Duizenden patiënten die te goeder trouw hun papieren voor een ziekte-uitkering hadden ingevuld, kregen de voorbije jaren plots een aangetekende brief in de bus. Met daarin de vraag om een te hoge uitkering terug te betalen. Die som kan oplopen tot 10.000 euro. Een bom geld voor mensen die door hun situatie vaak met moeite de eindjes aan elkaar kunnen knopen.

Patiënten zijn sinds 1997 wettelijk beschermd door het zogenoemde sociaal handvest. Dat bepaalt dat wie een te hoge uitkering kreeg door een vergissing van de mutualiteiten, daar niet verantwoordelijk voor geacht kan worden. Toch sloegen de ziekenfondsen en hulpkassen deze bepaling jarenlang in de wind. Het Riziv gaf vorig jaar tijdens een hoorzitting in de Senaat aan dat in totaal jaarlijks 20 à 30 miljoen euro onterecht is teruggevorderd.

De strijd hiertegen werd in de luwte gevoerd, maar komt nu aan de oppervlakte. Het Rekenhof deed in 2011 een vernietigende audit, die stelde dat "de werkwijze van de ziekenfondsen (...) noch met de letter noch met de geest van het handvest van de sociaal verzekerde in overeenstemming is". Een jaar later veroordeelde het Grondwettelijk Hof tot twee keer toe de gang van zaken. Beide instanties verwijzen er expliciet naar dat door de maatregel net de sociaal zwakkeren worden getroffen.

Intussen zijn de mutualiteiten gestopt met de praktijk sinds eind 2012, maar de lopende dossiers gaan gewoon door. Toch draaien ze voor slechts 20 procent van de kosten op, de rest betaalt het Riziv. (br.hln)