Augustinus van Hippo (Thagaste, 13/11/354 - Hippo, 28/8/430) was bisschop van Hippo, theoloog, filosoof en kerkvader. Hij wordt beschouwd als de belangrijkste kerkvader van het Westen. Tot zijn bekendste werken behoren de Confesseiones en De civitate Dei.

Augustinus werd geboren en stierf in de toenmalige gekerstende West-Romeinse provincie Africa, tegenwoordig noordoost Algerije en Noord-Tunesië in de Aures-gebergten genoemd. Hij werd geboren in het provinciestadje Thagaste (het tegenwoordige Souk-Ahras) als zoon van de Romeinse raadsheer Patricius en de Numidische Monica, een vrome Christelijke vrouw. Hij identificeerde zich voornamelijk als een Numidiër die Latijn sprak. Ook identificeerde hij zich met de oude Amazigh, Berbers.

Zijn ouders hadden het financieel niet breed maar trachtten desondanks hem de beste opvoeding van die tijd te geven. Augustinus genoot lager en voorbereidend hoger onderwijs in Thagaste en in Madaura. Na de vroege dood van zijn vader liet moeder Monica (financieel gesteund door anderen) hem studeren. Hij ontving onderricht in de retorica te Madaura en Carthago.

Tot verdriet van zijn moeder Monica leidde Augustinus tijdens zijn jonge jaren aanvankelijk een in Christelijke ogen losbandig leven. Later schreef Augustinus in zijn Confessiones dat hij als student terecht kwam in „een warboel van schandelijke liefdes”. Hij bedoelde hiermee volgens professor Hans van Oort homoseksuele liefdes. Met 17 jaar begon Augustinus een relatie met een jong meisje. Ze kregen in 372 een zoon, Adeodatus ("gegeven door God"). Augustinus vermeldde dit in zijn Confessiones (9, 6,14). Ze zouden 13 jaar samenleven.

In 384 werd Augustinus tot staatsretor aan het keizerlijk hof in Milaan benoemd, op voorspraak van de heidense senator Quinus Aurelius Symmachus, stadsprefect van Rome. Hij werd leraar van de zonen van deze senator. In Milaan raakte Augustinus geboeid door een preek van Ambrosius, de bisschop van Milaan. Ambrosius nam de intellectuele bezwaren van Augustinus tegen de Bijbel weg door te stellen dat deze niet letterlijk gelezen moest worden, maar allegorisch. Augustinus werd pas later door het Christelijk geloof in het hart geraakt. In de zomer van 386 legde hij, door een longaandoening verzwakt, het ambt van staatsretor neer en trok zich met een aantal vrienden op het landgoed Cassiciacum terug.

Daar schreef hij enkele filosofische werken (o.a. Contra academicos, De ordine; De beata vita), waarin hij de menselijke rede en een goede levensordening als weg naar God verklaart. In dat jaar bekeerde hij zich tot het Christendom. Hij beschreef zijn bekering in zijn autobiografische Confessiones (Belijdenissen). In 387 werd hij met Pasen door Ambrosius gedoopt. Hij keerde daarop met enige vrienden naar Africa terug om er in zijn geboorteplaats Thagaste  een gemeenschap van lekenmonniken te stichten. Tijdens die reis overleed zijn moeder Monica in Ostia.

Na zich in Thagaste een paar jaar in stilte met Bijbelstudie te hebben beziggehouden werd Augustinus in 391, tijdens een bezoek aan de havenstad Hippo, aldaar tegen zijn zin in 391 tot Priester gewijd. In 395 werd hij gekozen tot medebisschop (met het recht van opvolging van de Bisschop van Hippo Regius). Van 396 tot zijn dood in 430 was hij Bisschop van de Kerk van Hippo Regius. Ook in die functie bleef hij een sober kloosterleven leiden in zijn bisschoppelijke woning.

Als bisschop stichtte hij een leefgemeenschap voor clerici. Voor deze geestelijken schreef hij Praeceptum. Deze Regel van Augustinus vormt nog altijd de basis voor kloosterordes van de mannelijke en vrouwelijke tak van de Reguliere kanunniken, de Austustijnen, de Norbertijnen, de Dominicanen en verschillende congregaties van Kruisheren die in de loop der geschiedenis ontstonden.

Als Priester en Bisschop werd Augustinus een gerenommeerd prediker. Er zijn bijna zeshonderd preken van hem overgeleverd, naar schatting 10% van het totale aantal preken dat hij heeft gehouden. Een deel van zijn predikend leven besteedde hij aan de bestrijding van de aanhangers van met name de andersdenkende (ketterse) stromingen van het manicheïsme, het donatisme en het pelagianisme. Vooral was hij pastoraal bewogen en bezorgd om het welzijn van de mensen die aan zijn zorg als Bisschop waren toevertrouwd. Uit deze tijd resten zijn uitspraken "Met u ben ik Christen, voor u ben ik Bisschop" (in een preek over het bisschopsambt) en "Heb de zondaar lief, maar haat de zonde."

Augustinus stierf in 430 in Hippo Regius (het tegenwoordige Annaba), waar hij van 396 tot zijn dood Bisschop was, tijdens het beleg van en vlak voor de inname van Hippo door de Vandalen. Volgens de overlevering moedigde hij de bewoners van Hippo aan om zich te verzetten tegen de Vandalen, vooral omdat de Vandalen een ariaanse variant van het Christendom aanhingen, die Augustinus als ketters beschouwde. Na zijn dood werd zijn lichaam uit vrees voor de Vandalen overgebracht naar Sardinië en later naar Pavia.

Daar werd zijn lichaam bijgezet in de basiliek San Pietro in Ciel d'Oro. Augustinus wordt als heilige vereerd. Op de liturgische kalender van de RK Kerk staat de gedachtenis van Augustinus op 28 augustus, de datum waarop hij overleed. Hij is de beschermheilige van onder andere brouwers, drukkers, theologen en een aantal steden en bisdommen.

Enkele citaten van de H. Augustinus van Hippo

* De wereld is een boek en wie niet reist, leest slechts één pagina.

* Ik was nog niet verliefd, maar ik hield ervan om lief te hebben... Ik zocht naar wat ik kon liefhebben, verliefd op het liefhebben.

* Goed is goed, zelfs als niemand het doet; fout is fout, zelfs als iedereen het doet.

* Er is geen heilige zonder verleden, geen zondaar zonder toekomst.

* Verliefd worden op God is de grootste romance; Hem zoeken is het grootste avontuur; Hem vinden is de grootste menselijke prestatie.

* Bid alsof alles van God afhangt. Werk alsof alles van jou afhangt.

* Wrok is als gif drinken en wachten tot de ander sterft.

* Om het karakter van mensen te ontdekken, hoeven we alleen maar te observeren wat ze liefhebben.

* De waarheid is als een leeuw; je hoeft hem niet te verdedigen. Laat hem los; hij zal zichzelf verdedigen.

* De hier afgedrukte woorden zijn concepten. Je moet de ervaringen doormaken.

* Begrip is de beloning van geloof. Probeer daarom niet te begrijpen, opdat je zult geloven, maar geloof, opdat je zult begrijpen.

* De maatstaf van liefde is mateloos liefhebben.

* Als je gelooft wat je in het Evangelie bevalt, en verwerpt wat je niet bevalt, is het niet het Evangelie dat je gelooft, maar jezelf. God had één Zoon op aarde zonder zonde, maar nooit één Zonder lijden.

* Een Christen is: een geest waardoor Christus denkt, een hart waardoor Christus liefheeft, een stem waardoor Christus spreekt, en een hand waardoor Christus helpt.

* U hebt ons voor Uzelf geschapen, O Heer, en ons hart is rusteloos totdat het rust vindt in U.

* God heeft vergeving beloofd aan je berouw, maar Hij heeft geen morgen beloofd aan je uitstelgedrag.

* God houdt van ieder van ons alsof er maar één van ons is.

* God zorgt voor de wind, de mens moet het zeil hijsen.

* Als je Hem zou begrijpen, zou het niet God zijn.

* Als God traag reageert, komt dat doordat Hij een betere gave voorbereidt. Hij zal ons niet weigeren. God onthoudt dat je nog niet klaar bent. Hij wil dat je een levendig verlangen hebt naar Zijn grootste gaven. Dit alles betekent: bid altijd en verlies de moed niet.

* Onthoud dit. Wanneer mensen ervoor kiezen zich ver van een vuur terug te trekken, blijft het vuur warmte geven, maar worden ze koud. Wanneer mensen ervoor kiezen zich ver van het licht terug te trekken, blijft het licht op zichzelf helder, maar zijn ze in duisternis. Dit is ook het geval wanneer mensen zich van God terugtrekken.

* God probeert ons altijd goede dingen te geven, maar onze handen zijn te vol om ze te ontvangen.

* Ontdek hoeveel God je heeft gegeven en neem daaruit wat je nodig hebt; de rest is nodig voor anderen.

* Geloof is geloven wat je nog niet ziet; de beloning voor dit geloof is zien wat je gelooft.

* Zoals de ziel het leven van het lichaam is, zo is God het leven van de ziel. Zoals het lichaam vergaat wanneer de ziel het verlaat, zo sterft de ziel wanneer God het verlaat.

* Wie vervuld is van liefde, is vervuld van God zelf.

* Wie het bestaan ​​van God ontkent, heeft reden om te wensen dat God niet bestond.

* Hij die ons zonder onze hulp geschapen heeft, zal ons niet redden zonder onze toestemming. 

* Liefde is een tijdelijke waanzin. Ze barst los als een aardbeving en neemt dan weer af. En wanneer ze afneemt, moet je een beslissing nemen. Je moet uitzoeken of je wortels zo verstrengeld zijn geraakt dat het ondenkbaar is dat je ooit nog uit elkaar zou gaan. Want dat is liefde.

* Hoe ziet liefde eruit? Ze heeft handen om anderen te helpen. Ze heeft voeten om zich naar de armen en behoeftigen te haasten. Ze heeft ogen om ellende en gebrek te zien. Ze heeft oren om de zuchten en het verdriet van mensen te horen. Zo ziet liefde eruit.

* Wij spreken, maar het is God die onderwijst.

* Christus wordt helemaal niet gewaardeerd, tenzij Hij boven alles gewaardeerd wordt.

* Als je zwijgt, zwijg dan uit liefde. Als je spreekt, spreek dan uit liefde.

* Heb de zondaar lief en haat de zonde.

* Liefde begint met een glimlach, groeit met een kus en eindigt met een traan.

* Wie jaloers is, is niet verliefd.

* Omdat liefde in je groeit, groeit ook de schoonheid. Want liefde is de schoonheid van de ziel.

* Vertrouw het verleden toe aan de genade van God, het heden aan Zijn liefde en de toekomst aan Zijn voorzienigheid.

* Er is geen liefde zonder hoop, geen hoop zonder liefde, en noch liefde noch hoop zonder geloof.

* Geduld is de metgezel van wijsheid.

* Omdat je niet iedereen goed kunt doen, moet je speciale aandacht besteden aan degenen die door de toevalligheden van tijd, plaats of omstandigheden in nauwere verbinding met je zijn gebracht.

* De geest bestuurt het lichaam en wordt onmiddellijk gehoorzaamd. De geest bestuurt zichzelf en stuit op weerstand.

* Het heeft geen zin om dicht bij het licht te zijn als je ogen gesloten zijn.

* Dit is de volmaaktheid van een mens: zijn eigen onvolmaaktheden ontdekken.

* Streef je naar grote dingen? Begin met kleine dingen.

* Wat is soevereiniteit anders dan georganiseerde roof bij gebrek aan rechtvaardigheid?

* Gewoonte, als je er geen weerstand aan biedt, wordt al snel een noodzaak.

* Het doel van alle oorlogen is vrede.

* De straf voor elke verwarde geest is zijn eigen verwarring.

* Vergeving is de vergeving van zonden. Want hierdoor wordt wat verloren is gegaan en gevonden werd, gered van opnieuw verloren gaan.

* Als we een goed leven leiden, zijn de tijden ook goed. Zoals we zijn, zijn de tijden.

* Door te doen wat we behoren te doen, verdienen we geen lof, omdat het onze plicht is.

* Slechte tijden, moeilijke tijden, dit is wat mensen steeds zeggen; maar laten we goed leven, en de tijden zullen goed zijn.

* Wij zijn de tijden: Zoals we zijn, zo zijn de tijden.

* Iets is niet per se waar omdat het slecht uitgesproken is, noch onwaar omdat het prachtig uitgesproken is.

* Volledige onthouding is gemakkelijker dan volmaakte matigheid.

* Het was hoogmoed die engelen in duivels veranderde; het is nederigheid die mensen tot engelen maakt.

* Nederigheid is de basis van alle andere deugden; daarom kan er in de ziel waarin deze deugd niet bestaat, geen andere deugd bestaan ​​dan louter schijn.

* Mensen trekken eropuit om zich te verwonderen over de hoogten van bergen, de enorme golven van de zee, de lange loop van de rivieren, de uitgestrektheid van de oceaan, de cirkelvormige bewegingen van de sterren, en ze trekken er zonder verwondering aan voorbij.

* Wil je stijgen? Begin dan met afdalen. Ontwerp je een toren die de wolken zal doorboren? Leg eerst de basis van nederigheid. Inderdaad, de mens wil gelukkig zijn, zelfs als hij zo leeft dat geluk onmogelijk is.

* De wil is voor genade wat het paard is voor de ruiter.