1. ALCOHOL.

1.1 Ethyl alcohol.

1.1.1 Historiek.

Ethyl alcohol is de drinkbare vorm van alcohol. Methyl alcohol of brandalcohol is een niet drinkbare variant. Het is een gevaarlijke substantie die na het drinken in het lichaam onder andere wordt omgezet in formal dehyde dat blindheid veroorzaakt.

Het is niet juist geweten wanneer alcohol precies werd ontdekt. Wanneer de basisstoffen suiker en water en een zekere warmtegraad (voor een gistingsproces) aanwezig zijn, kan alcohol geproduceerd worden. Volgens paleontologen zijn deze stoffen reeds meer dan 200 miljoen jaar aanwezig op onze aarde. Mee of mede  een drank op basis van honing, is zeer waarschijnlijk de oudst gekende alcoholische drank. Het gebruik dateert van 8000 jaar voor Christus. Rond 6400 voor Christus waren bier en bessenwijn reeds gekend. Op kleitabletten van ongeveer 6000 voor Christus, gevonden in de Nijldelta, stonden recepten voor het bereiden van alcoholische dranken. In 2225 voor Christus vaardigde koning Hammurabi van Babylon de eerste drankwet uit, waarin het gebruik werd geregeld.

Wijn was in de oudheid de overheersende alcoholische drank. Wijn was zeer populair in de Griekse periode rond 700 voor Christus, in de Dionysos-cultus. In de latere Romeinse periode kende wijn een populariteit in de Bacchus-cultus. Ook in bijbelse verhalen komt wijn regelmatig voor. Christus veranderde zelfs water in wijn. Wijn symboliseert tevens het bloed van Christus. In de tijd van de Romeinse keizers kende wijn een zwaar misbruik wat trouwens heeft bijgedragen tot de ondergang van het Romeinse Rijk. Onder keizer Karel de Grote (768-814) werd de wijnbouw gestimuleerd. Rond 800-900 na Christus, ontdekten de Arabieren dat de roeswekkende stof in wijn gedestilleerd en dus ook geconcentreerd kon worden. De verkregen brandende wijn of brandewijn noemden zij al-cohol", dit wil zeggen het fijnste, het zuiverste of de geest.

Doorheen de geschiedenis zien wij dat alcohol overal ter wereld zijn weg heeft gevonden. Het werd tevens gebruikt als verdovingsmiddel bij operaties. Dat alcoholgebruik en alcoholverslaving een gevaar vormden voor de maatschappij (criminaliteit, armoede, corruptie, ziekten en ongevallen) werd in de Verenigde Staten van Amerika begin 1920 duidelijk gesteld door de prohibitiewet of de drooglegging. Dit duurde slechts tot 1933. Het gebruik kon niet gestopt worden. Momenteel is alcoholgebruik, -misbruik en -verslaving een wereldwijd fenomeen.

1.1.2 Ontstaan en voorkomen.

Alcohol ontstaat door gisting van natuurlijke suikers die in granen, fruit en andere gewassen aanwezig zijn met water en waarbij een bepaalde warmtegraad moet aanwezig zijn. Door het gistingsproces worden de suikers omgezet in alcohol. Alcohol wordt ook synthetisch geproduceerd voor industriële doeleinden.

In het geval van wijn worden de druiven geplet. Door gisting worden de suikers in de druiven omgezet in alcohol waarbij ook koolzuurgas vrijkomt. Rode wijn ontstaat uit blauwe druiven die samen met de schillen 10 tot 15 dagen hebben gegist.

Rosé wijn ontstaat uit blauwe druiven waarvan men de schillen 12 tot 24 uur met het sap heeft laten meegisten. Witte wijn ontstaat door gisting zonder de schillen erbij.

Bier wordt verkregen door mout van gerst samen met water, biergist en hop te laten gisten. Onder mout verstaat men het graan waarvan het kiemen kunstmatig begonnen is en dan plotseling beëindigd wordt (de groeikrachten komen dan vrij waarop de gisting optimaal kan verlopen) waarna de kiemen worden verwijderd.

Cognac wordt gedestilleerd uit wijn en gedurende langere tijd bewaard in eikenhouten vaten. Jenever en Gin zijn gedestilleerd uit granen alsook jeneverbessen. Whisky is gedestilleerd uit een vergist beslag van rogge en gerstemout, waarna het aroma ontstaat door langdurige opslag in houten vaten die van binnen verkoold zijn. Rum wordt verkregen door destillatie van suikerrietmelasse. Wodka wordt gedestilleerd uit aardappelen.

De alcoholsoort die wordt gebruikt voor de consumptie is ethylalcohol (ethanol). In pure vorm is dit een reukloze en smaakloze vloeistof. Wij kennen verschillende alcoholische dranken zoals bier, wijn, aperitief en sterke drank. Alcohol wordt ook gebruikt bij het bereiden van bepaalde gerechten. Het wordt ook aangetroffen in snoepjes zoals pralines.

1.1.3 Gebruik.

In het verleden werd alcohol gebruikt als een verdovend middel bij lichte (chirurgische) ingrepen. Alhoewel alcohol wordt niet meer voor deze doeleinden gebruikt omwille van de neveneffecten en ook omwille van het feit dat er een grote dosis alcohol nodig was om tot de gewenst verdovingsgraad te komen. Daar deze grote dosis niet goed controleerbaar is kan dit eventueel leiden tot een gevaarlijke daling van het ademhalingsritme.

Alcohol is in zijn zuivere vorm een kleurloze vloeistof en wordt in de meeste gevallen gedronken. Alcohol wordt vlug in het bloed opgenomen via de dunne darm, minder vlug via de maag en de dikke darm. De absorbtiegraad hangt af van het alcoholgehalte in de drank en ook als er voedsel in de maag aanwezig is. Er wordt aangenomen dat melk nuttig kan zijn om bij een alcohol overdosis de alcohol te verdunnen in de maag maar eens de alcohol is doorgedrongen in de bloedbaan kan niets nog de alcohol verdunnen. Bij een gemiddelde volwassene wordt aangenomen dat het lichaam 10 ml zuivere alcohol afbreekt per uur. Dit is echter sterk onderhevig aan de aard van het gebruikte product, de toestand van de gebruiker, de grootte van de lever, de opgebouwde tolerantie en het zou tevens genetisch bepalend kunnen zijn.

Het gebruik is wereldomvattend. Het wordt vaak gebruikt in een sociale context. Er wordt gedronken op iemands geluk, op het verlies of overwinning van de club, op iemands gezondheid, bij verjaardagen, op huwelijken, op geboorten, bij overlijden, bij bevorderingen, tijdens het uitgaan, bij verdriet, enz. Soms wordt alcohol in kleine hoeveelheden verwerkt in voedingswaren (in cakes of bij het flamberen)

Alcohol is een legale drug waarbij echter een aantal beperkingen gelden in het gebruik. Zo mag men niet bedronken in het openbaar rondlopen of een voertuig besturen. Er mag in drankgelegenheden geen alcohol geschonken worden aan jongeren beneden de 16 jaar.

1.1.4 Effecten.

De hoofdwerking van alcohol is verdovend, hoewel kleine dosissen als stimulerend kunnen ervaren worden. De werkingsduur is 2 tot 4 uur doch afhankelijk van de ingenomen hoeveelheden kan dit langer duren. Bij gebruik treden volgende effecten op:

• Opwekkend gevoel bij lage dosis.(bepaalde remmingen vallen weg)
• Slaperige, verdovende werking bij hogere dosissen.
• Euforisch maar ook soms droevig gevoel.
• Ongeremdheid.
• Men wordt luidruchtiger.
• Men durft meer doen en zeggen.
• Vermindering van angstgevoelens.
• Men toont vlugger zijn emoties, men is vlugger sentimenteel.
• De één wordt stil terwijl de andere gaat bekvechten.
• Kleine pupillen.qHet oogwit heeft een rode verkleuring.
• Het gelaat loop rood aan en is wat opgezwollen.
• Door de verlammende werking van alcohol op het zenuwstelsel heeft de gebruiker een verwarmend gevoel. De koude van de buitenwereld wordt niet meer gevoeld.
• Spraakstoornissen, onsamenhangende spraak, spreken met een dubbelslaande tong. Bij hoge dosissen wordt het spreken steeds moeilijker tot zelfs onmogelijk.
• Braakneigingen.
• Papperige mond.
• Dorst.
• Bewegingsstoornissen.
• Coördinatiestoornissen.
• Geheugenstoornissen.
• Verlies van besef van tijd en ruimte.
• Zweten.
• Seksuele stimulans doch door de verdovende werking wordt het moeilijker om te vrijen.
• Agressief gedrag is mogelijk, vooral bij gebruik van sterke alcoholische dranken.

Bij zeer hoge dosissen kan bewusteloosheid optreden met coma en zelfs de dood tot gevolg. Na de uitwerking is men vaak misselijk en heeft men hoofdpijn. Dit noemt men de kater. Dit zijn de hersenen die zich herstellen na de ontregeling door de alcohol. Veelvuldig en chronisch alcoholgebruik kan leiden tot een geestelijke en lichamelijke afhankelijkheid. In het gebruik is er tolerantie waardoor hogere dosissen nodig zijn om dezelfde roeseffecten te ervaren. De dood door overdosis is mogelijk. Door het drinken van koffie gaat het dronken gevoel niet weg en wordt de alcohol niet afgebroken, het helpt enkel om wakker te blijven.

Chronisch alcohol gebruik produceert in het lichaam een verhoogde capaciteit om deze drug te metaboliseren. Wanneer de lever vlugger een ingenomen dosis metaboliseert en de verzadiging in de bloedbaan is nog niet bereikt dan spreekt men van metabolische tolerantie. De gewenste effecten zullen niet ervaren worden. Naast deze metabolische tolerantie ontwikkelt het lichaam een andere tolerantie waarbij de hersenen minder gevoelig worden voor de drug.

Psychologische afhankelijkheid kan reeds voorkomen bij regelmatig alcohol gebruik, ongeacht de dagelijkse hoeveelheid die gebruikt wordt. Het kan ook voorkomen bij onregelmatige alcoholgebruikers die alcohol alleen onder bepaalde omstandigheden gebruiken, vooral tijdens sociale happenings. Deze vorm van afhankelijkheid doet de gebruiker sterk verlangen naar de psychologische effecten die de drug bij de gebruiker veroorzaakt en is eer niet dosis gebonden.

Alcohol versterkt de werking van slaapmiddelen en een dergelijke combinatie kan dodelijk zijn.

1.1.5 De onthoudingsverschijnselen.

De onthoudingsverschijnselen uiten zijn meestal in 3 fazen. De eerste fase kan zich reeds enkele uren na het laatste gebruik manifesteren. De tweede fase uit zich na ongeveer 24 uur. In de derde fase belandt de gebruiker in een staat die delirium tremens wordt genoemd. In deze fase kan de gebruiker visioenen krijgen, kan hij hallucinaties of illusies ervaren en kan hij ook het bugs effect meemaken, dit is het gevoel hebben alsof er beestjes onder de huid kruipen.

De voornaamste onthoudingsverschijnselen zijn:

• Drang om te gebruiken.(fase 1)
• Angst. .(fase 1)
• Onrust. .(fase 1)
• Beven. .(fase 1)
• Slaapstoornissen. .(fase 2)
• Misselijkheid. .(fase 2)
• Transpireren; (fase 2)
• Verwarring; .(fase 2)

6.1.6 Chronisch alcoholgebruik.

Al de hieronder vermelde effecten ervaart de gebruiker in de derde fase van onthouding.

• Delirium tremens. Dit is een alcoholpsychose die wordt gekenmerkt door angst, rusteloosheid, verhoogde lichaamstemperatuur, verhoogde hartslag en bloeddruk, slapeloosheid, verwarring, visuele hallucinaties, soms gewelddadigheid.
• Depressies.
• Achtervolgingswaanzin.
• Prikkelbaarheid.
• Infecties door vitaminetekorten.
• Huidproblemen.
• Seksuele impotentie.
• Leverziekten.
• Afwijkingen aan hart- en bloedvaten.
• Schade aan hersencellen.
• Geheugenstoornissen en black outs.
• Illusies en hallucinaties.

Alcoholisten hebben vaak een verlaagd gehalte van het mannelijk hormoon testosteron en een verhoogd gehalte aan vrouwelijke geslachtshormonen in het bloed. Een gevolg hiervan is dat het mannenlichaam gaat vervrouwelijken. De testikels kunnen verschrompelen, er kan borstvorming optreden en uitval van de geslachtsbeharing is mogelijk. Bij overmatig veel drinken kan er spierweefsel afsterven. De sperma-afwijkingen bij chronische alcoholisten zijn vaak onomkeerbaar, ook na onthouding.

1.1.7 Het Foetaal Alcohol Syndroom. (F.A.S.).

Alcoholgebruik door zwangere vrouwen kan gevaren inhouden voor de foetus. Dit kan zelfs leiden tot miskramen. In dit verband bestaat ook het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS), dat in 1973 door Jones werd beschreven. Dit houdt in dat baby's van vrouwelijke alcoholisten afwijkingen kunnen vertonen zoals:

qGroeivertraging.

qTe laag gewicht bij de geboorte.

qTe kleine schedelomvang, hersenafwijkingen, aandoeningen aan het centraal zenuwstelsel waardoor neurologische, intellectuele en/of gedragsstoornissen  kunnen optreden.

qAfwijkingen zoals lage haargrens, te korte lidspleet van de ogen, platte neus, vervormd uitwendig oor, te weinig ontwikkelde bovenkaak, smalle dunne bovenlip.

qAfwijkingen aan de ledematen, verminderde beweeglijkheid van de gewrichten, korte nagels, problemen aan hart en nieren, afwijking aan de uiterlijke geslachtsorganen.

qFAS-baby's zijn ook rusteloos, hebben een nerveus en schrikachtig gedrag en ook een overmatige reflexactiviteit