“Een keer om de maand gingen wij met onze ouders op een zaterdag naar Antwerpen. Dat was toen een hele uitstap met de trein. Eerst gingen we snoep voor het hele gezin kopen in een confiseriewinkel ‘Bij Suus’. Die winkel met een enorm aanbod van allerlei lekkers lag niet ver van het Centraal Station en van de Zoo in de Offerandestraat. Dan namen we de tram omdat dit zo plezant was. Voor ons wat dit een echte trein – tramdag.
De trein was er vooral voor de mensen die naar hun werk moesten gaan. Het waren stoomtreinen die op kolen reden. Er waren drie klassen: eerste, tweede en derde. Je moest het venster openen om de klink om te draaien om zo buiten te stappen. Soms voelde je het roet op je wangen kleven. Meer dan eens hoorde ik vertellen dat de deuren die openzwaaiden naar het perron toe, oorzaak waren van nogal wat ongelukken. De treinen met de arbeiders waren ’s morgens en ’s avonds overvol. Er hing een stank van sigarettenrook. De trams reden enkel in de grote steden. Tussen de gemeenten op het platteland was er soms een lokale verbinding met een soort tram de eigelijk een soort stoptrein was. Zoiets als de kusttram.”

“Ik herinner mij een toneelopvoering enkele jaren na de oorlog in de parochiezaal van een stuk over strandjutters. Verwarming: een grote buiskachel die men een halve dag voordien aanstak. Mijn oudste broer was de hoofdacteur en regisseur. Eerst speelden ze een drama van strandjutters in drie bedrijven. Na de pauze een klucht.
We gingen met hele gezin ernaar toe. Het doek ging open en opeens zei mijn moeder halfluid: ‘ Maar dat is onze vaas. En kijk daar, dit in ons kruisbeeld. ’t Is niet waar: daar staat onze kapstok. Hij heeft heel ons huis naar het toneel gebracht.’ Gelukkig susten de andere mensen haar. Op het einde van de avond kreeg ze de tranen in haar ogen, want alle spelers en de regisseur werden luid toegejuicht. Ze dienden driemaal terug te komen. En haar oudste zoon stond in het midden.

Ccinema
Naast het toneel was onze ontspanning de cinema. Ik mocht voor de eerste keer naar een film met Tarzan. Het was een hele file op het trottoir. Na een kwartier wachten kwamen we aan de hoofdingang. Boven de deuren een kolossale afbeelding van Tarzan in de jungle. Ik wist dat dit doek met de verfpistool geschilderd was in de school voor reclameschilders in de straat waar ik woonde. De film was zo spannend dat ik dringend naar het toilet moest. Dat was een hele verhuis. Duwen, voortschuifelen, op tenen trappen. Die filmervaring bleef mijn hele leven bij. Later hoorde ik dat in vele dorpen de films ‘des duivels’ was. 

“ Vader en moeder waren trouwe kerkgangers. Ze hadden hun ‘best’ gedaan, want er waren zes kinderen. Mijn moeder vertelde me dat ze eens de onderpastoor uit haar huis had gezet. De vertelling van mijn moeder was ongeveer zo: “  Hij kwam op bezoek vlak na de oorlog en vroeg: En wanneer komt nummer zeven? Elk kind is een geschenk van God’
Toen heb ik hem gezegd dat ikzelf samen met mijn man zou uitmaken wat een geschenk van God was en dat hij zijn mond daarover moest houden, want dat hij daar geen verstand van had.’
Kinderen was een rijkdom maar ook een bron van kommer en kwel. Mijn moeder vertelde me nog over het schoolgeld dat ze diende te betalen voor de jongens op school. Ze vroeg een korting omdat er al drie kinderen geld betaalden. Ze kreeg als antwoord: U krijgt toch ook geen korting op een brood omdat er zoveel kinderen zijn. Ze liep woedend weg en was verbolgen over zoveel onbegrip van de katholieke priester – directeur.”

Kindergeld: voor elk kind kreeg het gezin kinderbijslag. Geleidelijk werd dit verhoogd.De gezinsbond was actief. Ze organiseerde plaatselijke activiteiten en stond op de bres voor lagere tarieven op het openbaar vervoer, in winkels enz.

Was Hitler geniaal, banaal of dom? Vergelijking van bronnen. Met dank aan Herman Verstraete

Telkens opnieuw, ook naar aanleiding van het Stopbevel bij de evacuatie van Duinkerke 1940, vraagt men zich af: was Hitler geniaal, banaal of dom? Sommigen geloven, beweren dat Hitler, stap voor stap, bewust, met inzicht, zichzelf omhoog heeft gewerkt, daarbij van meetaf een vast plan had, doorzicht, wist wat hij deed, wist wat hij wilde, het Grote Doel duidelijk voor ogen had. Dit is de kernvraag: was dat zo? Een poging tot antwoord Het themanummer van Der Spiegel, 7 mei 2016, is daaraan gewijd: recente geschiedenisschrijving, die rekening houdt met de honderden publicaties en met de tientallen biografieën van voorheen en gesteund op nieuw onderzoek. Centraal staat een interview met de Duitse historicus Thomas Weber (geboren 1974, Hagen), auteur van twee recente basisboeken over Hitler: “Hitlers erster Krieg” en “Wie Adolf Hitler zum Nazi wurde”. Thomas Weber studeerde geschiedenis in Münster, Oxford, Glasgow. Is hoogleraar universiteit Aberdeen (GB) en gastprofessor Harvard (USA). Zijn werk werd met prijzen bekroond. Na dé Hitlerbiografie van Joahim Fest, 1973, is hij moedig opnieuw in het Hitlerverhaal gaan werken. Zijn oordeel over Hitler: “Ein kleines Licht, eigentlich. In München, 8 november 1923, proberen ze een machtsgreep: Hitler, Göring, Röhm, Hess, Himmler, Streicher … een totale mislukking. Adolf vlucht, per auto, naar Oostenrijk. Maar de auto deed het niet, Hilter wordt aangehouden, krijgt vijf jaar gevangenis waarvan hij slechts dertien maanden uitzit, in Landsberg, precies de tijd om Mein Kampf te schrijven. De rest kennen wij ook. Had de auto het gedaan, niemand kende Hitler...

De vraag is of Hitler de vragen die hij in Mein Kampf stelde, kon beantwoorden en het antwoord is duidelijk “néén”. Weber betoogt: De Duitsers deden het. De Duitsers waren het die van zichzelf tijdbommen maakten. De militairen, de industriëlen, medici, middenstanders, studenten,ingenieurs, grootgrondbezitters, wetenschappers, bankiers …

Zij deden het en Hitler werd door hen omhooggeduwd. Ze duwden hem voor zich uit. Hitler werd op de eerste plaats gebruikt. Ze hadden iemand nodig om het uit te bellen, om het nodige lawaai te maken. Ondertussen greep hij woest naar macht en werd een gevaarlijk beest: wie zijn monologen onderbrak, riskeerde zijn kop. De beslissingen waarover wij lezen en die hij doordramde, waren stuk voor stuk catastrofaal.

Hij werd inzover gebruikt dat hij het zelf niet overleefde en zich een kogel door zijn verwarde kop schoot.