dat veel van die gastjes zo de kans kregen om voor de eerste keer op reis te gaan. In de krokus- en paasvakantie staan er gelijkaardige projecten op stapel. Dit jaar gebruiken we het geld niet om op reis te gaan, maar om hun rijbewijs te halen of een informaticacursus te volgen.'

De preventiedienst wil criminaliteit en overlast in alle aspecten benaderen, in een zo breed mogelijke context. 'Door integraal te werken proberen we de onderliggende deelaspecten van het veiligheidsprobleem aan te pakken. In die gedachte werd ook de vzw Egregoros opgericht om het subjectieve onveiligheidsgevoel van buurtbewoners te bestrijden. Die bemiddelingsdienst is bijna de klok rond bereikbaar voor kleine vormen van overlast die niet prioritair behandeld worden door de politie zoals burenlawaai.

Onveiligheidsgevoel

'Het is een initiatief van de schepen Corten (PS) voor Preventie. Deze vorm van real time reactie wordt sterk geapprecieerd.' In de geïntegreerde werking van de preventiedienst waren de ouders van de 'vervelende jongens' altijd moeilijk te bereiken, maar ook daar komt verandering in.

'Ik ben moeder van twee kinderen en mocht ik bericht krijgen van een preventiedienst over mijn zonen, ik zou meteen willen weten wat er aan de hand is. We vroegen ons in waarom de ouders van 1140-leden haast nooit ingingen op onze uitnodiging tot gesprek. Enerzijds heeft te maken met een zekere schaamte over het gedrag van hun kinderen in combinatie met een sterk wantrouwen tegen autoriteit. Daarom hebben een sociaal assistente met Zuid-Afrikaanse roots aangetrokken die er wel in slaagt intrafamiliaal werk op te starten.'

Bron : Nieuwsblad : 06/02/2010 .

Reactie Vlaamse Volkspartij :

Iets in deze aard werd opgenomen in ons programma “ Zachte aanpak “

Georges Van Tiggelen .