Tips en methodes om minder te vergeten
Vergeetachtigheid overkomt ons allemaal wel eens. Onder invloed van
stress slagen we er niet in alles te onthouden dat we zouden moeten
onthouden, en dus vergeten we de melk in de supermarkt, de handschoenen
op het werk, de ruitenvloeistof bij te vullen en die vriendin te
bellen. Het goede nieuws is dat je je geheugen kan trainen en kan
verbeteren door enkele simpele tips en technieken toe te passen.
Werking
Om dat te doen, is het belangrijk om te weten hoe je geheugen werkt, en hoe herinneringen gemaakt worden.
Het
geheugen is simpelweg de opslagplaats van herinneringen. Als je je iets
herinnert, dan roep je dat op in je geheugen. In je hersenen zitten
hersencellen die met elkaar verbonden zijn, en elektrische signalen
doorgeven. Hoe sterker de connectie, hoe minder snel je iets zal
vergeten. Daarom herinner je je elke dag je naam, maar niet dat je melk
moet kopen, omdat de 'naamherinnering' zo vaak is opgeroepen dat het
quasi onverwoestbaar is.
Kortetermijngeheugen
Dat is minder het geval bij het kortetermijngeheugen.
Dat geheugen wordt gebruikt voor de tijdelijke opslag en afhandeling
van informatie. Wanneer je een adres herinnert dat je net hebt
opgezocht, of prijzen vergelijkt in de supermarkt, wordt dit geheugen
gebruikt. Dit type geheugen kan een herinnering voor zo'n 20 seconden
vasthouden, en zo'n 7 dingen tegelijkertijd onthouden. Het is onmisbaar
voor elke handeling waarbij je moet nadenken, zoals zinnen begrijpen,
maar het is ook vluchtig.
Langetermijngeheugen
Het langetermijngeheugen
daarentegen bevat alle informatie waarvoor je bewust of onbewust moeite
moet dan om het op te roepen. Er zijn verschillende soorten
langetermijngeheugen: herinneringen met een emotionele impact,
gedetailleerde herinneringen of procedurele herinneringen, wat gaat
over vaardigheden als het strikken van de veters.
3 fases
Om een herinnering te maken doorlopen je hersenen drie verschillende stadia: Aanmaken, opslaan en ophalen.
1) Aanmaken
Om
een herinnering aan te maken, moet je er bewust en geconcentreerd mee
bezig zijn. Anders 'vervaagt' het pad tussen de neuronen even
gemakkelijk als de waterstrepen van een vliegtuig in de lucht. Je
proberen herinneren wat je probeert op te slaan als herinnering, is de
eerste stap.
2) Opslaan
Door er bewust en
geconcentreerd mee bezig te zijn, weten je hersenen dat de informatie
iets is voor het langetermijngeheugen. Een herinnering wordt
gemakkelijker gemaakt als er iets is om de herinnering aan te linken,
of als de herinnering een emotionele reactie oproept.
3) Ophalen
Elke
keer je een herinnering ophaalt, moet je brein exact hetzelfde 'pad'
door de neuronen volgen. Hoe vaker je dat pad neemt, hoe gemakkelijker
het wordt.
Hoe hou je je geheugen scherp?
1) Regelmatig bewegen
is belangrijk voor je geheugen, omdat het de bloedcirculatie
stimuleert, en meer zuurstof en voedingsstoffen naar het brein brengt.
Het vermindert tegelijk de kans op stress, diabetes en hart- en
vaatziekten, wat indirect ook een effect kan hebben op de werking van
het brein. Sommigen geloven dat sporten de voordelen van chemische
stoffen nog versterkt en dat het het brein beschermt.
2) Nog belangrijk: voldoende slapen.
Niets is zo belangrijk voor de werking van het geheugen als een goede
nachtrust. Tijdens de slaap wordt de informatie van die dag verwerkt,
geordend en opgeslagen en kunnen de cellen tot rust komen na een drukke
dag. Slaapstoornissen als apneu of insomnia kunnen op den duur een
effect hebben op het geheugen.
3) Stop met roken.
Sigaretten en sigaren vergroten het risico op bloedsomloopstoornissen,
wat beroertes, hartaanvallen en zuurstoftekort kan veroorzaken.
4) Vermijd te veel alcohol. Alcohol 'helpt' de neuronen afsterven, en zo gaat er onvermijdelijk informatie verloren.
5) Eet voldoende fruit, groenten, volle granen en goede vetten. Vooral
vitamines B (beschermen de neuronen van het giftige homocysterine en
maken rode bloedcellen aan, die zuurstof vervoeren), anitoxidanten en
vitamine C (vertragen leeftijdsgebonden geheugenverlies) en omega
3-vetzuren (helpen de cognitieve functie) zijn belangrijk.
Tot slot zijn er nog enkele technieken die je kunnen helpen om grote broken informatie in één keer te onthouden. Een voorbeeld daarvan is de locusmethode.
Dat houdt in dat je elk item op (bijvoorbeeld) een boodschappenlijstje
verbindt met een lichaamsdeel, een ruimte in je huis of een plaats in
de supermarkt. Hierdoor kan je in de ruimte of door te denken aan het
lichaamsdeel herinneren wat je wilde kopen.
Een andere manier is een associatiemethode.
Om namen op gezichten te plakken bijvoorbeeld, moet je de naam
verbinden met iets dat past bij de persoon. Op die manier brengt de
persoon de associatie naar boven, en die roept op zijn beurt de naam
op.
Oefening baart kunst, en dat geldt ook voor je hersenen.
Geef ze voldoende rust, een goede voeding en blijf ze trainen: zo kan
je het meest zeker zijn dat ze je niet in de steek laten.
