Van deze slaapstoornis word je (eventjes) krankzinnig

Ooit al gehoord van slaapverlamming? Wie deze slaapstoornis ervaart, gaat doorgaans spontaan twijfelen aan zijn gezond verstand. Geesten, demonen, aliens en andere buitenaardse fenomenen kunnen plots heel erg geloofwaardig worden wanneer slaapparalyse je nachtrust verstoort.

Slaapverlamming kan zich op verschillende manieren uiten, maar het gaat bijna altijd gepaard met volgende symptomen:

* Tijdelijk niet in staat zijn om te bewegen of te spreken. Oogbewegingen en ademhaling blijven wel functioneel.

* Levendige, doorgaans angstaanjagende hallucinaties die ook hoor-, ruik- en voelbaar kunnen zijn.

Krankzinnig
Uit getuigenissen van mensen die lijden aan slaapparalyse blijkt dat er vaak een duister wezen aan de bedrand wordt "gezien" dat lijkt op een dreigende geest of een schaduw. Deze hallucinatie zorgt vaak voor het gevoel dat iemand je aanraakt en aan je bed gekluisterd houdt. Hoewel de aanval zelf meestal niet langer dan enkele minuten duurt, kan het hulpeloze gevoel dat ermee gepaard gaat een langdurige indruk achterlaten.

Geen rariteit
Naar schatting zou 20 tot 60 procent van alle mensen slaapverlamming minstens één keer ervaren. Voor 1 op de 25 komt het zelfs 5 of meer keer voor op een heel leven. Onderzoek suggereert dat de slaapstoornis ontstaat wanneer elementen van de REM-slaap (rapid eye movement) de overgang naar wakker worden verstoren.

Onze nachtrust bestaat uit verschillende cycli. Tijdens de REM-slaap (die elke 90 à 120 minuten terugkeert) beleven we de levendigste dromen. Onze spieren zijn dan tijdelijk verlamd om te vermijden dat we de gebeurtenissen uit onze droomwereld naspelen in bed. Enkel de spiergroepen die je ogen en middenrif controleren blijven actief.

Verwarring
De bizarre ervaringen die onder de noemer slaapverlamming vallen, ontstaan dan ook wanneer die levendige dromen overlappen met je bewustzijn. Bepaalde delen van je hersenen zijn dan aan het slapen, maar ook wakker op hetzelfde moment, wat kan leiden tot een angstige, verwarrende toestand. Tijdens een aanval van slaapparalyse registreer je dus visuele prikkels terwijl restanten van de REM-slaap het onmogelijk maken om te bewegen én voor enge hallucinaties zorgen.

Ook slaapwandelen sluit hier trouwens nauw bij aan. Het deel in je brein dat bewust prikkels registreert, slaapt rustig verder, terwijl je wel perfect in staat bent om je voort te bewegen. Resultaat: geen enkele herinnering aan je nachtelijke wandeling.

Risico
Deze bizarre slaapstoornis kan ook jou overkomen, al heb je die kans deels zelf in de hand. Wie een stabiel slaappatroon onderhoudt, loopt namelijk een veel kleiner risico. Alcohol, depressie en werken in shiften verhogen dan weer het risico, omdat slaaptekort en onregelmatige nachtrust de overgang tussen REM-slaap en waakzaamheid doen vervagen. (br.hln)