Gisteren publiceerde Het Laatste Nieuws een aantal grote "triomfen" van advocaat Jef Vermassen. Hierbij enkele:
Wiske Van der Meersche uit Wichelen sloeg haar man dood met 30 hamerslagen. Vermassen argumenteerde dat ze jarenlang door haar man geterroriseerd was. Wiske werd vrijgesproken door de Assisenjury.
Els Op de Weerdt vermoordde 71-jarige haar tante uit medelijden en werd vrijgesproken.
Eddy Van Steen steekt zijn vrouw en moeder van kinderen dood uit "wanhoop en verdriet" en wordt vrijgesproken
Gustaaf M. schoot "per ongeluk" zijn vrouw dood die de relatie wou beëindigen en werd vrijgesproken.
Harry de Caluwé wurgt zijn vrouw en begraaft ze onder een betonnen plaat. Vermassen argumenteerde dat hij haar vreemdgaan beu was en hij werd vrijgesproken
Ludo Haenen zou een man vermoord hebben en de auto met het lijk in brand hebben gestoken. Een voetafdruk gold als bewijs. Vermassen stelde dat de voetafdruk onvoldoende was en Haenen werd vrijgesproken.
Zatte boer Georges Debrauwere wurgt "per ongeluk" zijn vrouw en wordt door de jury vrijgesproken
Een analyse
Wat maakt Vermassen zo "goed"? Het houdt mij al enkele dagen bezig. Ik heb hem zien pleiten in het proces Clottemans en wat mij meteen opviel was de volkse manier waarop Vermassen sprak. Hij sprak over "een gendarm op zijne vélo", hij sprak dialect of toch zeker de volkstaal. Vermassen blinkt niet uit in intellectuele beschouwingen, maar in het zich verlagen tot het niveau van de jury. De voorbije dagen werd er overigens veel gesproken over de samenstelling van de jury en het ontbreken van ondernemers en vrije beroepen. Een geschoold jurylid zal zich natuurlijk minder gemakkelijk laten manipuleren. Die doorziet de dubbele bodems en die kan beter feiten van veronderstellingen onderscheiden.
Vermassen verlaagt zich eerst tot het niveau van de jury. Psychologisch heet zoiets "knuffelen". En nadat hij het vertrouwen heeft gewonnen gaat hij dieper in op de "feiten". Een doorsnee jurylid begrijpt amper de beschouwingen van de gerechtspsychiaters. Hier en daar blijft wel iets hangen. En dan komt Vermassen die tijdens zijn pleidooi op een eenvoudige "uitlegt" wat de psychiators en de gerechtsdeskundigen zijn komen vertellen. In feite liegt hij of misbruikt hij toch tenminste de woorden van de deskundigen. Maar hij doet dat op een zodanig overtuigende manier dat de juryleden dit slikken. Ook in het proces Clottemans waren de psychiaters zeker niet eenduidig. Ze vertelden dat volgens de "profiling" Els Clottemans voldeed aan het profiel van een potentieel moordenaar. Maar andere gerechtsdokters die aan het woord kwamen waren niet zo overtuigd. Het was zeer moeilijk om door het bos de bomen te zien. Tijdens zijn pleidooi misbruikte Vermassen de woorden van de gerechtsdeskundigen. Hij argumenteerde dat zij Clottemans hadden aangewezen, terwijl dat niet juist was. De jury nam zijn argumentatie over in haar vonnis... En natuurlijk dat een Vermassen opkomt voor het behoud van een volksjury. Hij heeft zijn hele carrière gebaseerd op deze manier van pleiten. Op een volkse bijna simplistische manier kan hij een hard standpunt doordrukken.
Maar is meer nodig dan een volkse benaderingswijze om Vermassen te verstaan. De beste boswachters zijn ex-stropers. Ik zeg niet dat Vermassen zelf een crimineel verleden heeft, maar ik denk dat men zich moeten kunnen inleven in de rol van de dader of het slachtoffer. Men kan dit empathie noemen, maar ik denk dat het meer is. Hoe beter men zich inleven, hoe overtuigender men overkomt. En dan is er zijn voorkomen. Hij heeft iets van een doorsnee kerkganger, zondags in de mis. Het soort van mensen die je op tiende rij ziet zitten en van wie 100% kan uitgaan dat ze door en door eerlijk zijn. Er zit niets dandy in zijn voorkomen. Mensen wantrouwen snobs met dikke wagens. Zij gaan voor het geld en niet voor de inhoud. In werkelijkheid blijkt dit voorkomen ook een stuk gespeeld. Thuis bij Vermassen hangen de grote peperdure kunstwerken te pronken aan de muur ...
Vermassen wint veel rechtszaken omdat het geheel van elementen in zijn persoonlijkheid, in zijn taalgebruik en in zijn voorkomen zo overtuigend overkomen.
Is dit ethisch maatschappelijk verantwoord?
Maar er is natuurlijk een ethisch maatschappelijk component. Iemand die honderd procent eerzaam is en die zeer overtuigend overkomt is een meerwaarde voor de maatschappij. Maar iemand die massa's kan overtuigen, maar uiteindelijk heimelijk blijkt, kan een gevaar betekenen. Men kan zich toch wel de vraag stellen of het wel een goede zaak is voor de maatschappij dat er moordenaars vrijkomen als gevolg van manipulaties in de rechtsbank. Zit er geen psychopatisch element in manipulators die moordenaars vrij krijgen?
Ik ben maar over één ding gelukkig en dat is het feit dat een Vermassen niet in de politiek is gegaan. Hij beschikt over alle capaciteiten om massa's te overtuigen. En met zijn persoonlijkheid zou dat negatieve gevolgen kunnen gehad hebben...
|