|
De natuur beschermt altijd zichzelf, luidt een gezegde en ik denk dat dit klopt. De hoeveelheid mensen op deze planeet is lange tijd gelijk gebleven. Er zat een lichte progressie in, maar de manier waarop het menselijk dier zich de laatste generaties voorplant zorgt voor een "menselijke plaag".
In een recent verleden volgde de ene oorlog de andere op. Volgens bepaalde filosofen hadden deze oorlogen te maken met de overbevolking. Men trachtte gebieden in te palmen die de overwinnaar meer welvaart en welzijn zouden brengen. Het woord "lebensraum" van de Nazis was in die context nog niet zo slecht gekozen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog stierven miljoenen jonge soldaten aan het front. En ook de Tweede Wereldoorlog zorgde voor tientallen miljoenen slachtoffers. Maar West-Europa heeft echter de voorbije twee generaties geen grote oorlog meer gekend. De vooruitgang en de diplomatie hebben ervoor gezorgd dat we allemaal langer en beter kunnen leven.
Maar dit positief gegeven heeft echter een zeer duistere kant: In een sneltempo zijn we deze planeet aan het verteren. We gebruiken de aarde als een onuitputtelijk vat, terwijl het einde in zicht komt. Schattingen voorspellen het einde van de fossiele brandstoffen binnen amper één generatie. Maar het is een strijd die hard tegen hard gevoerd wordt. De Wetenschap versus de planeet. We zijn nu al massaal bezig onuitputtelijke energiebronnen te zoeken, zoals wind- en zonne-energie en we lijken hierin nog te zullen slagen ook.
En ook de medische vooruitgang zorgt voor een massale bevolkingstoename. Vroeger verloren vele moeders hun kind bij de geboorte en er waren er ook vele moeders die omkwamen bij de bevalling. Als een kind gezond op de wereld kwam, kreeg het al snel te maken met de vele kinderziektes die ervoor zorgden dat er grote kindersterfte was. Maar ook volwassenen werden niet gespaard. Vroeger waren er epidemieën die de de bevolking deed decimeren. Denken we maar aan de "zwarte dood" aan het einde van de middeleeuwen. Naar schatting werd de menselijke populatie toen gehalveerd. Tegen vele ziektes was geen enkel geneesmiddel opgewassen: Nog niet zolang geleden stierven duizenden mensen aan TBC. Het is de komst van antibiotica dat als een mijlpaal wordt aanzien in de moderne geneeskunde. Al is er meer en meer sprake van bacteriën die resistent worden. De natuur die zichzelf beschermt misschien? Het kan wreedaardig klinken, maar dat menselijk lijden maakt deel uit van een natuur die haar evenwicht tracht te bewaren. Indien een bepaalde diersoort het overwicht haalt, ontstaan er nieuwe ziektes. Denken we maar aan Aids, hetgeen door sommige filosofen wordt aanzien als een ziekte ontstaan uit overbevolking. Daar waar men in de middeleeuwen een derde of een vierde van de bevolking zou gestorven zijn aan deze ziekte, werd nu het aantal slachtoffers beperkt. Iedereen kent wel iemand die aan de ziekte overleden is, maar het nooit een heuse epidemie geworden. Zeker in de Westerse wereld heeft men de gepaste medicatie om de gevolgen van deze ziekte in te perken.
Men kan zich de vraag stellen of het zin heeft om in te grijpen in het natuurlijk proces. Heeft het zin om kinderloze echtparen kunstmatig te insemineren? Heeft het zin om zieke baby's op de wereld te zetten? Heeft het zin om urenlange operaties uit te voeren op kleine baby's? Heeft het zin om organen te transplanteren bij bejaarden? Het klinkt onwezelijk hard om zulke vragen te stellen, maar gaan we niet te ver met onze medische ingrepen? Heeft het ook zin in te grijpen in conflictgebieden zoals Rwanda, waar elkeen het erover eens is dat een overbevolking aan de basis ligt van de etnische problemen?
We moeten ergens een modus vivendi nastreven om te bepalen welke ingrepen medisch verantwoord zijn en welke niet. Best wordt er wereldwijd een geboortebeleid uitgewerkt, waarbij men streeft naar één à twee kinderen per gezin.
En de wetenschap moet zoveel mogelijk investeren in groene energie, zodat we minder schadelijke stoffen uitstoten in onze atmosfeer.
Sommige zieners voorspellen een sombere toekomst. Ze zeggen dat de opwarming van de aarde alles vandoen heeft met de zonne-energie zelf. Onze ster, de zon, is nu veel meer actief dan pakweg enkele eeuwen geleden en het zou de zon zelf zijn dat verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde. En of dat nog niet erg genoeg is, vrezen sommige sterrekundigen kometen die tegen de aarde zouden kunnen botsten. In het slechtste geval zal het menselijk dier uitsterven. Maar is dit dan zo erg? De dinosauriërs zijn ook uitgestorven als gevolg van een komeet die in Carriben terecht was gekomen. Na de heerschappij van deze reuzereptielen, kwam er een heerschappij van de zoogdieren. Misschien dat er na ons zich een andere levensvorm zal ontwikkelen met ook intelligente wezens. Alles gaat voorbij en niemand is onsterfelijk, zeker de mens niet.
"In 2300 is onze planeet te warm voor de mens"
Twaalf graden te warm
Op sommige plaatsen stijgen de temperaturen dermate dat de mens zich er niet meer kan aanpassen of overleven. Het probleem stelt zich acuut, aldus de vorsers, vanaf een gemiddelde globale temperatuurstijging van ongeveer 7 graden Censius. In sommige gebieden komt dat neer op een stijging met 12°C, en wordt menselijke bewoning aldaar onmogelijk.
Kortzichtig onderzoek broeikaseffect
Dat de aarde deze eeuw nog 7 graden verhit, acht professor Steven Sherwood onmogelijk. Het risico dat het verder opbranden van fossiele brandstoffen die stijging tegen het jaar 2300 teweegbrengt, is evenwel des te groter. Sherwood schat de kans op fifty-fifty.
Sherwood hekelt het "kortzichtige" onderzoek naar het broeikaseffect, omdat de gevolgen op lange(re) termijn nooit in ogenschouw worden genomen.
De studie is gepubliceerd in het Amerikaanse vaktijdschrift Proceedings van de National Academy of Sciences.
|
