Slowakije

Ik volgde de nationale baan 66 richting Banska Bystrica. Maar de aanwijssignalisatie met deze stad was gewijzigd in Zvolen. Ik geraakte 10 km van deze stad per abuis op de autosnelweg. En dat zal de politie ook geweten hebben! Halverwege stond het volledige korps mij op te wachten, maar niet voor een fijne babbel. De man in charge vroeg mijn paspoort en toen kwam de aap uit de mouw.

Straf

“Vignet?. Njet vignet? Straf.” (straf is Slavisch voor boete). De agent vroeg, even de politionele instructievoorschriften vergeten (of was hij verstrooid), naar oud sovjetgebruik het even te regelen voor 5000 Kronen. We raakten in een verhitte discussie: “Ik ben per abuis op deze weg terechtgekomen.” “Moet het allemaal niet weten. Dat zeggen ze allemaal. Beter uitkijken.” Zonder dat de man Engels of wat dan ook sprak en ik geen Slowaaks, verstonden we elkaar wonderwel heel goed. De straf zakte naar 2000 Kr. En omdat ik niet zoveel bij kas had gaf ik hem een blik in de inhoud van mijn portefeuille: 1000 Kronen. Het geld verwisselde van eigenaar en ik mocht beschikken. Vuistregel: nooit veel geld in uw geldtas houden. De rest veilig wegbergen. Wel had ik hem mijn bankkaart getoond en voorgesteld even mee te rijden naar de volgende stad. We konden dan een ‘bankomat’ (geldautomaat) opzoeken. “Dat zie je van hier….,” en dat had ik geweten!

Dat was tien jaar geleden. Ik was via een omweg op weg naar Hongarije waar Eliane me met het vliegtuig achterna reisde en met Jamie, ons kleinkind, zou vervoegen voor de schoolvakantie. Daarna keerde ik op mijn sokken terug naar België.

Wat is er nu veranderd? De politie is verdwenen sinds het land toegetreden is tot de EU en niet meer voor eigen rekening werkt. De politie, uw vriend. Toch was het vorige systeem een doeltreffender afschrikmiddel voor de wegpiraten en kon er nog menselijk gediscuteerd en wat gearrangeerd worden. Sinds 2009 is ook de euro als betaalmiddel in voege.

De Tatra’s

We reden nu parallel met de grens van Polen. Was dit in Tsjechië het Reuzengebergte, noemt het hier de Hoge- en Kleine Tatra. Aan de Poolse kant is Zakopan het bekendste skioord. De Tatra’s zijn de Slowaakse attracties bij uitstek voor winter- en zomerse bergsport. De Hoge Tatra (Vysoké Tatry) wordt geflankeerd door de Westerse Tatra (Zopadné Tatry) en de kleine Tatra (Belianské Tatry). De 25 hoogste pieken zijn meer dan 2.500 m. De hoogste is de Gerlachovskystit (2.654 m). De Hoge Tatra maakt deel uit van het eerste in 1949 gestichte Slowaakse nationaal park en is grensoverschrijdend met het Poolse nationaal park: Tatra skipark Narodawy, waar de hoogste piek 1.829 meter meet.

Protestantse bouwvoorschriften

We reden naar Poprad en vervolgen onze reis naar het noordoosten. Enkele kilometers buiten de stadsrand ligt een prachtig dorp: Spissky Sobota. Ook het op 15 km verder gelegen Kezmarok is vermaard. Het goed bewaarde historisch centrum staat onder monumentenzorg. Het protestantse kerkje uit 1717 werd, overeenstemmend met de strenge protestantse bouwvoorschriften van die tijd, volledig opgetrokken uit houtmaterialen. In de kerk is dan ook geen enkele spijker verwerkt en ontbreekt de stenen fundering. De stenen buitenmuur is van latere datum.

We betaalden elk 3 euro entree. Een vrouw kon ons enkel in het Duits te woord staan maar overhandigde toch een Engelstalig plakkaat met de nodige uitleg. Slowaken hebben vermoedelijk een broertje dood aan buitenlandse talen. Het is voor een reiziger niet weggelegd om zich met een woordje Engels, Frans of wat dan ook verstaanbaar te maken.

Wat ook opviel is dat de stad dicht bevolkt was met Roma. Tussen haakjes Roma is het meervoud van Rom. Ook al eens als Rroma geschreven. Je kunt beter spreken van het Romavolk. De taal is het romanes of romani. Enfin, we dachten even dat we ergens in India waren terechtgekomen.

We reden van hieruit verder langsheen de N18 naar Presov en sloegen dan de weg in naar het Tatra gebergte. Voordien waren we de enorme ruïnes van Spissky salas gepasseerd, de Centraal Europese grootste burcht die ook opgenomen werd in de Unesco lijst.

Het historische centrum van Bardejov (33.500 inw., Unesco) heeft nog enkele torens die verwijzen naar de middeleeuwse omwalling. We vonden een geschikte overnachtingplek aan de polikliniek, vijf minuten lopen naar het grote marktplein waarop het stadshuis van 1505 – 1511 staat (www.tik.bardejov).

De voornaamste grot in de streek, die hier bekend staat als de ‘Slovak Kars’, is de DomicaJaskyna. Het Baradla-Domica netwerk van grotten is het grootste stalactietensysteem in Europa met een totaal van 25 km gangen (7 km op Slowaakse bodem). Er is in deze streek ook een ijsgrot te bezoeken.

We hadden ons reisplan (voor zover we al een plan hadden) gewijzigd en sneden een stukje doorheen Polen af naar Oekraïne. De grensovergang is hier nabij de stad Przemysl. Dit drie landenpunt staat bekend om haar wondermooie houten Roetheense kerkjes. Een gekende Amerikaan van Roetheense afkomst is Andy Warhol.