Het leven is te duur om veel te sparen
Belg zet helft minder opzij dan tien jaar geleden

Vergeleken met tien jaar geleden sparen we allemaal de helft minder. Dat komt vooral omdat het leven duurder is geworden en onze lonen niet navenant zijn gestegen, zeggen specialisten.

Het Waalse instituut voor duurzame ontwikkeling is tot de conclusie gekomen dat de Belgen veel minder sparen. In 1995 besteedden de Belgen nog 19,2 procent van hun inkomen aan sparen. In 2005 was dat percentage gedaald tot 9 procent. Volgens het instituut is het beschikbare inkomen in die periode maar lichtjes gestegen, terwijl de gezinnen meer zijn uitgeven. Vooral aan gezondheidszorg, verzekeringen en vervoer.

Belgen zijn te rijk

Volgens KBC-econoom Pascal Paepen heeft die daling heel veel te maken met de lage intresten die momenteel gelden. ,,Lage intresten zijn slecht voor mensen met veel geld. En Belgen zijn rijk. Er staat meer dan 150 miljard euro op de spaarboekjes. Maar als de intresten laag staan, is het niet meer interessant om veel te sparen. Obligaties of kasbons die vroeger nog 10 procent opbrachten, hebben nu maar een rendement meer van 3 of 4 procent. Dan wordt de verleiding groot om niét meer te sparen en het geld uit te geven.''

Bedrieglijke index

Een ander gegeven: het leven is duurder geworden, zodat er voor de modale Belg minder overblijft om te parkeren op een spaarrekening, obligatie of ander spaarmiddel. De logica wil nochtans dat, als de levensduurte stijgt, de lonen dat ook doen. Want die lonen zijn gekoppeld aan de index, die aangeeft hoeveel het leven duurder wordt.

Pascal Paepen is het daar niet mee eens. ,,Die index geeft dat maar gedeeltelijk weer. Het is een gezondheidsindex, en in dat opzicht is dat een beetje bedrog. De olieprijzen zitten daar niet in. Nochtans is die erg duur geworden waardoor de mensen dus veel meer moeten uitgeven. De lonen zijn niet evenredig gestegen. Onder andere omdat iedereen er de mond vol van heeft dat de Belgische bedrijven competitief moeten blijven en er dus niet meer gebaat bij zijn dat ze zich blauw betalen aan lonen. Dat heeft natuurlijk zijn weerslag op het spaargedrag.''

Gezonde begroting

Sociologen zien nog een ander fenomeen om het verminderde spaargedrag te verklaren. Tien jaar geleden was de staatsschuld nog immens hoog en ging de overheid elk jaar in het rood. Nu hebben we al zeven jaar op rij een begroting in evenwicht, en dat geeft de mensen vertrouwen. Ze vinden het niet meer zo nodig om te sparen en een appeltje voor de dorst over te houden. Het gaat toch goed met België, dus geven we ons geld meer uit.

Pascal Paepen gelooft niet meteen in die uitleg: ,,Ten eerste: de begroting hangt met haken en ogen aan elkaar. Ten tweede: de Belgen liggen daar niet wakker van. Het kan geen verklaring zijn voor de spaardrift van vroeger. Die drift had veel te maken met de generatie van toen. Die had de oorlog nog meegemaakt en armoede aan den lijve ondervonden. Zoiets zet aan tot sparen. De huidige generatie heeft die ervaring - en dus die spaarreflex - veel minder.''

Is het erg dat de Belgen minder sparen dan voorheen? Paepen: ,,Op zich is dat helemaal niet erg. Negen procent van het inkomen: daarmee zitten we nog altijd in het koppeloton op wereldschaal. Zolang het in België niet de kant van Amerika opgaat, is er geen reden tot paniek. Daar is het spaarpercentage -1,5 procent. De Amerikanen geven dus meer uit dan ze verdienen. Dan heb je wèl een probleem.''

Frank POOSEN 25/01/2006
Overgenomen uit 'Het Nieuwsblad'