Er gaat geen maand voorbij of een bekend lid van open VLD verlaat de partij. De verrotting van de liberale partij is al enkele jaren bezig. Het begon nochtans allemaal zo mooi. Guy Verhofstadt die zich in de jaren negentig als grote "ziener" profileerde, die een nieuwe actieve welvaartstaat wou uitbouwen en dan kwam de grote ontgoocheling. Verhofstadt bleek zeker geen grotere ziener dan een gemiddeld Belgisch premier. Hij koos wel voor een andere formule. Mede onder invloed van zijn progressieve artistieke vrienden koos Verhofstadt voor een soort van links-liberalisme. Op een bepaald ogenblik koos hij onomwonden voor Bill Clinton en dat terwijl hij een decennium voordien als "baby Tatcher" bekend stond. Nu, elkeen kan zijn mening herzien, maar bij de bevolking en vooral bij de liberale partij zelf ontstond er ongenoegen over de progressieve partijkoers. Bij de VLD is men dikwijls woest op "afvallige" partijgenoten, terwijl het net de top is die een andere koers begint te varen. Als gevolg van de nieuwe profilering van de partij raakte ze stilaan haar rechter vleugel kwijt. Zeker in Antwerpen, waar rechts de scepter zwaait verloor zij belangrijke boegbeelden. Ward Beysen-zaliger koos voor het liberaal appel en Hugo Coveliers sloot met zijn VLOTT bij het Vlaams Belang aan. Het ongenoegen bleef voortduren en ook Westvlaams boegbeeld Jean-Marie Dedecker werd op een weinig tactvolle manier buitengekegeld. En dan maar hopen dat zo'n partij het goed blijft doen bij de verkiezingen. Als men het politiek landschap in Vlaanderen aanschouwt, valt het op dat men met moeite nog een gemeente vindt waar Open VLD niet uiteen is gevallen. Soms lukt een scheurlijst, dan weer niet, maar het kwaad is toch geschied. Open VLD wekt naar buiten toe de indruk van een "ruziemakerspartij" waar er enkel nog plaats is voor een triumviraat met een aantal ordinaire jaknikkers errond. En het woord "ordinair" is zeer goed gekozen. De voorzittersverkiezingen moesten een zoveelste marketingstunt worden, maar zeker geen omwenteling. Het draaide net iets anders uit. Alexander De Croo werd verkozen, maar geniet bij de huidige partijtop geen enkel krediet. Ze willen hem zo snel mogelijk weg, liever vandaag nog dan morgen. De Croo erft een partij die volledig verkeerd gepositioneerd is in het politieke landschap. De rechterzijde van het politieke spectrum wordt nu volledig gedomineerd door het Vlaams Belang, het NVA en LDD. Van de open VLD is niets meer te bespeuren. Als we de geschiedenis van de Vlaamse liberalen aanschouwen sinds de Tweede Wereldoorlog, zien we hoe de liberalen eerst vrij "progressief" waren om dan met de PVV en onder de jonge Verhofstadt een steeds rechtsere koers te varen. Als progressieve -lees goddeloze- partij scoorden de Vlaamse liberalen nooit veel stemmen. Ze moesten het vooral hebben van een franstalige vrijzinnig bourgeoisie die zoals geweten in Vlaanderen aan het uitsterven is. Niet voor niets kwamen belangrijke kopstukken uit het Gentse. Na een tiental jaar succesvol rechts geweest te zijn, is de partij nu dus opnieuw naar het centrum opgeschoven. Nochtans wordt het centrum goed ingepalmd door de sympathieke Kris Peeters en zijn CD&V. En omdat de VLD recent haar rechtervleugel heeft buitengesmeten sukkelt de partij met een zwaar imagoprobleem om kiezers aan die zijde terug binnen te halen. Maar er zijn natuurlijk nog andere elementen die spelen. Zo was de verruiming van de kiesarrondissementen tijdelijk wel een goede zaak voor haar bekende kopstukken. Op termijn mist de partij belangrijke nieuwe gezichten. Deze gezichten proberen ze dan op te vissen in de media of in de bedrijfswereld. Maar men houdt eigenlijk niet van deze stemmentrekkers. Dikwijls laat men ze nadien vallen als een baksteen. De kandidaten voelen zich dan terecht volledig in de steek gelaten. Eigenlijk was Jean-Marie Dedecker ook zo'n figuur. Ze hadden hem graag voor zijn stemmen, maar voor het overige mocht hij zijn mond niet open doen. Het probleem is dat de "bekende" Vlamingen niet voor niets "bekend" zijn geworden. Meestal hebben zij zelf ook uitgesproken meningen. Ze stammen af uit een managementcultuur en dat is een totaal ander biotoop dan de politieke wereld waar soms totaal irrationele beslissingen worden genomen. Per slot van rekening, in de politiek speelt men met het geld van anderen en dat zorgt voor een totaal andere cultuur dan een bedrijf, waar men voor alles een kosten-batenanalyse maakt. Daarenboven kiest men in de politiek zelden voor de right man on the right place, hetgeen in de bedrijfswereld toch wel de regel is. Voor moderne managers is de politieke wereld als vloeken in een Godshuis. Alle regels van goed bestuur worden er aan hun laars gelapt. In de bedrijfswereld zoekt men een maximale efficientie, in de politieke wereld is er van efficientie totaal geen prioriteit. Waarom iets met één ambtenaar doen, als men het ook met twee -politieke benoemde- ambtenaren kan doen. In de politieke wereld kiest men eerst voor zijn kiezers en dan pas voor efficient werken. Pas op, ook andere partijen sukkelen met stemmentrekkers uit het bedrijfsleven. De topmanager van Volvo Gent, dhr Leyman werd eerst met veel applaus binnengehaald in de CD&V om dan enkele maanden later forfait te geven. In de bedrijfswereld is er ook een vorm van rivaliteit en loopt ook niet altijd alles gesmeerd, maar het uitgangspunt is toch volkomen verschillend. Ik heb zo de indruk dat de politieke klasse nu eerder kiest voor bekende "domme blondjes" je weet wel van het type Belgische missen. Van dergelijke figuren hoeven ze niets te vrezen. Zij moeten gewoon weten wanneer ze op de Ja-knop moeten drukken. Hilarisch zijn de foto's van Margriet Hermans die in het parlement zat te slapen. Nu, Margriet Hermans is wel geen Miss, maar ze voldoet verder aan het profiel van vrij braaf te zijn. De onhebbelijkheid van de partijtop van de VLD heeft er verder voor gezorgd dat er geen tussengeneratie is tussen de zestigers en de huidige twintigers. De veertigers met uitstraling hebben ondertussen al lang de partij verlaten of zijn simpele jaknikkers met een functie op één of ander kabinet. Of kunnen figuren als Bartje Somers plots de nieuwe generatie noemen?  

Ik zie niet in hoe Alexander De Croo de "Open" VLD kan redden, althans toch niet op korte termijn. Er lopen teveel mensen rond van de oude garde of hun stoeipoezen. Zij willen hun luilekkerleventje niet zomaar opzeggen voor een "snotneus" die het hen eens komt uitleggen. De partij zal moeten wachten tot de huidige twintigers ervaring hebben opgedaan. Ik vraag mij af hoe de nieuwe jonge generatie zich zal profileren in de toekomst. Kiezen ze voor een soort links-democratisch adept of gaan ze terug de rechtse toer op? Eén ding is zeker: VLD al dan niet "open" zal het komende decennium geen enkele grote rol van betekenis meer spelen in ons politiek landschap.          



Rik Remmery stapt uit Open Vld