|
WALSCHAP TIJDENS DE OORLOG
Mark Grammens (in Journaal, nr 560)
Gerard Walschap heeft tijdens de oorlog veel geld verdiend, maar later beweerden sommige van zijn op publiciteit beluste kinderen dat ze honger hadden geleden. Hij veranderde van uitgever voor de Duitse vertalingen van zijn werken omdat zijn vooroorlogse uitgever niet goed aangeschreven stond bij de nazis. Hij werd tijdens de oorlog gefêteerd in Berlijn, een eer die zelfs Staf de Clercq niet genoot. En hij kreeg een overheidsbenoeming, de sinecure van inspecteur der bibliotheken, ook tijdens de oorlog, dus van de kollaborerende autoriteiten, met instemming van de bezetter. Na de oorlog deden Walschap en de zijnen alles om wat zwart was geweest, wit te wassen. De driedelige brievenuitgave door zijn kinderen is van a tot z gecensureerd. Het was echt niet mooi.
Het verhaal hiervan heeft Frans Depeuter nu te boek gesteld onder de titel Het verborgen leven van Gerard Walschap. Het reikt veel verder dan alleen maar het oorlogsverleden van Walschap, maar dat laatste vormt er wel de kern van. Walschap was niet de man die hij beweerde te zijn (geweest). Het boek zal vermoedelijk door de literaire recensenten worden doodgezwegen, daarom wordt het hier gesignaleerd. Walschap is door het links-liberale correcte deken tot een mythe verheven, en daarom wordt rond hem steeds weer een cordon protecteur opgetrokken wanneer het over de oorlogsperiode gaat, aldus Depeuter, die ondermeer als nieuw feit in het levensverhaal van Walschap aan het licht brengt dat de schrijver het uitzonderlijke voorrecht genoot om zijn honorarium uit Duitsland bezorgd te krijgen in franken, wat tijdens de oorlog niet gebruikelijk was. Voor hem en voor weinige anderen gold een uitzondering op het verbod op deviezentransport uit Duitsland. Was het in ruil daarvoor dat hij op 1 februari 1941 in Berlijn ging spreken, en hoeveel kreeg hij daarvoor? En hoe komt het dat belangrijke toespraken van tijdens de oorlog verdwenen zijn, terwijl Walschap zelfs het kleinste papiertje bijhield? Enzovoorts. Een noodzakelijk boek. Er is niets tegen dat Walschap tijdens de oorlog zijn best gedaan heeft om te overleven en vooruit te komen, maar er is wel veel tegen de zielige hypocrisie van hemzelf, zijn nazaten en hagiografen om dit verhaal uit het leven van Walschap weg te gommen.
Het verborgen leven van Gerard Walschap is uitgegeven bij Berghmans Uitgevers, het is ook te verkrijgen bij vzw Heibel, De Heikens 29, 2250 Olen (depeuter.frans@telenet.be) - 21 euro, verzending inbegrepen.
|
