|
Uit de toespraak van
Generaal Majoor THIEL
Commandant van de Rijkswacht,
OP DE PLAATS VAN HET GEVECHT
7 oktober 1961
7 oktober 1914 - De slag aan de Marne was uitgevochten en en de Duitse opmars gestuit. Onder drukking van de vijand van de vijand die trachtte hun linkerflank te overvleugelen, zochten de geallieerde legers aanleuning bij de zee.
De uittocht van de versterkte stelling ANTWERPEN was eveneens begonnen. Rijkswacht, burgerwacht en vrijwilligers werkten sedert weken samen ter beveiliging van de verbindingslijn ANTWERPEN - ZEE. De in de beide Vlaanderen opererende vijandelijke troepen kwamen regelmatig in contact met de gendarmerie of andere bevriende formaties. Ten einde de terugtocht uit ANTWERPEN en de aansluiting der Belgische troepen met de geallieerde legers te beletten, ondernam de vijand een actie op grote schaal.
Op 6 oktober 1914 werd aldus een sterke vijandelijke colonne gesignaleerd rond KORTRIJK. Ze had opdracht de lijn DEINZE - TORHOUT te verkennen en de spoorwegen uit GENT naar KORTRIJK en OUDENAARDE buiten gebruik te stellen.
Puck CHAUDOIR, bevelvoerder over de bereden burgerwacht uit LUIK en die in de vroege morgen van 7 oktober op inlichtingen was uitgetrokken, had bewuste vijandelijke colonne die zich in Noordelijke richting verplaatste, rond WORTEGEM opgemerkt. Te LOZER ontmoette hij Kapitein FREMAULT, met zijn peloton wielrijders, eveneens op verkenning. Zij stelden gezamenlijk een actieplan op met het doel de vijandelijk opmars zo veel mogelijk te remmen.
De operatie die op 7 oktober 1914 tussen Schelde en Leie plaats hadden, zullen gedomineerd worden door deze twee figuren, enerzijds PUCK CHAUDOIR, zoon van een welstellende burgerfamilie uit LUIK en anderzijds FREMAULT, zoon van een bakker uit POLLINKHOVE. Van Kapitein FREMAULT zei Opperwachtmeester PAUWELS die tot zijn peloton behoorden: "We waren broederlijk verenigd onder zijn bevelen. We vereerden hem als een vader".
Hoe dan ook, er werd overeengekomen dat CHAUDOIR zich te HUISE zou opstellen, terwijl FREMAULT het kruispunt "HET PEERDEKEN" voor zijn rekening zou nemen. Doch, HUISE was reeds door de vijand bezet toen CHAUDOIR er zich wilde installeren: derhalve besloot hij zich naar het kantonnement te NAZARETH te begeven. Onderweg komt hij te EDEMOLEN met de voorhoede van de vijandelijke colonne in botsing. Er ontstaat een kort vuurgevecht. CHAUDOIR verbreekt het contact en trek zich terug naar zijn kantonnement om er zich in verdediging op te stellen.
Maar wat was ondertussen met Kapitein FREMAULT en zijn peloton gebeurd? Bij het horen van het vuurgevecht uit de richting van EDEMOLEN, besliste hij de bevriende troep aldaar te gaan versterken. Twee Rijkswachters en tien vrijwilligers van de brigade GAVERE hadden zich ondertussen spontaan te zijner beschikking gesteld. CHAUDOIR was evenwel vertrokken toen FREMAULT te EDEMOLEN aankwam. Het Rijkswachtdetachement viel aldus op de vijand en hield heldhaftig stand. Daar de Duitse voorhoede, ondertussen door een deel van het gros versterkt, EDEMOLEN omsingelde, hadden de Rijkswachters zich in de huizen verschanst die daarop door de vijand in brand werden geschoten. Inmiddels echter was men erin geslaagd CHAUDOIR te NAZARETH te verwittigen. Samen met de Franse troepen die in de voormiddag in DEINZE waren aangekomen, kon hij het Rijkswachtdetachement ter hulp snellen en nadien de vijand terugslaan. De balans was echter dramatisch: FREMAULT gesneuveld, samen met verschillende Rijkswachters en vrijwilligers.
Dit eenvoudig monument werd opgericht om dit schitterend wapenfeit te vereeuwigen.
De Rijkswachter alsook de vrijwilligers die aan deze slag hebben deelgenomen, trotseerden de dood met de edelste en volledige zelfverloochening. Het is met emotie dat wij aan deze helden terugdenken.
Nochtans is deze jaarlijkse plechtigheid niet louter een herinnering aan de roemrijk heldendood; er is oneindig meer! En hier richt ik mij inzonderheid tot de leden van de Rijkswacht.
Het relaas van dit wapenfeit brengt ons inderdaad duidelijk de reeks van deugden, in de Rijkswacht betracht, voor de geest.
Kapitein FREMAULT was uit oogpunt van menselijke betrekkingen een voorloper. Hij was een chef, maar tevens een vader: hij wist de medewerking van zijn ondergeschikten spontaan te bekomen. Gewapend met zijn welbekende glimlach, wist hij in zijn eenheid de ploeggeest te bewerken, wat bij de Rijkswacht een eerste vereiste is.
Maar er is nog veel meer in het relaas van EDEMOLEN.
Bij hun ontmoeting te LOZER in de morgen van 7 oktober 1914, stellen FREMAULT en CHAUDOIR, zonder dat ze daartoe bevelen van hogerhand afwachten, een gezamenlijk actieplan op: de ene zal HUISE voor zijn rekening nemen, de andere het kruispunt van "HET PEERDEKEN". Aldus blijven zij in het kader van hun opdracht. Dat is solidariteit, dat is kameraadschap, dat is echte samenbundeling van krachten. Allemaal stuk voor stuk hoedanigheden die in het dagelijks leven van de Rijkswacht onontbeerlijk zijn.
Er is nog meer! Wanneer de twee manschappen en de tien vrijwilligers van de brigade GAVERE horen dat er een gevecht aan de gang is, stellen ze zich spontaan ter beschikking van Kapitein FREMAULT. Zo deed ook kapitein FREMAULT wanneer hij zijn zelf gekozen stelling verlaat en naar EDEMOLEN oprukt om er, zo meende hij althans, een wapenbroeder in nood ter hulp te snellen. Dat is gezond initiatief, gepaard aan een onwrikbaar plichtsbesef, een deugd die de Rijkswacht in hoge mate in ere houdt.
Bron: Revue van de Rijkswacht - Nr 3 - Januari 1962
|
