Wetenschappers zijn ervan overtuigd dat de moderne mens tussen 60.000 en 200.000 jaar geleden voor het eerst Afrika verliet én dat de moeder van alle vrouwen uit Oost-Afrika komt. Daarbuiten wordt het al snel koffiedik kijken.

Het Y-chromosoom wordt identiek doorgegeven van vader op zoon, via mutaties kan dus zo de 'gemeenschappelijke voorvader' opgespoord worden. Bij vrouwen wordt gekeken naar het mitochondriaal DNA. "Je kan het het best vergelijken met een puzzel die moet samengelegd worden, zonder dat je vooraf weet waar je naartoe moet", aldus auteur van de studie Carlos Bustamante.

Bosjesmannen en Jakoeten
Zijn team maakte de puzzel echter nog wat groter door het volledige genoom van het Y-chromosoom bij 69 mannen te reconstrueren. De 'proefkonijnen' komen uit zeven verschillende bevolkingsgroepen, zoals de Bosjesmannen en de Jakoeten uit Siberië. Reken daar nog de mutatiesnelheid door bijvoorbeeld de migratie via de Beringstraat bij en de klok tikte af op 125.000 tot 156.000 jaar geleden. Stalen van mitochondriaal DNA wezen dan weer uit dat de mitochondriale Eva tussen 99.000 en 148.000 jaar geleden in Afrika moet geleefd hebben. Ongeveer dezelfde periode dus...

Hoe indrukwekkend de resultaten ook mogen klinken, ze moeten wel met een korreltje zout genomen worden. Een gelijkaardige studie wees immers al uit dat zo'n gemeenschappelijke voorouder al 180.000 tot 200.000 jaar geleden leefde. En geneticus Michael Hammer van de universiteit van Arizona deed nog straffer: volgens zijn berekeningen hadden mannen in Afrika unieke Y-chromosomen tot 581.000 jaar terug.