|
Ontsnapt aan de gruwel van Buchenwald’
De Duitsers naderden België in wereldoorlog II. Vava en zijn familie had de keuze : blijven waar ze woonden of vluchten. Vava was jong en avontuurlijk ingesteld en hij vluchtte samen met jeugdvrienden. Hij vluchtte op 10 mei 1940 naar Frankrijk, waar hij dieper en dieper (zuidelijker en zuidelijker) moest vluchtten omdat Duitsland ook Frankrijk aan het veroveren was. Zijn vader Ludovicus, diamantbewerker van beroep, werd gedeporteerd door de Duitsers op 13/01/1941 vanuit Herentals, met de trein, naar het werkkamp in Eisenach Thüringen.
Uiteindelijk veroverden de Duitsers ook een deel van het zuiden van Frankrijk (Alpengebied) waar Vava naartoe was gevlucht, en was zijn vlucht van 3 maanden voorbij. Op 15 augustus 1940 diende hij terug te keren vanuit Frankrijk naar België. 1 dag nadat hij terug in België was, op 16 augustus 1940, werkte hij al bij Dirk Van Gils te Herentals, als galvaniseur.
In april 1943 werd hij opgeroepen en moest hij verschijnen voor het ‘Arbeitsambt’ te Herentals waar hem een verplichte tewerkstelling werd bevolen door de Duitsers. Hij moest, voorafgaand aan zijn plaatsing in een werkkamp, verplicht een gepaste opleiding volgen van 6 weken in Mechelen naar aanleiding van zijn toekomende plaatsing in een werkkamp. Bevel tot vertrek : maand mei-juni 1943. Hij werd getransporteerd op 1 juni 1943, door de Duitsers, via België, naar Duitsland om er te werken in een werkkamp.
Het werkkamp te Eisenach had de codenaam 'Emma' of 'Em'. Het werkkamp werkte onder meer voor BMW (Bayerische Motoren Werke) en herstelde BMW motoren voor vliegtuigen. Een werkkamp verschilde niet veel van een concentratiekamp. In een werkkamp diende je te werken totdat je er bij neerviel. Wie ziek werd of niet meer kon werken wegens gekwetst of moe of werkonwillig was, kreeg geen eten en drinken niet meer en werd aan zijn lot overgelaten. In een concentratiekamp werd je onmiddellijk, zonder eerst te werken, van kant gemaakt.
In het werkkamp werd Vava officieel aangesteld als ‘Güterbodenarbeiter’ (grondbewerker) voor de Deutsche Reichsbahn-Bahnmeisterei Eisenach (Arbeitskarte 225/8771A van 30 juni 1943). Naar zijn verhaal deed hij vooral dingen/goederen verdelen, de post doen, rondlopen om berichten door te geven binnen het werkkamp,...een soort 'loopjongen'. Vava was heel creatief en overleefde op zijn geëigende manier, door ruilhandel, creatief denken, kleine en geniepige zaakskes te doen,...Deze manier van overleven speelde in zijn voordeel (hij kon met velen goed opschieten).
Er zijn weinig gegevens bewaard over dat kamp, maar ze zouden gemiddeld 500 man continu tewerkgesteld hebben, vooral Polen, Duitsers (diegene die zich verzette tegen het Duitse regime), Italianen, Russen en Nederlanders. Naar de overgebleven documenten : geen/weinig belgen. Vava heeft daar een Russische vriend leren kennen waar hij Russisch van leerde.
Het werkkamp bestond uit barakken, een wachttoren, 50 bewakers, gemiddeld 500 technisch geschoolde werkgevangenen, én een plaats waar de onwillige of rebellerende gevangenen levend werden ‘opgehangen’ (en alsdan stierven na enige tijd) als afschrikking voor de werkmakkers.
Het kamp had ook een medisch hospitaal onder leiding van de gevreesde SS doktor König en Nazi doktor Carl Cauberg. Die 2 beruchte kampdokters hadden een zéér kwalijke reputatie.
Hans Wilhelm König, de eerste in rangorde, was oorspronkelijk toegewezen aan het kamphospitaal in Ausschwitz I. Hij observeerde en leerde er nauwlettend van experimenten (levend voeren van vivisecties, chemicaliën injecteren in de ogen van levende mensen, …) die de ‘Angel of death/doktor des doods’ Josef Mengele uitvoerde. Met Josef Mengele had König een zeer goede band. Samen met SS doktor Wagner (die in Buchenwald experimenteerde op levende gevangenen), vormden zij een hecht medisch trio die minutieus hun bevindingen noteerden en elkander hun verslagen uitwisselden. König bekwam een interne kamptransfert naar Birkenau en later naar Eisenach. Hij was aldaar (in Eisenach) bekend voor zijn experimenten met electro-shocks op kampgevangenen. Hij vergastte ze dan verder tot de dood. Hij heeft zijn sterke band met Josef Mengele nog verder aangehaald door samen wrede experimenten uit te voeren op ‘tweelingen’ (die ze samen selecteerden uit de aankomende nieuwe gedeporteerden).
SS doktor Carl Clauberg, de 2de in rangorde te Eisenach, was ook een wrede nazi doktor. Hij was gynecoloog van opleiding en experimenteerde met massa sterilisaties zonder verdoving op vrouwen. Bij zijn experimenten stierven vele ter plaatse.
Vava heeft sinds zijn vertrek uit België naar Eisenach op 1 juni 1943, nooit 1 dag verlof gekregen en nooit mogen terugkeren naar België voor familiebezoek. Het werkkamp heeft bestaan tot 17 februari 1945. Hij heeft 1 jaar en 8 maanden onder dit angstaanjagend regime van levend opgehangen werkmakkers en gruwelijke medische experimenten geleefd, overleefd.
Ludovicus Voorspoels geboren te Nijlen op 18 januari 1899
Overleden te Eisenach (Duitsland) 27 februari 1945
Op het einde (februari 1945) werd de vader van Vava ziek. Niemand wou hem helpen (in een werkkamp is het zo dat wie ziek is, ten dode opgeschreven is). Vava heeft hem in een houten kruiwagen gelegd en verschillende ziekenhuizen in Eisenach gevraagd zijn vader te helpen. Geen enkel ziekenhuis wou hem opnemen (wegens terminaal). Ten einde is er toch 1 verpleegster geweest die zijn vader de laatste zorgen heeft toegediend en bij hem is gebleven tot het eind en hem toch een plaats kunnen bezorgen in het stadsziekenhuis te Eisenach, daar waar zijn doodsoorzaak vastgesteld is (Tuberculoze, Meningitis en oorlogszwakte). Heel waarschijnlijk is de vrouw op de foto (achterkant staat 'Eisenach'), die verpleegster geweest. Die foto is in Eisenach gemaakt in die tijd door een fotograaf van Eisenach. De foto van deze vrouw moet belangrijk zijn geweest. Die foto heeft Vava zorgvuldig in zijn fotoverzameling bewaard tot zijn overlijden op 29 januari 2013. De vrouw zelf overleed in 1978 te Wutha-Farnroda (een vroegere deelgemeente van Eisenach).
Ludovicus kreeg een plaats op de begraafplaats in Eisenach (champ X X V I I D, nr. 28). In 1950 heeft de Franse Commissie zijn kist opgehaald. Hij heeft in maart 1950 uiteindelijk zijn laatste rustplaats gekregen op het stadscimeterie van Berlin-Frohnau (referentie : 5. XL. II – II, plakkaatnummer : 2957).
Nadat het werkkamp was opgedoekt door de Duitsers zelf (op 17 februari 1945), zijn vader gestorven was op 27 februari 1945 (om 11h 35 min), en de Geallieerden (vnl. Frankrijk, Groot Brittanië en Amerika) Duitsland aan het veroveren was en Eisenach naderden, moesten alle dwangarbeiders, Vava incluis, tevoet in rij, 92 km verder, naar het beruchte concentratiekamp Buchenwald bij Weimar, dieper het land in. Hijzelf en zijn makkers hadden geen flauw benul van wat hen aldaar te wachten stond.
Buchenwald was opgericht door Heinrich Himmler en was gekend omwille van zijn brutaliteit en wreedheid. In het hospitaalgedeelte van dit concentratiekamp was SS doktor Wagner werkzaam (die samen met SS dolter König en de ‘dokter des doods’ Josef Mengele, het beruchte medisch trio vormde in Nazi Duitsland). Huiveringwekkend en mensonterend, was de verschijning aldaar in Buchenwald, van de zogeheten ‘Bitch of Buchenwald’, verder genaamd ‘The Most Evil Women in History’, of nog, in lokale kringen aldaar gekend als ‘Die Hexe von Buchenwald’ : Ilse Koch. Zij was de vrouw van kampcommandant Karl Koch. Zij deed mee aan medische experimenten. Zij koos minutieus de gevangene uit die een mooie huid hadden en liet die tattoeëren door SS doktor Wagner. De doktor sneed dan levend, zonder verdoving, het vel huid met de tattoe eruit en gaf het aan Ilse Koch, waar zij het verder bewerkte om te gebruiken als decoratie. Ze had een obsessie voor lampekappen, waarbij zij getattoeëerd en bewerkt mensenhuid gebruikte als ‘kap’. Ze had een immense verzameling en gaf sommige stukken soms als geschenk aan vrienden. Verder gebruikte ze huidoverschotjes voor handschoenen, boekkaften en bekleding van meubilair. Haar verzameling werd na de bevrijding tentoongesteld aan de lokale Duitse bevolking om hen te wijzen op de gruwelheden van deze vrouw. Vele bewoners hadden geen weet van deze duivelse praktijken en vielen flauw bij het aanzien van deze verzameling (zie youtube filmpjes).
Op een onbewaakt moment heeft Vava, samen met enkele (een drietal) companen, de rij verlaten en over een draad gesprongen (wat niet eenvoudig was, want ze hadden elk een bazatse bij, en als er iemand zou haperen aan de draad zouden zij worden verraden), het bos in. Op deze manier ontsnapte het viertal ‘onbewust’ aan de dood en de gruwel in Buchenwald, niet wetende welke mensonterende taferelen zich daar allemaal afspeelden en ze daar gingen ondergaan. In het bos hebben ze met z’n vieren in de regen en in de kou, de nacht doorgebracht met takken en bladeren over hun lichamen (ze mochten geen vuur stoken want de rook zou hen verraden). De dag erop zagen ze in de verte een huis/boerderij. Een van de jongens durfde het aan, aan te bellen en om eten te vragen. Met veel geluk waren het Duitsers die heel warm en menselijk waren en gaven hem te eten. Toen de jongen bij het drietal terugkwam, waagden ze met zin allen om terug aan te bellen. Ze kregen allen eten en drinken en een stal/schuur om er te slapen. De nachten waren angstaanjagend voor zowel de huiseigenaars als het viertal, want Duitse soldaten wandelden geregeld langs dit huis en vroegen de huiseigenaars ook om eten en drinken. Een van de nachten was bijzonder, in die zin dat er hevige bombardementen waren in de buurt en schoten heen en terug. Het hondje dat bij hen in de schuur/stal lag, piste van schrik op een van hen. Aan het geluid van de 'geweerschoten' kon Vava uitmaken of het Duitsers waren of de geallieerden (voornamelijk Amerikanen). Plots werd het ijzig stil. De deur van de stal/schuur werd opengestampd met de zware legerlaarzen van een soldaat. Bewapend riep de soldaat in het Engels of er iemand was en dat zij onmiddellijk uit hun schuilplaats moesten komen met hun handen omhoog. Vava en zijn makkers kwamen uit hun schuilplaats en schreeuwden het uit dat zij geen Duitsers waren. Ze waren dolblij dat ze de soldaat zagen. De oorlog was voorbij, de bevrijding getekend begin mei 1945, en vava kon levend terug naar zijn vaderland op 22 mei 1945.
Op 26 januari 2013 vierden we met de ganse famillie en vrienden nog zijn 90’ verjaardag , en op 29 januari 2013 vond mijn zus Betty hem naast zijn zetel overleden verslagenheid bij allen die hem kenden …………
Met dank voor de tekst aan Cathy en Nico
01-11-2014, 23:07 geschreven door Fakir
|
Met deze wil ik een hulde brengen aan mijn grootvader die oudstrijder was van WO 1
