Startdatum proces. 21 september 2015

Pastorale werkgroep
Lieven Snyers - deken 
Juan Luyten –   deken assistent
Ludo Verrykt –kerkfabriek   Wechelderzande, voorzitter
Olaf Nagels –   kerkfabriek Gierle
Maria De Peuter   – parochieteam Gierle
Victor Van   Duppen – kerkfabriek Gierle
Xavier Van   Eyndt – kerkfabriek Lille
Sooi Jacobs –   parochieteam Lille
Tom Peeters –   parochieteam Lille
Simonne Suls –   parochieteam Lille
Leo Van de   Gender – kerkfabriek Wechelderzande
Liliane Heylen   – parochieteam Wechelderzande
Danny Dockx –   kerkfabriek Poederlee
Marcus Martens   – parochieteam Poederlee 

Vergaderdata: 24 november 2015
Burgerlijke werkgroep
Paul Diels –   burgemeester en schepen van Poederlee, voorzitter
Ann Van   Mechelen – schepen van Lille
Wim Peeters –   schepen van Gierle
Marc Herrygers   – schepen van Wechelderzande
Johan Bockx –   ambtenaar, patrimonium
Wim Verhulst -   verslaggever

Vergaderdata: 20 januari 2016 en 21 april 2016
Stuurgroep
Beide groepen samengevoegd

Vergaderdata: 2 mei 2016

Open avond
Voorbereiding met pastorale werkgroep: 24/10 om 20 h. Pastorij Lille.
Bereik :  Afvaardiging van Kerkfabrieken en parochieraden & Burgerlijke werkgroep
Zijn er   naar aanleiding van de open avond nog grondige wijzigingen doorgevoerd in het   gepresenteerde parochiekerkenplan?

Indiening ontwerp   parochiekerkenplan
Nog   te bepalen
Datum indiening   vooropgesteld parochiekerkenplan bij bisschop.
Datum   goedkeuring van parochiekerkenplan door gemeenteraad door middel van   gemeenteraadsbesluit.

Perceel:   13047_E_0218_A_000_00  
Afdeling:   2
PerceelsNr:   E   218 A
Ligging: DEN HERT 4
Aard: KERK
Opp: 635m²
K.I.:   €2174 (2G)
Eigenaars:   DOMEIN VAN DE GEMEENTE LILLE, 2275 LILLE,   RECHTESTR 44

Beschermingsstatus
Toren   beschermd: besluit van 20 februari 1939

Erfgoedwaarde

Beschrijving
Georiënteerde neogotische pseudo-basiliek naar ontwerp van E. Gife van   1851, zie ook eerste steen van 1852 in de eerste travee van de zuidelijke   zijbeuk, met oudere toren in Kempische baksteengotiek van circa 1500; de   torenspits werd vernieuwd in 1674-1675, zie een document in verband met de   toenmalige aanvang van de werken. Herstellingswerken aan de toren werden   onder meer uitgevoerd naar ontwerp van J. Van Gastel van 1861, bij deze   werken werd het neogotische venster boven de toegang geplaatst.

Eertijds met omringend en omheind kerkhof. De laatste herstellings- en   conserveringswerken aan de buitenzijde van kerk en toren werden uitgevoerd in   1995-1996 naar ontwerp van Groep Infrabo.

De plattegrond ontvouwt een uitspringende westtoren, een driebeukig   schip van drie traveeën. een niet-uitspringend transept van één travee met   vlakke sluiting en een koor van twee rechte traveeën met driezijdige sluiting   tussen sacristie (zuiden) en bergruimte (noorden), beide gebouwd naar ontwerp   van P.J. Taeymans in de periode 1879-1883. Opgetrokken uit baksteen met   minimale verwerking van natuursteen, onder leien zadel- en lessenaarsdaken.

Massief aandoende westtoren in Kempische baksteengotiek: vijf   geledingen onder ingesnoerde naaldspits; baksteen met verwerking van witte   steen voor onder meer waterlijsten en deuromlijsting; de verjongende   overhoekse steunberen zijn bekroond door pinakels met hogels en kruisbloemen.   Westgevel geopend door een korfboogdeur en bekronend spitsboogvenster in   doorlopend, verdiept, spitsbogig gevelvlak; het venster werd aangebracht bij   herstellingswerken aan de toren naar ontwerp van provinciaal architect J. Van Gastel van 1861; hogere geledingen gemarkeerd door spaarvelden met   boogfriezen; bovenaan gekoppelde spitsbogige galmgaten. Zuidgevel met blinde   spitsboog over de twee onderste geledingen; bovenaan drielobbige nis voor witstenen Mariabeeldje van de hand van de Wechelse beeldhouwer Marc Segers,   ter vervanging van een vroeg-16de-eeuws madonnabeeld. Noordgevel eveneens met   blinde spitsboog over de twee onderste geledingen en flankerende, polygonale   traptoren.

Neogotisch schip geritmeerd door versneden steunberen waartussen eenvoudige   spitsboogvensters met neogotisch maaswerk. Koor en transept met gelijkaardig uitzicht; tegen de kopgevels van het transept bevinden zich latere   inkomportalen.

 Bepleisterd en beschilderd interieur, onderaan met houten   lambrisering. Spitsboogarcade op eenvoudige pijlers; kruisribgewelven met   ribben neerkomend op colonnetten, waardoor het rijzige karakter van het   interieur wordt benadrukt.

Mobilair. Schilderijen: Verheerlijking van de Heilige Amelberga, altaarstuk, getekend en   gedateerd Theodoor Boeyermans 1664; Kruisoprichting, getekend en gedateerd   Cornelis de Vos, 1626; Onze-Lieve-Vrouw met kind schenkt de rozenkrans aan de   Heilige Dominicus, M. Coxie, eerste helft 17de eeuw.

Beeldhouwwerk: diverse   gepolychromeerde, houten beelden: Heilige Amelberga, 15de- of 16de-eeuws;   Onze-Lieve-Vrouw met Kind met wereldbol en scepter, eind 16de, begin 17de   eeuw ; Heilige Hubertus, circa 1700; Heilige Petrus en Heilige Paulus,   17de-eeuws; Heilige Sebastiaan, van de 18e eeuw; Triomfkruis van 1525.

Meubilair: noordelijk   portiekaltaar, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw, begin 17de eeuw; zuidelijk   portiekaltaar, toegewijd aan de Heilige Amelberga, begin 17de eeuw;   neogotisch koorgestoelte, 1891, A. Moerman(s); classicistische communiebank   en biechtstoelen, begin 19de eeuw; orgel van 1832 van J.J. Delhaye;   17de-eeuws doopvont op gotische stenen voet, 16de-eeuws; glasramen, in koor   rechts gesigneerd en gedateerd 1896, Stalins-Janssens, het linker en centrale   raam van circa 1900, in het transept gedateerd 1909 (noord) en 1908 (zuid).

•   Administratie Ruimtelijke   Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke   Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, Monumenten en   Landschappen, Beschermingsdossier A/0689.
•   Provinciaal Archief   Antwerpen, Kerken, plannen 26, Wechelderzande, dossiers 3, 5, 8, 9.
•   JANSEN J., Fotorepertorium   van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Antwerpen, Kanton   Herentals, Brussel-Antwerpen, 1977, p. 49-51.
•   VAN OLMEN J., Fraaie   herstelling van de Wechelse kerk en toren, in Driemaandelijks   contactblad Heemkundige Kring "Norbert de Vrijter", 1996, XIII,   p. 3-6.
•   VAN OLMEN J.,   Restauratiewerken aan de Wechelse kerk en toren, in Driemaandelijks   contactblad Heemkundige Kring "Norbert de Vrijter", 1997, XIV,   p. 8-9.
•   VERBIEST F., De toren der   kerk van Wechelderzande, in Taxandria, 1949, XV, nummer 2, p.   33-48.

Bron: Kennes H.   & Steyaert R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België,   Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals,   Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout.

Auteurs: Kennes

Datum tekst: 2001

Aanvullende   informatie

In de houten lambrisering ingewerkte,   zwartmarmeren gedenkplaat met kruis "AVV - VVK", "1914/   in/dankbare/ hulde/ 1918", "offerden hun leven/voor den vrede"   met de namen van drie gesneuvelden.

Onbepaald (01-02-2014 )

actuele   bouwfysische toestand

Inspectierapport van monumentenwacht: inspectierapport 2016.   Zie bijlage

- De elektriciteit in het kerkgebinte en   elders is in belabberde toestand Ook de loopplanken op de zolderingen zijn   in penibele toestand.

Actueel   gebruik van het gebouw

Resultaten van een enquête van de pastorale eenheid:   zie bijlage.

Actueel gebruik:

• Doopsels: 32
• Huwelijken: 6
• Uitvaarten: 24
• Telling Kerstavond: 170
• Telling Kerstdag: 120
• Schoolvieringen: 3
• Avondwakes vóór een uitvaart: 15
• Elke zaterdag een viering
• 11 novemberviering
•   Elke zondag een gemiddeld   kerkbezoek van ongeveer 40 man, soms meer, ter gelegenheid van eerste   communie of vormsel, Pasen, andere speciale gelegenheden, enz… 

Interesse van anderen in neven- of   herbestemming van de verschillende kerkgebouwen

Sporadisch gebruik voor activiteiten   georganiseerd door Kon Harmonie St Amelberga, Muzand en Heemkundige   Kring.

Eigenaarschap

Perceel: 13032_B_0295___000_00

Afdeling: 4

PerceelsNr: B 295

Ligging: DORP +2

Aard: KERK

Opp: 395m²

K.I.: €3631 (2G)

Eigenaars: DOMEIN VAN DE GEMEENTE LILLE, 2275 LILLE, RECHTESTR   44

Beschermingsstatus

Niet   beschermd

Erfgoedwaarde

Beschrijving

Georiënteerde, pseudo-kruisbasiliek met omringend, ommuurd kerkhof. De   huidige neogotische constructie dateert van 1906 (aanbesteding)-1909 en werd   uitgevoerd naar ontwerp van J. Taeymans. 15de-eeuwse toren en koor werden geïntegreerd   in de nieuwe constructie; ontwerp gedateerd 1906. Het nieuwe kerkhof in de   Heggebossen (nabij de Heggekapel), ter vervanging van het omringende kerkhof,   werd officieel goedgekeurd in 1969.

De plattegrond ontvouwt een uitspringende vierkante westtoren, met   rouwkapel aan zuidzijde, een driebeukig schip van drie traveeën, een lager   transept van één travee met vlakke sluiting en een eveneens lager koor van   twee rechte traveeën met driezijdige sluiting tussen rechthoekige zijkoren   van één travee, bergruimte (noord) en sacristie (zuid). Het geheel werd   opgetrokken uit baksteen onder leien bedaking.

Vrij massieve westtoren in Kempische baksteengotiek; drie geledingen,   gemarkeerd door haaks op elkaar gestelde, versneden steunberen onder   ingesnoerde naaldspits. Korfboogpoort met archivolt van zandsteen en   spitsbogig veld met neogotische nis waarin beeld van de Heilige Johannes.   Hogerop eenvoudig spitsboogvenster. Derde geleding met spitsbogige galmgaten.   Schip geritmeerd door versneden steunberen, waartussen spitsboogvensters met   neogotische tracering en doorgetrokken waterlijst onderaan; aflijnende   baksteenfriezen. Voorts gelijkaardig uitzicht. Tegen het koor bevindt zich   een Calvarie, gift van baron Gilles de Pelichy, volgens opschrift.

Bepleisterd en beschilderd interieur met spitsboogarcade op zuilen   voorzien van koolbladkapiteel; middenbeuk met houten tongewelf, halve   tongewelven in de zijbeuken; zijkapellen met houten kruisgewelven.

1.   Beeldhouwwerk: Heilige Sebastiaan, tweede helft 17de eeuw, witgeschilderd   hout; Heilige Johannes de Doper, terracotta, 18de eeuw.

Meubilair:   preekstoel, midden 17de eeuw, eik, thans getransformeerd tot altaar; voorts   neogotisch meubilair. Glasramen in transept gesigneerd H. van de Perre, 1997.

•   Provinciaal Archief   Antwerpen, Kerken, plannen 22, Poederlee, dossier 2.
•   JANSEN J., Fotorepertorium   van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Antwerpen, Kanton   Herentals, Brussel-Antwerpen, 1977, p. 42-43.

Bron: Kennes H.   & Steyaert R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België,   Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals,   Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout.

Auteurs: Kennes

Datum tekst: 2001

Aanvullende   informatie

In de kerk is een gedenkplaat   aangebracht in marmer(imitatie?), met daarop de namen van de gesneuvelde en   overleden soldaten van Poederlee.

Onbepaald (01-02-2014 )

actuele   bouwfysische toestand

Inspectierapport van monumentenwacht:   zie bijlage.

Actueel   gebruik van het gebouw

Resultaten van een enquête van de pastorale eenheid:   zie bijlage.

Actueel gebruik:

• Doopsels: 10
• Huwelijken: geen
• Uitvaarten: 14
• Elke zaterdagavond: eucharistie- of gebedsviering (3 hiervan zijn   kindervieringen samen met catechisten)
• Gemiddeld kerkbezoek: 35 à 40 man. Soms iets meer, hangt of van de   intenties
•   Geen echte tellingen, dus   ook geen exacte cijfers voor Kerstmis.
    Een volle kerk met kerstavond wil zeggen ongeveer 250 man.

Interesse van anderen in neven- of   herbestemming van de verschillende kerkgebouwen

Sporadisch gebruik voor activiteiten   georganiseerd door het Heggekoor en voor tententoonstellingen.

Eigenaarschap

Perceel: 13019_E_0618_B_000_00

Afdeling: 1

PerceelsNr: E   618 B

Ligging: KERKSTR 1

Aard: KERK

Opp: 875m²

K.I.: €6046 (2G)

Eigenaars: DOMEIN VAN DE GEMEENTE LILLE, 2275 LILLE,   RECHTESTR 44

Beschermingsstatus

Toren   beschermd: besluit van 19 januari 1935

Erfgoedwaarde

Beschrijving

Georiënteerde, neogotische kruisbasiliek met oudere westtoren, gelegen   bij het begin van de straat links; voormalig omringend kerkhof omgevormd tot   parking in de jaren 1960.

Vóór 1123 was de kapel van Lille afhankelijk van de hoofdparochie van   Vorselaar; in 1123 door Burchard, bisschop van Kamerijk geschonken aan het   kapittel van de kathedraal van Kamerijk. In 1567 werd Lille een zelfstandige   parochie. In 1584 werd de toenmalige kerk door brand vernield, de gotische   toren van circa 1500 bleef behouden. In de periode 1590-1598 werd de kerk   gedeeltelijk herbouwd en hersteld, doch de definitieve heropbouw en   herinrichting werden pas in 1632 beëindigd. In 1844 werd de kerk vergroot   door de bouw van een transept naar ontwerp van architect F. Berckmans en in   1848-1850 met de bouw van een doopkapel en een magazijn aan weerszijden van   de toren. In de periode 1912-1914 werd de kerk met uitzondering van de toren   gesloopt wegens bouwvalligheid en omdat ze te klein was geworden; gevolgd   door de bouw van een nieuwe kerk naar ontwerp van de Antwerpse architect Ern.   Dieltiens met integratie van de gotische toren, waarvan de spits vernieuwd   werd in 1980. In een eerste fase werden koor en transept gesloopt en   heropgebouwd, zodat de misvieringen in de kerk konden blijven doorgaan;   nadien volgde de rest van de kerk. De nieuwe constructie werd op het kadaster   geregistreerd in 1916.

De huidige plattegrond ontvouwt een driebeukige kruisbasiliek met   uitspringende westtoren, geflankeerd door een polygonale doopkapel (noorden)   en een bergruimte (zuiden), schip van vijf traveeën, licht uitspringend   transept van één travee met vlakke sluiting en koor van twee rechte traveeën   met driezijdige sluiting. Opgetrokken uit Boomse baksteen onder leien   bedaking.

Massief aandoende westtoren van zes geledingen onder ingesnoerde leien   naaldspits; baksteenbouw met verjongende hoeksteunberen en verwerking van   witte steen voor onder meer waterlijsten en deuromlijsting; westgevel geopend   door een verdiepte korfboogdeur onder arduinen waterlijst met rocaille   sluitsteen en bekronend spitsboogvenster in zandstenen omlijsting; hogere   geledingen gemarkeerd door spaarvelden met boogfriezen; bovenaan gekoppelde   spitsbogige galmgaten. Flankerende, polygonale traptoren met lichtgleuven   tegen zuidgevel.

Schip geritmeerd door versneden steunberen waartussen eenvoudige   spitsboogvensters met variërend neogotisch maaswerk, radvensters in de   middenbeuk; aflijnende baksteenfriezen. Koor en transept met gelijkaardig   uitzicht. Deuren in het transept ingebracht in 1969. Lagere zijkoren in de   oksels van transept en koor.

Interieur: gelambriseerd,   hogerop bepleisterd met gebruik van schijnvoegen voor omlijstingen,   bundelpijlers, gewelfribben en gordelbogen; spitsboogarcade op eenvoudige   bundelpijlers; bakstenen kruisribgewelven met ribben neerkomend op   colonnetten met koolbladkapiteel, waardoor het rijzige karakter van het   interieur wordt benadrukt. Schijntriforium tussen de spitsboogarcade en de   radvensters.

1.   Schilderijen: rijke verzameling 17de-eeuwse schilderijen van de Vlaamse   School, onder meer Heilige Familie met de kleine Johannes (1670), Hemelvaart,   Jezus aan het Kruis met Maria Magdalena aan de voet, Jezus ontmoet Veronica,   Heilige Familie met de kleine Johannes en Heilige Elisabeth, Kruisafneming,   Kruisoprichting, Maaltijd met de Emmaüsgangers, Prediking van Jezus.   Marteldood van de Heilige Petrus, gedateerd 1663, Th. Boeyermans.

1.   Gepolychromeerde houten beelden, Onze-Lieve-Vrouw met Kind, vierde kwart van   de 16de eeuw, Thomas Hazart; Heilige Antonius abt en Heilige Jozef met Kind,   tweede helft van de 17de eeuw, Nicolaas Van der Veken; Heilige Catharina van   Alexandrië, tweede helft van de 15de eeuw; Heilige Sebastiaan, tweede helft   van de 17de eeuw; Onze-Lieve-Vrouw van Smarten, tweede helft van de 17de   eeuw; Heilige Anna leert Maria lezen, tweede helft van de 17de eeuw;   beeldengroep Calvarie, 16de eeuw. Twee eiken 18de-eeuwse reliëfs, Berouw van   de Heilige Petrus en Onze-Lieve-Vrouw met Kind; Petrus als paus, hout, eerste   helft van de 19de eeuw.

Meubilair:   gemarmerde, houten portiekaltaren, hoofdaltaar van 1776; zijaltaren uit   tweede helft van de 17de eeuw; rechter koorgestoelte met wapenschild en   gedateerd schenkingsopschrift van van Steenhuys, 1673, links kopie van 1919;   neogotische preekstoel met schenkingsopschrift Franciscus Segers 1917, steen   en eik; neogotische eiken biechtstoelen, 1918, door H. Maes; orgel van de   hand van Louis II de la Haye 1761, eiken orgelkast, 1760, J. en N.   Verbuecken; orgel grondig aangepast in 1893 door P. Stevens uit Duffel, een   tweede maal in 1957 door G. D'Hondt uit Herselt; 18de-eeuws doopvont, rood   marmer en messing; glasramen, in het koor uit de periode 1912-1914, behalve   het middelste dat geplaatst werd in 1980 naar ontwerp van L. Vingerhoets; in   het transept (1912-1914) van de glazeniers Hochrijter-Geyer (Antwerpen); in   linker zijbeuk (1990) en doopkapel naar ontwerp van H. Van de Perre, in   rechter zijbeuk gesigneerd A. Calders, 1971.

•   Administratie Ruimtelijke   Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke   Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, Monumenten en   Landschappen, Beschermingsdossier A/0690.
•   Kadaster Antwerpen,   Mutatieregisters Lille, schetsen 1916/7.
•   Provinciaal Archief   Antwerpen, Kerken, plannen 16, Lille, dossier 2, 4, 7.
•   AERTS J. en WILLEMS J., Lille,   het Croatendorp, Lille, 1981, p. 96-157.
•   JANSEN J., Fotorepertorium   van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Antwerpen, Kanton   Herentals, Brussel-Antwerpen, 1977, p. 35-37.
•   VAN DEN BRANDEN W., De   beeldenstorm van de neogotiek in de Sint-Pieterskerk, Heemkundige Kring   "Norbert de Vrijter", Jaarboek 1986, IV, p. 30-56.
•   VAN DEN BRANDEN W., Een   Louis II de la Haye-orgel in de Sint-Pieterskerk van Lille, Heemkundige   Kring "Norbert de Vrijter", Jaarboek 1989, VII, p. 97-105.
•   VERBIEST F., Sint-Pieters-Lille,   zelfstandige parochie: 1562 of 1567 of 1572?, in Taxandria, 1955,   XXVII, nummers 1-2, p. 47-53.

Bron: Kennes H.   & Steyaert R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België,   Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals,   Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout.

Auteurs: Kennes

Datum tekst: 2001

Aanvullende informatie

Gedenkplaat "1914 Kruisweg O.H.J.C. 19/ opgericht aan onze   helden, glorievol gesneuveld/ voor 't vaderland tijdens den   wereldoorlog", met de namen van de schenkers die de kruisweg in 1914   mogelijk maakten. Gezien het uitbreken van de Grote Oorlog werd deze   opgedragen aan de gesneuvelden, die dan nog niet gekend waren.

•   Inlichtingen verkregen van   Jos Aerts, ere-voorzitter Heemkundige Kring Norbert De Vrijter, 31 december   2013.

Onbepaald (01-02-2014)

actuele bouwfysische toestand

Inspectierapport van monumentenwacht: zie bijlage.

Investeringen: Herstellingswerken aan de toren,

                           Nieuwe   muziekinstallatie,

                           Herschilderen binnenruimte van de kerk.

Actueel   gebruik van het gebouw

Resultaten van een enquête van de pastorale eenheid:   zie bijlage.

Actueel gebruik:

• Doopsels: 33
• Huwelijken: 6
• Uitvaarten: 36
• Telling Kerstavond: 173
• Telling Kerstdag: 283

Interesse van anderen in neven- of   herbestemming van de verschillende kerkgebouwen

Sporadisch gebruik voor activiteiten   georganiseerd door zangkoor Lindegalm, zangkoren Cecilia en jongerenkoor, Fanfare   Vermaak en Kunst, Kempens Erfgoed, Mechelens Speelgoedmuseum en Welzijnszorg

Eigenaarschap

Perceel: 13009_C_0648_B_000_00

Afdeling: 3

PerceelsNr: C 648 B

Ligging: SINGEL

Aard: KERK

Opp: 860m²

K.I.: €3004 (2G)

Eigenaars: DOMEIN VAN DE GEMEENTE LILLE, 2275 LILLE,   RECHTESTR 44

Beschermingsstatus

Toren   beschermd: besluit van 9 februari 1951

Dorpsgezicht   beschermd: besluit van 29 december 1978

Erfgoedwaarde

Beschrijving

Georiënteerde, driebeukige   pseudobasiliek met merkwaardige westtoren in Kempische baksteengotiek.   Omringend, ommuurd kerkhof, thans buiten gebruik, met enkele bewaarde   grafstenen; in het zuidelijk deel van de muur: bewaarde arduinen pijler met   bekronende, gecementeerde siervaas, afkomstig van de voormalige   toegangspoort.

Tot op heden zijn slechts weinig historische gegevens betreffende de kerk   beschikbaar: volgens een jaartal dat zich tot voor enige tijd bevond op de   muur achter het hoofdaltaar, zou de bouw van de kerk, al dan niet van steen,   zijn aangevat in 1121. Dit valt moeilijk te bewijzen, maar het is wel zeker   dat het oudste gedeelte van de huidige kerk, met name een deel van de   middenbeuk, lang vóór 1500 gebouwd werd, wellicht onder pastoor Hendrik de   Proost (+ 1461). In de 16de eeuw, vermoedelijk circa 1568, werd de huidige   toren gebouwd; begin 17de eeuw werden kruisbeuk en koor gebouwd of tenminste   vergroot. Zware beschadigingen tijdens de Godsdiensttroebelen, onder meer in   1565 en 1572, gevolgd door herstellingswerken.

Zijbeuken werden verhoogd en vergroot   in 1737. In 1909 (ontwerp van 1908) werden naar ontwerp van de provinciale   architect J. Taeymans de zijbeuken 1.50 meter verbreed en voorzien van   afzonderlijke lessenaarsdaken, terwijl de overige bedaking werd vernieuwd en   de zuilen van hun bepleistering werden ontdaan. Het bepleisterd tongewelf   werd vervangen door een houten en een nieuwe sacristie werd aangebouwd aan de   zuidzijde van het koor.

De plattegrond van deze laatgotische   kruiskerk met pseudo-basilicale opstand ontvouwt een tussen zijruimten   (doopkapel ten noorden en magazijn ten zuiden.) ingebouwde westtoren met   aansluitend driebeukig schip van vier traveeën, uitspringend transept van   anderhalve travee met vlakke sluiting en koor van twee rechte travee met   driezijdige sluiting. Met uitzondering van de toren waar veelvuldig gebruik   werd gemaakt van zandsteen, werd het geheel opgetrokken uit baksteen onder   leien zadel- en lessenaarsdaken.

Ingebouwde westtoren met opvallende   verwerking van zandsteen voor hoek- en negblokken; vierkante basis van vier   geledingen, geflankeerd door versneden, haaks op elkaar gestelde steunberen   en een polygonaal traptorentje onder ingesnoerde leien spits op de   zuidwestelijke hoek; westgevel geopend door een korfboogdeur en bekronend   spitsboogvenster in doorlopende zandstenen spitsboogomlijsting; hogere   geleding gemarkeerd door blindbogen. De overgang van de vierkante basis naar   de octogonale klokkenverdieping wordt gemaakt door een blinde geleding met   driehoekige afschuiningen, waartussen eveneens blinde bogen. Het achtzijdige   segment bevat spitsbogige galmgaten en een boogfries onder licht ingesnoerde,   doch relatief hoge naaldspits. Het overige gedeelte van de kerk is vrij   homogeen en sober met spitsboogvensters voorzien van variërend neogotisch   maaswerk tussen ritmerende, dubbele steunberen; verspreide ingemetste   grafstenen en tegen het koor 18de-eeuwse sarcofaag en Calvarie.

Bepleisterd en beschilderd interieur:   spitsboogarcade met bakstenen zuilen op bepleisterde polygonale sokkel;   houten tongewelven, halve in de zijbeuken.

1. Schilderij: Geboorte van Maria, Jan Erasmus   Quellin (?), circa 1700.

Beeldhouwwerk: gekleed beeld Onze-Lieve-Vrouw met kind, Thomas   Hazart, circa 1580; De kleine Johannes kust de hand van Jezus, circa 1700,   geschilderd hout; Verrezen Christus, 1710, geschilderd eik; beschilderde   beelden van Heilig Ambrosius van Milaan en Heilig Nicolaas van Myra, vierde   kwart van de 17de eeuw - eerste kwart van de 20ste eeuw; Heilige Sebastiaan,   1714; gepolychromeerd houten beeld van de Heilige Helena, begin 18de eeuw;   Jezus aan het kruis, terracotta, vierde kwart 19de eeuw - eerste kwart 20ste   eeuw.

Meubilair: neogotisch hoofdaltaar met retabel, H. Maes, eerste   kwart 20ste eeuw; verdwenen zijaltaren, doch bewaarde neogotische retabels,   begin 20ste eeuw; koorgestoelte, eik, begin 18de eeuw; lambrisering uit de   tweede helft van de 17de eeuw in de sacristie; eiken preekstoel, Jan Baptist   De Wré, 1714; eiken biechtstoelen in Lodewijk-XVI-stijl, 1823; beschilderde   17de-eeuwse biechtstoel met rouwende engelenhermen; balustrade doksaal met   muziekinstrumenten en musicerende engeltjes, tweede helft van de 17de eeuw,   eik; doopvont, tweede helft van de 17de eeuw, marmer en koper; moderne   glasramen van de hand van Hizette, aangebracht nadat de oude glasramen   sneuvelden in de Tweede Wereldoorlog met uitzondering van het glasraam in de   noordelijke transeptarm dat 1905 gedateerd is en afkomstig is uit het   werkhuis L. Grossé te Brugge.

• Administratie   Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Lanschappen, Afdeling   Monumenten en Landschappen Brussel, Archief Koninklijke Commissie voor   Monumenten en Landschappen, Plannen, nummers 1754-1756.
• Provinciaal Archief   Antwerpen, Kerken, plannen 12, Gierle, doss. 6.
• DE KOK H., Gids voor het oude Turnhout en omgeving. 2/De   omliggende gemeenten, Antwerpen-Amsterdam, 1980, p. 95-98.
• JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de   Belgische bedehuizen, Provincie Antwerpen, Kanton Turnhout I, Brussel-Antwerpen,   1976, p. 15-17.
• VAN ROOY K., Geschiedkundige aanteekeningen over Gierle,   vooral in kerkelijk opzicht, in Taxandria.   Annales du Cercle historique et archeologique de la   Campine, X, 1913, p. 129-152.

Bron: Kennes H.   & Steyaert R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België,   Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals,   Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout.

Auteurs: Kennes

actuele bouwfysische toestand

Inspectierapport van monumentenwacht: zie bijlage.

Geplande werken:

• Reinigen dakgoten en afvoerbuizen
• Herstelling bestaande bezetting
• Herstellen dakbedekking wegens acute en ongekende lekken
• Uitvoering van opmerkingen van monumentenwacht betreffende noodzakelijke   veiligheids voorziening (elektriciteit, bliksemafleiding en opruiming   nestmateriaal).
• Herstel van het opgaand muurwerk van de toren.
• Herstellen glasramen
• Klokkensturing herstellen

Actueel   gebruik van het gebouw

Resultaten van een enquête van de pastorale eenheid:   zie bijlage.

Actueel gebruik:

• Doopsels: 23
• Huwelijken: 1
• Uitvaarten: 22
• Telling Kerstavond: 165
• Telling Kerstdag: 175
• Schoolvieringen: geen
• Enkele avondwakes vóór een uitvaart
• Elke zondag een viering waarvan 1 keer per maand een gezinsviering
• 11 novemberviering
• Elke zondag een gemiddeld kerkbezoek van ongeveer 80 man, soms meer, ter   gelegenheid van eerste communie of vormsel, Pasen, andere speciale gelegenheden,   enz…

Interesse van anderen in neven- of   herbestemming van de verschillende kerkgebouwen

Sporadisch gebruik voor activiteiten   georganiseerd door Jeugdharmonie, Ceciliakoor, Harmonie en   Herentalse Muziekacademie.

toekomstvisie op het gebruik voor de eredienst van   de verschillende kerkgebouwen

Kerkgebouwen   die maximaal hun huidige bestemming voor de eredienst behouden voor de   volgende vijf jaar ( in 2019 is herevaluatie mogelijk)

•   Sint Jan Baptist Poederlee
•   Sint Pieter Lille
•   Onze Lieve Vrouw Gierle

Kerkgebouwen   waarvoor op korte termijn , binnen de vijf jaar na de goedkeuring van het   kerkenplan neven-of herbestemming onderzocht dient te worden

•   Sint Amelberga Wechelderzande

Voor de   kerkelijke werkgroep is de tijdshorizon vijf jaar (tot 2022), gelet op de   eerdere besprekingen met de burgerlijke overheid zal de officiële einddatum   2019 zijn (gelijklopend met het meerjarenplan). In 2019 kan een volgend vijfjarenplan   worden opgesteld, waarbij voorliggend plan de basis is.

Tot eind 2019 blijven de 4 kerken   maximaal hun huidige bestemming voor de eredienst behouden.

Tijdens die periode is medegebruik   door andere actoren zeker mogelijk mits er goede afspraken zijn.

In Wechelderzande wordt momenteel   gewerkt aan een plan voor dorpskernvernieuwing onder de naam “Wensbeeld   Wechel”. Dit is een unieke kans om de kerk in een ruimerecontext te plaatsen   wat medegebruik betreft.

Eind 2019 lopen de meerjarenplannen   van zowel de kerkfabrieken als het gemeentebestuur ten einde. In 2019 zullen   de werkgroepen opnieuw samenzitten om een nieuw kerkenbeleidsplan op te   stellen en indien van toepassing op te nemen in de nieuwe meerjarenplannen.

Onderteken   het parochiekerkenplan. Voorzie steeds   handtekening en naam.

Datum   van ondertekening: