Charmante Elizabeth (90) blijft altijd de baas

Donderdag viert Queen Elizabeth haar 90ste verjaardag, maar in niets lijkt het erop dat ze haar werkzaamheden terugschroeft en in een schommelstoel bij de open haard gaat zitten. Haar agenda is nog altijd bomvol.

Ze maakt nog steeds ritten op haar pony Emma op het landgoed van Windsor Castle. Ze wandelt met haar honden. Ze schijnt zelfs graag naar worsteltoernooien te kijken op televisie. Maar wat de hoogbejaarde Britse koningin Elizabeth vooral doet, is werken. Keihard werken.

Om 10.00 uur begint de werkdag van de Queen. Ze neemt de post door, leest de kranten en daarna volgt een eindeloze reeks ontmoetingen met politici, ambtenaren, ambassadeurs en staatshoofden. Ook moeten er ziekenhuizen worden geopend en onderscheidingen opgespeld.

Panty
"In de ruim 40 jaar dat ik haar nu fotografeer, heb ik nog nooit een vlekje op haar kleding gezien, nooit een ladder in haar panty,'' vertelt royal-fotograaf Arthur Edwards van tabloid The Sun. "Ze is de perfecte professional.'' Edwards is een groot fan van de vrouw die hij al duizenden keren op de foto zette. "Ze is altijd op en top de Queen: voor iedereen een aardig woord, altijd charmant. Ze houdt de gesprekjes kort, maar laat mensen met een goed gevoel achter. Ongelooflijk knap.''

De lengte van de verplichtingen en bezoekjes zijn tegenwoordig wel wat korter, vertelt de 75-jarige fotograaf. "Maximaal 20, 30 minuten. Haar benen zijn niet zo best meer, dus lang staan gaat moeilijker."

Alleen lange reizen maken, dat laat de koningin tegenwoordig liever aan haar kinderen en kleinkinderen over. Met een beetje pijn in het hart, waarschijnlijk: Elizabeth ging graag en vaak naar het buitenland en was de eerste regerende vorst van Australië, Nieuw-Zeeland en Fiji, die deze landen ook daadwerkelijk bezocht.

Ze zit goed in haar rol, dat is duidelijk. Opvallend, voor iemand die niet voorbestemd was om koningin te worden. Maar toen haar oom Edward VIII afstand deed van de troon en Elizabeths vader, George VI hem opvolgde, was ze in één klap eerste in de lijn van troonopvolging. Op haar 25ste besteeg ze de troon.

Lachen
Volgens Edwards is haar vriendelijkheid niet alleen schijn, en valt er behoorlijk met haar te lachen. "Toen we tientallen jaren geleden doorkregen dat Charles een meisje had, wilden wij natuurlijk allemaal de eerste foto van het jonge stel, dat ergens op het platteland zou verblijven. Maar we kregen ook van onze hoofdredacteuren te horen: val de koningin niet lastig. Dus ze komt aanrijden in haar Range Rover, stapt uit met haar honden en loopt weg. Niemand durft een foto te maken. Ineens draait ze zich om en roept: waarom fotografeert niemand mij? 'Omdat we u niet mochten lastigvallen', roept een van ons terug. Het blijft even stil tot de koningin reageert. "Ik weet niet wat ik erger vind: genegeerd of gefotografeerd worden."

Het zijn deze anekdotes die Elizabeth zo geliefd bij haar volk maken. Hardwerkend, beminnelijk en af en toe een klein grapje. Toch is ze niet onomstreden: na de dood van prinses Diana in 1997 bereikte haar populariteit een dieptepunt. Dat de koningin niet direct terugreisde van haar vakantieadres riep veel verbazing en kritiek op. Afstandelijk en ijskoud, zo oordeelde de publieke opinie. Zelfs de doorgaans koningsgezinde tabloid The Sun reageerde woedend en kopte: 'Waar is onze koningin?'

Toen ze uiteindelijk wel besloot terug te keren en het volk toesprak, zagen velen dat als 'too little too late'. Het heeft even geduurd voordat haar imago en dat van het Britse Koninklijk Huis weer hersteld waren, maar de Queen is inmiddels terug op haar oude niveau. Zo'n driekwart van de Britten is tevreden met haar, ongekend voor een staatshoofd.

Haar kleinzonen prins William en prins Harry beschrijven haar als 'The Boss'. "Meestal zie ik haar als de baas, maar heel soms als mijn oma,'' zegt Harry in de BBC-documentaire Elizabeth at 90 - A Family Tribute die donderdag wordt uitgezonden. "Voor je baas heb je altijd gigantisch veel respect, dat heb ik ook voor haar."

Het zijn niet de standaardverhoudingen tussen oma en kleinkinderen, geeft fotograaf Edwards toe. "Ze legt de lat hoog voor hen. Maar als ik ze samen zie, dan zie ik ook genegenheid tussen hen. Ze aanbidden haar. Maar inderdaad, ze weten ook: ze blijft altijd de baas."