Vrouwen met snorren, mannen met erecties

Is het toeval dat testosteron weer opduikt?

Hans JACOBS

Een epokuurtje, een shot van het designersteroïde thg, gendoping: de vrees van dopinginstanties is altijd dat hoogtechnologische dopingproducten de afstand tussen jager en stroper vergroten. Met de testosteronzondaars - na de Amerikaanse topsporters Floyd Landis en Justin Gatlin werd ook een Europese sprinter geklist - wordt de klok dertig jaar teruggedraaid. In de jaren zeventig en tachtig deed testosteron opgeld - de manwijven van het Oost-Duitse sportsysteem en de zwemsters met snorren zegden niet neen tegen testosteron, vaak buiten hun weten om. In die periode stak het nog niet zo nauw met dopingcontroles.

Dat de internationale sportbonden van het wielrennen en de atletiek er vandaag een streng dopingbeleid op nahouden, kan een reden zijn waarom topsporters op de retrotoer gaan, zegt dokter Herman Ram, directeur van de Anti-Doping Autoriteit Nederland. Volgens hem is het grootschalig georganiseerde dopinggebruik, genre Festina en Gewiss, in het peloton aan het afkalven. ,,Daarom gaan individuele sporters, al dan niet met behulp van hun entourage, zelf op zoek naar doping. Dan komen ze vrij snel uit bij testosteron.''

Flirten met de grens

Logisch, zegt Ram. Testosteron zit, zoals een aantal dopingproducten, in een schemerzone. Dopingjagers maken aan de hand van de verhouding tussen testosteron en epitestosteron uit of een sporter positief is. Bij een normale mens bedraagt de verhouding 1/1, de toelaatbare grens is 4/1. Tot 2001 lag die grens zelfs op 6/1. Ram: ,,Net zoals de hematocrietwaarde met epo kunstmatig werd opgedreven tot de toelaatbare waarde van vijftig, wordt met testosteron de grens zo dicht mogelijk benaderd. Alleen gebeuren er dan weleens bedrijfsongevallen, zoals bij Landis: 11/1 kan nooit natuurlijk zijn.''

,,Ongetwijfeld lopen er sporters rond die zich gedopeerd hebben, maar nooit zullen worden betrapt omdat ze een verhouding van 3/1 hebben'', zegt dokter Chris Goossens, adviseur van de minister van Sport, Bert Anciaux.

Is het toeval dat testosteron weer opduikt? Ram: ,,We waren verrast dat twee wereldtoppers positief testten.'' Goossens: ,,Testosteron is nooit weggeweest. Het was hooguit op de achtergrond verdwenen. Het modeproduct epo verdrong de klassieke dopingproducten, tot topatleten schrik kregen van de epotest. Bovendien zijn er inmiddels verfijndere varianten van testosteron op de markt. Undestor (pillen) was algemeen bekend in het peloton. Inmiddels is er testosterongel. Het effect van zeer kleine, niet-opspoorbare doses over een lange termijn is uiteindelijk hetzelfde als één grote, opspoorbare dosis.''

Te verkrijgen via internet

Dat Landis op de avond voor zijn raid naar Morzine plots besloot om zijn toevlucht te zoeken tot testosteron, lijkt onwaarschijnlijk, zeggen beide dopingexperts. Testosteron verdwijnt wel snel uit het lichaam - en is dus moeilijker op te sporen - maar het is bij uitstek een dopingproduct dat werkt op lange termijn. Ram: ,,Het gros van de internationale dopingexperts zegt dat testosteron op korte termijn hoogstens een placebo-effect heeft.'' Goossens: ,,Hooguit voel je je wat virieler omdat je hormonenhuishouding verandert en wordt het herstel wat bevorderd, maar testosteron is pas efficiënt op lange termijn. Je krijgt niet plots een kilo spieren bij. Overigens wordt testosteron ook in combinatie met andere producten gebruikt.''

Wie zijn voorraad wil inslaan, is slechts een muisklik verwijderd van zijn doel. Een prijsindicatie: voor 39,95 dollar (een dikke 30 euro) heb je ongeveer 120 gram testosterongel. Detail: bovenaan op de internetsite staat een waarschuwing: ,,Testosteron tast mogelijk de nieren aan, kan leiden tot psychiatrische aandoeningen, resulteert in veelvuldige erecties en een verhoogde viriliteit.'' Ram: ,,De effecten op lange termijn zijn nog niet tot in detail bekend. Maar zeker is dat het een gevaarlijk product is.''

Het Nieuwsblad,