De Gepekelde Fiege.

Bij de titel zou U de mening kunnen krijgen dat ik te ver in het glaasje heb gekeken, doch wanneer U verder leest zult U zien dat U zich schromelijk vergist. Mijn artikel begint in feite toen twee mensen aan het discusieren waren waar, voor Wereldoorlog II dit wil zeggen voor 1940, de beste Kongonutjes te vinden waren. De eerste beweerde dat zij te vinden waren in een herberg langsheen de Alfons Pieterslaan, de andere sprak over een cafétje gelegen ter Bonenstraat. En die tweede had het bij het rechte eind.

Het was inderdaad in een café,  met de typische Oostendse naam “ De gepekelde Fiege” dat Kromme Leon de scepter zwaaide. Leon, met familienaam Claeys, was een broer van de, in het Visserskwartier, alom gekende en gewaardeerde haarkapper Eugène, wiens zaak, in de Sint Paulusstraat, steeds zeer druk bekland was.

Leon had een gebrek aan het rechterbeen, dat op een soort kruk rustte, gebrek waaraan hij trouwens zijn bijnaam te danken had. Hij liep met snelle, korte pasjes door zijn café, dat amper “een schorte” groot was. Het huis bevond zich in de Bonenstraat,, droeg het nummer 2, doch was niet op de hoek van de Sint Franciscusstraat en ook niet aan de kant waar momenteel de “Cosy Corner” gevestigd is. Inderdaad, de zijgevel van het huis nr. 2, vormde de achterwand van de vismarkt, zodat tussen de woning van vriend Leon en de Sint Franciscusstraat, de stenen banken stonden waarop de vis werd tentoongesteld  Aan deze zijgevel was tevens het O.L. Vrouwebeeldje gehecht waar talrijke vissersvrouwen regelmatig een gebedje lazen.

Het huis bestond, uit wat men te Oostende noemt, kelderkeukens, vervolgens op de gelijkgrondse verdieping het cafétje en dan mansardekamers. Het cafétje bereikte men via een enge gang, waarin een bruine geschilderde deur de toegang tot de gelagzaal afsloot. Eens binnen troffen wij er twee tafeltjes aan, een staand tegen het venster en een links in de zeer kleine gelagzaal. Verder stonden er een viertal stoelen, een vijftal spuwbakken en een anderhalve meter lange toonbank, waarachter de uitbater troonde. In de linkerachterhoek stond een rieten mand gevuld met de lekkerste kongonutjes uit  Oostende. Tussen deze nutjes lag een tinnen pot waarmede de nutjes werden afgewogen.

 Het bruine, schuimende bier vloeide er overvloedig uit een der tapkranen, voornamelijk op zater- en zondagen, wanneer de jonge bezoekers, trouwe klienten van de dancing “ ‘t Keuntje” even kwamen verpozen. Bij dit lekker glas bier werd steeds een pint kongonutjes verorberd. En of dit smaakte !

 Celintje, de echtgenote van Leon, waarmede hij in 1921 in het huwelijk was getreden, was zelden of nooit in de gelagzaal aan te treffen. Zij hield zich onledig met huishoudelijke arbeid, terwijl ook de dochter, die naderhand naar Bredene verhuisde, nooit in de herberg verscheen.

Leon kon goed overweg met die jonge gasten, die hij af en toe op een extraatje vergastte. Hij kon ook goed vertellen en  er de stemming in brengen. Niet te verwonderen dat zijn klienten steeds terug kwamen.Was het nu voorLeon, het bruine bier of de Kongonutjes. Who’s know ?

Leon kwam zelden op straat, gezien zijn gebrek, en vond zijn grootste genoegens in de gesprekken met zijn jong klienteel. Hij overleed alhier in oktober 1955.

                                       Maurice  Ferier.

02-08-2005 om 11:47 geschreven door inforg

Oostende kende talrijke typische figuren waarvan ik reeds enkele heb beschreven. Het waren meestal personen die niemand kwaad deden en eerder folkloristische figuren waren. Maar we bezaten ook anderen, mensen die benevens folkloristisch ook verstandelijk begaafd waren.

Neem nu maar eens de verkoper van de “Boules de Berlin”, die meestal ofwel aan het station ofwel op de Zeedijk te vinden was. Een nogal slanke man van normale lichaamslengte, met rood gezicht die bedekt was van een grote snor.  Samen met zijn echtgenote baatte hij een soepwinkeltje uit nabij de Vogelmarkt. Snoepwinkeltje waar ook petroleum verkocht werd, gezien  vele gezinnen nog geen elektriciteit bezaten.

Wanneer hij op straat kwam was hij steeds deftig gekleed met hemd en das, vaak een bakkersmutsje op het hoofd, en steeds met vlekkeloos witte voorschoot aan. Op zijn buik droeg hij een soort metalen kistje waarop smakelijke bruingele bollen lagen, daarnaast stond een strooibus met witte poedersuiker. Onderaan de kist stond een soort vuurtje om de bollen te verwarmen.

Van ver zag en de kinderen hem reeds aankomen en hoorden hem roepen : “Drie bollen voor een frank”. Maar ook de toeristen kenden onze vrolijke venter, want hij had voor eenieder een goed woordje.

Wanneer de kinderen bij hem kwamen zette hij deze aan te wenen, hen zeggend : “je moet bleiten dan krieg je gie een bolle van je moeder” En die kadee’s aan het schreien tot moeder de geldbeugel bovenhaalde en hen trakteerde op die lekkere “boules de Berlin”. De olijke man deed er dan een beet je poedersuiker op en deze bollen smaakten zo heerlijk dat moeder er ook voor haar enkele kocht. En allen beten erin tot de gele crème tot aan de oren reikte.

Hij kon ook aangenaam vertellen en de kinderen, waartoe ik toen ook behoorde, konden urenlang zijn verhalen aanhoren, alhoewel mag gevreesd dat er veel overdreven werd. Hij vertelde namelijk van zijn verre reizen die hij aan boord van oceaanreuzen had gemaakt, en waar hij zijn stiel had geleerd. Toen wij wat groter waren leerden wij dan dat hij nooit verder was geweest dan de wijk Hospitaal waar hij geboren was.

Maurice Ferier 

25-07-2005 om 11:25 geschreven door inforg

Wij zijn in een nostalgische bui omdat de regen ongenadig onze vensters bespeelt, mede omdat een gure wind ons belet buiten te komen en wij tijd tot dromen hebben. Dromen van wat is geweest, van die goeie ouwe tijd toen wij nog niet die weelde hadden zoals thans het geval is, van de tijd dat de straat nog de jeugd toebehoorde en wij, als tieners, nog konden buiten spelen. Voetballend op het pleintje voor de St. Petrus en Pauluskerk of op de groentenmarkt, tot wij weggejaagd werden door de politie. Spelen met de marbels op de driehoek ( pleintje dat thans de geciviliseerde naam Pauluspleintje draagt) of lopend achter  een hoepel ( in feite een oud fietswiel dat voortbewogen werd door een zelf gemaakte ijzeren loopstok) of slaand met de piedewiet op de anderwat.  Of ook nog, maar dan meestal tijdens de Paasvakantie en de zomermaanden, rijdend op de glooiïng van de zeedijk, waarna wij de Engelse kijklustigen lastig vielden en ons beste Engels boven haalden met : “Mister wantje penny for de piektjes”, waarmede wij bedoelden een penny om naar de cinema te gaan. Dit bracht ons wat centen op lachend gegeven door de toenmalige rijkere Engelsen, de Pond sterling stond toen namelijk aan 138 fr. Toen wij ook, tijdens diezelfde vakantiemaanden, als piccolo een mooi kostuum aangemeten kregen va de hoteluitbater waarvoor wij werkten.  Wij ontvingen geen dag- of maandloon maar werkten enkel op drinkgeld en, niettegenstaande wij vaak tien tot twaalf uur per dag op post waren, dachten  niet aan staken noch aan vermindering van werkuren.

Tijdens onze droomreis denken wij ook aan die mensen, die weliswaar niet als B.V. ( Bekende Vlaming) maar wel als B.O. (Bekende Oostendenaar) door het leven gingen. Wij zien hen nog alsof zij dagelijks onze wegen kruisen : Col en Manchet ( ook Ollegatscheirder genoemd), Teut - Teut , Madame Médaille, Zotten April en zijn compaan Peirdevlees, Madame Loulou, de Schudder en andere Duvel’s, allemaal gekende en kleurrijke figuren uit onze stad. Gasten die veel bekijks hadden, doch nooit iemand een strobreed in de weg legden, met uitzondering missvhien van laatstgenoemde  : Den Duvel

Hij was niet diegene die wij destijds, tijdens de lesuren op school, leerden kennen als de slechte, gebaarde, horens dragende firguur die ons in de hel zou opsluiten als wij niet braaf en gehoorzaa waren, nee hoor ! Hij was een gespierde, tanige kerel, zeer bekend in de visserij middens, gevreesd door de pakjesdragers aan het station en een lastige klant voor de politie. Zijn voornaamste bezigheid bestond erin  langs de kaai en het zeestation te flaneren en werk af te pikken van de pakjesdragers ofte kruiers bij wie hij  niet op een goed blaadje stond. De gewonnen centen verdronk hij dan in een van de talrijke herbergen van de wijk Hazegras ( toen nog niet voorzien van gekleurde lampjes) of langs de Visserskaai waar toenertijd meer volkscafé’s waren.

“Duvel”, wiens werkelijke naam Alexis doorweinigen gekend was, was steeds gekleed in zware Friese broek, een donkerblauwe trui en het schippersklakje schuin op het hoofd. Hij kwam vaak  in aanraking met de lange arm van de wet, want hij maakte zich veelal schuldig aan bepaalde kleine misdrijven zoals het wegnemen van vis of het werken als kruier, waarvoor hij geen toelating had. Tijdens de wintermaanden was hij meestal te vinden te Brugge, aan ‘t Panderijtje, gebouw dat thans is afgebroken en vervangen door een ultra moderne gevangenis.

Eens de lente in ‘t land zakte hij terug af naar Oostende en  vonden wij hem opnieuw terug in de omgeving van het Zeestation of de Cirk ( ook nog wel eens oude vismijn genoemd) waar hij af en toe eens meehielp om aan wat centen te geraken. Centen die dan meestal ietwat later terecht kwamen in de lade van een of andere herbergier.

Nergens was hij bang voor. Zo sprong hij eens, als gevolg aan een weddenschap, in het eerste handelsdok hoewel hij niet zwemmen kon.Slechts met grote moeite slaagden enkele toeschouwers erin hemop het droge te brengen. Nat als hij was ging hij meteen een pint drinken bij Henri Mille op de Vanderzweepplaats ( thans Ernest Feysplein).

Zoals reeds gezegd hielp hij af en toe de bootjessjouwersof de werkers in de vismijn, enkel met de bedoeling aan wat geld of vis te geraken. Dergelijke poosjes vis werden door Duvel vaak tot driemaal toe verkocht zonder dat de eigenaars zulks beseften.

Op zekeren dag, bij het begin van de herfst, deed hij op het  Politiebureel der Leopold I plaats navraag naar gevang enisstraffen die hij nog uit te zitten had. De agent van dienst, een pas in dienst gekomen agent die hem nog niet kende, verzekerde hem dat er geen gevangenis- briefjes in het  bureel lagen zodat hij kon ophoepelen. Kwaad trok Duvel naar buiten, nam een grote kasseisteen ter hand en verbrijzelde, zonder omzien, twee ruiten van het politiekantoor. Daarop ging hij kalm terug binnen en zei tot de verbaasde rekruut : “ Nu kunt ge me opnieuw, voor de ganse winter, onderdak te Brugge verschaffen”.

Voor zover onze vriend Duvel, in de grond geen kwaaie gast. Zijn beste jaren kende hij in de jaren dertig en zijn beste vrienden waren de jongens uit het Visserskwartier met wie hij soms uren vertellend doorbracht. Een dezer jongens was ondergetekende

14-07-2005 om 10:00 geschreven door inforg

Er zijn zo van die mensen die men nooit ofte nimmer vergeet, die steeds maar terugkomen in Uw geheugen, personen die men geruime tijd bijna dagelijks zag en die opeens verdwenen. Een dezer personen is zonder twijfel August V.d.b. een zeer markante figuur uit de periode tussen beide wereldoorlogen. Het was een persoon die men  niet zomaar kon voorbijgaan en die, bijna dagelijks, op de Zeedijk of in de Kapellestraat te vinden was.

 Weinigen,zullen zijn familienaam kennen, doch als wij zeggen dat zelfde persoon beter gekend is onder de naam “Col en Manchet” of ook nog, maar dan voornamelijk bij de oudere Oostendenaren, als “Ollegatscheirder” zal er bij velen een lichtje opgaan.

Stel je voor : een rijzige, slanke man met nogal stijve houding, ietwat militaristisch, bijna steeds buitengewoon gekleed met hard gesteven wit hemd voorzien van hoge rechtopstaande boord en ver uitstekende stijve manchetten, de donkere broek steeds voorzien van deftige plooi, een kort spannende bovenvest, een prachtig hoedje op het hoofd, hoedje dat men in geen enkele hoedenwinkel kon aantreffen en dat speciaal voor hem werd aangemaakt. Bij koud weer droeg hij dan een soort overjas die hij steeds met beide handen voor de buik vasthield.

Dit was hel beeld van onze Col en Manchet, een excentrieke oude man, simpel van geest, doch met wie men soms ook nog eens een ernstig gesprek kon voeren. Vaak beantwoordde hij een vraag in gebroken, onverstaanbaar soort Frans.

Voor Wereldoorlog I was hij een bijna normaal mens met een eigen kapperszaak. Hij was gehuwd en had drie schattige dochters, maar het viertal verliet hem, kort na de wereldoorlog en van dan af ging het bergaf met de rijzige Oostendenaar. Alles werd hem ineens teveel en zijn geheugen kreeg een ferme deuk  Hij verliet zijn eerste kapperszaak om een woning te betrekken op de Vindictivekaai alwaar hij een appartement betrok op de gelijkvloerse verdieping. Zijn voorplaats werd verdeeld in twee delen, beide delen afgescheiden door een gordijn. Aan de ene zijde van het gordijn bevond zich zijn woonruimte, aan de andere een pover kapperszaakje waarin slechts een enkele scheerstoel stond en een stoel voor zijn klanten. Hij kreeg niet veel klanten, gezien hij nogal raar was in zijn optreden.

Zo was er eens een mens van buiten stad, aangekomen met de trein, die in het kapperssalon binnen kwam op zich te laten scheren. Terwijl de man in de stoel zat en reeds was ingezeept nam August zijn scheermes ter hand en vroeg de man wat hij in zijn hand hield, waarop deze verwonderd antwoordde :  “maan een scheers”; August zei hem droogweg :”nee jong,je leven….”, waarop hij verder ging met zijn werkzaamheden.

Zoals reeds gezegd was hij meestal te vinden op de Zeedijk waar hij vaak rustig ging zitten op een der aldaar staande banken. Alvorens zich neer te vlijen had hij eerst de bank schoongeveegd met een witte zakdoek en zijn jasje opgehangen aan de reling, waarna hij ging zitten, kaarsrecht en steeds voor zich uitkijkend.

Toen hij zijn kapperszaak had opgegeven  ging hij zich vestigen op de wijk Hazegras op de tweede verdieping van een huis waar meisjes van plezier (thans animeermeisjes genoemd) de soldaten van het 3^e Linieregiment opwachtten. Die meisjes hadden vaak veel pret met mijnheer August, zoals zij hem steeds noemden, doch aarzelden niet de sport met hem te drijven.

Zekere avond, onze vriend lag reeds lang te bed, zoals steeds gekleed in een lang nachthemd,  kwam een der meisjes, poedelnaakt, zijn kamer binnen en riep August toe dat zij de maagd Maria was. Onze vriend schrok zich dood, stapte uit het bed en liep, nog steeds gekleed in zijn  nachthemd,  de straat op luid schreeuwend dat hij O.L. Vrouw had gezien.

Zo nu weet U wie Col en Manchet was. Velen, inzonder de jeugd, gaf hem een andere naam verwijzend naar zijn werkelijk beroep, zijn gaven hem de naam “Ollegatscheirder”. Op zekere dag was hij er niet meer en  er werd niet veel meer over hem gesproken.

Nochtans had hij, op aanraden van enkele spotvogels tooghangers in een herberg aan de Alfons Pieterslaan zich gesteld om burgemeester van de stad te worden. Daartoe had hij zelfs een nieuwe partij gesticht, evenwel zonder op de kiezerslijsten te fungeren.

Een mens die simpel van geest was en behept was met een gevoel van grootheidswaanzin

                                                                                                                                                                                                                                Maurice Ferier

.

12-05-2005 om 11:48 geschreven door inforg

 
Verhalen over andere figuren uit de Oostendse samenleving van vroeger kunt U terugvinden op de site :
http://users.telenet.be/redgy.ferier

Dank voor Uw aandacht.

26-04-2005 om 12:18 geschreven door inforg