Het penningkohier
ook een genealogische goudmijn
Hoeveel honderden, zoniet duizenden genealogen hebben, bij gebrek aan primaire bronnen, hun opzoekingen noodgedwongen bij het begin van de 17de eeuw moeten stopzetten. Enkel de meest gepassioneerde brengen de moed op om de niet zo onmiddellijk voor de hand liggende documenten te raadplegen. De eeuwwisseling van de 16de naar de 17de eeuw vormde niet alleen op politiek vlak een scharnierpunt in de geschiedenis, maar is dit ook bij genealogisch onderzoek. Ervaren vorsers weten evenwel dat het geen noodzakelijk eindpunt moet zijn! Enkel moet, bij gebrek aan parochieregisters, de aanpak bijgestuurd worden. Specifiek voor Eeklo kan men voor de 16de eeuw op het stadsarchief terugvallen op de Staten van Goed, de stadsrekeningen en enkele losse documenten. Pas wanneer men vreemde archieven gaat consulteren wordt het aanbod aanzienlijk verruimt. Hiervoor verwijzen we in het bijzonder naar de archieven van geestelijke instellingen die te Eeklo grootgrondbezitter waren. Belangrijk zijn het Rijke Gasthuis of de Lazarije te Gent en het St.-Janshuis of St.-Janshospitaal te Brugge. Helaas hebben deze bronnen enkel betrekking op pachters en/of renteplichtigen; op een beperkte groep stadsgenoten dus. Van een heel andere aard, met een circa totale opname van de bevolking, waren de belastingsdocumenten. Helaas zijn die voor Eeklo maar sporadische bewaard gebleven en voor niet geoefende oud-schrift lezers eerder moeilijk toegankelijk. Van voornoemde periode is slechts het reeds eerder beschreven vijfde penningkohier van 1580 bewaard gebleven. Van 1580 tot 21 juni 1581 werd aan het kohier gewerkt. Pas dan kon stadsgriffier Philips Ysembaert de twee boucken afsluiten. Volgens reglement noteerde men de naam van de pachter en de eigenaar, de aard van het belaste huis met de bijbehorende erven, de aard van de landerijen, de oppervlakte van het onroerende goed en de jaarlijkse pachtprijs. De aanslagbiljetten moesten door de belastingplichtigen zelf ingevuld worden en overgemaakt aan de commissarissen Gheeraert Diericx en Jan Huyghe. Bij twijfels rond de opgegeven jaarlijkse huur, of het equivalent ervan wanneer de eigenaar het goed zelf gebruikte, kon het pachtcontract worden gevorderd of zelfs getuigen worden opgeroepen. Voornoemde bron die we in 1970 leerden kennen, bevatte ons inziens, niettegenstaande de vele restricties die op het document rusten, zoveel interessante gegevens dat we er meer ruchtbaarheid en betere toegankelijkheid willen aan geven. Onder de vorm van twee tijdschriftpublicaties in Appeltjes van het Meetjesland [jg.51 (2000) pp. 43-72 & jg.52 (2001) pp.369-372] en De Eik [jg.25 (2000) pp. 215-238] en nu in een blog willen we het zo beruchte belastingskohier opentrekken voor genealogen en geïnteresseerden in de sociaal-economische geschiedenis van de stad.
Toelichting bij de lijst
De lijst werd opgebouwd rond acht kolommen.
De eerste kolom geeft de ligging van de kavel. Vaak zijn de gegevens vaag: vermeldingen als Eeklo-Binnen, Eeklo-Buiten, Bus-Peperstraat-Zandvleuge en Raverschoot-Nieuwendorpe zijn locatieomschrijvingen die zeer ruim zijn. Een vergelijking met de inhoud van de Staten van Goed kan voor sommige families een gedeeltelijke bijsturing toelaten
De nummering in de tweede kolom werd door ons, na alfabetisch rangschikken van de eigenaars, toegevoegd. Het is naar dit nummer dat de lijst van de pachters verwijst. (kolom 4).
De eigenaars zijn aanwezig in de derde kolom. Om de persoonsgebonden kavels samen te houden werden de namen met kleine verschrijvingen gecorrigeerd; o.a. Buquet en Buket, De Muynck en De Muunck, Mathys en Matthys, Pinckele en Pynckele
etc, zijn onder één naam aanwezig.
De Pachters uit kolom 4 werden alfabetisch, met verwijzing naar de kavelnummering, in een afzonderlijke lijst, Index Pachters, opgenomen. Aldus zijn zowel eigenaars als pachters alfabetisch consulteerbaar.
Onder Status, kolom 5, komt de vorm van uitbating voor: B, wanneer het perceel door de bezitter of eigenaar werd gerund; H, wanneer het goed in huur werd gegeven.
Kolom 6, de Aard, leert ons om welk goed het gaat: BH = behuisde hofstede, BR = brouwerij, CA = kamer, CH = Cleyn huuseken, huisje, H = hofstede, Hu = huis, La = land, BO = bos, HEI = heide, Me = meers, M = molen, SMIS = smis, SO = sompeling, BOG = bogaard, TIEND = tiende, VLEES = vleesbank.
Daarnaast hebben we het gebruik van 1/3, 1/4 = een derde, een kwart van ..; xxPAR = part van.., ook combinatie als LABO = land & bos komen voor.
De Oppervlakte van kolom 7 kent twee waardereeksen. Deze aanwezig in het document en weergegeven in het gewoon lettertype en voor Land de cursief berekende oppervlakte.
Kolom 8 geeft de jaarlijkse huurwaarde in groten weer.
LIJST VAN EIGENAARS EN PACHTERS VAN ONROERENDE GOEDEREN TE EEKLO IN 1750 |
|
|
|
|
|
|
|
|
PLAATS |
NR |
EIGENAAR |
PACHTER |
STATUS |
AARD |
OPP roede |
WAARDE groten |
Boelare |
1 |
ACKER VAN Jan |
|
B |
BH |
|
240 |
Pokmoere |
2 |
ACKER VAN Jan |
|
B |
ME |
666 |
120 |
Balgerhoeke |
3 |
ALAERTS Cornelis |
WESTVOORDE VAN Marten |
H |
LA |
1200 |
960 |
Bus-Peperstr.-Zandvleuge |
4 |
ALLAERTS Gillis |
ROO DE Jan |
H |
LA |
1400 |
336 |
Balgerhoeke |
5 |
ARENS Jan |
BLOMME Sacharias |
H |
LA |
400 |
108 |
Balgerhoeke |
6 |
ARENS Jan |
ROELOF Cornelis (wed) |
H |
LA |
1800 |
792 |
Eeklo-Buiten |
7 |
ARENS Jan |
BREE DE Joos |
H |
LA |
1050 |
420 |
Eeklo-Binnen |
8 |
ARMENDIS EEKLO |
CAES Reynier |
H |
LA |
670 |
201 |
Eeklo-Binnen |
9 |
ARMENDIS EEKLO |
CASTELEER DE Jan |
H |
LA |
1600 |
480 |
Eeklo-Binnen |
10 |
ARMENDIS EEKLO |
HUUGHE Jacob |
H |
ME |
600 |
468 |
Eeklo-Binnen |
11 |
ARMENDIS EEKLO |
HUUGHE Jacob |
H |
LA |
1200 |
360 |
Eeklo-Binnen |
12 |
ARMENDIS EEKLO |
POELE VANDE Guillame (mre) |
H |
LA |
1800 |
1200 |
Eeklo-Binnen |
13 |
ARMENDIS EEKLO |
TOLLINS Eloy fs Daneel |
H |
LA |
500 |
396 |
Eeklo-Binnen |
14 |
ARMENDIS EEKLO |
WULF DE Berthelmeeus |
H |
LA |
1600 |
480 |
Oostveld-Vrombautstraat |
15 |
ARMENDIS EEKLO |
STAES Jan fs Laureyns |
H |
BH |
9600 |
2400 |
Boelare |
16 |
BAECKE Willem |
|
B |
BH |
|
180 |
Raverschoot-Nieuwendorpe |
17 |
BAES Berthelmeeus |
|
B |
CH |
12 |
36 |
Moerstraat |
18 |
BAES Cornelis |
|
B |
BH |
1800 |
660 |
Moerstraat |
19 |
BAES Cornelis |
|
B |
LA |
700 |
180 |
Balgerhoeke |
20 |
BAES Pieter |
|
B |
H |
150 |
240 |
Spriet |
21 |
BAETS DE Aernaut |
|
B |
BH |
|
600 |
Eeklo-Binnen |
22 |
BAETS DE Thieryn |
MEUSEVOET Jan |
H |
LA |
900 |
312 |
Boelare |
23 |
BAEYAERT (VAN) Abraham |
|
B |
BH 1/2 |
|
180 |
Moeie |
24 |
BAEYAERT (VAN) Abraham |
|
B |
LA |
690 |
160 |
Raashekke |
25 |
BAEYAERT (VAN) Abraham |
|
B |
BO |
900 |
80 |
Schaperij |
26 |
BAEYAERT (VAN) Abraham |
|
B |
BO |
150 |
240 |
Boelare |
27 |
BAEYAERT (VAN) Jan (wees) |
BAEYAERT (VAN) Abraham |
H |
H 1/2 |
|
360 |
Potterstraat |
28 |
BAEYAERT Gillis |
|
B |
BH |
10 |
120 |
Boelare |
29 |
BAEYAERT Pieter |
|
B |
BH |
50 |
360 |
Eeklo-Binnen |
30 |
BAEYAERT Sebastiaen |
|
B |
BH |
|
720 |
Grote straat |
31 |
BAEYAERT Sebastiaen |
|
B |
BH |
|
240 |
Vlamingstraat |
32 |
BAEYAERT Sebastiaen |
|
B |
CH |
|
120 |
Boelare |
33 |
BAEYAERT Willem |
|
B |
Hu |
40 |
240 |
Kerkhof |
34 |
BAKE Eloy |
|
B |
CH |
|
|
Kerkhof |
35 |
BAKE Eloy |
|
B |
HuPAR |
|
120 |
Markt |
36 |
BAKE Eloy |
|
B |
Hu |
|
480 |
Eeklo-Binnen |
37 |
BAKE Victoor |
|
B |
BH |
|
240 |
Eeklo-Binnen |
38 |
BARDUYN Chipriaen Mre. |
HUBRECHT Gillis |
H |
LA |
900 |
480 |
Raverschoot |
39 |
BART(S) Jan |
|
B |
H |
200 |
120 |
Eeklo-Binnen |
40 |
BARTS Paesschier |
SANT Jacob |
H |
H |
|
120 |
Brugsestraat |
41 |
BAZYN Pieter |
|
B |
BH |
|
240 |
Eeklo-Binnen |
42 |
BEKE VANDER Gillis (mre) |
CROOCK DE Vincent (wed) |
H |
LA |
1200 |
288 |
Eeklo-Binnen |
43 |
BEKE VANDER Gillis (mre) |
KEMPE Adriaen |
H |
LA |
900 |
360 |
Kerkstraat |
44 |
BEKE VANDER Gillis (mre) |
STAES Jan fs Laureyns |
H |
LA |
2100 |
960 |
Oostveld-Vrombautstraat |
45 |
BEKE VANDER Gillis (mre) |
CLAEYS Hubrecht |
H |
BO |
3000 |
702 |
Eeklo-Buiten |
46 |
BERCHEM VAN Jeroomimus |
|
B |
BH |
35 |
120 |
Potterstraat |
47 |
BERCLAS Laureyns |
|
B |
BH |
12 |
120 |
Bus-Peperstr.-Zandvleuge |
48 |
BERGHE VANDEN Francies |
COOREBYTRE DE Pieter |
H |
LA |
1650 |
720 |
Moerstraat-Boterhoek |
49 |
BERGHE VANDEN Francies |
BLONDEEL Pieter |
H |
H |
1200 |
960 |
Bogaertmoerstraat |
50 |
BERGHE VANDEN Jacob (mre) |
|
B |
LA |
1400 |
360 |
Grote straat |
51 |
BERGHE VANDEN Jacob (mre) |
|
B |
BH |
400 |
840 |
Eeklo-Binnen |
52 |
BERGHE VANDEN Jacop (kind.) |
LIPPENS Philips |
H |
LA |
2800 |
840 |
Honderd bunder |
53 |
BERGHE VANDEN Jan (wed) |
|
B |
LA |
900 |
210 |
Moerstraat |
54 |
BERGHE VANDEN Jan (wed) |
|
B |
LA |
900 |
210 |
Moerstraat-Boterhoek |
55 |
BERGHE VANDEN Jan (wed) |
|
B |
H |
3450 |
1200 |
Moerstraat-Boterhoek |
56 |
BERGHE VANDEN Jan (wed) |
|
B |
LA |
150 |
30 |
Bus |
57 |
BERGHE VANDEN Joos |
|
B |
LA |
2550 |
680 |
Bus-Peperstr.-Zandvleuge |
58 |
BERGHE VANDEN Joos |
|
B |
BO |
75 |
30 |
Hazelaarhoek |
59 |
BERGHE VANDEN Vincent |
|
B |
LA |
750 |
150 |
Honderd bunder |
60 |
BERGHE VANDEN Vincent |
|
B |
LA |
750 |
210 |
Moerstraat-Boterhoek |
61 |
BERGHE VANDEN Vincent |
|
B |
H |
700 |
360 |
Moerstraattraat |
62 |
BERGHE VANDEN Vincent |
|
B |
LA |
650 |
160 |
Moerstraat-Boterhoek |
63 |
BERTHOLF Jan (wed) |
|
B |
BH |
6600 |
2160 |
Eeklo-Binnen |
64 |
BERTHUM VAN Jacob |
BERTHUM VAN Claeys |
H |
BH |
|
1200 |
Grote straat |
65 |
BEYLAERT Christoffels |
|
B |
Hu |
10 |
180 |
Weststraat |
66 |
BEZOETE Jan |
|
B |
BH |
|
120 |
Bus-Peperstr.-Zandvleuge |
67 |
BEZOETE Pieter |
DHAENE Vincent |
H |
LA |
600 |
480 |
Cocquytstraat |
68 |
BLANCKAERT Barthelmeeus |
|
B |
BH |
200 |
240 |
Nieuwstraat |
69 |
BLANCKAERT Barthelmeeus |
|
B |
ME |
2100 |
360 |
Oostveld-Vrombautstraat |
70 |
BLANCKAERT Pauwels (wed) |
|
B |
LA |
600 |
90 |
Vrombautstraat |
71 |
BLANCKAERT Pauwels (wed) |
|
B |
H |
50 |
210 |
Bus-Peperstr.-Zandvleuge |
72 |
BLANCKAERT Pieter |
BLANCKAERT Matthys |
H |
H |
|
432 |
Kerkstraat |
73 |
BLOMME Aernaut |
|
B |
LA |
375 |
120 |
Zusterstraatje |
74 |
BLOMME Aernaut |
|
B |
BH |
|
120 |
Crommewalstraat |
75 |
BLOMME Antheunis |
|
B |
BH |
24 |
150 |
Boelare |
76 |
BLOMME Jan |
|
B |
BH |
14 |
540 |
Dam |
77 |
BLOMME Jan |
|
B |
BO |
350 |
90 |
Eeklo-Binnen |
78 |
BLOMME Jan |
ONDERMERCK Jan |
H |
BH |
|
384 |
Vrombautstraat |
79 |
BLOMME Jan |
|
B |
H |
300 |
120 |
Vrombautstraat |
80 |
BLOMME Jan |
|
B |
LA |
150 |
90 |
Balgerhoeke |
81 |
BLOMME Joos |
|
B |
BH |
700 |
360 |
Ooststraat |
82 |
BLOMME Matheeus |
|
B |
BH |
40 |
300 |
Oostveld |
83 |
BLOMME Matheeus |
|
B |
BO |
900 |
150 |
Moorthamerstraat |
84 |
BLOMME Michiel (kind) |
LUCHTERPAEU Fransoys |
H |
BH |
|
480 |
Balgerhoeke |
85 |
BLOMME Sacharias |
|
B |
BH |
1100 |
600 |
Balgerhoeke |
86 |
BLOMME Sacharias |
|
B |
LA |
200 |
40 |
Balgerhoeke |
87 |
BLOMME Sacharias |
|
B |
LA |
700 |
200 |
Eeklo-Binnen |
88 |
BLOMME Sebastiaen |
HEYNTKENS Jan |
H |
LA |
300 |
480 |
Eeklo-Binnen |
89 |
BLOMME Sebastiaen |
PAUWELS Pieter |
H |
LA |
900 |
504 |
Eeklo-Binnen |
90 |
BLOMME Sebastiaen |
|
B |
LA |
900 |
180 |
Potterstraat |
91 |
BLOMME Sebastiaen |
|
B |
BH |
|
540 |
Eeklo-Binnen |
92 |
BLOMME Symoen (hoirs) |
SINAEY VAN Vincent |
H |
Hu |
|
384 |
Boelare |
93 |
BLOMME Thomaes |
|
B |
BH |
25 |
300 |
Eeklo-Binnen |
94 |
BLOMME Thomaes & Sebastiaen |
KERF Jan fs Lieven |
H |
M 1/2 |
|
960 |
Balgerhoeke |
95 |
BLOMME Willem |
|
B |
BH |
1125 |
450 |
Zusterstraatje |
96 |
BLOMME Willem (wed) |
|
B |
CH |
|
60 |
Raverschoot |
97 |
BLONDEEL Adriaen |
|
B |
BH |
400 |
265 |
Eeklo-Buiten |
98 |
BLONDEEL Aernout |
BLONDEEL Sebastiaen |
H |
LA |
960 |
240 |
Broeken |
99 |
BLONDEEL Arnaut |
|
B |
LA |
1200 |
270 |
Brugsestraat |
100 |
BLONDEEL Arnaut |
|
B |
CH 1/2 |
|
16 |
Raverschoot |
101 |
BLONDEEL Arnaut |
|
B |
BH |
500 |
360 |
Raverschoot |
102 |
BLONDEEL Arnaut |
|
B |
LA |
400 |
100 |
Eeklo-Buiten |
103 |
BLONDEEL Boudewyn |
POPPE Symoen |
H |
LA |
1200 |
960 |
Moerstraat-Boterhoek |
104 |
BLONDEEL Boudewyn |
CLAEYS Gheerolf |
H |
BH |
6450 |
3870 |
Raverschoot |
105 |
BLONDEEL Christoffels (wed) |
|
B |
CH |
75 |
120 |
Balgerhoeke |
106 |
BLONDEEL Cornelis |
BLONDEEL Jan fs Victor |
H |
LA |
300 |
264 |
Balgerhoekse meersen |
107 |
BLONDEEL Cornelis |
|
B |
LA |
300 |
90 |
Blakstraat |
108 |
BLONDEEL Cornelis |
|
B |
LA |
600 |
150 |
Moerstraat |
109 |
BLONDEEL Cornelis |
|
B |
LA |
800 |
240 |
Raverschoot |
110 |
BLONDEEL Cornelis |
|
B |
BH |
200 |
300 |
Raverschoot |
111 |
BLONDEEL Cornelis |
|
B |
ME |
75 |
30 |
Balgerhoeke |
112 |
BLONDEEL Jan |
STAES Pieter |
H |
BH |
|
240 |
Blakstraat |
113 |
BLONDEEL Jan |
LANTSCHOOT VAN Pieter |
H |
LA |
405 |
144 |
Raverschoot-Nieuwendorpe |
114 |
BLONDEEL Jan |
LANTSCHOOT VAN Pieter |
H |
BH |
2400 |
1320 |
Balgerhoeke |
115 |
BLONDEEL Jan (vader) |
BLONDEEL Silvester fs Jan |
H |
H 1/2 |
1800 |
1320 |
Raverschoot |
116 |
BLONDEEL Jan fs Arnout |
|
B |
BH |
400 |
240 |
Balgerhoeke |
117 |
BLONDEEL Jan fs Michiel |
|
H |
LA |
2 |
120 |
Honderd bunder |
118 |
BLONDEEL Jan fs Pieter |
|
B |
LA |
1150 |
280 |
sHondswegelken |
119 |
BLONDEEL Jan fs Pieter |
|
B |
CA |
600 |
240 |
sHondswegelken |
120 |
BLONDEEL Jan fs Pieter |
|
B |
LA |
286 |
90 |
Spriet |
121 |
BLONDEEL Jan fs Pieter |
|
B |
LA |
150 |
90 |
Wulfakker |
122 |
BLONDEEL Jan fs Pieter |
|
B |
LA |
1300 |
240 |
Balgerhoeke |
123 |
BLONDEEL Jan fs Victor |
|
B |
BH |
500 |
240 |
Balgerhoeke |
124 |
BLONDEEL Jan fs Victor |
|
B |
LA |
250 |
80 |
Balgerhoeke |
125 |
BLONDEEL Jan fs Victor |
|
B |
LA |
150 |
80 |
Balgerhoekse meersen |
126 |
BLONDEEL Jan fs Victor |
|
B |
ME |
350 |
80 |
Eeklo-Buiten |
127 |
BLONDEEL Jan fs Victor |
|
B |
LA |
360 |
60 |
Eeklo-Buiten |
128 |
BLONDEEL Jan fs Victor |
|
B |
LA |
1000 |
180 |
Balgerhoekse meersen |
129 |
BLONDEEL Joos |
|
B |
ME |
100 |
30 |
Balgerhoekstraat |
130 |
BLONDEEL Joos |
|
B |
BO |
450 |
90 |
Eeklo-Buiten |
131 |
BLONDEEL Joos |
BLONDEEL Pieter fs Michiel |
H |
LA |
50 |
20 |
Moerstraat |
132 |
BLONDEEL Joos |
|
B |
BO |
200 |
50 |
sHondswegelken |
133 |
BLONDEEL Joos |
|
B |
BH |
4350 |
1440 |
sHondswegelken |
134 |
BLONDEEL Joos |
|
B |
LA |
3400 |
960 |
Zandvleuge |
135 |
BLONDEEL Joos |
|
B |
LA |
1125 |
320 |
Bus-Peperstr.-Zandvleuge |
136 |
BLONDEEL Joos/GOEDERTHIER Heyndrick |
CORTHALS Jacop |
H |
BH |
900 |
1080 |
Kerkhof |
137 |
BLONDEEL Lieven |
|
B |
BH |
30 |
120 |
Raverschoot-Nieuwendorpe |
138 |
BLONDEEL Lieven |
VERHEYE Jan |
H |
BH |
|
480 |
Raverschoot |
139 |
BLONDEEL Lieven fs Frans |
BLONDEEL Adriaen |
H |
LA |
800 |
360 |
Markt |
140 |
BLONDEEL Pauwels |
|
B |
BH |
|
480 |
Raverschoot |
141 |
BLONDEEL Pieter (broer) |
BLONDEEL Arnaut |
H |
LA |
768 |
192 |
Balgerhoekstraat |
142 |
BLONDEEL Pieter (dhoirs) |
|
B |
H |
400 |
240 |
Balgerhoekstraat |
143 |
BLONDEEL Pieter (dhoirs) |
|
B |
LA |
1200 |
240 |
Maroyendamme |
144 |
BLONDEEL Pieter (dhoirs) |
|
B |
LA |
300 |
72 |
Eeklo-Buiten |
145 |
BLONDEEL Pieter (wed & dhoirs) |
|
B |
LA |
300 |
72 |
Balgerhoekstraat |
146 |
BLONDEEL Pieter (wed) |
|
B |
H |
400 |
240 |
Balgerhoekstraat |
147 |
BLONDEEL Pieter (wed) |
|
B |
LA |
1200 |
270 |
Moerstraat |
148 |
BLONDEEL Pieter (wed) |
|
B |
LA |
300 |
72 |
Raverschoot |
149 |
BLONDEEL Pieter fs Jan |
|
B |
BH |
4800 |
1500 |
Raverschoot |
150 |
BLONDEEL Pieter fs Jan |
|
B |
CA |
100 |
240 |
Raverschoot-Nieuwendorpe |
151 |
BLONDEEL Pieter fs Jan |
CALFEER Everaert |
H |
BH |
600 |
720 |
Dam |
152 |
BLONDEEL Symoen |
|
B |
LA |
200 |
40 |
Dullaert |
153 |
BLONDEEL Symoen |
|
B |
ME |
150 |
40 |
Ganspoel |
154 |
BLONDEEL Symoen |
|
B |
ME |
300 |
66 |
|
|
|
 |
Reacties op bericht (0)
|