6.3 Maria Philomena Martens (1864-1950 ) dv Petrus en afstammelingen
6.3.1 Haar jeugd en huwelijk met Serafien Van Vynckt
De oudste dochter van Petrus Martens en Eugenie Coddens werd op 29 april 1864 geboren op De Meren te Hansbeke, slechts 3 maand na het huwelijk van haar ouders. Zij kreeg de namen Maria Philomena Pauline Martens.
Tussen 1865 en 1877 werden nog vijf broers en twee zussen geboren. Toen zij in 1882 huwde, pas 18 jaar oud, was haar vader Petrus reeds 72 jaar oud en haar moeder Eugenie slechts 46. De broertjes en zussen van Maria waren tussen 17 en 5 jaar. Vijf jaar later, in 1887, zou haar oudste broer Henri overlijden en zou de volgende broer, Petrus-Joannes, eveneens in het huwelijk treden.
Het blijft onduidelijk hoe het gebeurd is dat op 26 september 1882 de 18-jarige Maria Martens in het huwelijk is getreden met de 60-jarige Serafien August Van Vynckt. Had zij thuis vastgesteld dat het grote leeftijdsverschil tussen haar vader en haar moeder een goed huwelijk niet in de weg stond, zodat zij zich niet liet afschrikken van een echtgenoot die maar liefst 42 jaar ouder was dan zijzelf, of mikte zij zo vroeg op een ruime erfenis? Klopt het verhaal dat Serafien Van Vynckt Maria Martens reeds kende toen zij nog in de wieg lag en dat hij toen reeds aan haar vader Petrus zou gezegd hebben dat hij er later mee zou trouwen?
De vader van Maria zal wel goed vertrouwd geweest zijn met de familiale toestand van zijn aanstaande schoonzoon , de grondeigenaar en rentenier Serafien Van Vynckt, zoals beschreven in vorig hoofdstuk(5.5.2). Zijn grootmoeder Maria Catharina Martens, echtgenote van Pieter Van Vynckt, was een dochter van Carolus Martens. Zijn vader Carolus Van Vynckt had uit een eerste huwelijk met Carolina Martens, dochter van Jacobus, slechts twee oudere ongehuwde kinderen in leven. Serafien was de enige trouwende afstammeling uit het tweede huwelijk van zijn vader met de bemiddelde Theresia Lippens uit Ursel. Toen Serafien trouwde waren zijn ouders reeds overleden .
Op 7 juli 1884 kregen Maria en Serafien een eerste zoon René, op 9 juni 1986 gevolgd door de geboorte van Charles. Dit zijn de oudste kleinzonen van Petrus Martens. Op 24 october van dat jaar werd Serafien samen met zijn schoonvader Petrus Martens mede-eigenaar van Goed ter Elst. Het jaar daarop, bij de gemeenteraadsverkiezingen van 16 october 1887, werd Petrus Martens, schoonvader van Serafien, niet verkozen op zijn éénpersoonslijst. De nieuwkomer en schoonzoon Serafien Van Vynckt, afkomstig uit Bellem, werd wel verkozen op de lijst met Pieter-Jan De Muynck, die eerste schepen werd. Charles-Louis Hanssens werd eveneens verkozen op dezelfde lijst. Emiel Hanssens, de zoon van Charles-Louis zijn broer Bruno, zal in 1893 de tweede echtgenoot worden van Maria Martens. August Aimé De Muynck, zoon van eerste schepen Pieter-Jan, zal in 1903 trouwen met Irma Martens, dochter van Petrus.
Op 5 maart 1890 overleed Serafien Van Vynckt op 67-jarige leeftijd en kwam een einde aan zijn politiek mandaat. Op 14 september 1893 zal zijn weduwe Maria Martens door de voorouderlijke verdelingsakte van haar vader Petrus volledig eigenaar worden van Goed ter Elst.
Personen in genealogie van Serafien Augustus Van VYNCKT en Maria MARTENS
I.1 M Van VYNCKT, Serafien 14-09-1822 Bellem 05-03-1890 Hansbeke
I.2 V MARTENS, Maria P.P. 29-04-1864 Hansbeke 05-12-1950 Hansbeke
II.1 M Van VYNCKT, René 07-07-1884 Hansbeke 14-04-1949 Gent
II.2 V CLAERHOUT, Louise 17-05-1889 Lotenhulle 06-10-1961 Gent
III.1 M Van VYNCKT, Henri 28-07-1912 Gent
III.2 V D'HAENENS, Elisab. 05-03-1915 Sint-Denijs-Westrem
IV.1 M Van VYNCKT, Pierre 05-05-1953 Gent
IV.2 V Van VYNCKT, Marie L.25-10-1954 Gent
III.3 M Van VYNCKT, Carlo 24-11-1913 Gent
III.4 V DELAHAYE, Micheline22-12-1921 Oostakker
IV.3 V Van VYNCKT, Renée 08-11-1952 Gent
IV.4 V Van VYNCKT, Cécile 10-04-1954 Gent
III.5 M Van VYNCKT, Albert 13-06-1915 Gent
III.6 M Van VYNCKT, Léon 12-11-1916 Gent
III.7 V DELIE, Henriette 19-01-1915 Gent
IV.5 M Van VYNCKT, Marc 05-06-1947 Gent
IV.6 M Van VYNCKT, Christ. 19-02-1949 Gent
IV.7 M Van VYNCKT, Guy 25-02-1951 Gent
IV.8 V Van VYNCKT, Colette 15-02-1954 Gent
III.8 V Van VYNCKT, Marie-L30-09-1921 Gent 04-10-1930 Gent
III.10 V Van VYNCKT, Jeanne21-12-1924 Gent
III.9 M DELIE, Jean 24-12-1913 Gent
IV.9 M DELIE, Martine 11-06-1949 Gent
IV.10 M DELIE, Yvan 01-07-1951 Gent
IV.11 M DELIE, François 15-05-1955 Gent
IV.12 V DELIE, Anne 15-10-1958 Gent
II.3 M Van VYNCKT, Charles 09-05-1886 Hansbeke 03-11-1973 Hansbeke
Maria was slechts 26 jaar, maar reeds welstellend, wanneer zij alleen achterbleef met haar zoontjes René, 6 jaar, en Charles, 4 jaar. Zij waren 9 en 7 jaar oud wanneer hun moeder opnieuw in het huwelijk trad. Haar zoon Charles bleef vrijgezel en is steeds bij zijn moeder blijven wonen tot aan haar overlijden in 1950. Hij had de studies voor dierenarts aangevat maar niet beëindigd en beheerde de familiale eigendommen. Na het overlijden van Maria Martens werd Charles ondermeer eigenaar van Goed ter Elst. Zoals zijn vader had Charles Van Vynckt belangstelling voor de gemeentepolitiek en had van 1912 tot 1958 ononderbroken zitting in de gemeenteraad, dus vanaf de leeftijd van 26 tot 72 jaar. Van 1921 tot 1946 was hij zelfs zonder onderbreking schepen. Hij werd voor het eerst verkozen bij de raadsverkiezingen van 15 october 1911 en bleef in de raad tijdens de oorlog 1914-1918, waarvoor hij blijkbaar niet opgeroepen werd. Na de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht behaalde hij voor de verkiezingen van 24 april 1921 122 stemmen, dit is meer dan zijn lijsttrekker burgemeester Bauduyn de Bousies. Hoewel hij slechts 35 jaar was, werd hij tweede schepen. Bij de verkiezingen van 10 october 1926 kon hij inzake voorkeurstemmen niet op tegen de rijzende ster Baziel Muys, kandidaat van de Boerenbond. Toch behield hij zijn mandaat van schepen onder de burgemeester Antoine de Bousies-Borluut.
Na de verkiezingen van 16 october 1938 werd Charles zelfs eerste schepen en moest de 49-jarige Baziel Muys bij staking van stemmen voor het ambt van tweede schepen de duimen leggen tegen de 66-jarige brouwer Honoré Van Hecke. Ook tijdens de tweede wereldoorlog kon Charles zich als schepen handhaven. Bij de verkiezingen van 24 november 1946 zal een afzonderlijke lijst van Baziel Muys de meerderheid halen, zodat de herkozen Charles Van Vynckt zijn schepen-ambt verloor. Bij de daaropvolgende verkiezingen werd Charles lijsttrekker van de oppositie, maar de meerderheid werd nog versterkt. Het zal pas in 1958 zijn, wanneer Charles niet meer meespeelde, dat zijn neven Marcel Martens en Raymond Verhelst de meerderheid hielpen breken en nadien schepen werden. Charles overleed te Hansbeke op 3 november 1973, 87 jaar oud. Hij was alleen blijven wonen in het ouderlijk huis, samen met een huishoudster.
De oudste zoon René Van Vynckt was kandidaat-notaris. Hij huwde op 3 augustus 1911 te Bellem met de 22-jarige Louise Claerhout, dochter van Henri en Leonie De Schuyter (verwant met Pieter Josef De Schuyter en Eugenie Martens) en vestigde zich te Gent als wisselagent. Zij kregen 4 zonen en 2 dochters die allen te Gent geboren werden. Zoon Albert werd jezuit en missionaris in Congo, o.m. aan het Institut Christ-Roi te Lenfu. Dochter Marie-Louise was slechts 9 jaar toen zij overleed. René kreeg 12 kleinkinderen. Voor Maria Martens waren dit 12 achterkleinkinderen uit de stam Van Vynckt.
Henri Van Vynckt, zoon van René, was 40 jaar wanneer hij op 12 juli 1952 te Sint-Denijs-Westrem huwde met Elisabeth DHaenens. Hij volgde zijn vader op als wisselagent te Gent en onderhield contacten met de familie Martens te Hansbeke, vooral om geldzaken te regelen. Twee andere zonen van René en kleinzonen van Maria, werden arts: Carlo die op 30 november 1950 te Gent huwde met Micheline Delahaye en lange jaren de kliniek De Winne aan de Coupure leidde, en Léon die op 3 augustus 1946 in het huwelijk trad met Henriette Delie. Ook kleinzoon Christian werd arts en kleinzoon Guy behaalde het diploma van burgerlijk ingenieur. Jeanne Van Vynckt, jongste dochter van René, was reeds op 29 april 1948 te Gent gehuwd met Jean Delie, geneesheer-specialist en broer van Henriette.
Deze familietak woonde te Gent, deed universitaire studies en werd grotendeels verfransd. Vooral Carlo Van Vynckt en zijn echtgenote Micheline Delahaye en later hun dochters Renée en Cécile, behielden na het overlijden van hun grootmoeder en overgrootmoeder Maria Martens en van haar zoon Charles Van Vynckt en na de verkoop van Goed ter Elst nog regelmatig contact met de familie Martens te Hansbeke, in het bijzonder door hun buitenverblijf gelegen naast Goed ter Elst.
6.3.2 Tweede huwelijk met Emiel Hanssens
Op 12 januari 1893, bijna 3 jaar na het overlijden van Serafien Van Vynckt, hertrouwde Maria, nu met haar leeftijdsgenoot Emiel Hanssens, zoon van Bruno en Rosalie Heyde. Haar beide ouders leefden toen nog. Emiel Hanssens stamde eveneens uit een begoede familie en was de enige erfgenaam in zijn tak van de familie Hanssens. In zijn huwelijksakte werd als beroep grondeigenaar vermeld. In hoofdstuk V worden zijn voorouders uit de XIXe eeuw besproken, met vader Bruno, grootvader August en overgrootvader Josef. In de voorouderlijke verdelingsakte van zijn schoonvader Petrus op 14 september 1893 wordt de toen 31-jarige Emiel Hanssens vermeld als grondeigenaar zonder beroep. Zijn echtgenote Maria was 3 maanden voor de geboorte van hun dochter Anna Hanssens goed bij kas vermits zij een aanzienlijk deel van de onroerende goederen van haar vader aanvaardde en haar 6 jongere broers en zussen gedeeltelijk cash uitbetaalde (bijlage 5.5).
Sinds 1849 zetelden drie opeenvolgende generaties Hanssens in de Hansbeekse gemeenteraad. Grootvader August was zowel voor als na Marias vader Petrus schepen geweest. Oom Charles-Louis was raadslid toen Emiel en Maria trouwden. Drie jaar na zijn huwelijk werd ook de grondeigenaar Emiel Hanssens raadslid en bleef dit van 1986 tot aan zijn overlijden in 1909. Drie jaar later, bij de eerstvolgende raadsverkiezingen, zou hij opgevolgd worden door zijn stiefzoon Charles Van Vynckt.
Een kwartierstaat met 6 generaties toont aan dat Emiel Hanssens en Maria Martens in de XVIIIe eeuw gemeenschappelijke voorouders hadden: Joannes Martens en Maria Francisca De Brauwer. Joannes Martens en Maria Francisca De Brauwer waren bovendien verwant met Serafien Van Vynckt, de eerste echtgenoot van Maria Martens. Carolina Martens, eerste echtgenote van Serafiens vader Karel-Frans, was immers een kleindochter van dezelfde Joannes Martens.
Joannes Martens x Maria De Brauwer
Judocus Maenhout x Norbertina Martens Carel Martens x Maria R Sutterman
August Hanssens x Carola Maenhout Petrus Martens x Eugenie Coddens
Bruno Hanssens x Rosalie Heyde
Emiel Hanssens x Maria Martens
Personen in parenteel van Emiel HANSSENS en Maria MARTENS
I.1 M HANSSENS, Emiel 12-12-1862 Hansbeke 08-04-1909 Hansbeke
I.2 V MARTENS, Maria P.P. 29-04-1864 Hansbeke 05-12-1950 Hansbeke
II.2 V HANSSENS, Anna 16-12-1893 Hansbeke 22-06-1949 Gent
II.1 M DASSONVILLE, Victor 02-04-1896 Gent 14-02-1966 Knokke
III.1 M DASSONVILLE, Paul 23-11-1924 Gent
III.2 V MONNIER, Marie-Louise 25-09-1922 Tournai
IV.1 V DASSONVILLE, Marie-Paule29-12-1956 Tournai
II.4 V HANSSENS, Irène 02-04-1895 Hansbeke
II.3 M Van ACKER, Charles-Lo. 22-04-1894 St Ghislain
III.4 V Van ACKER, Marie-Louise01-06-1928 Gent
III.5 M Van ACKER, Edmond 18-06-1929 Gent
III.6 V Van DAMME, Suzanne 16-02-1930 Zaffelare
IV.2 M Van ACKER, Philippe 21-08-1960 Gent
IV.3 M Van ACKER, Charles-Louis07-03-1962 Gent
II.5 M HANSSENS, Leon 21-12-1897 Hansbeke 22-08-1958 Rymenam
II.6 V MASSART, Rose 25-08-1896 Sint Joost 08-04-1969 Etterbeek
III.8 V HANSSENS, Louise-Marie 16-02-1924 Etterbeek
III.7 M DUMOULIN, Alfred 06-12-1923 Seraing
IV.4 M DUMOULIN, Philippe 29-07-1954 Crehen
III.9 M HANSSENS, Carlo 05-09-1925 Etterbeek
III.10 V NEHORAY, Nelly 21-09-1926 Ukkel
IV.5 V HANSSENS, Chantal 30-10-1950 Ukkel
IV.6 M HANSSENS, Bruno 20-04-1957 Schaarbeek
IV.7 V HANSSENS, Muriel 21-11-1958 Schaarbeek
IV.8 M HANSSENS, Carlo 10-03-1960 Schaarbeek
IV.9 M HANSSENS, Daniel 30-04-1963 Schaarbeek
IV.10 M HANSSENS, Eric 21-11-1964 Schaarbeek
II.7 M HANSSENS, Robert 04-06-1899 Hansbeke 15-01-1900 Hansbeke
Minder dan een jaar na het huwelijk van Maria met Emiel Hanssens werd hun dochter Anna geboren. Anna was 30 jaar oud toen zij op 17 november 1923 te Hansbeke in het huwelijk trad met de te Gent geboren Victor Dassonville, zoon van Victor en Hortensia Farvaque. Hun enige zoon Paul huwde te Doornik op 25 juni 1955 en vestigde zich aldaar.
Dochter Irène trouwde op 15 mei 1926 te Hansbeke met Louis Van Acker, zoon van Carolus Ludovicus en Marie Kohlis. Zij kregen een dochter die apotheker werd en ongehuwd bleef, en een zoon Edmond die op 15 september 1956 te Zaffelare huwde met Suzanne Van Damme. Uit dit huwelijk werden 2 kinderen geboren te Gent.
Leon Hanssens werd beroepsofficier en huwde op 3 april 1923 te Etterbeek met Rose Massart. Uit het huwelijk van hun dochter Louise-Marie met de arts Alfred Dumoulin te Etterbeek op 16 juni 1950 werd een zoon geboren. Hun zoon Carlo Hanssens werd geneesheer-specialist en huwde op 3 november 1949 met Nelly Nehoray. Zij kregen 6 kinderen.
Door haar tweede huwelijk kreeg Maria Martens nog 4 kinderen, 5 kleinkinderen en 10 achterkleinkinderen, wat samen met de afstammelingen uit het eerste huwelijk in totaal 11 kleinkinderen en 22 achterkleinkinderen opleverde, waarvan geen enkel te Hansbeke is blijven of komen wonen. Ook deze afstammelingen werden grotendeels verfranst.
Op 14 februari 1901 was de 38-jarige Emiel Hanssens getuige bij het huwelijk van zijn schoonbroer Emiel Martens met Emma Mestdagh. In mei 1908, minder dan een jaar voor zijn overlijden, werd Emiel Hanssens met grote sier dooppeter van Laurent De Waele. Deze broer van Maria De Waele, de latere echtgenote van Marcel Martens, was een zoon van M. Virginie Hanssens, een nicht van Emiel Hanssens. Virginie en Emiel waren kleinkinderen van Augustinus Hanssens.
Emiel Hanssens,die een levensgenieter was en graag een glas dronk, overleed reeds op 8 april 1909, slechts 46 jaar oud. Maria had toen 5 kinderen. René en Charles Van Vynckt uit haar eerste huwelijk waren respectievelijk 25 en 23 jaar oud en nog ongehuwd. De kinderen Hanssens waren tussen 16 en 12 jaar oud.
6.3.3 Maria Philomena Martens als weduwe
Na het overlijden van Emiel Hanssens bleef de 45-jarige grondeigenares Maria Martens wonen in het grote herenhuis met inrijpoort op Hansbekedorp, naast de woning met maalderij en herberg In de statie van haar jongere broer Joannes. Zij woonde echter niet alleen vermits er ook nog haar twee ongehuwde volwassen zonen waren uit haar eerste huwelijk en drie tieners uit haar tweede huwelijk. Verder was er de 83-jarige Charles Hanssens, oom van haar tweede man.
De volgende jaren van de nog jonge weduwe Maria Martens werden gekenmerkt door een opéénvolging van belangrijke familiale gebeurtenissen:
1911: huwelijk van zoon René Van Vynckt met Louise Claerhout die verhuizen naar Gent
1912: geboorte van eerste kleinzoon Henri te Gent
inwonende zoon Charles wordt gemeenteraadslid
1913: geboorte van kleinzoon Carlo
1915: geboorte van kleinzoon Albert, de latere missionaris-jesuït
1916: geboorte kleinzoon Leon Van Vynckt
1918: de oudste zoon van haar overleden broer Charles sneuvelt te Merkem
de woning van Maria wordt zwaar beschadigd bij de aftocht van de troepen
1920: overlijden van Petrus-Joannes Martens, haar broer en buurman
1921: haar zoon Charles Van Vynckt wordt schepen en blijft dit tot 1958
geboorte van kleindochter Marie-Louise Van Vynckt
1923: huwelijk te Hansbeke van dochter Anna Hanssens met Victor Dassonville
huwelijk te Etterbeek van zoon Leon Hanssens met Rose Massart
1924: geboorte van kleindochter Jeanne Van Vynckt te Gent
geboorte van kleinzoon Paul Dassonville te Gent
geboorte van kleindochter Louise-Marie Hanssens te Etterbeek
1925: geboorte van kleinzoon Carlo Hanssens te Etterbeek
1926: huwelijk te Hansbeke van dochter Irène Hanssens met Louis Van Acker
1928: geboorte van kleindochter Marie-Louise Van Acker te Gent
1929: geboorte van kleinzoon Edmond Van Acker te Gent
De eerste achterkleinkinderen meldden zich aan na de tweede wereldoorlog: Marc Van Vynckt in 1947 en Christian Van Vynckt en Martine Delie in 1949.
Maria Martens overleed op 5 december 1950, aan de gezegende leeftijd van 86 jaar en na een beroerd en rijkgevuld leven. Haar ongehuwde zoon Charles Van Vynckt bleef alleen achter, met inwonende huishoudster, in het grote huis op Hansbekedorp. Hij zal er overlijden op 3 november 1973. Goed ter Elst werd eigendom van kleinzoon Carlo Van Vynckt, die het goed verkocht nadat Arlette Martens en Julien Bruggeman zonder opvolger en als laatste gebruikers uit de stam Martens aan het einde van de jaren tachtig met pensioen gingen.
|
