Hoewel ik op dit Spinoza-blog al aardig wat aandacht aan dit beeld van de jonge Parijse beeldhouwer Frédéric Hexamer (1847-1924) gaf [hieronder geef ik er een overzichtje van], vind ik de geschiedenis ervan zo fascinerend dat ik méér informatie erover de moeite van verspreiding waard acht.

Rudi Ekkart, Nederlands kunsthistoricus die van 1990 tot eind 2012 directeur van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie [RKD] in Den Haag was, is onder Spinoza-liefhebbers vooral bekend om zijn gezaghebbende artikel "Spinoza in beeld: het onbekende gezicht", in: De steen vliegt/A stone in flight, Arti & Amicitiae, Amsterdam, 1997, pp 130-160. Bij zijn afscheid verscheen er een speciaal RKD-Bulletin: Bijdragen voor Rudi Ekkart [Cf.]. Eén van de artikelen daarin was van:

Niek Tom, ‘Een vaan des oproers’. De ontstaansgeschiedenis van het standbeeld van Baruch Spinoza op de Paviljoensgracht te Den Haag.

Toen ik dat tegenkwam heb ik contact met de auteur gezocht en gevraagd of ik dat stuk mocht herpubliceren. Hij stelde daarop voor om zijn scriptie zelf alsnog een verdere verspreiding te geven.

In 1988 had Niek Tom zijn Scriptie MO.A. Geschiedenis aan de Haagse Hogeschool geschreven onder deze titel ‘Een vaan des oproers’, waarin hij aan de hand van de notulen en stukken van het 'Comité Gedenkteeken Spinoza', die zich nu in het Haags Gemeentearchief bevinden, de totstandkoming van het beeld had nagetrokken en de (bescheiden) oppositie ertegen geschetst.

Hoewel Henri Krop in Spinoza. Een paradoxale icoon van Nederland een gedegen beeld schetst van een en ander, leek het mij toch nuttig om voor geïnteresseerden iets meer uit die voorgeschiedenis en achtergrond van dat beeld te bieden.

De heer Tom was, zoals gezegd, zo vriendelijk zijn scriptie daartoe vrij te geven. Ik heb de voorbije dagen zijn scriptie gescand en via OCR in digitale tekst omgezet. Daarbij van de eindnoten voetnoten gemaakt. In de plaats van de door kopiëren tamelijk donkere afbeeldingen nieuwe illustraties gezocht en het document omgezet in PDF-bestand en op internet geplaatst.

Ik hoop dat het belangstellenden vindt.

__________

Eerdere blogs over dit beroemdste beeld van Frédéric Hexamer [verder vind je geen beelden van hem op internet]

18 november 2009: Het Haagse Spinoza-standbeeld kwam er, ondanks fel verzet

20 september 2012: Rousseau en Spinoza [waarin ik mij afvroeg: Zou Frédéric Hexamer, de beeldhouwer van het Spinozastandbeeld dat in 1880 in Den Haag werd onthuld, zich doorhet Rousseaubeeld van beeldhouwer James Pradier van 1835 in Genève hebben laten inspireren?]

27 mei 2014: Het Spinoza Comité en de circulaire voor de totstandkoming van het Haagse Spinoza-beeld

Bijlagen:
N_Tom_Spinoza-standbeeld.pdf (1.5 MB)