Mensen zijn niet de enige levende wezens die een onderscheid kunnen maken tussen goed en kwaad, zo schrijft de Sunday Times. Want de wetenschapper die dat al eerder vaststelde, heeft nieuwe bewijzen gevonden voor zijn stelling dat ook (mens)apen beschikken over een gevoel voor moraliteit.

Charles Darwin
Het zijn moeilijke tijden voor de fundamentalistische medemensen die de evolutieleer afwijzen. Niet alleen staat de vader van die leer, Charles Darwin, dit jaar volop in de schijnwerpers omdat hij 200 jaar geleden werd geboren. Op het grote wetenschappelijk congres (AAAS) dat momenteel plaatsvindt in Chicago, werd opnieuw bewijsmateriaal aangevoerd voor de stelling dat de mens niet de enige is die morele keuzes kan maken. Dat bijkt uit een nieuwe studie van Frans de Waal, professor psychologie aan de Amerikaanse Emory universiteit in Georgia, die zich al lang bezig houdt met het vraagstuk van moraliteit bij dieren, met name dan bij apen en daarover al spraakmakende boeken publiceerde.

Mokken
In Chicago bracht de Waal verslag uit van een nieuwe reeks experimenten waarmee hij wilde nagaan of zij ook konden omgaan met de idee van rechtvaardigheid. De dieren moesten een reeks eenvoudige taken verrichten en werden daarvoor beloond met voedsel of knuffels. Die beloningen waren uiteenlopend en ogenschijnlijk willekeurig. Maar de Waal ontdekte dat de dieren wel degelijk aanvoelden wat eerlijk was en wat niet, en veel bezwaar maakten als een ander voor dezelfde taak beter werd beloond. Ze begonnen dan te mokken en weigerden nog andere taken te vervullen.

Gunst
Een ander onderzoek ging na of er bij chimpansees sprake is van altruïsme en daaruit bleek dat zij inderdaad vaak bereid waren elkaar te helpen, ook als ze daarvoor niet werden beloond. Eerder was al aangetoond dat mensapen zich ook heel goed de mensen herinneren die hen een gunst hebben bewezen, en zullen proberen daarvoor iets terug te doen.

Natuurlijke selectie
"Chimpansees helpen, volledig spontaan, zowel soortgenoten als mensen, zo blijkt uit proeven", aldus de Waal. "Wij stellen vast dat apen er de voorkeur aan geven niet alleen zichzelf maar ook anderen te belonen, dat voor apen het geven een beloning op zichzelf is", aldus de professor. "Ik beweer niet dat mensapen morele wezens zijn, maar er is genoeg bewijsmateriaal voor de stelling dat zij sociale regels kennen en naleven, dat de menselijke moraliteit mede kan worden gevonden in andere dieren en dat dit zich heeft ontwikkeld langs een weg die vergelijkbaar is met de manier waarop organen als hart en ogen zich, door natuurlijk selectie, hebben ontwikkeld." (br.hln)