Krieg und Leichen

Een gesprek met Omsk Van Togenbirger

– Om met de deur in huis te vallen want de tijd dringt...

OVT: Jazeker, de tijd is bijna op... ga door!

– Wat moeten wij nu denken van de toestand in de wereld, de oorlog, de toekomst?

OVT: Dat vraagt iedereen zich af!

– Maar niemand beantwoordt die vraag.

OVT: Niemand durft het antwoord op die vraag te geven!

– En waarom niet dan? Is dat iets om voor te vrezen?

OVT: Zeer zeker!

– Is het antwoord dan zo beangstigend?

OVT: Niet het antwoord is beangstigend, iedereen kent het trouwens. Maar niemand durft het uit te spreken!

– Nu moet ik u wel vragen het antwoord uit te spreken...

OVT: Dat kunt u ook!

– Is dat dan zo?

OVT: Ongetwijfeld. Maar u doet het niet omdat u bang bent.

– Ik voel nochtans geen vrees.

OVT: Wat voelt u dan wel?

– Onwetendheid, denk ik.

OVT: Onwetendheid? Wel, dat is hetzelfde als vrees; het is verkapte angst.

– Hoezo?

OVT: U weet het niet omdat u het niet durft te denken, zoals men iets niet kan omdat men het niet durft te doen. Denken is een vorm van doen.

– Nu wordt het wel abstract...

OVT: Helemaal niet.

– Vertelt u ons dan alstublieft wat wij niet durven te denken.

OVT: Omdat u het vraagt!

– Bij voorbaat dank.

OVT: Hebt u gisteren naar het nieuws gekeken? Het VRT-nieuws?

– U bedoelt het interview met die meneer van de zaklamp en de radio op batterijen?

OVT: Inderdaad: een spreekbuis van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, de NAVO, die op 4 april laatst leden die haar 75-jarig jubileum vierde.

– Ja?

OVT: En wat vertelde die meneer gisteren?

– Hij vroeg meer steun voor de verdediging van Oekraïne tegen de Russische aanvallen.

OVT: Steun?

– Ja, geld.

OVT: Kijk, dat klinkt al eerlijker. En was het een vraag om geld of was het een eis?

– Een aanbod, denk ik.

OVT: Een aanbod?

– Wel ja, in principe kan men dat weigeren... wij zijn toch vrije mensen?

OVT: Is dat zo? Zijn wij dan niet gebonden aan een verdrag?

– Jawel, maar...

OVT: Maar wat?

– Indien het een verplichting was, dan was het dwang en...

OVT: Waarom wilde die meneer dan geld?

– Voor onze eigen veiligheid!

OVT: Kijk, mijn beste, ik was hier net de krant aan het lezen, hier staat toevallig en artikeltje dat misschien wel toepasselijk is in deze kwestie. Doe mij een plezier en leest u het eens hardop voor!

– Dit hier?

OVT: Precies...

– “Een zestienjarige scholier kreeg donderdag na school klappen van enkele jongeren aan het station in Geraardsbergen, nadat hij had geweigerd om 100 euro te betalen aan een jeugdbende in ruil voor bescherming.”¹

OVT: Begrijpt u het nu?

– Maar... u kunt toch niet de NAVO vergelijken met een jeugdbende!?

OVT: Kreeg de scholier een aanbod of was het een eis?

– Hij weigerde...

OVT: Maar hij had kunnen denken aan zijn eigen veiligheid!

– Maar de NAVO zal ons toch geen klappen verkopen!?

OVT: Kent u de tegenhanger van de NAVO?

– Bedoelt u het Warschaupact?

OVT: Het Warschaupact werd door Chroesjtsjov opgericht in 1955 als tegenhanger van de NAVO en het verenigt de communistische landen militair.² Na de val van de Sovjet-Unie in 1991 werd dat het jaar daarop vervangen door de CSTO, de Collective Security Treaty Organization of de Organisatie voor het Verdrag inzake Collectieve Veiligheid.³

– Inderdaad...

OVT: U ziet toch aan de naam alleen al dat het telkens gaat om organisaties die zich tegenover het eigen volk uitgeven als hun 'beschermers'?

– Ja...

OVT: De NAVO en de CSTO, de westerse en de oosterse beschermingsorganisatie, toch?

– Ja...

OVT: Maar voor het oosten is de NAVO geen beschermer doch een mogelijke aanvaller, niet?

– Inderdaad.

OVT: En voor het westen is de CSTO eveneens geen beschermer doch een mogelijke aanvaller?

– Zo is dat...

OVT: De NAVO vraagt geld aan de westerlingen om hen te beschermen tegen de CSTO, die op haar beurt geld vraagt aan de oosterlingen om hen te beschermen tegen de NAVO, zo is het toch?

– Dat lijkt mij inderdaad het geval te zijn, ja...

OVT: En wie worden daar nu armer en rijker van, mijn beste?

– Het lijkt mij dat de NAVO en de CSTO allebei rijker zullen worden.

OVT: Juist. En waar halen zij hun rijkdom?

– Bij de bevolking, zowel in het westen als in het oosten, zo lijkt het mij.

OVT: En denk nu eens goed na, mijn beste: zou het enig verschil uitmaken indien de NAVO nu eens het oosten zou beschermen en de CSTO het westen in plaats van andersom?

– Wat bedoelt u?

OVT: Precies wat ik zeg.

– Maar dat is toch onmogelijk!?

OVT: Ik geef het u als gedachtenexperiment...

– Dat is wel heel abstract...

OVT: Negatieve getallen zijn dat ook en irrationele nog veel meer maar zij werken, daar gaat het om. Wel?

– U bedoelt dus dat wij...

OVT: Wij moeten ermee ophouden om te denken dat hier het westen tegenover het oosten staat met elk hun eigen verzekeringskantoor: het zijn de verzekeraars die tegenover het volk staan, dat zij uitbuiten. Ik val in herhaling: de oorlog is geen strijd tussen naties onderling; het ziet er wel zo uit maar dat is louter oogverblinding.

– Wat is het dan wel?

De oorlog is een klassenstrijd. Het zijn andermaal de rijken die de armen uitbuiten. Dat zag de joodse kunstenaar John Heartfield, alias Helmut Herzfeld ook al toen hij nog voor de aanvang van de Tweede Wereldoorlog in 1934 een collage maakt onder de titel: “Krieg und Leichen - Die letzte Hoffnung der Reichen”⁴ Het kunstwerk is actueler dan ooit.

– Maar is dat niet wat kort door de bocht?

OVT: Wie vertegenwoordigt de meneer van de zaklamp en de radio op batterijen?

– De NAVO.

OVT: En wie heeft het voor het zeggen in de NAVO? Zijn het de landen zonder wapens of zijn het de kernmogendheden?

– Zonder twijfel de V.S.

OVT: En wie heeft de macht in de V.S.?

– Dat is de president, zo vermoed ik toch?

OVT: En hoe komt de president van de V.S. in de V.S. aan de macht?

– Op democratische wijze, tiens...

OVT: Door een meerderheid dus?

– Inderdaad, dat is democratie...

OVT: En hoe komt men aan die meerderheid?

– Via een goed programma...

OVT: Ja, stel dat nu eens. Maar dat moet dan ook kenbaar gemaakt worden, veronderstel ik?

– U bedoelt: propaganda?

OVT: Reclame, inderdaad: geld! We zijn er bijna, mijn beste! Waar haalt men het geld?

– Bij winstgevende zaken.

OVT: En welke zaken brengen met de geringste inspanningen maximale winst? Denk aan het krantenartikel dat u zopas heeft voorgelezen.

– Maar...

OVT: Jazeker, er zal werd ergens een front nodig zijn waar de raketten opgebruikt worden nadat ze werden aangeschaft door de bange burgers zowel in het oosten als in het westen. Presidenten worden in het zadel gehesen door wapenhandelaars en voor wat hoort wat, zodat zij dan ook moeten zorgen voor een front waar die wapens geconsumeerd worden, overigens samen met het bloed van wie de dupe daarvan zijn.

(J.B., Hemelvaartsdag 2024)

Dit artikel en meer werk van hedendaagse auteurs kunt u ongecensureerd lezen in 

Portulaan

“I want you for the US army!”

Edward L. Bernays, over the engineering of consent (1928)

“Zoals wij eerder stelden, wordt het boek van Chomsky en Herman¹ voorafgegaan door onder meer Propaganda (met als ondertitel: The public mind in the making, over wat hij noemde: the engineering of consent ) uit 1928 van Edward L. Bernays (1891-1995), vader van de Public Relations, wiens inzichten Hitlers propagandaminister Joseph Goebbels zich eigen maakte voor de uitbouw van het fascisme in het Derde Rijk. Bernays werkte voor de Amerikaanse oorlogspro-pagandamachine - iedereen kent de poster met de bevelende Uncle Sam: “I want you for the US army!” Hij staat bekend als 'the man who brainwashed America'.

Nog een auteur is de beroemde journalist Walter Lippmann (1889-1974), met An Inquiry into the principles of the good society uit 1937-1938 met op het titelblad het veelzeggende citaat van John Milton:

“But what more oft, in nationsgrown corrupt,/

And by their vices brought to servitude,/

Than to love bondage more than liberty -/

Bondage with ease than strenuous liberty.”

Zijn meest bekende werk heet Public opinion uit 1922, handelend over het beïnvloeden van de publieke opinie door middel van propaganda. A Test of the News (1920) van dezelfde auteur laat zien hoe de media over de Russische Revolutie leugens vertelt. Lippmann was ook lid van het propagandabureau van president Wilson, het “Committee on public Informations” waarbij 'public information' naar Chomsky's woorden staat voor 'desinformation'.”²

Oorlogspropaganda

Het woord 'propaganda' betekent 'voortplanting' en werd voor het eerst gebruikt in 1622 toen het Vaticaan de Sacra Congregatio de Propaganda Fide (Heilige Congregatie voor de Voorplanting van het Geloof) stichtte. (1) Propaganda heeft te maken met ledenwerving middels eenzijdige of verzonnen informatie. (2) Van eenzijdigheid is algauw sprake van zodra kritiek en oppositie ontbreken of verboden worden, wat herinnert aan de 'corona-commissie' welke via de media het volk voorhield om 'enkel te luisteren naar het officiële nieuws' (3) zodat onder meer dit facet van de pandemie niet alleen direct verwees naar de Denkpolitie in de dystopie uit 1984 van George Orwell maar evengoed deed denken aan oorlogspropaganda zonder meer. De 'newspeak' onder Big Brother weert alle meningen die niet afkomstig zijn van 'de Partij' want die zijn 'misdenk' of 'crimethink'. Zoals Michel Foucault het zegt, moet verborgen blijven waar de macht vandaan komt. Het is puur zelfbedrog als wij alleen het officiële nieuws beluisteren en denken dat democratie bestaan kan zonder onafhankelijkheid, inspraak van het volk, buitenstaanders en kritiek. Blinde gehoorzaamheid aan leiders zoals in de beruchte uitvlucht 'Befehl ist Befehl' ontslaat ons immers niet van onze plichten jegens onze medemensen en jegens de waarheid als zodanig. De ijver waarmee mensen een complot dat tegen hen gesmeed wordt, ontkennen, is recht evenredig met de angst voor het besef van de onherbergzaamheid van deze wereld. (4) Het moedwillig verketteren in België van geleerden zoals dr. Geert Vanden Bossche omwille van diens inmiddels bewaarheide waarschuwing dat massavaccinatie tijdens de pandemie onafwendbaar leidt tot een uitbarsting van mutaties van het betrokken virus en de arrestatie in Nederland van Wim Engel en andere gewetensvolle activisten die in het vuur van de waanzin van de technocraten een lans breken ter verdediging van onder meer de kinderrechten, onderstrepen de ernst van de toestand die onafwendbaar uitdraait op een wereldoorlog die zichzelf nog altijd niet in de ogen durft te kijken.

Propaganda is indoctrinatie (een vorm van manipulatie, eigen aan totalitaire regimes) waarvan vroeger radio en vandaag ook televisie de uitgelezen instrumenten zijn omdat zij de communicatie in slechts één enkele richting dulden - het hoofdkenmerk van het bevel - terwijl het internet dat principieel vrije mededeling van mening en dialoog toelaat, geschuwd wordt sinds het enkele jaren geleden de opstand in de Noord-Afrikaanse dictaturen faciliteerde en om die reden worden momenteel vrije zenders alsook bloggers massaal de mond gesnoerd terwijl onder oneigenlijke voorwendsels ook fysieke samenscholingen verboden worden en door verregaande controle onmogelijk gemaakt wat, Heinrich Heine indachtig, een gewis voorteken is van fysiek geweld, repressie en uiteindelijk ook mobilisering van de massa tot oorlog. 

Manipulatie en indoctrinatie worden nog versterkt door een eenheidsdenken dat massa's in één welbepaalde richting dwingt. Terwijl tot voor kort de waarde van de dingen en ook die van de mensen quasi louter in economische termen werd uitgedrukt, geldt ingevolge het feit dat het verlengstuk van de economie de oorlog is, dat de op christelijke leest geschoeide morele vanzelfsprekendheden van weleer stelselmatig het onderspit delven ten voordele van het botte recht van de sterkste, het geweld en de terreur waarmee de onwaarden van de nieuwe normen aan de massa worden opgelegd. Propaganda of geweld middels ideeën is daartoe het uitgelezen middel. 

Wie zich middenin een oorlog bevinden, verliezen alras de afstandelijkheid die wel wordt aan de dag gelegd met betrekking tot voorbije oorlogen en conflicten in afgelegen gebieden; men denkt er dan niet aan om de informatie die van het eigen regime afkomstig is, met argusogen te bekijken omdat de persoonlijke betrokkenheid partijdig maakt. Toch is het een onbetwistbaar feit dat in tijden van oorlog, navenante oorlogspropaganda altijd van de partij is. Het is daarbij een quasie onuitgesproken realiteit dat tijdens het zich vormen van de elkaar te bestrijden kampen, alle betrokkenen in feite lijden aan een zekere verdwazing welke hen belet om zich te keren tegen de zich naar voren werkende formaties, ook wanneer zij aanvankelijk niet geneigd waren om diegenen als hun vijand te aanzien die uiteindelijk als dusdanig uit de bus komen. Er bestaat derhalve een toestand van onbeslistheid welke aan de betrokkenen verbiedt om openlijk een persoonlijke keuze te maken vooraleer die door de heersende machthebbers werd bepaald en dus in feite afgedwongen. Door eigen winzucht geneigd om de kant van de sterkste te kiezen, moet men immers nog het ogenblik afwachten waarop zich na de onvoorspelbare formatie van de strijdende partijen de sterkste als zodanig heeft geprofileerd. Uitgerekend gedurende dat vormingsproces van de verschillende partijen speelt propaganda haar hoofdrol en per definitie is zij dan allerminst objectieve informatie doch leugen en bedrog welke zich als objectieve informatie wil doen overkomen. Deze 'kunst van het liegen' beperkt zich niet tot de gekende retorica: omdat zij massa's moet overtuigen, neemt zij allerminst haar toevlucht tot de rede en neemt zij evenwel onder de mom van redelijkheid haar toevlucht tot opzettelijke leugens, dreiging en terreur met het grofste geweld.

(J.B., 30 maart 2022)

Verwijzingen:

(1) https://nl.wikipedia.org/wiki/Congregatie_voor_de_Evangelisatie_van_de_Volkeren

(2) https://nl.wikipedia.org/wiki/Propaganda_(communicatie)

(3) In de televisionele corona-update van 21 maart 2020 gebood de woordvoerder van het Nationaal Crisiscentrum Yves Stevens letterlijk: "Volg eerst en vooral enkel het officiële nieuws op. Ga niet verder op geruchten, vals nieuws, enzovoort, enzovoort. Dat kan alleen maar onzekerheid veroorzaken." Alsof er iets was dat meer onzekerheid kon zaaien dan het verbod op vrije mening, want dat is het verbod op kritische bedenkingen en het stellen van vragen. En meteen voegde hij daar aan toe dat een speciaal opgeleid team psychosociale steun zal verlenen aan burgers die met onzekerheden zouden kampen.

(4) Zie ook: Panopticum Corona, p. 764.

"De bijzondere aanpak van de pandemie heeft een op de loer liggend mondiaal totalitarisme verraden en dan vooral in de praktijk van de libricide. Edoch, “waar men boeken verbrandt, zal men dat ook met mensen doen”. De verzen van Heinrich Heine zijn twee eeuwen oud, een nieuwe genocide is al in de opmars.
De massa zit gevangen in een virtuele wereld waarvan de architecten nu druk spinnen aan een derde wereldoorlogsverhaal. Die fictie verkapt de realiteit van de nieuwste concentratiekampen: andermaal verschijnen zij in de beproefde vorm van de oorlog.
De armlastige massa wordt aan beide zijden naar het front gelokt voor “de verdediging van het vaderland.” In feite klaren zij aldus de klus van hun beulen: zij ruimen zichzelf op, zoals een eeuw geleden door John Heartfield voorgezegd. “Oorlog en lijken, de laatste hoop van de rijken”.

https://www.boekenbestellen.nl/boek/over-de-productie-van-frontsoldaten/64708

Haal de kinderliedjes uit de oude doos maar boven!

"Klein soldaatje, groot soldaatje
Laat ons flink marcheren
En de trommel slaat en de fluite gaat
En mijn vader is soldaat, kameraad."

9 juni 2024 en de frontsoldaten

Bij zijn medewerking aan de realisatie van John Heartfields schrikbeeld “Krieg und Leichen, die letzste Hoffnung der Reichen”¹ is uiteraard geen enkele burger bereid om over één nacht ijs te gaan en om zijn maatpak of zijn vrijetijdskledij te ruilen voor het militaire uniform: de omscholing van de jan met de pet tot de jan met de baret vergt een heus meesterschap over de kunst van het liegen of over hoe men leugens welsprekend laat klinken. De productie van frontsoldaten mag een huzarenstukje heten omdat alle neuzen spoorslags moeten wegwijzen van de pool van peis en vree naar die van oorlog. De omscholing van de creatieve arbeider naar de koele killer kan niet anders dan met bijzonder gesofisticeerde leugens worden gerealiseerd en daar laat men zo te zien ook geen gras over groeien.

Oorlog vereist vooreerst partijdigheid en zo wordt voortaan elke beweging die deze partijdigheid tegenstaat, in de kiem gesmoord. Dat gebeurt uiteraard door alles wat gezegd, geschreven en getoond wordt, bij voorbaat verdacht te maken zoals men ook doet met alle burgers die bij het afhalen van hun nieuwe identiteitskaart niet alleen hun handtekening en hun pasfotootje moeten inleveren maar nu ook hun vingerafdrukken en straks bovendien hun DNA. Partijdigheid betekent vooreerst dat men het eens moet zijn met het standpunt van het eigen regime en van zodra dat regime oorlog voeren wil, betekent dit dat men het eens moet zijn over de vijand en dat men vervolgens moet gaan vechten om hem te verslaan.

Bekijken we eerst het eerst genoemde punt: men moet het eens zijn over het feit dat er een vijand is en over wie dat dan wel mag wezen.

Wat betreft dat punt, duikt vooraf een waarheid op uit de psycho- en sociologie, welke luidt dat niets mensen zozeer verenigt als het hebben van een gemeenschappelijke vijand. Dat houdt uiteraard ook in dat in tijden van democratie met elk zijn eigen mening, wat uiteraard verdeeldheid meebrengt, de creatie van een gemeenschappelijke vijand de oplossing biedt door het volk weer één te maken.

Jammer genoeg kan een één gemaakt volk of een volk bestaande uit burgers met allemaal dezelfde mening, elke mogelijke staatsvorm verdragen behalve de democratie, zoals gezegd omdat in een democratie de gelijkheid van alle burgers de vrijheid van mening centraal stelt, wat meebrengt dat de meningen ongelijk worden net zoals de burgers die ze delen. Om democraten naar het front te krijgen ter verdediging hun democratie, moet men aldus vooreerst van de democratie een dictatuur maken want alleen een dictatuur is in staat om er voor te zorgen dat de neuzen van alle jannen met de pet veranderen in neuzen van jannen met de baret die dan niet langer wijzen naar de pool van peis en vree maar naar die van oorlog en leed.

Van zodra het eerste punt werd afgehandeld en alle burgers het eens geworden zijn over het feit dat er een vijand is en wie dat dan wel mag wezen, verwisselen zij hun vrijetijdskledij voor het kaki uniform zodat zij er niet alleen allemaal hetzelfde uitzien en hetzelfde zijn (namelijk vervangbaar en dus te zonder bezwaren te vernietigen) maar tevens door die camouflage onzichtbaar worden in de wildernis waarin een wereld die in oorlog komt, alras verandert - van zodra dat gebeurd is, komt het tweede punt aan bod: hoe krijgt men de geüniformeerde soldaten naar het front?

En zo leest men dezer dagen in de krant onder de titel “Gewezen baas van militaire inlichtingendienst over buitenlandse inmenging: "Ook aanwijzingen van inmenging rond rechtszaken als die tegen Acid"”² dat militairen opstaan om ons daaraan te herinneren dat kritiek of onpartijdige informatie voortaan 'nepnieuws' heten zal, of eerder nog: 'fake news', om alvast bij voorbaat elke twijfel weg te nemen over het te kiezen kamp.³

"Onderwerpen die breed leven en voor polariserende meningen zorgen, worden door landen als Rusland gebruikt om de westerse democratie aan de kaak te stellen", aldus (d.d. 27 maart) een hoge militair. In haar artikel schrijft Stien Schoofs: “Via onze smartphones en sociale media is er kans op buitenlandse beïnvloeding. Daarvoor waarschuwde de Nationale Veiligheidsraad vandaag. Zeker in aanloop naar de verkiezingen vinden de federale regering en Staatsveiligheid het belangrijk om daar extra oplettend voor te zijn.”⁴

Met andere woorden zal met het getwitter en het schrijfverkeer op de sociale media de vrije meningsuiting aan banden worden gelegd en veeleer zal het onmogelijk worden gemaakt dan verboden te worden: het tijdperk van de volstrekte onvrijheid of het “non posse peccare” wordt effectief ingeluid en zoals Heinrich Heine tweehonderd jaar geleden heeft gewaarschuwd zal deze hedendaagse libricide worden gevolgd door een even hedendaagse genocide.

Het onvermijdelijke daarvan wordt nu helder: men krijgt het volk pas naar het front als wij niet alleen een uniform dragen maar als wij tevens uniform zijn en zoals iedereen kan vaststellen, voltrekken die twee zich onder strikte dwang. “De Belgische inlichtingendienst gaat extra monitoren op sociale media”.⁵ Immers, de vijand wakkert de polarisatie aan, zo menen de militairen, en “door die polarisatie groter te maken wordt de Belgische democratie aan de kaak gesteld en wordt het justitiesysteem nog meer in twijfel getrokken."⁶

Staatsveiligheid poogt met andere woorden het vertrouwen van de bevolking in het Belgische gerecht te herstellen door de zaken zo voor te stellen alsof niet corruptie onder rechters en onder andere gezagsdragers verantwoordelijk is voor het feit dat de burgers hun overheid in vraag gaan stellen maar godbetert de Russen! (Tussen haakjes, valt nog op te merken dat ofschoon het Russische regime niet democratisch oogt, ook Poetin net als destijds Hitler democratisch werd verkozen - de communistische partij speelt al een hele poos de tweede viool.)

Om je te weren tegen 'fake news' moet je kritisch zijn, aldus minister Annelies Verlinden en Staatsveiligheid treedt haar bij: “We moeten zeer assertief kunnen zeggen wat fake news is, dat wordt de uitdaging."⁷ Met andere woorden: “Luister alleen naar het officiële nieuws!” Eén nieuwsbron en één waarheid, jawel, u hoort het goed: een heus ministerie van waarheid! Waar hebben we dat nog gehoord? Maar 1984 geldt niet alleen met betrekking tot het Oostblok want ook daar klinkt eenzelfde refrein en aan beide zijden van het front wordt aldus het volk bewerkt, produceert men met die methode letterlijk honderden miljoenen frontsoldaten die dan elkaar met een gelijkaardig 'enthousiasme' gaan verminken en gaan uitmoorden.

Dan nog maar een keer John Heartfield: ““Krieg und Leichen, die letzste Hoffnung der Reichen.”

(J.B., 28 maart 2024)

De kunstmatige intelligentie en de dood

Kunstmatige intelligentie (K.I.) staat tegenover de intelligentie van levende wezens (mensen, dieren, planten) en wordt gedefinieerd als een nabootsing daarvan. Zoals men kon zeggen dat de elektrische trein (de echte of die van sinterklaas) de beweging van een levend wezen nabootst, zo kon men ook zeggen dat de drager van K.I. de menselijke intelligentie nabootst. Men kon dat zeggen want, niet onbelangrijk doch zeker niet altijd bij de definitie vermeld, is het feit dat die nabootsing niet gebeurt door de drager van de K.I. die immers een (dode) machine is (en ook niet als het om de nabootsing van de nabootsing gaat) maar door echte mensen. De elektrische trein zelf bootst niets of niemand na, het is zijn ontwerper die dat doet en, insgelijks, doet de drager van K.I. helemaal niets maar is die slechts de handpop van een menselijke speler.

De mens ontwerpt een machine waarin hij eigenschappen legt die gelijken op menselijke eigenschappen: een machine die werkt alsof zij zichzelf verplaatst (of waarmee hij zichzelf kan verplaatsten als hij er gaat op zitten), een machine die werkt alsof zij rekent, alsof zij muziek ten gehore brengt, alsof zij zinnen vormt, alsof zij vragen beantwoordt. In geen van alle mogelijke gevallen doet de machine iets en daarom ook is het een machine: zij is niets anders dan een 'verlengstuk' van de mens, een werktuig.

Ook belangrijk is dat intelligentie in wezen gelijk is aan aanpassingsvermogen, wat betekent dat een levende entiteit vereist is om die behoefte aan aanpassing te kunnen hebben en dat derhalve de fabricatie van K.I. vereist dat die behoefte wordt geveinsd. Om die reden is het begrip van 'technologische singulariteit' of dus de idee van een verzelfstandiging van die K.I. pure nonsens en zal het dat ook altijd blijven. Wat uiteraard niet wegneemt dat de schijn van zelfstandigheid zodanig kan toenemen dat zij intelligente mensen aardig beet kan nemen.

Wat betreft haar onechtheid kan een machine op een keer door de mand vallen, wat een echte mens sowieso nooit kan overkomen maar om die reden plaatst de dood (van een echte mens) ons voor een onoplosbaar raadsel want daar lijkt hij door de mand te vallen.

Het mysterie ontstaat waar wij ons ervan bewust worden dat degene die overlijdt, allerminst fictief was en dus ook nooit zomaar kan verdwijnen. Het onvermogen om met de overledene nog verder te communiceren, noopt ons ertoe om aan te nemen dat, ofschoon de menselijke communicatie in de materieel-energetische wereld plaatsheeft, de mens zelf zich in een heel ander gebied bevindt, precies zoals de muziek niet samenvalt met haar geluid en de taal zich zeer grondig onderscheidt van de tekens waarvan zij zich bedient.

(J.B., 15 november 2025)

Arbeid

Arbeid is in de eerste plaats een recht, een heus mensenrecht, en wel omdat zijn werk aan een mens de gelegenheid geeft om zich maatschappelijk te valoriseren. Waar de werkgelegenheid, die de verantwoordelijkheid is van de regering, te wensen over laat, wordt dat mensenrecht geschonden en worden mensen geschonden.

Maar een regering die zich aan de plicht onttrekt om werkgelegenheid voor iedereen te voorzien, probeert zich uit de slag te trekken door de verantwoordelijkheid daarvoor op de slachtoffers af te schuiven en in een maatschappij waarin het recht van de sterkste gaat heersen zodat een groeiend segment van de burgers niet dulden dat slachtoffers geholpen worden, kan zo'n regering op de koop toe nog rekenen op de steun van dat segment dat zich leep weet te wapenen met het vuur van de haat. Edoch, een samenleving die zich met deze gang van zaken kan verzoenen, is ten dode opgeschreven.

Een tweede punt: arbeid en arbeid is twee. Arbeid adelt maar hij doet dat pas waar het gaat om werk waarin mensen tot hun recht kunnen komen en dat is niet het geval waar men gedoemd is om blijvend hetzij onder hetzij boven zijn mogelijkheden te presteren. Mensen met een diploma van geneesheer die veroordeeld worden om levenslang de kost te gaan verdienen als kaartjesknipper op de trein omdat het hen ongeacht hoe verhinderd wordt om het beroep uit te oefenen waarvoor zij hun leven lang studeren, zijn slachtoffers van ernstige mishandeling en hetzelfde geldt voor zieke mensen van wie geëist wordt dat zij fulltime presteren omdat er nu eenmaal banen onbemand blijven.

In de twee gevallen is sprake van wantoestanden waarvoor niet de slachtoffers verantwoordelijk zijn maar degenen die de lakens uitdelen en meestal zijn dat onbekwame lieden omdat aan politici geen andere eisen worden gesteld dan dat zij verkozen worden door de massa. Studeren hoeft voor hen niet, als zij veel geld verdienen met huisjesmelkerij op de kap van sukkelaars, kunnen zij jan met de pet op café trakteren die er dan voor zorgt dat zij hun zitje nimmer moeten missen. En het is onnodig die toestanden te karikaturiseren want zij zijn dagelijkse kost.

En niet alleen dagelijkse kost maar tevens hedendaagse toonbeelden, kijk maar naar wie heden het machtigste land ter wereld in hun macht hebben. Wie zonder scrupules vegeteert op een kapitalistisch systeem, wordt miljardair en heeft de politieke macht voor het rapen. Eenmaal aan het bewind is hem vrijwel alles geoorloofd en zo bestaat het dat een president-analfabeet de hele wereld inlepelt dat het niet nodig is om te leren lezen en schrijven: tot zijn verbazing moet men vaststellen dat die waanzin prompt geslikt wordt. De verkozene analfabeet veroorlooft zich om de les te spellen aan universiteitsprofessoren inzake medisch-wetenschappelijke perikelen, milieukwesties en rechtszaken. Hij hertekent de wereldkaart (die hij niet kent) naar wens en haalt zijn gelijk met alleen maar bedreigingen en bombardementen. Hij negeert de geschiedenis van eeuwen slavernij, discriminatie en racisme en doet dat simpelweg door van 'woke' een woord te maken dat bij de domme massa haat oproept.

In een tijd waarin de journalistiek à volonté gecastreerd werd, is het voor malafide mediasterren simpel om dan olie op het vuur te gieten ten bate van nog maar eens een persoonlijk succesje ten koste van de waarheid die in tijden van oorlog altijd het eerste slachtoffer is.

(J.B., 15 november 2025)

Verjaagd uit de tuin van Eden

Aflevering 8: Slot

Uiteraard is het verhaal over onze verbanning uit de tuin van Eden fictie maar het is een heel bijzondere vorm van fictie. Het is betekenisvol in die zin dat het een uitleg verschaft voor de vraag waarom wij moeten lijden en sterven. Een mens heeft er alle moeite mee om te aanvaarden dat het leven eindig is en niet altijd rozengeur en maneschijn.

De eindigheid van het leven is een catastrofe omwille van de liefde maar anderzijds ware de liefde onmogelijk indien de dood niet bestond. Het leven is het gewicht dat men in de schaal moet kunnen leggen om de manifestatie van de liefde mogelijk te maken. Op die manier is de dood niet weg te denken uit een bestaan dat zijn trouw opnieuw bewijzen moet, wat het geval is waar de legende van de zondeval betekenisvol geacht wordt.

In het andere geval (waar het zondevalverhaal geklasseerd wordt als inbeelding) verliest men niet alleen de plicht maar ook en vooral de mogelijkheid om zich te bewijzen, zodat men alle hoop moet laten varen op de echtheid van deze wereld waarin wij leven en waarin wij pas kunnen geloven mits wij de tastbare dingen als sleutels willen zien die ons toegang verlenen tot wat aan deze hun werkelijkheidswaarde geeft.

(J.B., 15 november 2025)

Verjaagd uit de tuin van Eden

Aflevering 7: “Der Wille zur Macht”

Er zijn 12 miljoen Belgen onder wie 30.000 militairen: 1 op de 400 Belgen is soldaat. Er zijn 135 miljoen Russen waarvan 1 miljoen soldaten en dat is 1 soldaat per 135 Russen. Rekent men de 2 miljoen reservisten mee, dan telt Rusland 3 miljoen soldaten en dat maakt dan 1 soldaat per 35 Russen. In Oekraïne zijn naar schatting om en bij het miljoen Russische soldaten gesneuveld en dat is (de reservisten niet meegerekend) zowat het voltallige Russische leger. Rekent men de reservisten wél mee, dan werd nu 1 op de 3 Russische soldaten gedood en dat is 1 gesneuvelde per 135 Russen.

Enorme verliezen, althans aan mensenlevens, want er wordt gezegd dat de Russen alle menselijke 'ballast' als kanonnenvlees naar het front sturen. Een winst dus vanuit het perspectief van de oorlogsmodus want het is beter boeren met een miljoen steuntrekkers minder. Dat was ook de redenering in het Derde Rijk, waarvan de hele boekhouding bewaard werd met daarin deze als 'winst' genoteerde massamoorden in de uitroeiingskampen, uitgerekend tot op 1 Reichsmark nauwkeurig.

De verspilling van mensenlevens wordt een vanzelfsprekendheid waar mensen worden beschouwd als middelen om de economie in stand te houden in plaats van andersom, wat het geval is in een kapitalistisch systeem, en de oorlog is dan niets anders dan de logische voortzetting van die economie. Edoch, ook antikapitalistische of communistische systemen bezondigen zich aan dit euvel dat erin bestaat mensen ondergeschikt te maken aan de systemen die hen zouden moeten van dienst zijn. In het westen gaat het om de dictatuur van het kapitaal, in communistische staten zoals China gaat het om de dictatuur van het staatsbestel en in Rusland betreft het de dictatuur van de dictator - op zijn beurt geregeerd door oligarchen of dus andermaal het kapitaal.

In de katholieke kerk gaat het om de dictatuur van het zogenaamde 'lichaam van Christus' waarvoor de kerk zich houdt en bij I.S. gaat het om de dictatuur van hun heilige geschriften. Telkens gaat het om de heerschappij over de mens van systemen die bedoeld waren om hem van dienst te zijn. En is dat niet de legende van de golem? Het ware horrorverhaal van het middel dat doel wordt, van de levende mens herleid tot gebruiksvoorwerp van levenloze zaken?

Het verlies van zijn paradijs staat derhalve gelijk met een omkering van alle waarden: enerzijds de ontwaarding van het waardevolle en anderzijds de verheffing van het waardeloze. En in de praktijk ziet men dikwijls hoe het laatstgenoemde voorafgaat aan het eerstgenoemde.

Het is “die Unwertung aller Werte”, de vervanging van de christelijke 'slavenmoraal' door het recht van de sterkste (de 'herenmoraal') van Friedrich Nietzsche, wiens 'Wille zur Macht' in krankzinnigheid eindigde. Precies zoals de wens om aan God gelijk te zijn, de ontevreden eerste mens uit het paradijs verbannen heeft en hem deed belanden in dit tranendal.

(J.B., 14 november 2025)

Verjaagd uit de tuin van Eden

Aflevering 6: Als de stof baast over de geest

Indien de geest een product was van de hersenwerking, dan was de stof de leverancier van de geest en dan waren we niet ver meer af van de theorie dat alcohol sinds oudsher terecht 'geestrijke drank' wordt genoemd. Hallucinaties veroorzaakt door moederkoren waren dan niet langer ziekelijke afwijkingen in gevolge een vergiftiging met de genoemde schimmel maar daarentegen, zoals de adepten van een zekere superstitie het hebben willen, 'geestverruimende stoffen' die ons de toegang gaven tot nog onontgonnen paradijzen. Maar de consumptie van moederkoren of van nog andere drugs, pijnstillers en zogenaamde genotsmiddelen is een praktijk die de leugen verkapt dat geen geloof moet worden gehecht aan de vloek van de Schepper over de mens bij zijn verdrijving uit het paradijs: “In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aarde wederkeert, dewijl gij daaruit genomen zijt; want gij zijt stof, en gij zult tot stof wederkeren.”¹

Wellicht houdt de vervloeking in dat het aardse leven gedoemd is om met leed bekleed te zijn totdat het sterft en dat elke poging om aan de genoemde straf te ontkomen (het weigeren van inspanningen en van leed middels luiheid, middels het gebruik van drugs of middels nog andere misdaden) zich zal wreken.

Veel waarschijnlijker dan dat de stof de leverancier is van de geest, is de stelling dat de hersenen hun ontwikkeling te danken hebben aan de geest, zoals de spieren hun groei aan de training danken terwijl spieratrofie het trieste resultaat is van bewegingsarmoede.

Indien de stof zijn ordening aan zichzelf te danken had, dan veroorzaakte de houtskool op het papier de tekening uit 1919 die de naam draagt "Jezus sterft aan het kruis". Maar niet de houtskool schiep de tekening maar wel de kunstenaar Albert Servaes, die op zijn beurt geïnspireerd werd door de kruisiging van een mens van vlees en bloed. Dat Servaes zijn kunst later ten dienste stelde van de politiek en meer bepaald van de waanzin van Adolf Hitler die zes miljoen onschuldige mensen van vlees en bloed vergaste, illustreert misschien een nog heel andere stelling. Het gaat om de stelling dat, zoals de houtskool het instrument is van de artiest, de artiest op zijn beurt, althans voor de duur van zijn scheppend werk, door muzen wordt bestuurd. Muzen maken de mens weliswaar gevoelig voor het Schone maar zij beschikken kennelijk niet over het monopolie voor het inspireren van de stervelingen. Volgens sommigen hebben zij te kampen met de concurrentie van demonen.

De stof dankt zijn ordening niet aan zichzelf omdat wat dood is, niets tot stand kan brengen dat het dode overtreft: de stof dankt zijn ordening aan hetgeen het leven daarin doet ontkiemen en ook onderhoudt, zoals op zijn beurt het leven pas kan gedijen waar de geest, altijd in de vorm van het Goede, het Ware en het Schone, zijn gading krijgt.

Waar dat laatste niet langer het geval is, wordt het leven ten prooi aan de ontbinding die kenmerkend is voor de dode stof. Geestelijke zaken zoals recht en respect gaan dan teloor, zodat alleen het recht van de sterkste, dat een andere benaming is voor de rechteloosheid, overschiet. De geest, en vervolgens het (door de geest gedragen) leven, worden ten prooi aan de dode stof, wat zich vertaalt in een realiteit waarin met het leven wordt gespeeld - waarin het leven wordt verspeeld. En zo bestaat het dat zich de jammerlijke taferelen herhalen uit de tijd van de nasleep van de Napoleontische oorlogen, zoals beschreven door de man die zijn volk leerde lezen. Napoleon, de massamoordenaar naar wie wereldwijd bonbons worden genoemd, likeuren, exquise eethuizen, lanen en pleinen en voor wie standbeelden werden opgericht, blijft kennelijk dienst doen als voorbeeld voor de nieuwe lichting grootheidswaanzinnigen die heden likkebaardend de wereld maar ook Moeder Aarde in de tang houden. Zowaar, andermaal, achten zij loting voor dienstplicht een eerlijk systeem om jonge mensen om te brengen!²

(J.B., 14 november 2025)

Verjaagd uit de tuin van Eden

Aflevering 5: Russische roulette

“De jongste lentezon stond in vollen luister op hare blauwe hemelbaen te glansen.”, aldus de openingszin van De loteling, een roman uit 1850 van Hendrik Conscience over de lotgevallen van een loteling en zijn verwanten. “(...) Arme lieden! zy dachten niet aen de groote maetschappy, die daer verre in de steden krielt; haer niets vragende, meenden zy dat zy zich hunner nooit herinneren zou, en zy leefden met betrouwen voort in hunne schoone en zoete ellende. Maer op eens kwam men van de leemenhutjes den tol des bloeds afeischen. (...)”

Vandaag heet dat heel netjes 'burgerplicht'.

“De eenige jonge man die er woonde, - de eenige die er de magt had om de ondankbare aerde door zyn zweet te bevruchten, zou loten - en soldaet worden indien zyne bevende hand een ongelukkig nummer aengreep (...) Hy was gekomen de droeve Meertsdag, in den almanak van 1833 door Trien met een zwart kruis geteekend!”

“De jonge man was met een tiental makkers uit het dorp naer Brecht gegaen om te loten. Daerbinnen zaten de beide moeders en het jongsken voor het Lieve Vrouwenbeeld, met opgeheven armen, te bidden. De oude grootvader, dwaelde sprakeloos over en weder, en bleef eindelyk voor de deure staen, met de hand aen den stam van den wyngaerd geslagen en met het hoofd ten gronde gebogen, als blikte hy in een graf.

Het meisje stond in den stal voor hare koe en zag het beest halsstarrig en droef in de oogen, en streelde het zachtjes op de wangen, als wilde zy het troosten over een nakend ongeluk.” (…)

“'Kom aen, het uer is daer: wy zullen de arme lotelingen te gemoet gaen.....’

(...)

Hier, voor de baen langs waer de lotelingen van Brecht komen moesten, stonden vele menschen in kleine hoopjes geschaerd, allen vol ongeduld wachtende om den uitslag der loting te vernemen.

(...)

‘Daer zyn ze! daer zyn ze!’

Inderdaed, ginder zeer verre waren de lotelingen van achter een bosch op den weg verschenen, en nu kwamen zy daer aengestapt, zingend en juichend dat het in de lucht hergalmde. Sommige smeten hunne hoeden of klakken, ten teeken van vreugde omhoog, en allen te samen hadden het voorkomen van eenen hoop dronkaerds, van eene kermis terugkeerende. - Maer wie er zong en vrolyk was, wie er zweeg en pyne leed, dit kon men nog niet zien.

Zoohaest de lotelingen op den weg zich vertoonden, liepen hunne bloedverwanten en vrienden, elk van zynen kant, hen te gemoet. De oude grootvader kon zoo snel niet gaen, ofschoon Trien hem nu by de hand voorttrok. Eindelyk, haer ongeduld niet meer kunnende weêrstaen, toen zy zag, hoe ginder de moeders en maegden sommige der lotelingen met bly geschal omhelsden, liet zy de hand des grysaerds los en snelde uit alle hare magt vooruit. Ten halve harer baen hield zy plotselings op, als hadde eene onbekende kracht haer verlamd. Zy week wankelend ter zyde en ging met het hoofd tegen eenen boom staen weenen.

De grysaerd haelde haer in, en vroeg:

‘Is Jan er dan niet by, dat gy staen blyft, Trien?’

‘God, God, ik zal ervan sterven!’ riep het meisje. ‘Zie, daer verre achter de anderen komt hy, met hangend hoofd en bleek gelaet: - hy is al half dood, och arme!’

(...)

Onderwyl naderde Jan tot de plaets waer hy zynen grootvader bemerkte, en kwam met tragen stap regt tot hem.

Trien ging hem niet te gemoet; integendeel, zy verborg haer aengezigt tegen den boom en snikte hoorbaer.

De jongeling vatte de hand des grysaerds, en hem een nummer toonende, zegde hy met schorre stem:

‘Vader, ik ben erin gevallen!’

Dan, tot de maegd gaende, zuchtte hy, terwyl een tranenvloed uit zyne oogen losbrak:

‘Trien! Trien!’

Meer kon hy niet zeggen; de stem verkropte in zyne keel.

De stokoude grysaerd was te zeer ontsteld om een woord te spreken of een gedacht te vormen; terwyl eenige tranen in de rimpels zyner wangen rolden, stond hy stom en dwalend met den blik ter aerde gerigt.

Eene wyl heerschte daer de plegtigste stilte, tot dat Jan eensklaps met sombere wanhoop uitriep:

‘ô, Myne arme moeder! myne arme moeder!’ (...)”¹

Primo Levi waarschuwde ervoor: als de laatste getuigen dood zijn, is er niemand meer die ons vertellen kan hoe het is. En vandaag blokken de kranten: “Defensie-expert over mogelijke loting voor dienstplicht in Duitsland: 'Ze vinden dat het meest eerlijke systeem.'”²

(J.B., 13 november 2025)

Verjaagd uit de tuin van Eden

Aflevering 4: Het achterlaten van het lichaam

Zo-even zegden wij dat onze hersenen verbonden zijn met onze geest zoals ons lichaam verbonden is met onze ziel en dat die twee ook van elkaar ontkoppeld kunnen worden. Zo'n ontkoppeling gebeurt tijdens de slaap wanneer wij aan het dromen gaan: de geest zwerft uit, zoals een vleermuis vliegt hij doorheen het raam naar buiten in de duisternis waarvoor hem zijn blindheid behoedt maar een ingebouwd mechanisme behoedt de slaper er tevens voor dat, in de waan verkerend dat hij vliegen kon, hij zou neerstorten en te pletter vallen in de diepte: dat mechanisme ontkoppelt namelijk het lichaam van de ziel, zodat de ziel onbezorgd kan wegvliegen terwijl het lijf in verlamming achterblijft in bed. De verlamming van het lichaam lijkt ons lichaam in zijn mogelijkheden te beperken maar die disfunctie staat in functie van de verwezenlijking van een ongedroomde vrijheid die wij uit onszelf niet hadden.

In de tweede aanvulling bij het boekje met de titel Is er leven na de dood? werd dit thema reeds behandeld in het kader van de vraag naar de mogelijkheid van extra-zintuiglijke waarnemingen. Daar werd het teken gedefinieerd als datgene dat niet met zichzelf samenvalt maar teken is, wat wil zeggen dat het verwijst naar iets anders, naar een 'betekende': “Het betekende op zich is onwaarneembaar maar indien het niet bestond, dan bestond ook het teken niet. Het teken getuigt daarom van het bestaan van iets waar het naar verwijst, en geloven wij niet in datgene waar het teken naar verwijst, dan moeten wij consequent daarmee ook het bestaan van het teken verwerpen. Welnu, op deze voorwaardelijkheid berust onze hele werkelijkheid.”¹

Hiermee werd in wat andere bewoordingen het zopas aan bod gekomen verhaal van de sleutels al verteld: de sleutels zijn van stof maar de deuren die zij openen geven toegang tot een onstoffelijke kosmos en niemand kan tegenspreken dat op die manier de echtheid van het stoffelijke uitsluitend door de echtheid van het onstoffelijke wordt gegarandeerd. Het (stoffelijke) teken zou niet alleen geen reden van bestaan hebben indien het betekende alleen maar fictie was: het zou zonder meer helemaal niet kunnen bestaan. Maar we gaan hier niet in herhaling vallen.

(J.B., 12 november 2025)

Een Nobelprijswinnaar voor de Vrede over de gebeurlijke wieg van W.O.III

Oekraïne moet zich niet door Rusland, de EU of de VS in stukken laten trekken, zo oordeelt in een recent interview Nobelprijswinnaar voor de Vrede (1990) Michail Gorbatsjov, de laatste grote leider van de USSR die, na bijna een eeuw van communisme, democratie bracht in het land. (1)

Veel invloed heeft de man van glasnost en perestrojka in het huidige Rusland niet meer en dat is ook niet verwonderlijk: in 1991 was Gorbatsjov het doelwit van de latere president Poetin die toen een mislukte staatsgreep pleegde. (2)

Ofschoon het communisme werd opgedoekt, stamt Poetin vooralsnog uit een Marxistisch-Leninistisch nest: net zoals zijn vader was hij zelf werkzaam in de gevreesde geheime dienst van de Sovjets en zijn grootvader was een vertrouweling van zowel Lenin als Stalin - hij was meer bepaald de kok van Lenin en diens echtgenote en hij kookte ook voor Stalin. (2)

Gorbatsjov zou het wel eens bij het rechte eind kunnen hebben: de landen die zich in tweeën hebben laten splijten door de rivaliserende grootmachten die er hun oorlogen zijn gaan uitvechten, zijn straks niet meer te tellen en het bekendste voorbeeld is nu wel Korea, een land dat vele duizenden jaren lang één was, vreedzaam en hoog ontwikkeld, totdat het na W.O.II werd verdeeld in een communistisch noorden en een kapitalistisch zuiden. (3)

Zo ook ontstonden uit het Duitse Rijk de BRD of West-Duitsland en de DDR of Oost-Duitsland met daarin nog eens de enclave van het eveneens in twee gedeelde Berlijn. Het ijzeren gordijn deelde Europa op in het communistische oostblok en het kapitalistische westen en hield stand tot in mei 1989. (4)

In een bloedige oorlog (van 1957 tot 1975) met meer dan een miljoen doden en anderhalf miljoen gewonden werd Vietnam opgedeeld, waarbij in buurland Cambodja nog eens 600.000 slachtoffers vielen en 30.000 doden in buurland Laos (waar meer Amerikaanse bommen vielen dan in W.O.II op Duitsland en Japan samen). (5)

Divide et impera, zo formuleerde Julius Caesar het inmiddels meer dan tweeduizend jaar geleden: men kan een volk makkelijk overheersen als men onder de bevolking eerst verdeeldheid zaait. Het is een niet onwaar maar tevens een bijzonder lelijk principe en het wordt de hoogste tijd dat men het eindelijk doorziet en streng veroordeelt.

Paradoxaal genoeg blijkt het om meer redenen te verfoeien nationalisme hier dan toch van bijzonder nut te kunnen zijn want wat anders kan een land behoeden voor ontbinding dan het eenheidsgevoel onder alle landgenoten? Niet toevallig hebben nationalisten en volgens sommigen zelfs fascisten zich in die strijd gemengd: zij willen Oekraïne immers losmaken van Rusland. Edoch, zien zij dan niet over het hoofd dat ook het westen dat hen met de belofte van de vrijheid lokt, uiteindelijk niet veel meer te bieden heeft dan werkloosheid en daardoor ook ongeluk vanwege dat andere type van slavernij dat bij het kapitalisme past: de slavernij van het geld.

Met de verkiezingen voor de deur zien we ook in eigen land het nationalisme opnieuw de kop opsteken en ook hier geschiedt dat kennelijk vanuit een terecht verzet tegen de bemoeienissen van een Europese Unie die niet een unie is van volkeren maar van volksverlakkers-tafelschuimers, en is dat niet smeken om ontbinding? Want de geschiedenis herhaalt zich: landen verenigen zich tot grote machtsblokken; hun leiders onttrekken zich dan makkelijk aan het oog der burgers; zij gaan op den duur hun eigen gang, zij regeren niet langer doch zij parasiteren, zij kennen zichzelf riante vergoedingen toe, laten zich aanspreken met excellentie, maken zich onschendbaar. Maar mooie liedjes duren niet lang, reeds liggen derden op de loer om de prooi onderling te gaan verdelen.

(J.B., 9 maart 2014)

Verwijzingen:

(1) http://www.gorby.ru/en/presscenter/publication/show_29357/ ; http://m.apnews.com/ap/db_338513/contentdetail.htm?contentguid=fil7nd8O

(2) http://nl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Poetin ; http://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Putin

(3) Zie het artikel Het onvoorspelbare kluizenaarskoninkrijk: http://www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=2193662

(4) http://nl.wikipedia.org/wiki/IJzeren_Gordijn

(5) http://nl.wikipedia.org/wiki/Cambodja ; http://nl.wikipedia.org/wiki/Vietnam ;

http://nl.wikipedia.org/wiki/Laos

Verjaagd uit de tuin van Eden

Aflevering 3: Door het oog van de naald

De lichamen van de woorden kunnen worden uitgewist, met een potloodgom als zij in potlood neergeschreven zijn, met vuur als zij op papier staan of zij verdwijnen zomaar van zodra zij uitgesproken werden. Hun zielen daarentegen kunnen nog een tijdlang blijven voortduren, volgens sommigen zelfs eeuwig, omdat de woordziel zijn betekenis is en betekenissen zijn niet onderhevig aan de stof omdat zij zelf niet stoffelijk van aard zijn.

Men zegt soms dat de wereld van betekenissen zich in onze hoofden afspeelt maar kijk, daar herhaalt zich het probleem want onze hersenen zijn slechts de lichamen van onze gedachten zoals krabbels op papier of klanken in de lucht de lichamen van onze woorden zijn.

Onze hersenen zijn met onze geest verbonden zoals ons lichaam verbonden is met onze ziel maar tegelijk kunnen die twee ook van elkaar ontkoppeld worden.

Libricide is een door dictators aangewende poging om gedachten te verbranden, een poging die tot mislukken is gedoemd zoals ook genocide, waarbij wordt gepoogd om mensen om te brengen: in de twee gevallen worden verkeerdelijk het stoffelijke met het geestelijke verwisseld. Het verbranden van boeken maakt ze beroemd en zelfs heilig en hetzelfde geldt voor het monddood maken en het verbranden van mensen die het verkiezen onrecht te ondergaan boven zich met boosdoeners te compromitteren.

Het meest gekende voorbeeld in de eigen culturele sfeer is dat van de mythologische Christus in wie de vertegenwoordiger van de wereldse machten zegt geen kwaad te zien, waarna deze laatste zijn handen wast in onschuld wanneer de valselijk beschuldigde gefolterd wordt en als een misdadiger omgebracht.

De geschiedenis van het mensdom laat zien dat Hij vele voorgangers en 'volgelingen' heeft - hier tussen aanhalingstekens geplaatst om te benadrukken dat zij hem niet zomaar nabootsen doch handelen vanuit een gelijkaardig inzicht. De meest bekenden onder hen zijn uiteraard politici zoals Patrice Lumumba, Nelson Mandela of Aleksej Navalny en hun gelijken, over wie de Roemeense filosoof Costica Bradatan een boek schreef. Als zelfs deze door hun moed uitmuntende personen al zo rap worden vergeten, kan men zich wel indenken dat over de ontelbare helden onder de 'gewone' stervelingen zelfs nooit zal worden bericht, tenminste als het al aan het licht komt wie zij waren want vaker blijft de ziel van mensen verborgen voor het groot publiek, wat overigens dikwijls een goede zaak is - zoals een overlever van de vernietigingskampen het uitdrukte: “Niet gezien is niet beschoten.” Men zoekt de publiciteit geenszins maar als het moet, gaat men er niet voor op de loop.

In de Christusfiguur toont zich expliciet hoe het ondergaan van onrecht en dood de voorkeur geniet boven het fysieke voortbestaan van zodra aan het verdere leven de ziel zou ontbreken. Bovendien blijken in het genoemde voorbeeld het lijden en de dood zelfs noodzakelijk voor het zogenaamde 'verrijzen', wat het voortbestaan is van ziel - niet slechts ondanks maar soms ook 'dankzij' de fysieke dood. Want de mythe van het christendom lijkt ons somtijds te confronteren met een heus dilemma: enerzijds de mogelijkheid van een stoffelijk bestaan waaraan de ziel ontbreekt en anderzijds deze van het offer van het materiële aan het geestelijke zoals aanwezig in het zinnebeeld van het vuur: de kaars die zich offert aan het licht teneinde eraan te kunnen participeren.

Elk woord is een stoffelijke sleutel die de toegang geeft naar zijn betekenis die geestelijk van aard is maar een grammaticaal betekenisvol geheel van woorden kan dat eveneens zijn en op die wijze toegang geven tot een poort waar men niet doorheen kan zonder de sleutel achter zich te laten. Daar wordt het stoffelijke voor het geestelijke verwisseld, het tijdelijke voor het eeuwige. Maar die weg blijkt allerminst een sinecure, getuige de parabel van de rijke jongeling.

(J.B., 12 november 2025)

Intussen 11 jaar geleden:

"Europa aan het spit":

https://www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=2482815

Europa aan het spit -

Een beknopt interview met Omsk van Togenbirger de Waelekens

- Europa wordt aangevallen en er is nauwelijks nieuws op radio en TV, er lijkt alleen nog ruimte voor komische films en amusement, de parlementairen houden zich bezig met perikelen rond familienamen en uiterst rechts wint alom de verkiezingen.

Omsk van Togenbirger, moeten wij ervoor vrezen straks massaal opgeroepen te worden om te gaan vechten aan het Oostfront of ligt het dieptepunt van de crisis achter ons en gaan wij een schitterende toekomst tegemoet?

OVT: - Europa wordt aangevallen, zo zegt u, maar dat is slechts de ene helft van het verhaal, de andere is minstens even belangrijk, want wie valt Europa aan?

- De Russen...

OVT: - Ha, misschien bent u toch wel een tikkeltje vergeetachtig, want wat brachten de martelaren van Wikileaks aan het licht? Weet u dat heus niet meer? De afluisterschandelen van de VS, die volgens de analyses van sommigen de EU wég willen. 

- Bedoelt u dan dat het de VS zijn die Europa aanvallen?

OVT: - Herinnert u zich dan niet die hetze rond de Euro? Sinds de opkomst van de Euro is de hele wereld gaan investeren in de Europese munt, uiteraard ten koste van de Amerikaanse dollar. Steekt de Eurozone de VS dan niet naar de kroon en kan de sterke economische afgang van de VS in de jongste jaren dan niet tenminste voor een deel worden toegeschreven aan de opkomst van Europa?

En dan rijst uiteraard de vraag: hoe krijgen de Amerikanen hun 'bondgenoot' weer klein, want bondgenoten kan men bezwaarlijk bombarderen, niet? Maar ze moeten zich wel haasten want zij willen beslist de vorming van een Europees leger voor zijn. En dan luidt het sinds Caesar: Divide et impera! Verdeel en heers!

- Hoe kunnen ze dat dan doen, op vreedzame wijze Europa verdelen?

OVT: - Iedereen weet dat het een koud kunstje is om Europa te verdelen, men hoeft slechts die partijen te steunen die de betutteling van de EU niet dulden, en zijn dat niet de nationalisten? Vlaams Blok, Wilders, Front National, om het nog maar te houden bij onze onmiddellijke omgeving. Wie kwamen in opstand in de Oekraïne? De nationalisten, inderdaad. En wie verleende hen onmiddellijk en kritiekloos steun? Was dat dan niet Amerika? De EU moet die zure pil maar slikken en zichzelf verloochenen onder Amerikaanse druk, want heeft Europa niet altijd het nationalisme veroordeeld, heel eenvoudig omdat de nationalisten het einde willen van die Europese constructie waarvan inderdaad gezegd kan worden dat ze voor een flink stuk enkel van papier is terwijl ze alsnog gedirigeerd wordt door een groep technocraten die de feitelijke machthebbers vertegenwoordigen?

Maar Europa mist vooralsnog een leger, Europa is immers geen constructie van het volk, Europa pluimt daarentegen het volk en het volk zou wel gek moeten wezen om ten bate van zijn uitzuigers naar het front te gaan vechten!

Dat weet de VS uiteraard heel goed en kijk eens wat ze bijvoorbeeld hier te lande doen: via minister De Krem, die hoopt op een hoge functie bij de NAVO, laten ze ons 40 straaljagers aankopen voor een bedrag van een slordige 5 miljard Euro of, als ik goed kan tellen, 500 Euro per Belg. De kranten blokken dat men nu reeds zeker is van de parlementaire goedkeuring van die aankoop. Met die straaljagers zullen binnenkort onze soldaten gaan bombarderen aan het nieuwe Oostfront en daar ook sneuvelen. Is het u niet opgevallen dat Obama ons met zijn plotseling bezoek aan het Amerikaanse kerkhof van Waregem in eigen persoon komt herinneren aan onze plichten? Want behalve aan de democratie zijn we het ook nog verplicht aan onze overzeese medestanders om tijdig onze defensie te activeren waar nodig.

- Maar hoe valt dat dan te rijmen: de VS willen Europa verdelen, zo zegt u, maar daarvan profiteert toch alleen maar Rusland?

OVT: - Het nationalisme heeft zijn aandeel gehad in het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 en vandaag zijn het nog steeds de nationalisten die erover waken dat de oostelijke, onafhankelijk geworden staten, niet weer door Rusland worden opgeslokt. Maar u gelooft toch niet dat ze dan wel onder het Europese juk zouden willen vallen? Wanneer zij bij Europa willen aanleunen, dan doen ze dat slechts zolang hun onafhankelijkheid daar baat bij vindt. Europa is tenslotte een democratie en te zijner tijd kunnen de nationalisten democratisch aan de macht komen om vervolgens aan Europa en daarmee ook aan de democratie het genadeschot te geven. En dat is misschien wel wat de VS zou verblijden, want het zou beslist de dood van de Euro zijn en daarmee ook de herrijzenis van de Amerikaanse dollar.

- Maar dan lijkt het er wel op dat wij, in Europa, te kiezen hebben tussen de pest en de cholera: ofwel het juk van het nationalisme en dus het einde van de democratie ofwel het juk van een vreemde grootmacht?

OVT: - Ook de verdediging van een eigen Europa blijkt geen oplossing aangezien, als puntje bij paaltje komt, de Europese volkeren Europa blijken te laken en het is de fout van corrupte politici dat wij Europa al evenzeer moeten schuwen als een externe bezetter. Maar ook het nationalisme lost niets op omdat het ons op wereldschaal economisch machteloos maakt, wij kunnen elk voor zich niet optornen tegen de grote machtsblokken, we zijn gedoemd om ons te verenigen.

En of wij echt zelf die keuze hebben, is dan nog zeer de vraag, want de feiten overstelpen ons met een snelheid die ons niet meer de tijd laat om nog na te denken en om dingen te gaan veranderen: voor wij het goed en wel beseffen, hangen we reeds te braden aan het spit.

(J.B., 24 maart 2014)

Verjaagd uit de tuin van Eden

Aflevering 2: Het paradijs achter slot en grendel

Woorden zijn sleutels en achter de sloten wordt hij gegijzeld: die wereld, totaal verschillend van deze waarin de sleutels thuis zijn en waar men ook niets dan sleutels vindt.

Men hoeft geen woordendeskundige te zijn om te kunnen begrijpen dat woorden een lichaam hebben maar ook een ziel en dat de twee elk in een heel ander oord verblijven. Als wij spreken, of eerder nog praten, geven we ons daarvan meestal geen rekenschap en zo komt het dat wij slechts de instrumenten van de taal zijn en niet haar gebruikers voor wie we ons uitgeven. Wij spreken de woorden niet om daarmee de vermeende eigen geest tot uitdrukking te brengen maar daarentegen ontlenen wij al wat geest aan ons is aan woorden die hun residentie hebben in de taal of in het Woord.

Om die reden ook is taal niet zomaar een voorwerp van cultuur, zoals men in een onschuldige arrogantie kon geloven, maar wel het vuur van elke vlam die zich alleen zelfstandig waant doch aan wie die waan vergeven wordt zolang een groei in het verschiet ligt en derhalve een mogelijkheid om klaarder te kunnen zien of om met andere ogen te kunnen kijken. Want er zijn ogen voor het licht van deze wereld maar er zijn ook ogen voor een ander licht, een licht dat schijnt in onze hoofden.

Het lichaam van de woorden staat zwart op wit voor u, lezer, en u kunt zien dat zijn ledematen vormen zijn of, als u ze luidop lezen kunt, ook klanken en, in braille, hobbeltjes, die geoefende vingertoppen lezen kunnen, of louter getallen uit het tweetallig stelsel, omgezet in elektrische impulsen.

Dat lichaam schoot warempel aan zijn doel voorbij als het op zichzelf stond zoals het lichaam van een mens die men niet kent maar die men wel bekijken kan: woorden in een vreemde taal zijn slechts geluiden, tekeningen, inktvlekken of cijfers, maar als wij ook weten dat het woorden zijn, begrijpen wij meteen dat deze bewegingen in de wereld van de vormen, in de wereld van de geluiden, in de wereld van de hobbeltjes, kortom in de wereld van de stof, zelf weliswaar gebeurlijk mooi maar verder onbelangrijk zouden zijn, ware het niet dat zij de kruiers waren van betekenissen, de dragers van wat men zin genoemd heeft.

Elk verwijzen zij immers naar iets waarvan zijzelf zich heel grondig onderscheiden omdat datgene waar zij naar verwijzen, zich in een totaal andere wereld bevindt: de inktkrabbels op papier, de geluiden die zich boven een achtergrond van lawaai verheffen en zo verder, blijken op een zo moeilijk te doorgronden wijze elk verbonden met een ziel tot welke wij de toegang verkrijgen als wij de taal in kwestie kennen die wij principieel van onze moeder moeten leren en die daarom ook onze moedertaal genoemd wordt.

Stoffelijke woorden zijn de lichamen van betekenissen of van geestelijke dingen, ja, van geesten: het zijn de sleutels waarmee de poorten opengaan die toegang verschaffen tot een plek waar andere dan de stoffelijk geachte dingen wonen. Toch zijn de twee verbonden met elkaar en wel zoals een lichaam met een ziel verbonden is.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 10 november 2025)

Verjaagd uit de tuin van Eden

Onlangs bracht een collega mij een tekst onder de aandacht van een zekere Peter J. Meyer over een al dan niet vermeende denkfout die gemaakt zou worden door wie geloven dat het bewustzijn een product is van de hersenwerking. In de tekst wordt de volgende redenering gemaakt:

De neurowetenschappelijke kennis over het brein hangt af van waarnemingen, enerzijds m.b.t. het brein en anderzijds m.b.t. metingen van breinactiviteit. Die waarnemingen en ook de theorievorming of het maken van een model naar aanleiding daarvan, zijn bewuste activiteiten, zo zegt hij. En dan vervolgt de auteur: als een filosoof vraagt naar het verband tussen bewustzijn en hersenwerking, dan vraagt hij eigenlijk naar het verband tussen bewustzijn en zijn model over de breinwerking. Maar omdat dat model een deel is van zijn bewustzijn, wil hij dus bewustzijn verklaren met een voortbrengsel van dat bewustzijn; hij wil dus het geheel verklaren middels een deel ervan, en dat is absurd, aldus de auteur. Hij gelooft derhalve met een redenering vanuit het ongewisse te bewijzen dat het onbewijsbaar is om het bewustzijn als een product van breinactiviteit te beschouwen. Tot daar de redenering van Peter J. Meyer.¹

Misschien is de auteur overijverig in zijn poging om het ongelijk van het materialisme aan te tonen want zijn redenering loopt in meer dan één zin spaak.

Het is een feit dat metingen sowieso bewust gebeuren. Een onderzoeker moet zich tevreden stellen met observaties, met metingen en het beschrijven daarvan. Hij verkrijgt dan een tekst die een afbeelding is in de wereld van de taal, een afbeelding van iets dat zich buiten de wereld van de taal bevindt. Maar het gelijkstellen van hersenwerking (“neural activity”) met een intelligibel model (“an intellectual model”) is geheel onterecht. Het laatste behoort tot de wereld van de woorden, het eerste echter niet. En dat maakt Meyers' conclusie uiteraard ongeldig.

Alles wat men m.b.t. het aangekaarte probleem (namelijk het verband tussen hersenwerking en bewustzijn) kan zeggen, is o.i. het volgende: wie het bewustzijn beschouwen als een product van de hersenactiviteit, maken geen onderscheid tussen de woordenwereld - of eerder nog: het bewustzijn - en wat daar buiten ligt - het object van bewustzijn. Zij nemen dan sowieso aan, ofwel dat alles in het bewustzijn ligt, ofwel dat alles buiten het bewustzijn ligt. Wie daarentegen aannemen dat dit niet het geval is, blijven zitten met het mysterie van de kloof tussen stof en geest. Bovendien is het verklaren van het geheel middels een deel - of dus het inductief redeneren - onoverkomelijk in de theorievorming, waarbij dan uiteraard altijd de voorlopigheid van de kennis verondersteld wordt.

In feite ligt de kern van de denkfout van Meyers in het verwarren van enerzijds het begrip “deel van het bewustzijn” met anderzijds het begrip “object van het bewustzijn”. De auteur immers acht het (brein)model een deel van het bewustzijn terwijl het geen deel ervan is maar een object ervan en dat maakt een wereld van verschil.

Het bewustzijn heeft namelijk geen delen, het is altijd één en hetzelfde. Alles wat 'in' het bewustzijn komt, is daarvan onderscheiden, het staat er tegenover, het is er object van en nooit is het gelijk daaraan.

Die waarheid toont meteen het wrede lot van de wereld dat het lot is van de mens: wij staan onherroepelijk buiten alles wat wij kennen, geloven, weten, waarnemen, zien. Het is het lot van de mens dat hij overal buiten staat en nimmer kan hopen dat daar ooit verandering in komt.

(J.B., 8 november 2025)

De demiurg in de Timaeus van Plato¹

Aflevering 2: Het levende heelal

Sinds de Verlichting zijn wij in het Westen opgegroeid met wat de Vlaamse auteur Ludo Noens in zijn jongste werk bestempelt als een “ontspoord wereldbeeld.”² Leerden wij immers niet op school dat wij levende wezens zijn (samen met de dieren en de planten die warempel totaal werden vergeten ware het niet dat wij ze nodig hebben om ons te voeden) in een wereld die voor de rest bestaat uit alleen maar dode stof? En werden wij niet zodanig gehersenspoeld dat wij niet meer zien dat de aarde een levend wezen is, uitgerust met talrijke organen, dooraderd met water en met in zich quasi alle elementen die voorkomen in het heelal; een wezen dat onophoudelijk gewassen voortbrengt en allerlei wonderbare wezentjes die elkaar aanvullen om het geheel in stand te houden?

Als men hoort spreken over een “levende aarde” of over “Gaia”, dan roept dat haatgevoelens op ingevolge een rampzalige indoctrinatie door een zichzelf elitair achtende doch ontaarde en moordende bende gedegenereerde lui, verslaafd aan ondingen zoals geld en macht en voortgebracht door een gesystematiseerde hebzucht die de schone aarde in de tang houdt.

Dankbaarheid en verwondering worden er gerekend tot de eigenschappen van “groenen en andere losers”, zo fel gehaat door wie uitpakken met fortuinen op de beurs en met raketten en ander vernietigend tuig: lui met een grote mond die kinderen ver van hun bed, doen creperen in werkkampen, in vergeten massafabrieken, en die jongvolwassenen die horen te studeren, naar het front sturen om daar onder de dekmantel van naastenliefde met de gift van hun leven de belangen van het gouden kalf te dienen dat zich verpersoonlijkt in de figuren aan de zogenaamde wereldtop: lui waarvan de grote mond echter niet vertelt dat zij op de loop gaan voor het geringste spoor van onheil, dat zij hun villa's omheinen met prikkeldraad uit angst voor de wraak van hun slaven, in residenties die vooralsnog niet zijn aangetast door de vervuiling en het vergif dat zij onophoudelijk spuien om hun potten mee te spekken.

Het is zo ver gekomen dat wij er niet langer aan twijfelen dat het waar is wat men ons leert: dat de aarde, dode stof is; het heelal een zwarte leegte; al wat is, een doelloze chaos. Misdadig is een dergelijke opvoeding maar zij is nodig om de grote leugen in stand te kunnen houden over de mens en zijn vrijheid, zijn zelfbeschikking en zijn recht om alles te doen wat hem zint.

Het is onmogelijk om de schoonheid van de schepping te negeren, zelfs als de natuur begraven wordt onder lawaaierige en gevaarlijke steden waar moord en doodslag dagelijkse kost zijn en kinderen omkomen door gekken in voertuigen, door drugs en luchtvervuiling: dan nog tracht met de moed der wanhoop de Schepper met een hemel in betoverende kleuren in een ongeëvenaard spektakel van licht en wolken de aandacht van het ondergaande mensdom te wekken maar Hij stuit op de blindheid en de doofheid waarmee men zichzelf heeft opgezadeld vanuit een waan van absolute vrijheid die immers aan verantwoording ontkomen wil.

Meer dan tweeduizend jaar moeten wij terug om de waarheid hieromtrent te kunnen achterhalen en dan nog dienen wij alle aandacht bij de zaak te houden want ook al kunnen wij lezen en verstaan: er gaapt nog altijd een diepe kloof tussen het verstandelijke begrijpen dat naar het artificiële begint te neigen en het weten dat zetelt in het hart waar men het ook vleselijk voelen kan als een zaak waarmee ons eigen leven is gemoeid.

Timaeus is een bescheiden man: hij acht zijn verklaringen niet absoluut waar doch waarschijnlijk maar hij komt er wel toe via verstandelijk overleg.³ Hij onderscheidt vooreerst “het altijd-zijnde, dat geen wording bezit” [het onveranderlijke, dat is, en dat dus intelligibel is] en “het altijd-wordende, dat nooit is.” [het veranderlijke]⁴ Het veranderlijke is het stoffelijke, het lichamelijke, het waarneembare. Het ontstaat en wat ontstaat, heeft altijd een oorzaak, een maker, die een vakman is. Maar om iets (stoffelijks) te maken dat ook nog schoon is, is een stabiel model vereist. “Nu is het natuurlijk voor eenieder duidelijk, dat Hij [de Schepper] het eeuwige in het oog hield. Want de Wereld is het schoonste der gewordene dingen, en haar Maker de beste der oorzaken.”⁵

Wat Plato hier zegt, is dat de veranderlijke Wereld, precies omdat hij zo schoon is, gemaakt is naar een onveranderlijk model, een geestelijk iets, een idee. Reeds hier wordt duidelijk wat Plato's 'ideeënwereld' eigenlijk is.

Omdat de Schepper Goed is, wilde Hij ook dat zijn schepping Hem zelf zou evenaren, dus ordende hij het stoffelijke zo schoon mogelijk, waartoe het nodig is dat het een verstandige ziel bezit. “Zo moet men dus, volgens de waarschijnlijkheidsredenering, zeggen dat deze wereld als een levend wezen, waarlijk met ziel en verstand begaafd, door de goddelijke voorzienigheid het aanzijn kreeg.”⁶

Timaeus legt uit waarom de wereld bolvormig is, waarom er vier elementen zijn, en waarom de wereld een cirkelvormige beweging maakt: al die eigenschappen staan in functie van de volmaaktheid van de wereld. De wereld moet geen voedsel vergaren en mist daarom ook geen armen of benen, hij is volmaakt zonder: “(...) De wereld voedt namelijk zichzelf door zichzelf te verteren. (…) Handen meende Hij haar niet te moeten aanpassen: die zouden overbodig zijn, daar ze toch niet konden gebruikt worden, noch om iets te grijpen, noch om iets af te weren.”⁷ En om het levend wezen dat de wereld is, helemaal volmaakt te doen zijn, gaf Hij haar ook een ziel, de wereldziel.

(J.B., 6 november 2025).

De demiurg in de Timaeus van Plato¹

Aflevering 1: Het tijdperk voor de laatste zondvloed

Plato's Timaeus, genaamd naar een van de drie gespreksgenoten van Socrates (naast Hermocrates en Critias) is een dialoog 'over de natuur', die wordt ingezet met een beknopte geschiedenis van Griekenland, die men zich herinnert tot aan de laatste zondvloed. Critias heeft het over een geschiedenis van 8000/9000 jaar voordien², toen het werelddeel Atlantis gelegen was voor 'de Zuilen van Herakles' en dat is de naam voor de 14 km brede zee-engte, de huidige Straat van Gibraltar, die de Middellandse Zee verbindt met de Atlantische Oceaan en die Europa scheidt van Afrika met, op het Europese continent, de rots van Gibraltar en, op het Afrikaanse, de berg Hacho.³ Atlantis heerste over Lybië tot Egypte en over Europa tot Tyrrhenië maar verzonk in een tijdspanne van amper één dag en nacht door aardbevingen en overstromingen naar de bodem van de zee. Critias: “(...) en op één rampspoedige dag en nacht verzwond gans uw militaire macht ineens onder de grond, terwijl het eiland Atlantis eveneens in zee verzwolgen werd en verdween. Daardoor komt het dat de oceaan daar ter plaatse nu⁴ nog onbevaarbaar en ondoorzoekbaar is: de modder, door het verzonken eiland gevormd, is, vlak onder de wateroppervlakte, een onoverkomelijk beletsel.”⁵ Critias geeft het woord aan Timaeus voor het behandelen van de kosmologie vanaf het ontstaan van de wereld tot aan het verschijnen van de mens.⁶

(Wordt vervolgd)

(J.B., 5 november 2025).

De Openbaring van Petrus, de demiurg en de dood

Men moet wel gek zijn om met de huidige Russische leiders te sympathiseren maar wanneer onze 'leiders' om de haverklap in de media verschijnen met boodschappen van: “Je moet beveiligen, je moet ze neerhalen, je moet verdediging voorzien, je moet dit, je moet dat”, dan bellen ze alleen maar uit dat zij hun niveau van competentie allang gepasseerd zijn: zij maken ons duidelijk dat ze niet weten wat ze moeten doen. Wat ze volgens velen zeker niet moeten doen, is aanblijven. Edoch, geven ze de fakkel door, of de bazooka, dan neemt een volgende lichting narren prompt hun plaats in en zo blijft het dweilen met alle kranen open, op het narrenschip, dat zo lek is als een zeef. En zo belanden wij van de regen in den drop. Want nu gaan ze ook nog uitleggen aan jan met de pet hoe hun gesofisticeerde wapens werken, waar zich de gevoelige locaties van defensie in ons land bevinden en op welke plek de kernkoppen staan opgesteld. Nog nooit had een vijand het zo makkelijk; de poorten van de hel staan nu wagenwijd open.

De Apocalyps of de Openbaring van Johannes is een wel gekende en ook erkende, allerlaatste Bijbeltekst, handelend over het Einde der Tijden, het Armageddon en het Laatste Oordeel. Maar er bestaat ook een Openbaring van Petrus en verder nog een Apocalyps van Petrus, zij het dat die laatste tekst (die handelt over de hel) apocrief is.

De Openbaring van Petrus, ook genaamd de Gnostische Openbaring van Petrus is pas gekend nadat in 1945 de Nag Hammadigeschriften werden gevonden. De tekst in Koptische vertaling naar een oorspronkelijke Egyptische tekst in het Grieks uit het jaar 200 bevat vijf delen: een visioen van Petrus, een monoloog van Jezus, een tweede en een derde visioen en een opdracht aan Petrus. In zijn monoloog zegt Jezus dat velen zich zullen afkeren van het ware geloof om de demiurg te volgen.

Het begrip demiurg komt uit Plato's Timaeus, die (naast de mythe van Atlantis) zijn natuurfilosofie weergeeft waarin de wiskunde het fundament vormt van het wereldsysteem. Demiurg betekent ambachtsman of bouwer die, in tegenstelling tot God die schept uit het niets, alles samenstelt uit bestaande elementen naar het beeld van ideeën, zoals ingenieurs die plannen maken en uitvoeren. De opvatting keert terug bij de rationalisten in de Verlichting maar krijgt het heden zwaar te verduren waar wijsgeren maar ook natuurkundigen wijzen op het illusoir karakter van die wiskundige basisstructuur die wel eens louter projectie zou kunnen zijn.

De demiurg heet ook Jaldabaoth of Jahweh en is alleen verantwoordelijk voor de schepping van de stoffelijke wereld, die een slechte nabootsing is van de ware werkelijkheid, het pleroma. Het is God, de schepper zelf, die de stoffelijke mens een goddelijke vonk inblaast, die dan in het lichaam gevangen zit. Wat suggereert dat voor de verlossing van de mens, de dood van zijn stoffelijke omhulsel een noodzaak is.

(J.B., Allerzielen 2025)

De tijd en het leven

De tijd gaat met alles aan de haal, met alles en met iedereen. Wat voorbij is, lijkt een droom te zijn geweest, er is geen mogelijkheid om het terug te halen. Het verlies duurt eeuwig en zo ook de pijn, het is de hel. Wie zeggen dat ze daarmee vrede nemen, liegen. Wij blijven terugverlangen naar wat niet meer is en ook nooit meer zal zijn. Het verlies gaat het verstand te boven.

Het leven probeert zich tegen de tijd te wapenen middels het moederschap: een levend wezen plaatst één van de eigen cellen centraal in haar lijf en geeft het de kracht, bezweert het om zichzelf na te bootsen. De moeder maakt in zich een kopie van zichzelf.

Als de kopie af is, splitst die zich van de moeder af waarmee ze was verbonden middels een darmpje, de navelstreng, waar doorheen hetzelfde bloed ging dat ook van de moeder is. 'De navel' komt van 'den af-val', meer bepaald het afvallen van de stam of de afstamming. De navelstreng wordt doorgeknipt, de kopie valt zonder zuurstof, hapt naar adem, voor de eerste keer, en schreeuwt zich de wereld naar binnen.

De moeder ziet zichzelf in 't klein, zij zal in de vorm van melk haar leven geven aan haar kleine zelf dat haar 'kind' genoemd wordt. De vleselijke verbinding van de navelstreng wordt dra vervangen door de minder stoffelijke band van eerst schreeuwen en gebaren maken en vervolgens heel geleidelijk woorden spreken, waarmee het kleine wezentje bij het grote om voedsel jankt: het kleine wil via het voedsel het grote van zijn kracht beroven, de moeder voert het kind, het kind eet letterlijk de moeder op.

En als de moeder oud wordt en uiteindelijk sterft, wordt de volwassen kannibaal herleid tot wees en moet hij toezien hoe de dood bezit neemt van wie hij zelf was en nooit meer zijn zal. Nooit meer, 'nevermore', 'The raven', Poe, de horror.

(J.B., 1 november 2025)