Sinds tientalle jaren is de Poëzie helemaal uit ons volksleven verdwenen. Zoveel schoons gaat daarbij verloren. Een volk dat zijn gebruiken, zeden en zijn aard laat varen, verliest meteen alles wat zijn adel, zijn persoonlijkheid, zijn kenmerkende eigenschappen uitmaken, waardoor het gehecht blijft aan dorp en streek. Vele oude gebruiken, die getuigden van het oude geloof van onze mensen, zijn bijna allen verloren gegaan. Eigen aan onze haspengouwse dorpen was het palmsteken op de akkers, met daarbij een vroom gebed om van de Heer het zestigvoud te bekomen. Meer algemeen is nog het palmsteken op de graven van de afgestorven familieleden op Palmzondag. Op de boerderijen werden palmtakken aangebracht in de stallen om het vee voor ziekten te behoeden. Bij onweer werd een palmtak in de kachel verbrand omdat de rook ervan als wierook het huis zou beschermen tegen blikseminslag. Telkens als het bliksemde maakte men biddend een kruisteken en wachtte met vrees het einde van het onweer af. De plaatselijke bedevaarten zijn vergeten erfgoed. Naar Boekhout ging men om geluk te hebben in de varkenstal. Ook de Ossenweg, Hakendover, Horpmaal en Hoepertingen waren geliefde bedevaartplaatsen om geluk in de varkenskweek af te smeken. Naar Heers werd gebeewegd tegen de St Gilisziekte van mens en vee. De dreefkapel in Mechelen-Bovelingen was een geliefde plaats tegen de dysenterie van het pluimvee. St Andreas van Mielen-boven-Aalst was goed tegen de hoofdpijn, St Job in Hasseltbroek tegen zweren, St Stefanus in Batsheers tegen de stuipen, en men trok zelfs naar Grivignée tegen allerlei kinderziekten. Een veelgehoorde uitdrukking in Gelinden was : St Quintinus is een waterman, en daarom regent het altijd op kemis Gelinden. Om een oogverzwering (wian) te doen verdwijnen moest men er een kruisje over maken met een trouwring. Voor het zaaien van de veldvruchten moest men rekening houden met de St Martenszomer, het feest van Sint Lambert en met de rosse maan. Een spiegel breken brengt ongeluk binnen het jaar en dertien was ook hier een ongeluksgetal. Was een koe zeer mager, dan was ze van de kwade hand geraakt of behekst. Men moest in een emmer water kijken om de heks te zien. Spinnewebben in huis beloven een weduwnaar aan de jonge trouwlustige dochters. Als een weduwnaar of weduwe in het huwelijk trad, verlustigde zich gans de wijk, gedurende vele avonden, aan getoeter en ketelmuziek. Op het feest van St Maarten haalde de jeugd gedurende de dag stro en mutsaarden bijeen, om 's avonds, als het donker was, het St Maartenvuur aan te steken. Zingend en dansend om de vuurgloed heen, tot laat in de nacht, werd het volgende lied gezongen : "Toete, toete Matte, koale, koale vuur, gef os e scheufke out de schuur, de hinnen krijgen de pip, de hanen krijgen de scheit, zeven oeren wijd" Op vetten donderdag ging de jeugd zingend van huis tot huis en ontvingen appelen, noten, en meestal geld. Ze zongen daarbij : "Broimoi, broimoi, gef mich enne broi, ich koam ni mei voor d'ander joar, dies joar enne schiling, d'ander joar enne piling, piling, piling, woagepond, vrouw en mester blef gezond" Als men geen gehoor kreeg zong men : "Hoag hoas, lèg hoas, doa zit en gierige pin in hoas"
Reacties op bericht (1)
29-07-2008
Hallo Gelinden
Groetjes van een oude inwoner van Gelinden
woonde aan de rechtse kant van Gelinden als je van sint truiden kwam
Ik ben Vanswegenoven René
Ik ben een man en woon in Gelinden (België) en mijn beroep is Bruggepensioneerd.
Ik ben geboren op 22/03/1947 en ben nu dus 78 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: erfgoed.
Ik ben Vanswegenoven René