Vlak naast de Mechelse beiaardschool gevestigd in het huis “Het Schipke” bevind zich de tuin van het Hof van Busleyden, en een torentje, dat al dat moois bewaakt.. Het renaissancetorentje is bekroond met een balustrade en een torenhelm en herbergt in zijn bovenste geleding een beiaard van 49 klokken. Alle leraars, studenten en oud studenten kennen dit 2541Kg wegende instrument, dat vooral als oefenbeiaard wordt gebruikt door de “Koninklijke beiaardschool Jef Denyn”.

xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Wijlen Gaston van den Bergh, de vroegere stadsbeiaardier van Lier en Halle heeft ooit eens in een voordracht van 27.06.83 tot de leden van het Comité van Toren en beiaard v.z.w. van Mechelen verteld dat men met de oprichting van de Busleydenbeiaard, de Monumentencommissie even voor schut had gezet. Aan het geklasseerd torentje mocht geen steen gewijzigd worden, dat was wel een probleem om de zwaarste klok een bes van 420kg binnen te krijgen. Deze klok werd ook op het klavier aangesloten als bes, zodat het instrument in tegenstelling tot de meeste andere beiaarden niet getransponeerd diende te worden. Toch moest er een gat naast een raam gekapt worden. Dit moest daarna terug dichtgemetseld en onzichtbaar hersteld worden. Wijselijk en dit om op geen NJET te stuiten heeft men nadat de klok was geplaatst  de Monumentencommissie om toelating gevraagd. Ze waren daar blijkbaar goed op de hoogte want hun antwoord was “De beiaard IS er al. Ge hebt ons voor een voldongen feit gezet”. Wel moest men in het begin op Busleyden zonder verlichting spelen. Er mocht géén elektriciteit in het torentje wegens brandgevaar voor het museum, men was niet verzekerd enz……….. Men ging dan maar naar boven met een zaklamp of een brandende kaars, dat was minder “gevaarlijk,” gelukkig is die tijd voorbij.

Het is  wel de moeite even bij dit instrument blijven stil te staan. In 1953 werd deze beiaard door het Mechelse stadsbestuur aan de beiaardschool geschonken. De firma M. Michiels Jr. uit Doornik (van Mechelse origine) werd met het gieten en de plaatsing belast. Tevens en dit moet toch ook wel even worden onderlijnd, is de stemmige binnentuin een ideale luisterplaats.

Ik herinner me nog alsof het gisteren was hoe Jef Rottiers (1904-1985), na een les piano me vanuit het tussenkamertje in de Van Hoeystraat waar de buffetpiano stond me, naar het koertje achteraan loodste om naar de beiaard van Busleyden te gaan luisteren. Eest moesten we nog langs het reuze grote schilderij van “De Toren Van Babel “  waar de meester aan het werken was. Jef schilderde niet naar het origineel maar naar kleurenreproducties en detailfoto’s telkens met toevoeging van kleine symbolische elementen die niet op het originele werk voorkwamen. Luister, zei hij me dit is iets van mij dat ze spelen “Sprookje”. Rottiers was een all-round kunstenaar, hij was niet alleen schilder doch ook beiaardier en vooral een groot toondichter van beiaardmuziek. Hij genoot van de beiaardklanken uit het torentje van Busleyden. Terwijl hij binnensmonds mee neuriede hing zijn zelfgerolde sigaret in een van zijn mondhoeken  klaar om zo omlaag te vallen. Dit alles is meer dan vijftig jaar geleden ik was toen twaalf, dit vergeet ik nooit. Toen alles stil werd draaide hij zich om en zie me, “ge moet ook leren beiaardspelen jongen”. Helaas ben ik daar veel te laat aan begonnen, wat niet wegneemt dat het een mooie hobby is.

Jef Rottiers’s leerling mijn goede vriend Joseph Lerinckx pr.(1920-2000)  heeft het torentje tot twee maal toe bezongen. Eerst in zijn Busleyden-menuet uit december 1971 en een tweede maal in zijn Busleyden-memory van februari 2002 opgedragen aan Marcel Kocken voor diens 65^ste verjaardag. Lerinckx had zoals ook ik van echtgenote en dochter Kocken een brief ontvangen  om mede te werken aan het “liber amicorum” van Marcel. Lerinckx had een enorme bewondering voor de licenciaat geschiedenis en toenmalige leider en bezieler van het Festival van Vlaanderen afdeling Mechelen. Een maand later was Joseph’s compositie reeds klaar en bewerkte hij dit nog tot “Fox-Trott voor ’n jarige Marcel” voor koperensemble en beiaard.

De klokken van de Busleydenbeiaard  hebben een korte uitklinktijd, wat het instrument een tokkelkarakter geeft. Doch daarom is het ook bij uitstek geschikt voor de uitvoering van muziek uit de baroktijd en de klassieke periode.  Ook in samenspel met andere instrumenten komt deze beiaard uitstekend tot zijn recht. Daarom werd hij ook gebruikt in een CD uit xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />1991, in een opname samen met gitaar. Ik denk hier aan de prachtige CD “Carillon and Guitar”, van  mijn beiaardleraar Eddy Marien en guitarist Wim Brioen Vroeger werd dit bronzen hart zelfs opgenomen in de programma’s van het Festival van Vlaanderen afdeling Mechelen, vandaag de dag valt deze eer ook de jongste beiaard (1981) van de Sint. Romboutstoren niet meer te beurt. De Mechelse reus is door de “wijzen” van het Festival van Vlaanderen vanaf nu het zwijgen opgelegd. Vond het onstaan van het Festival van Vlaanderen afdeling Mechelen soms niet zijn oorsprong in de orgel-recitals van Flor Peeters en de beiaardconcerten van Staf Nees?  Het kan verkeren zei Bredero…………het enige origineel historisch  instrument uit de lage landen dat de beiaard wel is, mag zijn bronzen stem in het Mechelse “Vlaamse Festival” niet meer laten klinken. Arm Vlaanderen…………………………spijtig.

Tot slot toch nog dit, het Hof van Busleyden werd tussen 1503 en 1505 in opdracht van humanist H. van Busleyden gebouwd. Naar alle waarschijnlijkheid waren Antoon I en Rombout Keldermans de bouwmeesters van dit prachtige renaissancecomplex. Beiden behoorden zonder enige twijfel de voorouders van de naar Amerika uitgeweken organist-beiaardier  Mechelaar Raymond Keldermans wiens zoon Karel de traditie in de USA verder zet.….Daarmede is de cirkel van de klokkenmond helemaal rond.

Michel Lejeune