De kersttoespraak van de koning was evengoed een terechtwijzing van de Franstaligen


"In de jaren dertig bloeide ook een links populisme", schrijft Pierre Verjans, politicoloog, verbonden aan de ULg (Université de Liège).



Het is een vreemd land, waar onschuldige woorden in een rituele tekst in het noorden de publieke opinie ophitsen, terwijl dezelfde woorden in het zuiden onthaald worden op de nonchalance die past bij een periode waarin de wensen meestal best zijn.

De koning, symbool van de eenheid van de vier gefedereerde identiteiten, roept dus op om zich te hoeden voor populisme en zijn mechanisme om interne en externe zondebokken aan te wijzen. Hij herinnert aan de jaren dertig van de vorige eeuw, waarin het populisme hoogtij vierde en uitmondde in de bloederigste oorlog - tot nog toe - in de geschiedenis van de mensheid.

De term 'populisme' wordt gehanteerd in de politieke wetenschappen maar nog veel meer in de politiek, en heeft verscheidene betekenissen, afhankelijk van de definitie die je eraan geeft. Het komt er grosso modo op neer dat je appelleert aan het volk als geheel en je je tegen de elite kant.

Bijna iedereen dacht dat de uitspraak de N-VA viseerde, tot verontwaardiging van het noorden van het land. Maar de tekst van de koning viseert die partij niet expliciet en viseert ze misschien helemaal niet. In de jaren dertig bloeide evenzeer een links populisme, en je kunt de tekst dus evengoed lezen als een waarschuwing voor de ontwikkelingen in het zuiden van het land, waar het gevoel heerst dat ze het slachtoffer zijn van de wens in het noorden om de staatsstructuur te wijzigen.

Jacques Brel
In december 2006 trokken de Franstalige partijen de verkiezingscampagne op gang met de slogan dat ze 'voor niets vragende partij zijn'. Sindsdien doen ze alsof de wil om te veranderen ongehoord is. Sommigen vinden de wens om de institutionele structuur te wijzigen een gevaar op zich en oordelen dat de politiek in het noorden van het land zich onverantwoordelijk opstelt.

Een vorm van populisme is een manier om zondebokken aan te wijzen, een weigering om zichzelf in vraag te stellen binnen de heersende dynamiek en de eigen verantwoordelijkheid te onderzoeken voor de ontevredenheid van de partner. In het zuiden wordt de Vlaamse elite aan de schandpaal genageld als verantwoordelijke voor alle onheil dat hen overkomt. De tekst van de kersttoespraak kun je evengoed lezen als een terechtwijzing van de Franstaligen.

We stellen dus vast dat de context en niet de tekst verwijst naar de N-VA. De entourage van de koning bestaat uit Belgen die zich zorgen maken over de eenheid van een land dat zich nochtans al twintig jaar profileert als een federatie. Er zijn maar weinig confederalisten in het kabinet van de koning. In 1999 stemde een meerderheid van de afgevaardigden uit het noorden van het land nochtans voor een institutionele formule die ze het 'confederalisme' noemden. Het heeft weinig belang dat de term een andere wetenschappelijke en juridische betekenis heeft dan wat zij eronder verstaan: ze wilden minder macht voor het federale niveau en meer macht voor de Vlaamse Gemeenschap. En het kabinet van de koning noch dat van de eerste minister weerspiegelen uiteraard die evolutie.

Niet alleen rijken
De twee landen functioneren op een heel verschillende manier. Het land in het noorden blijft hypergevoelig voor elke kritiek op de belangrijkste partij van het belangrijkste gewest van het land, en voor elke zelfs impliciete kritiek aan zijn adres. Ook Jacques Brel werd uitgejouwd omdat hij de flaminganten bekritiseerde.

In het land in het zuiden heeft men het gevoel dat alle problemen uit het noorden komen. Men hoort de kritiek op het eigen functioneren niet, op de manier waarop ze zelf populisme bedrijven en een zondebok aanwijzen: de gemene Vlaming, die onschuldige mensen in het zuiden slecht behandelt. Men zou kunnen uitleggen aan de bevolking dat het om een sociaaleconomische kloof gaat, en niet zozeer om een identiteitskloof: er zijn slachtoffers van de arbeidsmarkt, er zijn profiteurs van de arbeidsmarkt, en het politieke debat gaat over de manier om een economisch systeem te organiseren dat standhoudt op de wereldmarkt of ten minste op de Europese. Men kan, moet uitleggen dat alle oude, traditionele industriële regio's in Europa gelijksoortige problemen hebben en dat de nieuwe rijke regio's niet alleen bestaan uit rijken. Of dat een sociaal solidariteitssysteem beter beschermt dan een veiligheidsbeleid.

Maar om dat uit te leggen is tijd nodig, en helaas is het ook zo dat de pedagogie van de ene door de andere als demagogie omschreven wordt, en beide beschuldigen ze elkaar van links of rechts populisme.

Of hoe de context de betekenis van communicatie beter verklaart dan de tekst zelf.

30-12-2012 om 12:31 geschreven door Suzieke

Het jaar 2012
hebben we bijna gehad
Hopelijk bracht het geluk
voor ieder wat

Wat 2013 ons zal brengen
weten we nog niet
Hopelijk ligt er voor ieder
iets positiefs in het verschiet

Van harte wens ik je een hele fijne zondag toe
maak er iets moois van
Warme knuf,liefs xxx

30-12-2012 om 10:54 geschreven door José

BEDANKT VOOR DE BEZOEKJES
VAN HET AFGELOPEN JAAR.
IK WENS JULLIE VEEL GELUK
EN EEN GEZOND 2013

30-12-2012 om 10:53 geschreven door nicole

30-12-2012 om 08:55 geschreven door bekske

het was heel fijn, weer even hier te zijn,
groetjes uit Terneuzen, met veel liefs van Lilian en Paolo.

30-12-2012 om 08:46 geschreven door paolo

Er zit een vogeltje op een hekje
Met een briefje in zijn bekje
Waarop staat geschreven
Dat 2013 jullie alles mag geven
Beste wensen en gelukkig Nieuwjaar!

Liefs en knuff

30-12-2012 om 07:48 geschreven door ornitogalen

30-12-2012 om 07:05 geschreven door gita

We kunnen niet voorspellen.

Die kunst is ons niet toevertrouwd beste mensen.
Maar we kunnen u wel het beste wensen
Veel warme kleuren en vooral veel zonnegoud!

30-12-2012 om 06:38 geschreven door Martine

 
Nieuwjaar
Wat is het jaar weer snel gegaan
En wat hebben we veel gedaan.
364 dagen niet allemaal met een lach.
En morgen ? Gewoon een nieuwe dag ?
Zullen we meer aan collectie geven ?
Gaan we vaker naar het bos ?
Of blijven we bij het oude leven ?
Laat voornemens toch los.
Morgen gewoon weer beginnen.
Gewoon zoals het was.
Maar geniet van het leven.
Geniet !!! dan leef je pas.

30-12-2012 om 04:12 geschreven door Diana

Wij komen een fijne zondag
en veel blogplezier wensen
Veel liefs van Freddy, Patty en een
dikke knuffel van onze vier kapoentjes

30-12-2012 om 04:01 geschreven door Patty en Freddy

30-12-2012 om 01:44 geschreven door Benthe