Chuck Berry is 90 jaar: "De definitie van rock-'n-roll"

Vorige week stonden The Rolling Stones, Bob Dylan, Neil Young en Paul McCartney als dé grootheden van de rockmuziek op het podium van Desert Trip in Californië. Al die bejaarde rockaristocraten zijn schatplichtig aan één man: Chuck Berry, de uitvinder van de 'duck walk' en peetvader van de rock-'n-roll die vandaag in relatieve stilte 90 jaar wordt. Daniel Gardin, de Waalse concertpromotor en de man achter oldies-but-goodies shows als Diamond Awards en Golden Years, haalde Chuck Berry in 1992 naar het Antwerpse Sportpaleis: "Chuck Berry heeft de beste rock-'n-rollnummers geschreven, maar is de slechtste muzikant om ze te spelen. Hij rammelde toen zwaar met mijn voeten, maar dat was zijn manier om zijn gram te halen op alle blanken die hem ooit belazerd hadden. Achteraf hebben we samen veel plezier gehad", vertelt Gardin. Hulde aan de man die met onsterfelijke hits als 'Roll Over Beethoven', 'Johnny B. Goode', 'Maybellene' en 'Sweet Little Sixteen' opeenvolgende generaties rockartiesten inspireerde.

Tijdens zijn concert op Desert Trip feliciteerde Paul McCartney zijn mentor Chuck Berry al op voorhand met zijn verjaardag. Steven Van Zandt, gitarist in Bruce Springsteens E Street Band, noemt Berry op Twitter een genie. En uitgerekend op zijn 90ste verjaardag kondigt Chuck Berry een nieuw album aan. Zijn 18de studioplaat komt volgend jaar uit, zijn recentste was 'Rock It' uit 1979. Zijn nieuwe album draagt hij op aan zijn vrouw Themetta 'Toddy' Suggs, met wie hij al 68 jaar de duck walk doet. Berry laat verstaan dat het ook zijn laatste plaat wordt.

Historische ontmoeting
Vandaag is het ook precies 55 jaar geleden dat de toen 18-jarige Mick Jagger in 1961 zijn lagereschoolmaatje Keith Richards, dan 17, tegen het lijf liep op perron 2 van het station van Dartford. De twee raakten aan de praat, hun eerste gespreksonderwerp was de plaat van Chuck Berry die Richards - dus op Chuck Berry's 35ste verjaardag - onder zijn arm had. Wat uit die ontmoeting voortvloeide, is rockgeschiedenis.

Sportpaleis Antwerpen
Daniel Gardin stelde in 1992 niet zonder slag of stoot een droomaffiche samen voor liefhebbers van prille rock-'n-roll: Jerry Lee Lewis, Little Richard en Chuck Berry in het Antwerpse Sportpaleis. Ondergetekende was present.

Gardin: "Chuck Berry is geen kwaaie mens, maar ook geen gemakkelijke om mee te werken. Ik herinner me dat ik afspraak had met hem in het Hyde Park Hilton hotel in Londen. Op het afgesproken uur krijg ik van de receptionist te horen dat meneer Berry vertrokken iss. Hij had een boodschap voor me achtergelaten, dat hij naar een ander hotel was verhuisd. Ik daar naartoe, maar ook in dat hotel was hij al uitgecheckt. Opnieuw een briefje voor mij van Chuck Berry met het adres van zijn nieuwe hotel. Daar aangekomen zie ik niemand op de plek van afspraak. In een hoek van de lobby zie ik een lange zwarte man met een te korte broek, ik dacht dat hij in het hotel werkte. Plots herken ik Chuck Berry".

20 dollar hotelkosten
"Hij nodigt me uit op zijn kamer, ik had nog nooit zo'n grote suite gezien. 'Daniel, can you imagine they put me in this shitty room?', was het eerste wat hij zei. Enfin, we komen tot een akkoord en ik ga op zoek naar een geschikte kamer in Antwerpen. Via een kennis kan ik de koninklijke suite in het Warwick Hotel boeken, de mooiste hotelkamer van heel Antwerpen. 'Piece of shit, I'm not staying here', was Berry's reactie. Bij een koffie komen we toch tot een deal: hij stelt als voorwaarde dat ik alle onkosten vergoed. Ik in paniek, maar de manager van het hotel stelt me gerust: "We laten de telefoon in panne gaan als hij een bepaald bedrag overschrijdt, en ook op de room service zetten we een limiet". Ik gerustgesteld. Uiteindelijk heeft hij voor 20 dollar kosten gemaakt in die kamer".

"De dag van de show stond hij me 's ochtends aan de achterdeur van het Sportpaleis op te wachten. Hij had zelf een contract met de hand geschreven en eiste meteen zijn geld. Cash. Hetzelfde maakte ik trouwens mee met Little Richard. Dat was een manier van die zwarte artiesten om zich in te dekken, die waren in hun beginjaren al genoeg gerold door blanken. Vlak voor Chuck Berry op het podium moest, kwamen de ingehuurde Engelse muzikanten naar me toe: "Meneer Berry wil ons niet betalen, dus wij spelen niet". Het ging toen om slechts 150 pond per muzikant, ik heb die dan maar betaald".

"Weet je, om het concert aan te kondigen had ik een foto van Berry nodig. Die haalde ik uit een Brits magazine uit 1972, toen hij in Wembley had gespeeld op uitnodiging van Mick Jagger. Wel, die avond in Antwerpen droeg hij op het podium, twintig jaar later, hetzelfde hemd en dezelfde broek als op die foto".

Gigantisch fortuin
De Britse regisseur Taylor Hackford, de echtgenoot van actrice Helen Mirren, nam 30 jaar geleden voor Berry's 60ste verjaardag  twee concerten van Chuck Berry op voor zijn documentaire 'Chuck Berry: Hail! Hail! Rock 'n' Roll'. Niemand minder dan Keith Richards organiseerde de concerten in Berry's geboortestad Saint Louis.

"Chuck Berry liet zich belazeren met zijn eerste hit, 'Maybellene'. Maar hij leerde snel. 'De eerste keer dat je me kloot, is het jouw schuld, de tweede keer is het mijn schuld', dat is zijn filosofie. Hij heeft zich nooit meer laten rollen, hij heeft een gigantisch fortuin vergaard", zegt Hackford in USA Today.

"Chuck is een donkere man, en ik heb het niet over zijn huidskleur. Hij heeft een donkere persoonlijkheid. Hij kan grappig zijn en iedereen aansporen om de hele nacht feest te vieren. Maar Chuck was geen grote drinker en nam al helemaal geen drugs. Hij gebruikte al zijn energie om geld te verdienen, seks te hebben en op te treden. Hij is een zeer seksuele mens. Hij is gevaarlijk. Net daarom is hij de definitie van rock-'n-roll".

Gardin knikt instemmend: "Ja, hij heeft miljoenen verdiend, maar zonder The Stones of The Beatles was hij nooit bekend geweest".

Nobelprijs?
De Stones hebben als het ware hun prilste ontstaan aan Chuck Berry te danken, The Beatles scoorden hits met Berry-songs als 'Roll Over Beethoven', 'Sweet Little Sixteen' en 'Rock and Roll Music'. Paul McCartney noemde Chuck Berry - Kristien Hemmerechts en Dimitri Verhulst halen nu hun hakbijlen boven - "een van de grootste dichters die Amerika ooit heeft voortgebracht".

Bob Dylan, zanger en Nobelprijswinnaar Literatuur, was helemaal weg van Chuck Berry. Voor zijn eerste rockhit, 'Subterranean Homesick Blues', liet Dylan zich inspireren op Berry's 'Too Much Monkey Business'.

"Ik heb elke riedel die hij ooit speelde gejat", bekende Keith Richards toen Berry in 1986 in de Rock 'N' Roll Hall of Fame werd opgenomen.

Op de vuist met Jerry Lee Lewis
Hackford interviewde naast Berry ook de andere rockpioniers: Little Richard, Jerry Lee Lewis, Everly Brothers, Roy Orbison, Bo Diddley en Elvis Presley's producer Sam Phillips. "Allemaal haalden ze spontaan Chuck Berry aan als invloed. Zelfs Jerry Lee Lewis, die in de jaren '50 samen met Berry toerde en van Chuck een enorme rammeling kreeg omdat hij een racistische opmerking had gemaakt, erkent Berry als de beste artiest van zijn generatie".

Misprijzende blik
Die avond in 1992 stond Chuck Berry in het publiek naar het optreden van Jerry Lee Lewis te kijken. Naast hem, een boomlange vent van wel twee meter, voelde ik me ook letterlijk klein. Toen ik hem vroeg of hij na zijn show nog een stapje zou zetten in Antwerpen, haalde hij zijn neus op en knikte hij van neen. 'No particular place to go?', grapte ik nog met één van zijn hits. Waarop ik ten antwoord een misprijzende blik kreeg, compleet met meewarig rollende ogen. Een blik waar ik tot vandaag van geniet. Happy Birthday, Mister Rock and Roll!