Kris Peeters moet de voorbije weken toch af en toe heimwee gehad hebben naar de relatieve rust van het Martelarenplein. Toegegeven, de partners in zijn Vlaamse regeringen rolden al eens vechtend over straat, maar niets kon Peeters voorbereiden op de ellende die hij nu over zich heen krijgt. In het sociale conflict bevindt Peeters zich als minister van Werk – en dus ook als bemiddelaar - tussen hangen en wurgen.

Aan de ene kant moet hij afrekenen met onwillige bonden. En zelfs ACV wil niet mee in het verhaal: Marc Leemans dreigt net zo gezwind met nieuwe acties als zijn ABVV-tegenhanger Rudy De Leeuw. Maar bovenal botst Peeters op het ABVV en het FGTB, dat tijdens het overleg met de regering al een paar keer gedreigd zou hebben dat het niet stopt tot de regering er ligt. Volgens verschillende bronnen weigert FGTB vlakaf om te onderhandelen over “kleinere” zaken als tijdkrediet en brugpensioen. “Het moet over de indexsprong en de pensioenleeftijd gaan, en niets anders.”

Alsof het niet volstaat, krijgt Peeters geen millimeter ruimte van zijn eigen coalitiepartners. Elke mogelijke toegeving aan de bonden wordt meteen afgeblokt, door N-VA en Open VLD. Peeters moet dus onderhandelen zonder dat hij iets in de bieding heeft. Daardoor dreigt hij zoveel averij op te lopen dat sommigen binnen CD&V geloven dat het de bedoeling is om Peeters botweg electoraal te beschadigen. Een vooraanstaande bron bij de christendemocraten: “Dat zal ook meespelen, zo’n federale regering is per slot van rekening geen vriendenclub.”

Zijn ze paranoia bij CD&V? Misschien wel. Hopen ze winst te puren door hun vicepremier als martelaar af te schilderen? Het valt niet uit te sluiten. Feit is wel dat Kris Peeters weinig respect en medewerking van zijn eigen coalitiepartners ontvangt. Nog een voorbeeldje van de voorbije dagen: in volle sociaal overleg trok Peeters vorige week naar de Kamer om er vriendelijk maar dringend om terughoudendheid te vragen. Gelieve u te onthouden van scherpe commentaren over het sociale overleg, luidde zijn bede.

Zowel Bart De Wever als Gwendolyn Rutten bleven Oost-Indisch doof voor zijn oproep en doken dit weekend in de media op met heel erg gretige interviews. Die bovendien bijzonder veel kwaad bloed zetten bij de bonden. Zelfs nu gaat dat steekspel verder: Kris Peeters, die nogmaals voor een vermogenswinstbelasting pleit, en Alexander De Croo, die koudweg verklaart dat ze er niet komt. Terwijl onderhand wel duidelijk is dat de bonden (minstens) dit symbool nodig hebben om de acties te staken.

Over een gebrek aan respect gesproken: ook Charles Michel is er het slachtoffer van. De man nam een ongezien politiek risico door als enige Franstalige partij in een rechtse coalitie te duiken, terwijl hij moet optornen tegen een linkse overmacht. Maar ondertussen krijgt hij niet heel veel hulp van zijn coalitiepartners daarbij.

De halsstarrige weigering om een vermogenswinstbelasting in te voeren – en vergis u niet: daarover zit Michel op dezelfde lijn als Peeters –helpen hem niet vooruit. Net zomin als de manier waarop Bart De Wever zich vanuit Antwerpen in het regeerwerk inmengt. Afwachten dus in welke mate zijn oproep om voorzichtigheid aan de dag te leggen gerespecteerd zal worden door zijn coalitiepartners.

Het stond overigens in de sterren geschreven dat Bart De Wevers weigering om tot de regering toe te treden, problemen zou opleveren. Als premier zou hij toch een verzoenender positie hebben moeten innemen. Wellicht was het een grote strategische fout van CD&V om zomaar mee te stappen in het scenario van een regering zonder De Wever.

Ondertussen is het voor iedereen duidelijk dat een beetje staatmanschap en een vleug compromisbereid dringend nodig zullen zijn om de problemen waaraan het land lijdt op te lossen. Zullen vakbonden moeten beseffen dat hervormingen nodig zijn om economisch bij de tijd te blijven. En zullen regeringspartners en werkgevers moeten beseffen dat er een geste nodig is die minstens de indruk wekt dat de inspanningen over de hele bevolking worden uitgespreid.

Michel zal vanavond enkele voorstellen doen voor de onderhandelingen. Als die niet de aanzet vormen voor écht sociaal overleg, zijn de gevolgen niet te overzien. Dan kun je er vergif op in nemen dat de bonden verder zullen staken. Dat de economie dus schade zal oplopen. Dat de begrotingscontrole in februari nog een stuk moeilijker dan al verwacht wordt. Dat de dreiging van Europese budgettaire sancties nog groter wordt. En ondertussen is er geen uitzicht op het aantrekken van de economische groei en de jobcreatie. Dan wordt de val van de regering plots een tastbaar scenario, want onder zoveel gebeuk houdt geen enkele coalitie stand. En staat de doos van Pandora wagewijd open, en wordt dit land zo goed als onbestuurbaar.