Talrijkste en bekendste valk van Europa.Wordt vaak
biddend of zittend op draden of palen langs wegen gezien.Kenmerkend
langstaartig silhouet (windwijzer).Adult mannetje met grijze kop
enstaart en steenrode rug zonder duidelijk dwarsstreping.Vrouwtje en
juveniele lijken op elkaar,maar vrouwtje is van boven duidelijker
getekend met meer hartvormige,ook op flanken aanwezige vlekken,terwijl
juveniel op onderzijde strekere lengtestreping heeft.Roept op
broedplaats luid,schel,doordringend,in snelle series
kie,kie,kie,kie,kie.Bedelt met langgerekt,jammerend,vibrerend
krie-i-i-i-i.Broedt in oude kraaienesten,speciale nestkasten en
gebouwen.In bijna ieder landschap,vooral in open terrein met wat
bomen,maar ook in steden.Jaagt hoofdzakelijk op muizen.In Nederland
stand-en zwerfvogel (ca 5000 broedparen),trekt weg bij langdurige
sneeuw.Populatie uit Noord-oost-Europa overwinteren hier of trekken
door.
Door vliegwijze met in ondiepe v gehouden vleugels
en lange staart direct als kiekendief te herkennen.Groter met bredere
vleugels en andere kleur dan andere soorten kiekendieven.Mannetje
krijgt in de loop van ten minste drie jaar geleidelijk lichtgrijze
veren,maar broedt reeds wanneer twee jaar oud en toont dan weinig
grijze handpennen.Juveniel donker chocoladebruin met dooiergele,tot
geelbeige uitblekende koptekening,die (waarschijnlijk vooral bij
oostelijke populatie) geheel kan ontbreken en enkele hebben geelbruin
aan vleugelbasis en op onderdekveren.Vliegt vaak laag heen en weer
boven jojo-baltsvlucht kievit-achtig kie-oe en laat ook een
ekster-achtig kjep ep ep ep horen.Vrouwtje bedelen,als uitgevlogen
jongen,met langgerekte,hoge,fluittonen pie-wieuuu,en laten in
paringsvlucht met mannetje ook kiesj en kjee kie kie kie horen.Broedt
bij voorkeur in overjarig riet (af en toe in graanvelden),maar jaagt
tot 5 km van nest ook boven moerassen en weilanden op muizen,kleine
vogels en kikkers.Soms polygaam.Broedbestand in Nederland (ca 900 paren
en elders in West-Europa in laatste decennia toegenomen
(Flevopolder-effect).Klein aantal overwintert hier,vooral in
Delta-gebied.Trekt in augustus-september (oktober) naar
Middenllandse-zeegebied en keert terug vanaf maart,mannetjes eerder dan
vrouwtjes.In mei vindt nog een doortrek plaats.
