Parochiekerkenplan gemeente Lille Weergave van het proces dat gevolgd werd bij de opstelling van dit parochiekerkenplan
Startdatum proces. 21 september 2015
Pastorale werkgroep Lieven Snyers - deken Juan Luyten – deken assistent Ludo Verrykt –kerkfabriek Wechelderzande, voorzitter Olaf Nagels – kerkfabriek Gierle Maria De Peuter – parochieteam Gierle Victor Van Duppen – kerkfabriek Gierle Xavier Van Eyndt – kerkfabriek Lille Sooi Jacobs – parochieteam Lille Tom Peeters – parochieteam Lille Simonne Suls – parochieteam Lille Leo Van de Gender – kerkfabriek Wechelderzande Liliane Heylen – parochieteam Wechelderzande Danny Dockx – kerkfabriek Poederlee Marcus Martens – parochieteam Poederlee
Vergaderdata: 24 november 2015 Burgerlijke werkgroep Paul Diels – burgemeester en schepen van Poederlee, voorzitter Ann Van Mechelen – schepen van Lille Wim Peeters – schepen van Gierle Marc Herrygers – schepen van Wechelderzande Johan Bockx – ambtenaar, patrimonium Wim Verhulst - verslaggever
Vergaderdata: 20 januari 2016 en 21 april 2016 Stuurgroep Beide groepen samengevoegd
Vergaderdata: 2 mei 2016
Open avond Voorbereiding met pastorale werkgroep: 24/10 om 20 h. Pastorij Lille. Bereik : Afvaardiging van Kerkfabrieken en parochieraden & Burgerlijke werkgroep Zijn er naar aanleiding van de open avond nog grondige wijzigingen doorgevoerd in het gepresenteerde parochiekerkenplan?
Indiening ontwerp parochiekerkenplan Nog te bepalen Datum indiening vooropgesteld parochiekerkenplan bij bisschop. Datum goedkeuring van parochiekerkenplan door gemeenteraad door middel van gemeenteraadsbesluit.
Inventaris van de kerkgebouwen op het grondgebied van de gemeente 3.1 Sint-Amelberga Wechelderzande
Perceel: 13047_E_0218_A_000_00 Afdeling: 2 PerceelsNr: E 218 A Ligging: DEN HERT 4 Aard: KERK Opp: 635m2 K.I.: €2174 (2G) Eigenaars: DOMEIN VAN DE GEMEENTE LILLE, 2275 LILLE, RECHTESTR 44
Beschermingsstatus Toren beschermd: besluit van 20 februari 1939
Erfgoedwaarde
Beschrijving Georiënteerde neogotische pseudo-basiliek naar ontwerp van E. Gife van 1851, zie ook eerste steen van 1852 in de eerste travee van de zuidelijke zijbeuk, met oudere toren in Kempische baksteengotiek van circa 1500; de torenspits werd vernieuwd in 1674-1675, zie een document in verband met de toenmalige aanvang van de werken. Herstellingswerken aan de toren werden onder meer uitgevoerd naar ontwerp van J. Van Gastel van 1861, bij deze werken werd het neogotische venster boven de toegang geplaatst.
Eertijds met omringend en omheind kerkhof. De laatste herstellings- en conserveringswerken aan de buitenzijde van kerk en toren werden uitgevoerd in 1995-1996 naar ontwerp van Groep Infrabo.
De plattegrond ontvouwt een uitspringende westtoren, een driebeukig schip van drie traveeën. een niet-uitspringend transept van één travee met vlakke sluiting en een koor van twee rechte traveeën met driezijdige sluiting tussen sacristie (zuiden) en bergruimte (noorden), beide gebouwd naar ontwerp van P.J. Taeymans in de periode 1879-1883. Opgetrokken uit baksteen met minimale verwerking van natuursteen, onder leien zadel- en lessenaarsdaken.
Massief aandoende westtoren in Kempische baksteengotiek: vijf geledingen onder ingesnoerde naaldspits; baksteen met verwerking van witte steen voor onder meer waterlijsten en deuromlijsting; de verjongende overhoekse steunberen zijn bekroond door pinakels met hogels en kruisbloemen. Westgevel geopend door een korfboogdeur en bekronend spitsboogvenster in doorlopend, verdiept, spitsbogig gevelvlak; het venster werd aangebracht bij herstellingswerken aan de toren naar ontwerp van provinciaal architect J. Van Gastel van 1861; hogere geledingen gemarkeerd door spaarvelden met boogfriezen; bovenaan gekoppelde spitsbogige galmgaten. Zuidgevel met blinde spitsboog over de twee onderste geledingen; bovenaan drielobbige nis voor witstenen Mariabeeldje van de hand van de Wechelse beeldhouwer Marc Segers, ter vervanging van een vroeg-16de-eeuws madonnabeeld. Noordgevel eveneens met blinde spitsboog over de twee onderste geledingen en flankerende, polygonale traptoren.
Neogotisch schip geritmeerd door versneden steunberen waartussen eenvoudige spitsboogvensters met neogotisch maaswerk. Koor en transept met gelijkaardig uitzicht; tegen de kopgevels van het transept bevinden zich latere inkomportalen.
Bepleisterd en beschilderd interieur, onderaan met houten lambrisering. Spitsboogarcade op eenvoudige pijlers; kruisribgewelven met ribben neerkomend op colonnetten, waardoor het rijzige karakter van het interieur wordt benadrukt.
Mobilair. Schilderijen: Verheerlijking van de Heilige Amelberga, altaarstuk, getekend en gedateerd Theodoor Boeyermans 1664; Kruisoprichting, getekend en gedateerd Cornelis de Vos, 1626; Onze-Lieve-Vrouw met kind schenkt de rozenkrans aan de Heilige Dominicus, M. Coxie, eerste helft 17de eeuw.
Beeldhouwwerk: diverse gepolychromeerde, houten beelden: Heilige Amelberga, 15de- of 16de-eeuws; Onze-Lieve-Vrouw met Kind met wereldbol en scepter, eind 16de, begin 17de eeuw ; Heilige Hubertus, circa 1700; Heilige Petrus en Heilige Paulus, 17de-eeuws; Heilige Sebastiaan, van de 18e eeuw; Triomfkruis van 1525.
Meubilair: noordelijk portiekaltaar, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw, begin 17de eeuw; zuidelijk portiekaltaar, toegewijd aan de Heilige Amelberga, begin 17de eeuw; neogotisch koorgestoelte, 1891, A. Moerman(s); classicistische communiebank en biechtstoelen, begin 19de eeuw; orgel van 1832 van J.J. Delhaye; 17de-eeuws doopvont op gotische stenen voet, 16de-eeuws; glasramen, in koor rechts gesigneerd en gedateerd 1896, Stalins-Janssens, het linker en centrale raam van circa 1900, in het transept gedateerd 1909 (noord) en 1908 (zuid).
Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, Monumenten en Landschappen, Beschermingsdossier A/0689.
JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Antwerpen, Kanton Herentals, Brussel-Antwerpen, 1977, p. 49-51.
VAN OLMEN J., Fraaie herstelling van de Wechelse kerk en toren, in Driemaandelijks contactblad Heemkundige Kring "Norbert de Vrijter", 1996, XIII, p. 3-6.
VAN OLMEN J., Restauratiewerken aan de Wechelse kerk en toren, in Driemaandelijks contactblad Heemkundige Kring "Norbert de Vrijter", 1997, XIV, p. 8-9.
VERBIEST F., De toren der kerk van Wechelderzande, in Taxandria, 1949, XV, nummer 2, p. 33-48.
Bron: Kennes H. & Steyaert R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes
Datum tekst: 2001
Aanvullende informatie
In de houten lambrisering ingewerkte, zwartmarmeren gedenkplaat met kruis "AVV - VVK", "1914/ in/dankbare/ hulde/ 1918", "offerden hun leven/voor den vrede" met de namen van drie gesneuvelden.
Onbepaald (01-02-2014 )
actuele bouwfysische toestand
Inspectierapport van monumentenwacht: inspectierapport 2016. Zie bijlage
- De elektriciteit in het kerkgebinte en elders is in belabberde toestand Ook de loopplanken op de zolderingen zijn in penibele toestand.
Actueel gebruik van het gebouw
Resultaten van een enquête van de pastorale eenheid: zie bijlage.
Actueel gebruik:
Doopsels: 32
Huwelijken: 6
Uitvaarten: 24
Telling Kerstavond: 170
Telling Kerstdag: 120
Schoolvieringen: 3
Avondwakes vóór een uitvaart: 15
Elke zaterdag een viering
11 novemberviering
Elke zondag een gemiddeld kerkbezoek van ongeveer 40 man, soms meer, ter gelegenheid van eerste communie of vormsel, Pasen, andere speciale gelegenheden, enz…
Interesse van anderen in neven- of herbestemming van de verschillende kerkgebouwen
Sporadisch gebruik voor activiteiten georganiseerd door Kon Harmonie St Amelberga, Muzand en Heemkundige Kring.
3.2 Sint-Jan-Baptist Poederlee
Eigenaarschap
Perceel: 13032_B_0295___000_00
Afdeling: 4
PerceelsNr: B 295
Ligging: DORP +2
Aard: KERK
Opp: 395m2
K.I.: €3631 (2G)
Eigenaars: DOMEIN VAN DE GEMEENTE LILLE, 2275 LILLE, RECHTESTR 44
Beschermingsstatus
Niet beschermd
Erfgoedwaarde
Beschrijving
Georiënteerde, pseudo-kruisbasiliek met omringend, ommuurd kerkhof. De huidige neogotische constructie dateert van 1906 (aanbesteding)-1909 en werd uitgevoerd naar ontwerp van J. Taeymans. 15de-eeuwse toren en koor werden geïntegreerd in de nieuwe constructie; ontwerp gedateerd 1906. Het nieuwe kerkhof in de Heggebossen (nabij de Heggekapel), ter vervanging van het omringende kerkhof, werd officieel goedgekeurd in 1969.
De plattegrond ontvouwt een uitspringende vierkante westtoren, met rouwkapel aan zuidzijde, een driebeukig schip van drie traveeën, een lager transept van één travee met vlakke sluiting en een eveneens lager koor van twee rechte traveeën met driezijdige sluiting tussen rechthoekige zijkoren van één travee, bergruimte (noord) en sacristie (zuid). Het geheel werd opgetrokken uit baksteen onder leien bedaking.
Vrij massieve westtoren in Kempische baksteengotiek; drie geledingen, gemarkeerd door haaks op elkaar gestelde, versneden steunberen onder ingesnoerde naaldspits. Korfboogpoort met archivolt van zandsteen en spitsbogig veld met neogotische nis waarin beeld van de Heilige Johannes. Hogerop eenvoudig spitsboogvenster. Derde geleding met spitsbogige galmgaten. Schip geritmeerd door versneden steunberen, waartussen spitsboogvensters met neogotische tracering en doorgetrokken waterlijst onderaan; aflijnende baksteenfriezen. Voorts gelijkaardig uitzicht. Tegen het koor bevindt zich een Calvarie, gift van baron Gilles de Pelichy, volgens opschrift.
Bepleisterd en beschilderd interieur met spitsboogarcade op zuilen voorzien van koolbladkapiteel; middenbeuk met houten tongewelf, halve tongewelven in de zijbeuken; zijkapellen met houten kruisgewelven.
Beeldhouwwerk: Heilige Sebastiaan, tweede helft 17de eeuw, witgeschilderd hout; Heilige Johannes de Doper, terracotta, 18de eeuw.
Meubilair: preekstoel, midden 17de eeuw, eik, thans getransformeerd tot altaar; voorts neogotisch meubilair. Glasramen in transept gesigneerd H. van de Perre, 1997.
JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Antwerpen, Kanton Herentals, Brussel-Antwerpen, 1977, p. 42-43.
Bron: Kennes H. & Steyaert R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes
Datum tekst: 2001
Aanvullende informatie
In de kerk is een gedenkplaat aangebracht in marmer(imitatie?), met daarop de namen van de gesneuvelde en overleden soldaten van Poederlee.
Onbepaald (01-02-2014 )
actuele bouwfysische toestand
Inspectierapport van monumentenwacht: zie bijlage.
Actueel gebruik van het gebouw
Resultaten van een enquête van de pastorale eenheid: zie bijlage.
Actueel gebruik:
Doopsels: 10
Huwelijken: geen
Uitvaarten: 14
Elke zaterdagavond: eucharistie- of gebedsviering (3 hiervan zijn kindervieringen samen met catechisten)
Gemiddeld kerkbezoek: 35 à 40 man. Soms iets meer, hangt of van de intenties
Geen echte tellingen, dus ook geen exacte cijfers voor Kerstmis. Een volle kerk met kerstavond wil zeggen ongeveer 250 man.
Interesse van anderen in neven- of herbestemming van de verschillende kerkgebouwen
Sporadisch gebruik voor activiteiten georganiseerd door het Heggekoor en voor tententoonstellingen.
3.3 Sint-Pieter Lille
Eigenaarschap
Perceel: 13019_E_0618_B_000_00
Afdeling: 1
PerceelsNr: E 618 B
Ligging: KERKSTR 1
Aard: KERK
Opp: 875m2
K.I.: €6046 (2G)
Eigenaars: DOMEIN VAN DE GEMEENTE LILLE, 2275 LILLE, RECHTESTR 44
Beschermingsstatus
Toren beschermd: besluit van 19 januari 1935
Erfgoedwaarde
Beschrijving
Georiënteerde, neogotische kruisbasiliek met oudere westtoren, gelegen bij het begin van de straat links; voormalig omringend kerkhof omgevormd tot parking in de jaren 1960.
Vóór 1123 was de kapel van Lille afhankelijk van de hoofdparochie van Vorselaar; in 1123 door Burchard, bisschop van Kamerijk geschonken aan het kapittel van de kathedraal van Kamerijk. In 1567 werd Lille een zelfstandige parochie. In 1584 werd de toenmalige kerk door brand vernield, de gotische toren van circa 1500 bleef behouden. In de periode 1590-1598 werd de kerk gedeeltelijk herbouwd en hersteld, doch de definitieve heropbouw en herinrichting werden pas in 1632 beëindigd. In 1844 werd de kerk vergroot door de bouw van een transept naar ontwerp van architect F. Berckmans en in 1848-1850 met de bouw van een doopkapel en een magazijn aan weerszijden van de toren. In de periode 1912-1914 werd de kerk met uitzondering van de toren gesloopt wegens bouwvalligheid en omdat ze te klein was geworden; gevolgd door de bouw van een nieuwe kerk naar ontwerp van de Antwerpse architect Ern. Dieltiens met integratie van de gotische toren, waarvan de spits vernieuwd werd in 1980. In een eerste fase werden koor en transept gesloopt en heropgebouwd, zodat de misvieringen in de kerk konden blijven doorgaan; nadien volgde de rest van de kerk. De nieuwe constructie werd op het kadaster geregistreerd in 1916.
De huidige plattegrond ontvouwt een driebeukige kruisbasiliek met uitspringende westtoren, geflankeerd door een polygonale doopkapel (noorden) en een bergruimte (zuiden), schip van vijf traveeën, licht uitspringend transept van één travee met vlakke sluiting en koor van twee rechte traveeën met driezijdige sluiting. Opgetrokken uit Boomse baksteen onder leien bedaking.
Massief aandoende westtoren van zes geledingen onder ingesnoerde leien naaldspits; baksteenbouw met verjongende hoeksteunberen en verwerking van witte steen voor onder meer waterlijsten en deuromlijsting; westgevel geopend door een verdiepte korfboogdeur onder arduinen waterlijst met rocaille sluitsteen en bekronend spitsboogvenster in zandstenen omlijsting; hogere geledingen gemarkeerd door spaarvelden met boogfriezen; bovenaan gekoppelde spitsbogige galmgaten. Flankerende, polygonale traptoren met lichtgleuven tegen zuidgevel.
Schip geritmeerd door versneden steunberen waartussen eenvoudige spitsboogvensters met variërend neogotisch maaswerk, radvensters in de middenbeuk; aflijnende baksteenfriezen. Koor en transept met gelijkaardig uitzicht. Deuren in het transept ingebracht in 1969. Lagere zijkoren in de oksels van transept en koor.
Interieur: gelambriseerd, hogerop bepleisterd met gebruik van schijnvoegen voor omlijstingen, bundelpijlers, gewelfribben en gordelbogen; spitsboogarcade op eenvoudige bundelpijlers; bakstenen kruisribgewelven met ribben neerkomend op colonnetten met koolbladkapiteel, waardoor het rijzige karakter van het interieur wordt benadrukt. Schijntriforium tussen de spitsboogarcade en de radvensters.
Schilderijen: rijke verzameling 17de-eeuwse schilderijen van de Vlaamse School, onder meer Heilige Familie met de kleine Johannes (1670), Hemelvaart, Jezus aan het Kruis met Maria Magdalena aan de voet, Jezus ontmoet Veronica, Heilige Familie met de kleine Johannes en Heilige Elisabeth, Kruisafneming, Kruisoprichting, Maaltijd met de Emmaüsgangers, Prediking van Jezus. Marteldood van de Heilige Petrus, gedateerd 1663, Th. Boeyermans.
Gepolychromeerde houten beelden, Onze-Lieve-Vrouw met Kind, vierde kwart van de 16de eeuw, Thomas Hazart; Heilige Antonius abt en Heilige Jozef met Kind, tweede helft van de 17de eeuw, Nicolaas Van der Veken; Heilige Catharina van Alexandrië, tweede helft van de 15de eeuw; Heilige Sebastiaan, tweede helft van de 17de eeuw; Onze-Lieve-Vrouw van Smarten, tweede helft van de 17de eeuw; Heilige Anna leert Maria lezen, tweede helft van de 17de eeuw; beeldengroep Calvarie, 16de eeuw. Twee eiken 18de-eeuwse reliëfs, Berouw van de Heilige Petrus en Onze-Lieve-Vrouw met Kind; Petrus als paus, hout, eerste helft van de 19de eeuw.
Meubilair: gemarmerde, houten portiekaltaren, hoofdaltaar van 1776; zijaltaren uit tweede helft van de 17de eeuw; rechter koorgestoelte met wapenschild en gedateerd schenkingsopschrift van van Steenhuys, 1673, links kopie van 1919; neogotische preekstoel met schenkingsopschrift Franciscus Segers 1917, steen en eik; neogotische eiken biechtstoelen, 1918, door H. Maes; orgel van de hand van Louis II de la Haye 1761, eiken orgelkast, 1760, J. en N. Verbuecken; orgel grondig aangepast in 1893 door P. Stevens uit Duffel, een tweede maal in 1957 door G. D'Hondt uit Herselt; 18de-eeuws doopvont, rood marmer en messing; glasramen, in het koor uit de periode 1912-1914, behalve het middelste dat geplaatst werd in 1980 naar ontwerp van L. Vingerhoets; in het transept (1912-1914) van de glazeniers Hochrijter-Geyer (Antwerpen); in linker zijbeuk (1990) en doopkapel naar ontwerp van H. Van de Perre, in rechter zijbeuk gesigneerd A. Calders, 1971.
Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, Monumenten en Landschappen, Beschermingsdossier A/0690.
AERTS J. en WILLEMS J., Lille, het Croatendorp, Lille, 1981, p. 96-157.
JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Antwerpen, Kanton Herentals, Brussel-Antwerpen, 1977, p. 35-37.
VAN DEN BRANDEN W., De beeldenstorm van de neogotiek in de Sint-Pieterskerk, Heemkundige Kring "Norbert de Vrijter", Jaarboek 1986, IV, p. 30-56.
VAN DEN BRANDEN W., Een Louis II de la Haye-orgel in de Sint-Pieterskerk van Lille, Heemkundige Kring "Norbert de Vrijter", Jaarboek 1989, VII, p. 97-105.
VERBIEST F., Sint-Pieters-Lille, zelfstandige parochie: 1562 of 1567 of 1572?, in Taxandria, 1955, XXVII, nummers 1-2, p. 47-53.
Bron: Kennes H. & Steyaert R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes
Datum tekst: 2001
Aanvullende informatie
Gedenkplaat "1914 Kruisweg O.H.J.C. 19/ opgericht aan onze helden, glorievol gesneuveld/ voor 't vaderland tijdens den wereldoorlog", met de namen van de schenkers die de kruisweg in 1914 mogelijk maakten. Gezien het uitbreken van de Grote Oorlog werd deze opgedragen aan de gesneuvelden, die dan nog niet gekend waren.
Inlichtingen verkregen van Jos Aerts, ere-voorzitter Heemkundige Kring Norbert De Vrijter, 31 december 2013.
Onbepaald (01-02-2014)
actuele bouwfysische toestand
Inspectierapport van monumentenwacht: zie bijlage.
Investeringen: Herstellingswerken aan de toren,
Nieuwe muziekinstallatie,
Herschilderen binnenruimte van de kerk.
Actueel gebruik van het gebouw
Resultaten van een enquête van de pastorale eenheid: zie bijlage.
Actueel gebruik:
Doopsels: 33
Huwelijken: 6
Uitvaarten: 36
Telling Kerstavond: 173
Telling Kerstdag: 283
Interesse van anderen in neven- of herbestemming van de verschillende kerkgebouwen
Sporadisch gebruik voor activiteiten georganiseerd door zangkoor Lindegalm, zangkoren Cecilia en jongerenkoor, Fanfare Vermaak en Kunst, Kempens Erfgoed, Mechelens Speelgoedmuseum en Welzijnszorg
3.4 Onze-Lieve-Vrouw Gierle
Eigenaarschap
Perceel: 13009_C_0648_B_000_00
Afdeling: 3
PerceelsNr: C 648 B
Ligging: SINGEL
Aard: KERK
Opp: 860m2
K.I.: €3004 (2G)
Eigenaars: DOMEIN VAN DE GEMEENTE LILLE, 2275 LILLE, RECHTESTR 44
Beschermingsstatus
Toren beschermd: besluit van 9 februari 1951
Dorpsgezicht beschermd: besluit van 29 december 1978
Erfgoedwaarde
Beschrijving
Georiënteerde, driebeukige pseudobasiliek met merkwaardige westtoren in Kempische baksteengotiek. Omringend, ommuurd kerkhof, thans buiten gebruik, met enkele bewaarde grafstenen; in het zuidelijk deel van de muur: bewaarde arduinen pijler met bekronende, gecementeerde siervaas, afkomstig van de voormalige toegangspoort.
Tot op heden zijn slechts weinig historische gegevens betreffende de kerk beschikbaar: volgens een jaartal dat zich tot voor enige tijd bevond op de muur achter het hoofdaltaar, zou de bouw van de kerk, al dan niet van steen, zijn aangevat in 1121. Dit valt moeilijk te bewijzen, maar het is wel zeker dat het oudste gedeelte van de huidige kerk, met name een deel van de middenbeuk, lang vóór 1500 gebouwd werd, wellicht onder pastoor Hendrik de Proost (+ 1461). In de 16de eeuw, vermoedelijk circa 1568, werd de huidige toren gebouwd; begin 17de eeuw werden kruisbeuk en koor gebouwd of tenminste vergroot. Zware beschadigingen tijdens de Godsdiensttroebelen, onder meer in 1565 en 1572, gevolgd door herstellingswerken.
Zijbeuken werden verhoogd en vergroot in 1737. In 1909 (ontwerp van 1908) werden naar ontwerp van de provinciale architect J. Taeymans de zijbeuken 1.50 meter verbreed en voorzien van afzonderlijke lessenaarsdaken, terwijl de overige bedaking werd vernieuwd en de zuilen van hun bepleistering werden ontdaan. Het bepleisterd tongewelf werd vervangen door een houten en een nieuwe sacristie werd aangebouwd aan de zuidzijde van het koor.
De plattegrond van deze laatgotische kruiskerk met pseudo-basilicale opstand ontvouwt een tussen zijruimten (doopkapel ten noorden en magazijn ten zuiden.) ingebouwde westtoren met aansluitend driebeukig schip van vier traveeën, uitspringend transept van anderhalve travee met vlakke sluiting en koor van twee rechte travee met driezijdige sluiting. Met uitzondering van de toren waar veelvuldig gebruik werd gemaakt van zandsteen, werd het geheel opgetrokken uit baksteen onder leien zadel- en lessenaarsdaken.
Ingebouwde westtoren met opvallende verwerking van zandsteen voor hoek- en negblokken; vierkante basis van vier geledingen, geflankeerd door versneden, haaks op elkaar gestelde steunberen en een polygonaal traptorentje onder ingesnoerde leien spits op de zuidwestelijke hoek; westgevel geopend door een korfboogdeur en bekronend spitsboogvenster in doorlopende zandstenen spitsboogomlijsting; hogere geleding gemarkeerd door blindbogen. De overgang van de vierkante basis naar de octogonale klokkenverdieping wordt gemaakt door een blinde geleding met driehoekige afschuiningen, waartussen eveneens blinde bogen. Het achtzijdige segment bevat spitsbogige galmgaten en een boogfries onder licht ingesnoerde, doch relatief hoge naaldspits. Het overige gedeelte van de kerk is vrij homogeen en sober met spitsboogvensters voorzien van variërend neogotisch maaswerk tussen ritmerende, dubbele steunberen; verspreide ingemetste grafstenen en tegen het koor 18de-eeuwse sarcofaag en Calvarie.
Bepleisterd en beschilderd interieur: spitsboogarcade met bakstenen zuilen op bepleisterde polygonale sokkel; houten tongewelven, halve in de zijbeuken.
Schilderij: Geboorte van Maria, Jan Erasmus Quellin (?), circa 1700.
Beeldhouwwerk: gekleed beeld Onze-Lieve-Vrouw met kind, Thomas Hazart, circa 1580; De kleine Johannes kust de hand van Jezus, circa 1700, geschilderd hout; Verrezen Christus, 1710, geschilderd eik; beschilderde beelden van Heilig Ambrosius van Milaan en Heilig Nicolaas van Myra, vierde kwart van de 17de eeuw - eerste kwart van de 20ste eeuw; Heilige Sebastiaan, 1714; gepolychromeerd houten beeld van de Heilige Helena, begin 18de eeuw; Jezus aan het kruis, terracotta, vierde kwart 19de eeuw - eerste kwart 20ste eeuw.
Meubilair: neogotisch hoofdaltaar met retabel, H. Maes, eerste kwart 20ste eeuw; verdwenen zijaltaren, doch bewaarde neogotische retabels, begin 20ste eeuw; koorgestoelte, eik, begin 18de eeuw; lambrisering uit de tweede helft van de 17de eeuw in de sacristie; eiken preekstoel, Jan Baptist De Wré, 1714; eiken biechtstoelen in Lodewijk-XVI-stijl, 1823; beschilderde 17de-eeuwse biechtstoel met rouwende engelenhermen; balustrade doksaal met muziekinstrumenten en musicerende engeltjes, tweede helft van de 17de eeuw, eik; doopvont, tweede helft van de 17de eeuw, marmer en koper; moderne glasramen van de hand van Hizette, aangebracht nadat de oude glasramen sneuvelden in de Tweede Wereldoorlog met uitzondering van het glasraam in de noordelijke transeptarm dat 1905 gedateerd is en afkomstig is uit het werkhuis L. Grossé te Brugge.
Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Lanschappen, Afdeling Monumenten en Landschappen Brussel, Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, Plannen, nummers 1754-1756.
DE KOK H., Gids voor het oude Turnhout en omgeving. 2/De omliggende gemeenten, Antwerpen-Amsterdam, 1980, p. 95-98.
JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Antwerpen, Kanton Turnhout I, Brussel-Antwerpen, 1976, p. 15-17.
VAN ROOY K., Geschiedkundige aanteekeningen over Gierle, vooral in kerkelijk opzicht, in Taxandria. Annales du Cercle historique et archeologique de la Campine, X, 1913, p. 129-152.
Bron: Kennes H. & Steyaert R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes
actuele bouwfysische toestand
Inspectierapport van monumentenwacht: zie bijlage.
Geplande werken:
Reinigen dakgoten en afvoerbuizen
Herstelling bestaande bezetting
Herstellen dakbedekking wegens acute en ongekende lekken
Uitvoering van opmerkingen van monumentenwacht betreffende noodzakelijke veiligheids voorziening (elektriciteit, bliksemafleiding en opruiming nestmateriaal).
Herstel van het opgaand muurwerk van de toren.
Herstellen glasramen
Klokkensturing herstellen
Actueel gebruik van het gebouw
Resultaten van een enquête van de pastorale eenheid: zie bijlage.
Actueel gebruik:
Doopsels: 23
Huwelijken: 1
Uitvaarten: 22
Telling Kerstavond: 165
Telling Kerstdag: 175
Schoolvieringen: geen
Enkele avondwakes vóór een uitvaart
Elke zondag een viering waarvan 1 keer per maand een gezinsviering
11 novemberviering
Elke zondag een gemiddeld kerkbezoek van ongeveer 80 man, soms meer, ter gelegenheid van eerste communie of vormsel, Pasen, andere speciale gelegenheden, enz…
Interesse van anderen in neven- of herbestemming van de verschillende kerkgebouwen
Sporadisch gebruik voor activiteiten georganiseerd door Jeugdharmonie, Ceciliakoor, Harmonie en Herentalse Muziekacademie.
toekomstvisie
toekomstvisie op het gebruik voor de eredienst van de verschillende kerkgebouwen
Kerkgebouwen die maximaal hun huidige bestemming voor de eredienst behouden voor de volgende vijf jaar ( in 2019 is herevaluatie mogelijk)
Sint Jan Baptist Poederlee
Sint Pieter Lille
Onze Lieve Vrouw Gierle
Kerkgebouwen waarvoor op korte termijn , binnen de vijf jaar na de goedkeuring van het kerkenplan neven-of herbestemming onderzocht dient te worden
Sint Amelberga Wechelderzande
Voor de kerkelijke werkgroep is de tijdshorizon vijf jaar (tot 2022), gelet op de eerdere besprekingen met de burgerlijke overheid zal de officiële einddatum 2019 zijn (gelijklopend met het meerjarenplan). In 2019 kan een volgend vijfjarenplan worden opgesteld, waarbij voorliggend plan de basis is.
Tot eind 2019 blijven de 4 kerken maximaal hun huidige bestemming voor de eredienst behouden.
Tijdens die periode is medegebruik door andere actoren zeker mogelijk mits er goede afspraken zijn.
In Wechelderzande wordt momenteel gewerkt aan een plan voor dorpskernvernieuwing onder de naam “Wensbeeld Wechel”. Dit is een unieke kans om de kerk in een ruimerecontext te plaatsen wat medegebruik betreft.
Eind 2019 lopen de meerjarenplannen van zowel de kerkfabrieken als het gemeentebestuur ten einde. In 2019 zullen de werkgroepen opnieuw samenzitten om een nieuw kerkenbeleidsplan op te stellen en indien van toepassing op te nemen in de nieuwe meerjarenplannen.
Ondertekening
Onderteken het parochiekerkenplan. Voorzie steeds handtekening en naam.
Vicaris of adjunct van de vicaris in opdracht van de vicaris en/of deken of deken-assistent in opdracht van de deken.
De voorzitter van het Centraal kerkbestuur en/of pastorale verantwoordelijke
De burgemeester
de verantwoordelijke van de burgerlijke werkgroep en/of gemeentelijk secretaris
