Pak Herryxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

June 11, 2006, 11:34 pm

Die zondag rijden we Yogya binnen van het noorden en zien eerst een normale stad. Al rijdend ontdekken we meer en meer sporen die de aardbeving acht dagen daarvoor heeft achtergelaten. Een barst in de muur, losse tegels, gebroken ramen. Griya Karanganyar Asri is dankzij de aanwijzingen van Anggi gauw gevonden. Op pleintjes en veldjes staan helderblauwe en oranje tenten. Houten geraamtes van daken steken schots en scheef uit een hoop onherkenbare delen van een woning, bakstenen netjes op elkaar gestapeld tussen resten van muren laten zien dat daar ooit een huis stond.

Anggi is druk bezig met een paar buren de dozen waarin onze schenkingen zitten een plaats te geven voor de garage (waar in plaats van een auto slaapmatten liggen) en laat haar verrassing en ontroering duidelijk blijken als ze ons ziet. Tegen Teguh zegt ze dat ze een patiënt voor hem heeft. Ze stelt hem voor aan Pak* Herry.

 Het huis van pak Herry

Pak Herry is Anggi's overbuurman. In zijn dagelijkse leven is hij docent tekenen bij het Instituut voor Schone Kunsten in Yogya. Nu ligt hij op een bank in de voorkamer. Hij lijdt aan diabetes en heeft een wond aan zijn voet. Zijn huis is onbewoonbaar, het heeft nog wel een dak maar de muren en het plafond zijn ingestort. Het huis binnentreden is een handeling die niet zonder risico is. Geen van zijn kinderen woont in Yogya. Ze hebben hun ouders uitgenodigd bij hen in te trekken, maar hoe moet het dan met zijn studenten? Ze moeten binnenkort hun examens afleggen. Buiten vertelt Anggi dat Pak Herry haar heeft gevraagd of hij in haar huis mag blijven overnachten. Hij hoeft niet in een kamer te slapen, hij wil ook wel buiten op het terras liggen, dan kan hij tenminste zijn huis zien. Hij voelt zich bezwaard omdat hij niet weet tot wanneer die toestand zal duren.

 Kali Code rivier


Met Anggi loop ik de straat uit, naar de oever van de Kali Code, de rivier de Tjode. Anders dan in rijke landen wonen op Java juist de armste van de armsten aan de waterkant. Deze mensen zijn pemulung, die in hun levensonderhoud voorzien door op vuilnisbelten te zoeken naar afval voor recycling. Zij hadden niets en hebben nu nog minder. Aan de Kali Code stond ook het huis van de Sociale Dienst, waar onder een ingestorte muur het lijk werd gevonden van een bejaarde vrouw. Zij verscheen in een droom aan haar verzorgster, die heel vroeg in de ochtend naar het complex kwam en de wijkbewoners alarmeerde. In de droom had ze gezien hoe de vrouw de plek aanwees waar ze lag. Niemand kan zeggen of de vrouw meteen de dood vond, of daar eerst nog uren of dagen onder de brokstukken van de muur had gelegen.

Een man loopt voorbij, gekleed in een wit onderhemd en een geruite sarong, bewoner van het huis waar wij voor staan, dat nu gereduceerd is tot twee roze muren links en rechts, een pilaar en een kwart dak. Hij buigt als hij Anggi ziet. Ze wisselen beleefheden in het Hoogjavaans. 'Zijn dochter volgt de Nederlandse cursus in ons cultureel centrum,' vertelt Anggi.

Ze neemt me mee naar de andere hulpposten. Overal wordt ze vriendelijk begroet, en overal stelt ze me voor als 'de mevrouw die ons ..... heeft bezorgd samen met haar vrienden', de puntjes telkens met andere woorden invullend: 'de verse groente', 'ons drinkwater', 'de vitamines die u sterk houden', 'de broodjes die je zo lekker vond'. Dat laatste zegt ze tegen Lambang, een jongetje van ongeveer tien jaar, dat samen met twee vriendjes door het complex fietst.

 Lambang en vriendjes


Lambang is een van de kinderen die Anggi helpen met het tellen van de gearriveerde hulpgoederen. Toen de broodjes geteld waren rapporteerde een meisje dat er niet 500 maar 498 broodjes waren, omdat Lambang er twee had opgegeten. Hij verontschuldigde zich daarvoor. Hij had zo'n honger dat hij de verleiding niet kon weerstaan. Als hij Anggi hoort zeggen dat wij nu naar zijn huis gaan, moet hij lachen. "Ik heb toch helemaal geen huis meer,' zegt hij. 'Ik bedoelde eigenlijk de tent waar je nu woont, dat is toch je huis geworden?' Nou ja, dat is wel zo, zegt Lambang, met zijn hoofd knikkend, en fietst weg.

 Het voorlopige huis van Lambang

Later laat Anggi mij de blauwe tent zien waar Lambang en zijn ouders 's nachts slapen en het huis waar ze gewoond hebben. Teguh voegt zich bij ons en zegt dat de wond aan Pak Herry's voet goed verzorgd moet worden. Vier buurvrouwen begroeten Anggi, en als ze weten wie wij zijn zeggen ze dat ze zo blij zijn met het damesverband. Een van hen is satéverkoopster. We moeten haar beloven dat wij zo vlug als maar mogelijk is zullen komen om haar saté te kopen.

De dag is voorbij als we weer voor Anggi's huis staan. In de schemering buigen twee in het wit geklede gedaanten op het terras voor Anggi's huis zich diep in avondgebed. De vrouw van Pak Herry en een buurvrouw. God is groot. Maar Mbah* Maridjan, de wachter van de Merapi, wordt ook geloofd. Als hij zegt dat de Merapi niet zal uitbarsten, dan gebeurt dat ook niet. Hopelijk heeft Mbah Maridjan gelijk.

*Pak (Vader) en Mbah (Grootvader) zijn aanspreektitels.