Hoe beleven andere godsdiensten de kerstperiode?

Traditiegetrouw branden de lichtjes al in onze kerstboom, en schuiven we op kerstavond een kalkoen in de oven. Maar hoe beleven joden, moslims, boeddhisten en hindoes kerst? Wij gingen het eens vragen aan moslim Samir, de joodse Roza, ex-boeddhistisch monnik Paul en hindoe Malati Devi Dasi.

Voor we ons in andere culturen verdiepen, frist theologe Lea Verstricht nog even onze kennis over het feest op. "Kerstmis is een typisch christelijk feest, omdat het de geboorte van de messias Jezus herdenkt," legt ze ons uit. "Maar christenen plaatsten Kerstmis op het moment van een al bestaand heidens feest van lang voor het christendom, waarin de overgang van licht naar donker werd gevierd. Vandaar de symboliek met lichtjes, kerstballen als teken van vruchten die opnieuw groeien en de groene kerstboom, die verwijst naar de winter die overwonnen is."

"Christenen gaven er daarna een religieuze betekenis aan, maar door die fundamentele symbolen kan je het ook los zien van de christelijke cultuur. Dat gebeurt vandaag trouwens al: niet iedereen zet nog een kerststal, en mede door commercialisering draait Kerstmis vaak rond cadeautjes, gezellig samenzijn en een mooi versierde kerstboom," legt Lea Verstricht uit. Wij gingen op zoek naar de equivalenten van Kerst bij andere godsdiensten.

Moslim Samir: "Buren brengen ons lekkere restjes van hun kerstfeest"

"Wij moslims vieren geen Kerstmis, en er zijn ook geen islamitische feesten rond die data," vertelt de in België geboren moslim Samir. "We zetten geen kerstboom en geven geen cadeaus, tenzij op het kerstfeestje op school, omdat iedereen het daar doet. Natuurlijk wensen we wel onze vrienden en buren die het vieren een vrolijk kerstfeest, en zij hebben ook de gewoonte om snoep en eten dat ze over hebben naar ons te brengen, zoals wij dat ook doen met het Suikerfeest of Offerfeest."

Onze Islamitische feesten hebben ergens wel gelijkenissen met Kerst. Het id-alfitr of Suikerfeest dit jaar was van 18 tot 20 juli, en dan komen we ook samen met familie of vrienden om lekker te eten en er een leuke dag van te maken. Ons Offerfeest (Eid Al-Adha) was dit jaar van 23 tot 26 september, waarbij we een schaap slachten en opeten om de profeet Ibrahim te herdenken."

De joods opgevoede Roza: "cadeautjes van de Chanoekaman"

"Ikzelf ben niet gelovig, maar mijn ouders wel. Zij hebben ervoor gekozen om ons tijdens onze opvoeding joodse tradities mee te geven," legt Roza uit. "Joden vieren geen Kerstmis, maar in de maand december vieren wij het lichtfeest of Chanoeka. De datum verandert elk jaar, omdat joden de maankalender volgen. Dit feest duurt 8 dagen, en we branden op een kandelaar of Chanoekia elke dag een kaarsje tot ze alle 8 branden."

"Toen ik nog thuis woonde, aten we tijdens de Chanoeka elke avond samen met het gezin, en één avond tijdens de Chanoeka kwam de hele familie samen en kregen de kinderen cadeautjes. Mijn familie schreef ook altijd een gedichtje bij het cadeautje dat we kregen en vertelde dat dat dit van de "Chanoekaman" kwam, maar dat iets niet typisch joods, het is een kleine wending die mijn familie hier aangaf. Omdat wij geen strenge joden zijn, gingen we niet naar de synagoge."

"Mijn vriend is niet joods en viert alleen op 24 december Kerst met zijn familie, dus dan ga ik natuurlijk gewoon mee."

"Boeddhisten vieren geen Kerstmis," legt ex-boeddhistisch monnik Paul Van Hooydonck uit, die 12 jaar lang in boeddhistische kloosters verbleef in Azië. 8 jaar geleden keerde hij terug naar België en richtte hij het Boeddhistisch Centrum Ehipassiko in Antwerpen op. "De geboorte van Jezus wordt herdacht met kerst, en dat vieren boeddhisten niet. Wel hebben zij de Wesak, dat is een vergelijkbaar feest. Dan wordt de geboorte, dood en verlichting van Boeddha wordt herdacht. Dat wordt dan in mei gevierd, met allerlei rituelen, lezingen, meditatie en offers die aan de monniken worden gegeven. Er is ook een gezamenlijke maaltijd, maar dit feest verloopt niet zoals Kerstmis in familieverband. De festiviteiten vinden plaats in de lokale tempel, waar de boeddhisten naartoe trekken."

Hindoe Malati Devi Dasi: "Ik heb thuis ook een kerstboom staan"

"Strikt gezien vieren we geen Kerstmis, maar omdat we hier in België dezelfde nationale feestdagen hebben, komen we op die dagen ook wel bij elkaar met familie," vertelt Malati Devi Dasi, vice-president van de vzw Radhadesh. "We doen dat in de hindoe-traditie, praten bij met familieleden, leggen ruzies bij en genieten van een lekkere maaltijd. Dan eten we zeker vegetarisch, omdat in deze periode mededogen voor anderen nog belangrijker is."

"Ik heb zelf thuis een kerstboom staan, en er zijn nog hindoes die dat doen. Die symboliseert bij ons niet de geboorte van Jezus, maar we geven hiermee achting aan zijn verheven persoonlijkheid. De traditie om cadeautjes te geven nemen velen ook over van Kerstmis, als een teken van waardering voor elkaar. Al vinden andere hindoes dat dan weer te commercieel, en doet niet iedereen het. Over het algemeen is er binnen het hindoeïsme een hele grote acceptatie tegenover andere religies."

"In plaats van een Kerstmis vieren wij jaarlijks in december de herdenking van de Bhagavad-Gita, de bijbel van het hindoeïsme. Dit jaar valt die op maandag 21 december. We proberen op die dag met zoveel mogelijk mensen wereldwijd verzen uit de Bhagavad-Gita te reciteren. Dat is een belangrijk moment van zelfreflectie, waarop we stilstaan bij wat we beter kunnen doen in ons leven voor onszelf, maar zeker ook voor anderen. Een heel cruciaal aspect binnen het hindoeïsme." (br.hln)