U kan uw leven zien als een reis met allerlei haltes zoals uw geboorte, eerste keer naar school, eerste partner en zo veel meer. Voor velen is een opname in het zorgcentrum de laatste stap, de laatste halte. De mening heerst dat als je de stap naar een zorgcentrum maakt dat dit het einde is. Maar is dit ook zo? Negatieve beeldvorming, schuldgevoelens en wetgeving geven extra kracht aan deze mening. Jammer, want een opname in een zorgcentrum is zoveel meer.
Velen zetten de stap naar een zorgcentrum ook niet vrijwillig, enkel als het echt niet anders kan en het thuis niet meer haalbaar is. Dit is dan ook te zien in de gemiddelde leeftijd en het aantal zwaar zorgbehoevenden in een woonzorgcentrum. De gemiddelde leeftijd in een woonzorgcentrum bedraagt 87 jaar, waarvan 4 op de 5 bewoners zwaar zorgbehoevend zijn (www.vlaanderen.be).
Slecht imago
De media heeft een grote impact naar hoe er wordt gekeken naar woonzorgcentra. De laatste tijd werden de woonzorgcentra enorm negatief in het daglicht geplaatst. Positieve berichtgeving is weinig te vinden.
Krantenkoppen als : ‘Mensenrechten geschonden in rusthuizen tijdens coronacrisis’ (De Standaard, 2020). Een van de duurste rusthuizen, maar familie moet zelf bewoners verzorgen: “Mijn moeder zit ’s avonds nog in rolstoel met middageten voor haar” (Het Nieuwsblad, 2022). “Er is niet één wonderoplossing”: minister Wouter Beke (CD&V) blijft worstelen met personeelstekort in woonzorgcentra. (GVA, 2022).
Als ik dit lees, doet het mij alleszins ook niet springen om naar een woonzorgcentrum te verhuizen. Waarom zou je? Mishandeling, personeelstekort en te duur. Of zo lijkt het toch…
Dit is jammer genoeg een eenzijdige kijk op woonzorgcentra en niet gegrond, maar dit krijgen de mensen wel dagelijks voorgeschoteld. Het plezier dat bewoners ervaren, het gerust gevoel en de wederkerigheid tussen personeel en bewoners wordt helaas bijna niet getoond.
Wat zegt het beleid?
Eenzaamheid van ouderen is een groot agendapunt binnen het beleid. Jammer genoeg wordt eenzaamheid nog niet erkend als reden om een opname in een woonzorgcentrum te tewerkstelligen. Er wordt gewerkt met een katz schaal waar voornamelijk fysieke punten een indicatie vormen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat een partner niet mee opgenomen kan worden met zijn man/vrouw omdat hij/zij ‘te goed’ scoort, namelijk een O of A-profiel. De Belrai zal hier een beter antwoord op bieden, maar nog geen oplossing.
Het privatiseringsdecreet geeft private (lees commerciële) ketens de kans om de ouderenzorg over te nemen. Helaas staat de kwaliteit hier niet altijd op de eerste plaats, maar wel winst. Op deze manier werken we alleen maar een slechter klimaat in de hand. Inspectieverslagen van woonzorgcentra worden binnenkort openbaar gemaakt. Lees deze en oordeel zelf of het allemaal zo slecht is als ze zeggen.
Schuldgevoel
De reis in je leven maak je niet alleen, ook uw omgeving speelt een grote rol. Het negatieve imago dat heerst rond woonzorgcentra zet ook een blok op de maag van uw omgeving. Kinderen voelen zich vaak schuldig dat ze hun ouders “dumpen” in een woonzorgcentrum. Ze hebben elkaar nochtans beloofd dat ze voor hen zouden zorgen, maar waar ligt de grens? Wanneer kraakt de mantelzorger? Is het wel de bedoeling dat mantelzorgers zo ver gaan? Dit brengt de negatieve beeldvorming teweeg. Mantelzorgers gaan tot het uiterste om toch maar de opname in het “eindstation” te vermijden. Een jammere zaak want een opname in het woonzorgcentrum kan de kwaliteit van de relatie ook verbeteren. U gaat meer bij elkaar op bezoek kunnen komen en niet meer alleen het zorggedeelte opnemen, maar vooral kwalitatieve tijd samen doorbrengen.
Erover praten brengt gemoedsrust
Een taboe wordt het best aangepakt door erover te praten. Wanneer we samen tijdig het gesprek aangegaan met elkaar zorgt dit voor rust. U kan samen informatie inwinnen over bepaalde woonzorgcentra en beslissen welk woonzorgcentrum uw voorkeur heeft. Bijna de helft van ouderen komt in het woonzorgcentrum terecht na een ziekenhuisopname. In realiteit komt men vaak terecht in een woonzorgcentrum waar op dat moment plaats is en daarom niet de beste keuze is voor u. Wanneer u voorbereid bent en al op wachtlijsten staat ingeschreven, al dan niet preventief, vergroot dat de kans dat u wel terecht kan in het woonzorgcentrum naar keuze.
Een moeilijke opdracht
Het zal geen gemakkelijke opdracht zijn om het imago van de woonzorgcentra op te krikken. We kunnen de media niet dwingen om positievere berichtgeving uit te sturen, sensatie werkt nu eenmaal beter, maar of zij altijd een waarheidsgetrouw beeld schetsen, daar kan ik steevast nee op antwoorden.
Geen eindstation, wel gewoon een nieuwe halte in uw leven
Toegegeven, in realiteit zal het woonzorgcentrum hoogstwaarschijnlijk de plaats zijn waar een persoon komt te overlijden, maar een verhuis naar een woonzorgcentrum staat niet gelijk aan het opgeven van uw leven. U zal voor een deel moeten inboeten op uw eigen ritme, maar misschien is dit ook niet slecht? Velen, en niet alleen ouderen, hebben nood aan een vaste structuur, maar kunnen dit zelf niet vinden omdat de maatschappij op een hoog tempo leeft.
Dit is geen lofzang voor een woonzorgcentrum. Er is veel mogelijk aan zorg in huis en iedereen blijft graag in zijn eigen (t)huis, maar de thuiszorg en mantelzorgers hebben jammer genoeg grenzen en dan kan een opname in een woonzorgcentrum u nog een mooie toekomst bieden.
Kortom, zie de stap naar een woonzorgcentrum niet als uw eindstation, maar als een halte in uw leven. Geniet van de vele voordelen dat een woonzorgcentrum kan bieden wanneer u klaar bent om deze stap te zetten.
- Kaat Schram (opnameverantwoordelijke van een woonzorgcentrum) -
