Ronde Ardooie-Kortemark-Moere

September

5    Koolskamp   De Zwaan

12  Kortemark    Markhove

19  Moere          Molenhof    

26  Moere          Molenhof

Oktober

3    Ardooie       De Biekorf

10  Kortemark   Markhove

17  Moere         Molenhof

24  Ardooie       De Biekorf

31  Kortemark   Markhove

November

7     Ardooie       De Biekorf

14   Kortemark   Markhove

21   Moere          Molenhof   1K

28   Kortemark    Markhove  1G

December

5     Ardooie      Hondenplein  1K

12   Kortemark  Markhove      1K

19   Moere         Molenhof      2K

26   Ardooie      De Biekorf     2G

Januari 22

2    Ardooie       Hondeplein  2K

9    Kortemark   Markhove    2K

16  Moere          Molenhof    3K

23  Kortemark   Markhove    3K

30  Moere         D’Oevere     3G

Februari

6    Ardooie       Hondenplein 3K

13  Kortemark   Markhove     4K

20  Moere          Molenhof     4K

27  Moere          Molenhof

Maart

6    Ardooie      Hondenplein 4K

13  Kortemark  Markhove

20  Moere        Molenhof

27  Ardooie      Hondenplein

13-08-2021, 00:00 geschreven door joske

Ook onze liefhebberij is slachtoffer van de maatregelen rond bestrijding van de pandemie. Vorig seizoen moest na de zettingen op zondag 8 maart 2020 al vroegtijdig worden afgesloten.  Dit seizoen waren enkel nog zettingen in Bellem (6 sept), Wakken (13 sept), Ruiselede (19 sept, 11 okt), Olsene (20 – wo 23 - 30 sept, 7-14 okt), Kanegem (27 sept, 18 okt), Ardooie (27 sept), Kortemark (11 okt), Moere (18 okt).

Er zijn weinig vooruitzichten dat dit seizoen, waarvan slechts tot eind maart zettingen voorzien waren op de kalender, nog veel hanenzettingen kunnen doorgaan. Het seizoen 2020-2021 wordt dan wel het magerste sedert de Tweede Wereldoorlog. Zelfs tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden nog heel wat hanenkraaiwedstrijden plaats. Het waren trouwens  één van de weinige vrijetijds-activiteiten, die nog werden geduld door de Duitse bezetter. We hebben getuigenissen van zettingen met deelname van zelfs een groot aantal hanen.  In het verleden kende de krielenierssport nog staking van zettingen wegens ziekte van Newcastle (vogelpest), ondermeer in het najaar van 1992 en maart 2003, najaar 2005.

 Dit seizoen zijn er sedert de sluiting van de horeca na 18 oktober geen hanenzettingen meer kunnen doorgaan. Daar bovenop komt nog dat sinds 15 nov 2020 pluimvee omwille van de vogelgriep moet opgehokt worden of afgeschermd zijn met behulp van netten. De maatregel blijft trouwens nog voor onbeperkte duur van kracht.
HTTP://www.afsca.be/consumenten/extra/vogelgriep

zie vogelgriep

17-07-2021, 19:28 geschreven door joske

Hanenliefhebbers zijn zich al lang bewust dat niet iedereen gediend is met het vroege kraaien van hun haantjes. Ze proberen dan ook als sociale burgers hun buren zo weinig mogelijk last  te bezorgen door hun liefhebberij. Ze nemen maatregelen om hun haan rustig te houden, hun hokken te isoleren en/of te verduisteren, enz. Het hanenzetten bestond al eind 19^e eeuw en is erkend als Vlaams immaterieel cultureel erfgoed. Onverdraagzaamheid of gebrek aan goede afspraken is één van de redenen waarom de volkssport in Vlaanderen onder druk komt te staan.

De gerechtelijke aanklacht in Frankrijk tegen haan Maurice eerder deze maand bracht de problematiek ook in ons land in de actualiteit. Stadsmensen klaagden aan dat ze op hun buitenverblijf in het eiland d’Oléron al vier jaar ’s morgens wakker worden door het ‘kabaal’ van haan Maurice van hun buurvrouw Corinne Fesseau. Maurice is een roodkoper, zwart gevederd exemplaar.  Enkele weken per jaar komen Jean-Louis Biron en Joëlle Andrieux op vakantie en dan willen ze rust. En laat dat woord net niet in het woordenboek te staan van haan Maurice. Elke ochtend zet hij met veel plezier zijn keel open.

Verschillende Franse burgemeesters mengen zich ondertussen in het debat. Zo staat de burgemeester van het dorpje waar Maurice woont volledig aan de kant van de haan én zijn eigenares. In de zomer van vorig jaar voerde hij een decreet in dat herinnert aan "het landelijke karakter" van Saint-Pierre d'Oléron. Uitspraak van de rechter volgt op 5 september.

Tips en tricks

Vorige week werden we gecontacteerd door Chris Snick van Mediahuis voor een krantenbijdrage over de inspanningen die hanenliefhebbers doen om de lieve vrede te bewaren met hun buren. Kon hem enkele adressen van hanenliefhebbers doorspelen, maar uit zijn artikel op 13 juli in het Nieuwsblad bleek dat hij gelukkig ook andere bronnen had. In de bijdrage heeft hij het over enkele burenruzies, die beslecht werden voor de vrederechter met wisselend succes voor de klagers en de hanen.

“Zo’n vaart loopt het hier helemaal niet”, zei Henk Hillewaere uit Zwevegem. “Hier spreken we gelukkig nog met elkaar in plaats van naar de rechter te stappen. Op een dag klampte mijn buurvrouw me aan: ‘Henk, ik slaap slecht. Alle raad van dokter haalt niet uit. Het is de haan’. Sindsdien heb ik een elektrisch deurtje aan het hok en blijft mijn haan ’s nachts binnen tot een uur of acht ’s morgens. Niet dat het een sluitende oplossing is. Hij heeft al eens door dat de zon opgekomen is en kraait dan in het hok. Buiten hoor je het evenwel nog amper. Ik ben blij dat we het zo hebben kunnen oplossen voor de buren. Dat beestje is als een huisdier voor me. Hij eet zelfs uit mijn hand. Ik mag er niet aan denken mocht hier plots de politie staan met de vraag hem weg te doen. Dan ben je echt wel vertrokken voor een lang en moeilijk verhaal.”

“Hanen en buren, het is niet altijd makkelijk”, zegt Catherine De Stoop uit Nazareth “Ik heb er altijd gehad. En mijn vader ook, zelfs in een woonwijk. Het was telkens wel zoeken naar de gulden middenweg. En die vonden we. Nooit hadden we problemen.  Desnoods gebruikten we trucjes. Zo kun je een oude koelkast of diepvries ombouwen tot kippenhok. Zelfs met voldoende luchtgaten biedt dat nog altijd een zeer straffe geluidsisolatie. Steek daar ’s nachts de haan in en niemand hoort die nog. En wie dat maar lelijk vindt, kan nog altijd zijn hok aan de binnenkant bekleden met oude eierdozen. Ook dat helpt. Maar vervang ze wel geregeld, anders komen er bloedluizen.

De commercie heeft intussen ook in de gaten dat er vraag is naar middeltjes tegen kraaiende hanen. Er is zowaar een speciaal halsbandje te koop om het ergste gekraai te dempen : de No Crow Collar (kostprijs 20 euro). “Ik gebruik ze”, zegt Tamara Franken uit Pelt. “Ik heb Amerikaanse zijdehoenders en daarbij ook tien hanen. Met zo’n bandje kunnen ze veel minder kraaien. Niemand die hier klaagt.

Een beetje gekraai mag toch, vindt Annick Bryon. Zij heeft twee hanen die vrij en blij in haar tuin leven. Hier geen nachtelijke ophokplicht, kraaiverbod of speciale halsband, om de simpele reden dat de buren niet malen om het gekraai. “De onze kraaien zelfs de hele dag door en slapen ’s nachts in de bomen. Maar de buren storen zich er net zo min aan als wij. Leuk, want zo’n haan heeft zijn charmes.”

In de Kasteelstraat in Desselgem liepen tot dit voorjaar al jaren een 50-tal hanen vrij rond op een verlaten hoeve naast het bejaardenflat Coorenblomme. Het aantal groeide stelselmatig aan en het werd een verzamelplaats van hanen en andere hoenders, die elders niet meer welkom waren. Het liep uit de hand en na terechte klachten van vroeg wakker gekraaide flatbewoners liet het stadsbestuur de hanen uiteindelijk weghalen.

Chris Snick laat ook Hans Lenvain van ‘De Ark van Pollare’ aan het woord. Daar worden weidedieren opgevangen die mishandeld of niet langer welkom zijn. “Elk jaar worden zo’n 150 hanen aangeboden. Bij negen op de tien is dat na klachten. Voor dit jaar zitten we al aan zeventig stuks die hier nog allemaal zitten. We raken ze niet kwijt. Het zijn moeilijke tijden voor de haan. Het typische geluid van het platteland is almaar minder gewenst.

We noteren ook nog het verhaal van Jozef Van Hove uit Waregem. Hij is al 40 jaar liefhebber van het hanenzetten in Oost- en West-Vlaanderen. Hij heeft het geluk dat hij met zijn hanen nog landelijk terecht kan bij zijn ouderlijke thuis. Hij kweekt jaarlijks een tiental hanen voor hem en zijn vrienden. “Gelukkig zijn de hanenliefhebbers, die hun hanen nog vrij landelijk kunnen laten opgroeien. Wij proberen zoveel mogelijk te verhinderen dat we last zijn voor buren. De mensen zijn steeds minder verdraagzaam.”

Wat zegt de wet?

 “Er is geen specifieke wet over hanengekraai”, zegt de gepensioneerde vrederechter Jan Nolf. “Wel een regelgeving die beschreven staat in het wetboek van Napoleon uit 1804 en waar je als vrederechter een beroep op kan doen. Daarin staat dat iedereen zijn eigendom mag gebruiken voor alles waar het voor hoort, tenzij die bezigheid een ander bovenmatig schaadt. Het gaat dus niet om alleen maar ‘hinderen’, maar over bovenmatige burenhinder. Het moet de grens van de normaliteit overschrijden.”

Uit een uitspraak van 15 juni 2016 (201506334) van de Raad van State blijkt dan geluidbelasting van hanengekraai onbegrensd is. Aan de geluidbelasting ten gevolge van hanengekraai binnen een niet-vergunningplichtige inrichting zitten geen grenzen voor zover het betreft het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau.

“Hoe je dat in gevallen met hanen bepaalt? Het meest gebruikte criterium is zonevreemd. Als een haan kraait in een stedelijke omgeving, dan kun je dat eventueel als zonevreemd beschouwen. Kraait een haan op het platteland, dan is dat veeleer eigen aan dat gebied. Ik raad iedereen wel aan om eerst eens met elkaar te praten, in plaats van snel naar de rechter te stappen. Overleg zorgt nog altijd voor de beste oplossing. Zeker op de lange termijn.”

17-07-2021, 19:22 geschreven door joske

De verenigde Kraaihanenliefhebbers waren vorige zondag uitgenodigd voor een zetting op de stadsfeesten in Harelbeke. Er stonden 26 hanen in de rij in de Stationsstraat en de hanenzetting had veel bekijks bij zowel vroegere hanenspelers als kijklustigen, die voor het eerst met dit volkse spektakel konden kennismaken.

De hanenspelers werden vorig jaar al gecontacteerd om een hanenzetting te organiseren met de stadsfeesten. Het feestcomité wilde Harelbeke nog eens laten kennismaken met dit folkloristisch gebeuren, te vergelijken met vinkenzetten.  Het hanenzetten is niet voor niets erkend als Vlaams immaterieel erfgoed. Zowel feestcomité als de hanenspelers kunnen met tevredenheid terugblikken op het geslaagd spektakel.

Een van de kijklustigen vertelde dat hij tijdens de oorlog nog zettingen doorgingen in Beveren-Leie, waar telkens meer dan honderd hanen in de rij stonden. Het volksgebruik werd als ontspanning voor de bevolking bij uitzondering toegestaan door de Duitsers en de liefhebbers maakten daar uitgebreid gebruik van. Anderen herinnerden zich zettingen tijdens de tweede helft van vorige eeuw op  verschillende plaatsen en wijken van Harelbeke.

Er waren 18 drielettergrepige kraaiers en 8 vierlettergrepige hanen opgekomen. Vierlettergrepige kraaiers komen alleen nog voor in het verbond van de Vlaamse Kraaihanenliefhebbers (Kanegem-Zingem), waarin nog een onderscheid wordt gemaakt in de uitslag tussen drie- en vierlettergrepige kraaiers. Dat onderscheid in reglementering tussen de West-Vlaamse bond en de andere was in het verleden één van de redenen naast de verplaatsingen, waarom elk verbond bij zijn eigen speelkalender blijft. 

De liefhebbers moesten bij de inschrijving in de feesttent aangeven bij welke categorie hun haan behoorde en alle ingeschrevenen werden een vijftal minuten voor aanvang van de wedstrijd bij lottrekking een volgorde in de rij toegewezen, met de rappe kraaiers vooraan en de vierlettergrepige achteraan. Iedereen trok dan met bak en haan naar de zettingplaats, waar de hanen uit de zak werd gehaald om die dan een minuutje voor het startsein in de hanenbak te laten lopen.

Vanaf het startsein om 9.15 u. werd er gekraaid van jewelste. Het lijkt geen gemakkelijke opdracht om al die kraaien op de tekenlat te kunnen turven. Elke haan had verschillende regels nodig om al die ‘liedjes’ op te tekenen. Niemand die echter bezwaar maakte als de tekenaar van hun haan bij momenten wat minder geconcentreerd was, want de hanenliefhebbers zijn duidelijk een grote vriendengroep. Zij doen het voor het plezier van het hanenspel en de wekelijkse folkloristische beleving die daarbij komt kijken. Ook tijdens de week hebben ze hun bezigheid met het verzorgen van hun hanenstal. 

De prijsuitreiking had plaats in café Symphonie op de hoek van de Stationsstraat met de Gentse steenweg. Bij de drielettergrepige kraaiers won Roland Vandycke uit Kortemark met 3058 kraaien in 1 uur. In dezelfde categorie ging een andere trofee naar Jacques Warniers, winnaar van de tweede reeks met 2658. Winnaar bij de vierlettergrepige kraaiers was het duo Naessens-Vanhove met 2058. Andere trofeeën gingen nog naar de verstkomende Jean Deckers uit Diepenbeek en de vrouwelijke winnaars in de verschillende reeksen Marina Vivey 2890, Monique Dieussaert en Martina Ryckaert. Oudste deelnemer was Antoine Demeyer (75 j.). Iedereen was tevreden en kon bij deze vriendenzetting naar huis gaan met een zak naturaprijzen. Volgende vriendenzetting werd aangekondigd door de Markovekraaiers op 30 december in Handzame, Vanaf nu tot maart zijn er wekelijks zettingen bij de Vla.Kra (Kanegem-Zingem) en de Ronde van Ardooie (met ook Kortemark en Ardooie). Volgende week 23 september zijn de krieleniers in Moere Molenhof en Zingem Paradijs.

Uitslag  Harelbeke  16-09-2018

Nr        Regel   Ring    Liefhebber                Mij        Kraaien

                                    3 Ledige  Reeks 1                 

1          6          18/257Vandycke Roland      Kort    3057

2          10        18/213Degraeve Gerard        Kort    2937

3          11        18/229Devroe Luc                 Ardo   2920

4          16        18/190Viveey Marina            Ardo   2890

5          13        16/204Mommerency Rik      Ardo   2850

6          4          17/090Vermeersch ChristineArdo   2800

7          7          18/194Van Belle Marc          Moere  2740

8          14        18/184Knockaert Daniella    Moere  2700

9          2          18/346Deckers Jean   Zing    2680

                                    3 Ledige Reeks 2                  

1          17        17/010Warniers Jacques       Kane   2655

2          5          18/287Degrande Wilfried     Kort    2570

3          9          17/083Verlinde ArnoKort    2250

4          3          18/212Dieussaert Monique   Kort    2100

5          12        17/022Vandevoorde FreddyKort    2061

6          8          16/022Barra Myriam             Kort    1635

7          15        17/019Callewaert Eddy        Kane   1514

8          18        18/250Fraeyman Noël           Ardo   240

9          1          18/127Deckers Jean   Moere  0

                                    4 Ledige                    

1          26        17/626Naesens-Vanhove      Zing    2058

2          22        17/647Vanpoucke Germain  Kane   2027

3          19        18/067Ghijselinck Irene        Zing    851

4          20        17/629Demeyer Antoine       Kane   850

5          23        17/649Ryckaert Martina       Zing    760

6          24        18/261Cornette Johny           Kort    280

7          25        18/098Naesens-Vanhove      Zing    0

8          21        17/664Devlieger Arsene       Kane   0

Jacques Waniers zorgt voor inschrijvingen samen met Jozef Vanhove, Raf Naessens en Monique Dieussart (trekken regelnummers). Regels al eerder gelegd door Jozef en Raf.

17-07-2021, 19:05 geschreven door joske

Op zondag 16 september 2018 zijn de kraaihanenliefhebbers uitgenodigd door het feestcomité om daar hun liefhebberij te demonstreren met een hanenzetting. Het wordt een vriendenzetting en de liefhebbers van de twee verbonden hebben die datum op aanvraag speciaal vrijgehouden op hun kalender.

Het feestcomité houdt voor de hanenliefhebbers parkeergelegenheid vrij aan de rand van de markt en zorgt voor een aantal prijspakketten in natura. Er wordt ingeschreven in de feesttent op de markt en de zetting heeft plaats in de aanpalende Stationsstraat. Prijsuitreiking gaat door in café Symphonie op de hoek van de Stationsstraat met de markt.

Het is al enkele tientallen jaren geleden dat er in Harelbeke nog een hanenzetting is doorgegaan, maar zoals een beetje overal in de provincie kent ook Harelbeke zijn oude traditie van kraaihanenspelers. Het volksgebruik, waarbij hanenliefhebbers hun haantje regelmatig in competitie brengen om zoveel mogelijk kraaien te laten optekenen in een uur, is in onze regio al zeker een eeuw oud.  Het was één van de volkssporten, waarmee de herbergiers hun caféleven animeerden.

De eerste geschreven documenten daarover gaan bij ons momenteel terug tot 1892. Uit een overzicht van activiteiten bij herbergkermissen. In Pittem vinden we dat er op 1 mei 1892 een hanenkraaiwedstrijd doorging in café Hoefijzer op de wijk De Krieke. Er was 5 fr te winnen en de inleg bedroeg 25 centiemen. Wellicht gebeurden dergelijke hanenzettingen ook in Harelbeke, maar daar hebben we nog geen bevestiging van gevonden.

In elk geval konden we tal van getuigenissen optekenen van kraaihanenzettingen in onze regio tijdens het interbellum. We vonden in een uitslag van een zetting in Beveren-Leie ook Harelbekenaar Robert Demulder als deelnemer. Hij haalde in mei 1940 vlak voor de oorlog een 28^e prijs ij  met zijn haar Eva, die toen 148 kraaien liet optekenen.  Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het hanenzetten toegelaten door de Duitse bezetter en waren er zettingen met meer dan 100 hanen in de rij. Na de laatste wereldoorlog ontwikkelde de krieleniersport (naamgeving afgeleid van de krielhaantjes waarmee men speelde) zich zodanig dat in de jaren 50 zowat in elke gemeente van onze provincie zettingen werden georganiseerd.

Bij de structurering tot Algemene Krieleniersbond A.KRI.BO in 1957 behoorde Harelbeke tot het vijfde gewest samen met Beveren-Leie, Desselgem, Kuurne, Stasegem, Sint-Lodewijk, Waregem en Zwevegem.  Uit die periode kennen we de Harelbeekse hanenspeler Marcel Demets. De clubs in  Harelbeke waren bekend onder de namen Leiekraaiers, Eilandkraaiers, Molkraaiers. Ze speelden in speellokalen als ondermeer in de Monteur, De mooie molen, Cuba bij Monica, Nieuw kwartier, De leeuw van Vlaanderen, Peter Benoit, Foubourg de Gand, …Er gingen ook wedstrijden door in Bavikhove (De Kroon bij Georges Herreman) en de Muizelkraaiers in Hulste  (bij G. Vanhoutte in Germinal of Jacques Debonnez in De Villa). Harelbeke kende verschillende maatschappijen zoals de Eilandkraaiers, Leiekraaiers (bij Leon Delbecque in Cuba), Lustige kraaiers en Molkraaiers.  Later tot de jaren 80 organiseerde de bond Verkrali (Verenigde Kraaihanenliefhebbers) verschillende kampioenschappen in De Leeuw van Vlaanderen in Stacegem en de stadsschool (vb op 27 maart 1988).

17-07-2021, 19:01 geschreven door joske

De kraaihanenzetting vandaag zaterdag 14 oktober 2017 was een succes. Er waren 20 deelnemers met verbroedering ook van liefhebbers uit het verbond van de Vlaamse Kraaihanenliefhebbers met deze uit het verbond Ardooie-Koekelare.  Er was ook een liefhebber uit Diepenbeek (Limburg). Bovendien kwam er veel volk kennismaken met dit oud volksgebruik. Een deel daarvan kwam uit nostalgie omdat ze zelf vroeger nog met de haantjes hebben gespeeld. We mochten ook Gerard Desmet verwelkomen. Hij was vorige eeuw gedurende een paar decennia  de secretaris van de Algemene Krieleniersbond,  de vzw. AKRIBO die enkele jaren geleden moest worden opgeheven.

De trofeeën van de stad Waregem gingen naar de winnaars van de twee klassen.  Bij de vierlettergrepige kraaiers  was de winnaar Germain Vanpoucke uit Bellem met 2125 kraaien.  In die reeks speelden ook twee Waregemnaars voor het eerst onder de noemer van Waregemse kraaiers. Het waren Filip Vanluchene en Geert Lombaert, die met hun haantjes uit de stal Vanhove heel goed presteerden met respectievelijk 2000 en 2036 kraaien.

De winnaar bij de kortkraaiende hanen (drielettergrepige) was Eddy Callewaert uit Wakken met 3650 kraaien vóór een liefhebber uit Ardooie met 3636. Het was bovenal een gezellig gebeuren tijdens en na de zetting met broodjes in volkscafé Gaverke. Benevens de prijsuitreiking gingen alle liefhebbers met een prijsje van de tombola naar huis. Dank daarvoor aan alle sponsors.

De hanenkraaizetting op het Gaverke genoot ook de belangstelling van de pers, waarvoor dank. Er komt dus nog verslaggeving op WTV, Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad en reportage in het Wekelijks Nieuws/KW.

Folklore

 De Blijmoedige kraaiers, die als lokaal Het Leeuwke in Waregem hadden, namen al in jaren 30 deel aan wedstrijden in Waregem, waaronder op het Gaverke. In de jaren 1950 waren er een 6-tal krielhaantjesmaatschappijen in Waregem en er waren ook hanenzettingen in Beveren-Leie, Desselgem en Sint-Eloois-Vijve. Legendarisch waren kampioenschappen op de Waregemse hippodroom, wanneer de rij kraaiende hanen zo lang was dat deze de volledige omloop dekte. Momenteel gaan er nog wekelijks hanenzettingen door in het verbond van de Vlaamse Kraaihanenliefhebbers (Kruishoutem, Zingem, Kanegem) en het verbond van Ardooie (met ook Ichtegem, Kortemark, Moere-Gistel,..). Momenteel heeft Waregem met het duo Naessens-Vanhove de Belgische kampioen onder zijn inwoners.

Na zeven jaar wordt nog eens een hanenkraaiwedstrijd georganiseerd in Waregem. De sport in leven houden,  dat is het opzet van de hanenkraaiwedstrijd die bij café Gaverke in de 't Jollenstraat plaats vindt. Vroeger vonden in Waregem wekelijks zo'n wedstrijden plaats maar in onze regio is de sport zo goed als uitgestorven. “Door nog eens zo'n wedstrijd te organiseren in Waregem, willen we mensen warm maken voor de sport. We hopen nieuwe geïnteresseerden aan te trekken, zodat zij de sport gaan beoefenen en het volksgebruik blijft bestaan”, zegt Bernard Delange, die de hanenkraaiwedstrijd samen met het Zingems verbond De Bassiekraaiers organiseert.

Het verbond van Zingem is samen met dat van Ardooie een van de enige nog overblijvende verbonden in Vlaanderen. Het zijn dan ook zij die zaterdag een twintigtal deelnemers naar Waregem sturen. Een link tussen dat Zingems verbond en Waregem moet niet ver gezocht worden. “Waregem heeft twee kampioen-hanen. Die zijn samen met hun eigenaars lid van het verbond in Zingem. Zo ontstond het idee om hier ook eens opnieuw zo'n wedstrijd te organiseren”, zegt Delange. “We kiezen voor 't Gaverke omdat dat nog een echt volkscafé is, dat past binnen het hanenkraaien, dat ook een volkse traditie is.”

Hanenzetten lijkt op het veel beter bekende vinkenzetten. “De kraaiende hanen staan in bakken in een rij langs de straat en de haan die na een uur het meest aantal geldige kraaien kan laten optekenen, wint”, zegt Delange. Keurders doen hun ronde om te zien of de hanen goed kraaien, voor elke goede kraai wordt een streepje op een lat gezet. Niet alle hanen worden bovendien over dezelfde kam geschoren. “Er is een aparte wedstrijd voor hanen met drie- en vierlettergrepige kranen.”

De sport is nog niet uitgestorven. In Kruishoutem, Zingem en Kanegem vinden er net als in de streek rond Ardooie nog wekelijks zettingen plaats. In Waregem dateert de laatste zetting van 2011 op de hippodroom.

Uitslag van 14 oktober 2017 in Waregem cafe’t Gaverke

20 hanen waarvan 11 drie ledige (1 buiten ore) en 9 vier ledige

Drieledige

Plaats        RegelRing  LiefhebberMij    getal

1      3      16022        Callewaert Eddy  Ka     3650

2      8      16204        Mommery Rik     Ar     3636

3      10     17638        Naessens- Vanhove     Zi     3065

4      9      15059        Dieussaert Monique     Kor   2855

5      5      17003        Degrande Wilfried       Kor   2604

6      7      17021        Degraeve GerardKor   2577

7      2      17007        Devroe LucAr     2465

8      4      17030        De Vlieger DanielAr     1920

9      1      17040        Deckkers Jean    Zi      1883

10     6      17017        Vermeersch Christine   Ar     000

11     -1     17008        Deckers Jean      Zi      000

Vierledige

1      12     17647        Vanpoucke Germain    Ka    2125

2      14     17629        Lambaert Geert  Wa    2038

3      16     17635        Vanluchene FiliepWa    2000

4      18     13630        Martens Julien    Ka     1835

5      19     17633        Naessens- Vanhove     Zi     1701

6      15     17685        Declercq Pedro   Zi      1622

7      11     17643        Blieck- Dierick    Kr     1000

8      13     17563        Warniers JacquesKa     565

9      16     16455        Bouckhout Sylvere      Ka    540

Kanegem 5 hanen; Zingem 5 hanen; Kortemark 3 hanen; Ardooie 4 Hanen

 Waregem 2 hanen en Kruishouthem 1 haan

Dank aan allen en zeker voor onze West-Vlaamse vrienden

Bak bier op de regel nr 7 Degraeve Gerard

Iedereen een prijs op de regel en een bloem

Jean Dekkers kwam uit Diepenbeek Limburg met twee hanen, maar speelde maar met 1 omdat geen tweede tekenaar mee. Stond op nr 1 met drieledige haan en zijn tweede haan vooraan in rij zonder regel ter proef. Kraaide bij momenten goed met stille tussenpauzen.

Waregemnaars Geert Lombaerts en Filiep Vanluchene speelden voor de gelegenheid met een haan uit de stal Vanhove onder benaming Waregemse kraaiers. 

17-07-2021, 18:55 geschreven door joske

Het verschijnen van het item ‘hanenzetten’ in het nieuws van vorige zaterdag 19 maart 2016 op VTM vervangt alle bureaucratie of het met documenten bewijzen  van activiteit inzake het embleem van ‘Vlaams Immaterieel Cultureel Erfgoed’.  Het kabinet van cultuurminister Gatz wil vijf jaar na het toekennen van de titel ‘het hanenzetten’ al weer schrappen van de lijst. We moesten dat vernemen langs de pers, die blijkbaar zelf geen probleem had om ons te vinden en het nog bestaan van het oude volksgebruik te verifiëren. </br>

We werden twee weken geleden voor meer informatie over de oude Vlaamse volkssport gecontacteerd door een reporter van De Zondag. Pas uit zijn bijdrage op zondag 13 maart 2016 vernemen we wat het probleem is. Daar wordt Vlaams parlementslid Sabine Vermeulen (NVA) geciteerd : “Wie op die lijst staat, moet zelf maatregelen nemen om het behoud te verzekeren. Precies zoals de garnaalvissers in Koksijde doen. Maar helaas voelt niemand zich geroepen om de zorg voor het hanenzetten op zich te nemen.”

Dat het volksgebruik ondanks de soms moeilijke omstandigheden nog niet is uitgestorven is juist het bewijs dat een aantal figuren de zorg voor hun volkse liefhebberij op zich nemen.  De zetting van vorige zondag in Kanegem kan al model staan. De Statiekraaiers in Kanegem is een betrekkelijk jonge vereniging in het officieel verbond van Vlaamse Kraaihanenliefhebbers.  Die bond bestaat verder nog uit de Beekkraaiers Kruishoutem en de Cartouchekraaiers Zingem.  Verder zijn er in West-Vlaanderen ondermeer  nog de Molenkraaiers init Moere-Gistel, de Markhovekraaiers in Kortemark, enz.  We zagen Willy Degryse de zetting leiden. Zo heeft elke vereniging heeft zijn organisatoren en trekkers, die ervoor zorgen dat de hanenliefhebbers tussen september en maart elke zondagvoormiddag kunnen samenkomen en hun haantje kunnen laten spelen. Catherine De Stoop gaf enkele jaren geleden de liefhebberij nog een nieuwe elan.  Haar vader Prudent De Stoop speelde al met de kraaihaantjes in de jaren 50. Zij volgde ook het voorbeeld van het haar oom Dees De Stoop omstreeks 1970 met contacten tussen de krieleniers van Oost- en West-Vlaanderen  en de kraaihanenliefhebbers in Limburg.

Zoals ook in de nieuwsreportage van VTM aan bod komt, biedt het Vlaams Gewest noch andere instantie geen enkele financiële ondersteuning voor dit stukje Vlaams Immaterieel Cultureel Erfgoed. Toch toont het VTM-nieuws nogmaals duidelijk dat dit volksgebruik echt erfgoed is en waarom ‘het hanenzetten’ die titel verdient. Uit de bijdrage in De Zondag vernemen we nog van minister Gatz (Open VLD) : “Het beleidskader voorziet op dit moment niet dat een als erfgoed erkend volksgebruik terug wordt geschrapt van de lijst van Immaterieel Erfgoed. Maar bij het actualiseren ervan zal het dynamisch karakter van de inventaris centraal staan”.  We begrijpen dat politici zich graag bezighouden met regulering, zelfs als dit naar Kafka leidt.  Er is voor de hanenkraailiefhebberij geen enkele toelage of andere steun verbonden aan de titel. Zoeken de politici een stok om de eenvoudige volkse mensen, die hanenliefhebbers zijn, in hun fierheid te treffen? Het volksgebruik is al tientallen jaren aan het uitsterven, maar zal met enig begrip en misschien echte steun ook nog wel jaren kunnen blijven worden uitgeoefend.

Kunnen we nog even teruggaan naar de VTM-uitzending zelf.  Voor de sfeer zelf van de hanenzetting langs het voetbalveld in Kanegem verwijzen we naar de beelden zelf van de nieuwsuitzending van vorige zaterdag.  Zie  http://nieuws.vtm.be/moet-je-zien/183328-hanenzetten-een-vergeten-volkssport  Iedereen die ooit een hanenzetting heeft meegemaakt, voelt hierbij nostalgie en verbondenheid met dit stukje erfgoed.

Gedurende een uur tellen hoeveel keer de hanen kraaien: dat is in een notendop waar hanenzetten om gaat. Vroeger was het een populaire volkssport, maar nu is het bijna helemaal verdwenen.  “Het gekraai van krielhanen tijdens een hanenzetting, dat is een geluid dat we misschien binnenkort niet meer zullen horen.”, aldus journalist Klaas Danneel, “De hobby is met uitsterven bedreigd. Streepjes zetten telkens de haan kraait, dat zet jongeren niet echt meer aan de zondagmorgen.”</p>

Rene Ghyselinck : “ Ze gaan uit tot 10 u s’morgens en ze gaan maar weg om 23 u.. Ze kunnen niet meer met de hanen spelen.” 

Daarom dreigt de volkssport van de lijst van het immaterieel cultureel erfgoed geschrapt te worden.  Om daarop te blijven staan moet je jaarlijks documenten  invullen. Maar de krieleniers willen zich daar niet meer bezighouden omdat ze er te weinig voor terugkrijgen. Vraag aan Willy Degryse (Statiekraaiers Kanegem)  : Erfgoed wil dat zeggen dat jullie gesteund worden?   “ Financieel nergens, niets. We moeten rondkomen met tombola’s de zondagvoormiddag. We zijn een uitstervend ras aan het worden, denk ik…  Latten op de grond. Ringcontrole voor alle hanen.”</p>

In de jaren 60 was hanenzetten wel nog populair met meer dan drieduizend leden. Daar blijven daar nu slechts 200 van over. Alleen in Limburg en een paar regio’s in West- en Oost-Vlaanderen bestaat het nog. Maar ook daar verdwijnt de traditie.

Voor een mooi slot zorgt Pedro Declercq en zijn haan: “Ik zou het heel spijtig vinden. Dat zou een hobby minder zijn. (haan kraait…) en hij ook. Hij zou het ook spijtig vinden.”

17-07-2021, 18:19 geschreven door joske

Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege heeft in 2011 zeven nieuwe dossiers op de Vlaamse inventaris voor immaterieel cultureel erfgoed gezet. Het gaat om de zevenjaarlijkse Kroningsfeesten van Tongeren, de Last Post-plechtigheid in Ieper, het hanenzetten in Vlaanderen, de Belgische biercultuur, de Vlaamse beiaardcultuur, kant maken in Vlaanderen en de 25-jaarlijkse ommegang van de Hegge. De erkenning brengt financieel niets op, maar zorgt wel voor het nodige prestige. Waregem heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van dit volksgebruik.

De Vlaamse overheid hecht de jongste jaren meer en meer belang aan immaterieel erfgoed. Het gaat om bepaalde vaardigheden en tradities, die als waardevol worden beschouwd, en waarvan men het belangrijk vindt dat ze worden doorgegeven aan de volgende generaties. De Vlaamse gemeenschap riep in 2008 de inventaris voor immaterieel cultureel erfgoed in het leven. Dat gebeurde in het kader van de UNESCO-conventie uit 2003. Bedoeling is de kennis over tradities, gewoontes en gebruiken niet verloren te laten gaan en de zichtbaarheid ervan te vergroten. Opname in de lijst betekent vaak de erkenning van een jarenlange inzet van vele vrijwilligers.

De inventaris geeft niet alleen inzicht in de rijkdom aan immaterieel cultureel erfgoed in Vlaanderen. Ze is ook een springplank naar een mogelijke opname in de wereldvermaarde Unesco-lijst. Wie daarin wil worden opgenomen - via een voordracht van de Vlaamse regering - moet eerst op de Vlaamse lijst staan. Op de lijst staan al 19 voorbeelden van immaterieel cultureel erfgoed, zoals de Heilige Bloedprocessie in Brugge, Aalst carnaval, het Krakelingenfeest in Geraardsbergen of de Ros Beiaardommegang van Dendermonde. De volledige lijst is terug te vinden op www.kunstenerfgoed.be. Vorig jaar werd met krulbollen slechts één volksgebruik erkend. Dit jaar werden 14 nieuwe aanvragen ingediend. Zeven dossiers kregen van een ad hoc commissie een positief antwoord en worden nu aan de inventaris toegevoegd.

De beslissing om hanenzetten wordt gemotiveerd met deze uitleg : “De hanenzetting of hanenkraaiing is een volkssport die in Oost- en West-Vlaanderen wordt beoefend. Op zondagvoormiddag komen de liefhebbers met hun hanenbak naar de zetting waar de haan gedurende één uur op een rustige plaats kan kraaien. Keurders doen de ronde om te zien of de hanen goed kraaien. Voor elke goede kraai wordt een streepje op een lat gezet. De haan met de meeste kraaien wint.”

De aanvraag werd ingediend door de projectvereniging Platform Omgeving Leie Schelde Het hanenzetten is een volkssport, die vroeger vrij intensief werd beoefend, maar waarvan het voortbestaan bedreigd is. Er zijn in Oost- en West-Vlaanderen nog enkele tientallen beoefenaars, in de streek van Ardooie en in de omgeving van Kruishoutem en Zulte-Waregem. De Vlaamse liefhebbers komen (meestal) de zondagvoormiddag met hun hanenbak naar de zetting, waar de haan gedurende één uur op een rustige plaats kan kraaien. Keurders doen de ronde om te zien of de hanen goed kraaien. Voor elke goede kraai wordt een streepje op een lat gezet. De haan met de meeste kraaien wint. Het lijkt dus op vinkenzettingen. Maar ‘vinkenzetten’ komt vooralsnog niet voor op de lijst van immaterieel erfgoed.

Waregem stond in 1957 met voorzitter Albert Kerwyn uit Nieuwenhove aan de wieg van de structurering van de liefhebberij in de Algemene Krieleniersbond van België A.KRI.BO en eind dat jaar waren er al een honderdtal maatschappijen uit West-Vlaanderen aangesloten. Op dat ogenblik waren er hier in Waregem minstens een vijftal maatschappijen, waar regelmatig hanenzettingen werden georganiseerd. Voordien nog tijdens de twee wereldoorlogen bestonden hier ondermeer de Blijmoedige Kraaiers met lokaal in ’t Leeuwke. Op de hippodroom werden kampioenschappen georganiseerd waar een vijfhonderdtal hanen de volledige omloop van de piste vulden. Voor meer informatie verwijzen we hier naar een eerder verschenen bericht op http://blog.seniorennet.be/wareber2/archief.php?ID=520519 

Op 2 juni 1957 werd het Waregemse hanenverbond gesticht met De Beekkraaiers in café Steeple Chase bij Richard Vercaemst, De Statiekraaiers in café Leopold bij Verleye Valère; De Ballingkraaiers in café Kantientje bij Peirens André, De Lustige kraaiers in Café De Sneppe bij Vercruyssen K en De Churchillkraaiers in café Royal bij Tronquoi Gilbert. In Nieuwenhove waren er de Verenigde Kraaiers in Huis van Commerce bij Wed. Alfons Vandeputte en liefdadigheidszetting in café Zonnestraal bij Aloïs Magherman. In Beveren-Leie kenden we de Ganzekraaiers in Sport Echo bij Haesebrouck en in Desselgem werden de Gildekraaiers opgericht in De Gilde. Later volgden in Sint-Eloois-Vijve de Leiekraaiers in café De Transvaal.

Wat is een hanenzetting?

Catherine De Stoop beantwoordde deze vraag een paar jaar geleden op haar website  http://stoopkeskippen.webs.com/hanenhobby.htm  als volgt :

De hanenzetting is een oude volkssport die ook nog in Oost- en West-Vlaanderen georganiseerd wordt. In Nederland noemt men het hanenkraaiwedstrijd, in Limburg spreekt men van zangwedstrijden.

De Vlaamse liefhebbers komen (meestal) de zondagvoormiddag met hun hanenbak naar de zetting waar de haan gedurende 1 uur (van 9u15' tot 10u15') op een rustige plaats kan kraaien. De hanen verhuizen van hun hanenzak naar de hanenbak. Als het startschot gegeven wordt, beginnen de liefhebbers te tekenen op de lat. Voor elke goede kraai komt er een streepje bij. De keurders doen de ronde om te zien of de hanen wel goed kraaien. Diegene die teveel slechte kraait (6 op 30 bij de vierledige of 8 op 30 bij de drieledige) wordt uitgesloten. Na een uur wordt geroepen: "latten op de grond". De haan met de meeste kraaien is gewonnen!

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie- en vierledige hanen. De vierledige hanen kunnen 2000 kraaien per uur halen en de drieledige zelfs meer dan 3000 kraaien per uur! Na de zetting worden de ringen van de hanen gecontroleerd. De nummers op de gesloten ringen moeten namelijk overeenkomen met de nummers op de inschrijvingsbriefjes. Als blijkt dat dit niet zo is, wordt de haan uitgesloten. De kraaien worden door de keurders op de inschrijvingsbriefjes vermeld om daarna gerangschikt te worden. Dan verhuizen de spelers naar het clublokaal waar de rangschikking bekend gemaakt wordt en de prijzen uitgereikt worden. De baasjes kunnen met een bloemetje en een kleine geldprijs naar huis.

Een leuke hobby waar je niet alleen de zondagvoormiddag kan van genieten maar waarvoor je elke dag opnieuw met je haan en zijn kippen moet bezig zijn. Deze krielen worden speciaal hiervoor gekweekt ( in de volksmond noemt men ze Engelse haantjes!) en door hun baasjes uitstekend verzorgd en vertroeteld.

Ook gewone rashanen of mixhanen kunnen meespelen. Die kraaien wel niet zo vlug maar tenslotte gaat het hier om het amusement en niet om te winnen. Een baardkriel en een serama zijn reeds lid! Voor deze hanen wordt een aparte reeks voorzien: "de vrijkraaiers". Deze reeks kraait maar een halfuur in plaats van een uur.

Een paar keer per jaar wordt er ook in open bakken gespeeld. Hier gaat het dan om de pronostiek en het meest aantal kraaien. Deze manier van spelen is overgewaaid vanuit Limburg. In de Limburg spreekt men van zanghaantjes in plaats van kraai- of krielhanen.

17-07-2021, 18:10 geschreven door joske

Lodewijk Deleu moeten we de hanenliefhebbers niet meer voorstellen. Hij is documentair fotograaf en archiveert en ontsluit tradities, erfgoed en kunst. Hij heeft daarbij bijzondere aandacht voor immaterieel erfgoed en vooral die gewoontes en gebruiken die dreigen te verdwijnen. De afgelopen twee jaren was hij met zijn camera en micro ook op bezoek bij zowat alle hanenclubs in West- en Oost-Vlaanderen.

We ontmoetten hem voor het eerst op zondag 21 mei 2017 in Deinze bij een feestzetting buiten seizoen in de tuin van het museum Fonds Gentiel De Smet n.a.v. de vijfjaarlijkse stoet van Canteclaer. Voor het Chinese jaar van de Haan had de erfgoedcel POLS de hanenkraailiefhebbers uitgenodigd om hun volkssport hier te demonstreren. De reportage van Lodewijk is nog steeds te zien op zijn website  ikwashier.live . Sedertdien was Lodewijk op tientallen zettingen bij de verschillende nog actieve clubs aanwezig van Ardooie  tot Zingem  en zijn filmverslagen bieden een schat aan geïllustreerd erfgoedmateriaal over de volkssport, waarvan al sporen bekend zijn eind de 19e eeuw maar nu dreigt uit te sterven. 

In zijn reeks ‘beginnen met erfgoed’ biedt Lodewijk een gevarieerd aanbod aan informele podcast-uitzendingen, die liefhebbers op weg helpen om zich zelf traditionele volksgebruiken en tradities eigen te maken. In deze uitzendingen vertellen mensen met ervaring wat je nodig hebt om de hanen uit de mouwen te steken. De podcast kan je beluisteren via diverse feeds op http://beginnenmeterfgoed.vlaanderen/luister-hier/  of ook op YouTube  .    Voor wie wenst aan te sluiten bij de Hanenliefhebbers verwijzen we naar de nummers 21, 22, 23 en 31.

lijst reportages hanen- en vinkenzettingen 

https://www.youtube.com/watch?v=aHi23ZQNixc&list=PLkbFihObH-1JoLuCM3TtJJyrDBpRYCCon&index=35&t=0s

17-07-2021, 17:49 geschreven door joske

Lodewijk Deleu moeten we de hanenliefhebbers niet meer voorstellen. Hij is documentair fotograaf en archiveert en ontsluit tradities, erfgoed en kunst. Hij heeft daarbij bijzondere aandacht voor immaterieel erfgoed en vooral die gewoontes en gebruiken die dreigen te verdwijnen. De afgelopen twee jaren was hij met zijn camera en micro ook op bezoek bij zowat alle hanenclubs in West- en Oost-Vlaanderen.

We ontmoetten hem voor het eerst op zondag 21 mei 2017 in Deinze bij een feestzetting buiten seizoen in de tuin van het museum Fonds Gentiel De Smet n.a.v. de vijfjaarlijkse stoet van Canteclaer. Voor het Chinese jaar van de Haan had de erfgoedcel POLS de hanenkraailiefhebbers uitgenodigd om hun volkssport hier te demonstreren. De reportage van Lodewijk is nog steeds te zien op zijn website  ikwashier.live . Sedertdien was Lodewijk op tientallen zettingen bij de verschillende nog actieve clubs aanwezig van tot en zijn filmverslagen bieden een schat aan geïllustreerd erfgoedmateriaal over de volkssport, waarvan al sporen bekend zijn eind de 19^e eeuw maar nu dreigt uit te sterven.

In zijn reeks ‘beginnen met erfgoed’ biedt Lodewijk een gevarieerd aanbod aan informele podcast-uitzendingen die liefhebbers op weg helpen om zich zelf bedreigde volksgebruiken en tradities eigen te maken. In deze uitzendingen vertellen mensen met ervaring wat je nodig hebt om de hanen uit de mouwen te steken. De podcast kan je beluisteren via diverse feeds op http://beginnenmeterfgoed.vlaanderen/luister-hier/  of ook op     Voor wie wenst aan te sluiten bij de Hanenliefhebbers verwijzen we naar de nummers 21, 22, 23 en 31.

lijst reportages hanen- en vinkenzettingen

https://www.youtube.com/watch?v=RvhPRjbU9fg&list=PLkbFihObH-1JoLuCM3TtJJyrDBpRYCCon&index=37&t=27s

lijst reportages hanen- en vinkenzettingen

17-07-2021, 17:42 geschreven door joske