Eindelijk snappen wetenschappers waarom vrouwtjespinguïns massaal stranden in Zuid-Amerika

Onderzoekers uit Japan en Argentinië denken een merkwaardig pinguïnmysterie te hebben opgelost. Al jaren spoelen op de stranden van Noord-Argentinië, Uruguay en Zuid-Brazilië duizenden magelhaenpinguïns aan. Opvallend: van de dode aangespoelde pinguïns is driekwart vrouw. Hun zwemroute verklaart het verschil met het sterftecijfer van mannetjes.

Door een apparaatje aan de poten van de dieren te plaatsen, brachten de onderzoekers de zwemroutes en zwemdieptes van individuele pinguïns gedetailleerd in kaart. De pinguïns broeden zuidelijk, in Argentinië, Chili en de Falkland-eilanden, maar zwemmen ieder jaar naar het noorden voor voedsel. De vrouwtjes, zo blijkt uit het onderzoek in Current Biology, zoeken hun voedsel noordelijker en dichter bij de kust dan de mannetjes. Dit noordelijke gebied – bij Rio de La Plata, de zee-inham van Buenos Aires – is gevaarlijk voor de dieren. Ze stuiten daar eerder op vervuild water, scheepvaart en visserij. De onderzoekers denken dat de pinguïns hierdoor minder vis vangen, verstrikt raken in netten of per ongeluk gevangen worden.

Op de lijst van het IUCN staan de pinguïns vermeld als bijna bedreigd, het aantal magelhaenpinguïns loopt al jaren af. Dat met name vrouwtjes dood aanspoelen op de stranden vinden de onderzoekers zorgelijk, omdat de man/vrouw-verhouding in de populatie hierdoor scheef kan komen te liggen. Magelhaenpinguïns broeden in koppeltjes dus voor hun voortbestaan is een gezond evenwicht tussen het aantal mannetjes en vrouwtjes extra belangrijk.

Vrouwtjes duiken minder diep

Dat de vrouwtjespinguïns noordelijker eindigen, komt volgens de onderzoekers omdat de vrouwtjes kleiner en lichter zijn dan de mannetjes, en daardoor minder diep duiken voor voedsel. Ze zoeken ondieper water op, dichterbij de vervuilde kust. In dat minder diepe water kunnen ze hun lichamen beter op temperatuur houden. De vrouwtjes eindigen ook noordelijker omdat ze minder goed kunnen zwemmen dan de mannetjes, waardoor de stroming hen hoger meevoert.

Interessant onderzoek, vindt poolbioloog Maarten Loonen van de Rijksuniversiteit Groningen. “Ze hebben hiermee aangetoond dat er een verschil is in de verspreiding tussen mannetjes en vrouwtjes.” Volgens de universitair hoofddocent Arctische ecologie komt dit fenomeen ook bij andere diersoorten voor, zoals eenden. Toch is het volgens hem nog niet aangetoond dat er bij magelhaenpinguïns meer vrouwtjes dan mannetjes sterven. “Wellicht gaan mannetjes net zo vaak dood, maar verder van de kust worden hun karkassen opgegeten door aaseters. Een interessant vervolgonderzoek lijkt me of er in de broedkolonies ook echt meer mannetjes dan vrouwtjes zijn.” (br.hln)