Gisteren heb ik iets fout geschreven. Het waren niet de Pruisen, die Napoleon verslaan had in Jena. Maar het waren de Pruisen die op hun donder kregen toen Napoleon op zijn tocht naar Rusland en passant de Germanen klop gegeven had. Een Duitser had mij het foute verhaal verteld. De man zag er uit als een echte Pruis, alleen de helm met pin op zijn kop ontbrak nog.
Jena is een grote stad, te vergelijken met Gent in Vlaanderen. De Carl Zeisstoren overheerst het stadsbeeld. Zeiss was de grondlegger van de optiek in de tweede helft van de 19e eeuw. Samen met Ernst Abbe heeft hij lenzen, objectieven en sterrenkijkers gebouwd. Abbe was de directeur van de fabriek en stond bekend als een man met veel zorg voor zijn werkvolk. Zo sprak hij iedereen, van hoog tot laag aan met “meneer” en had hij regelmatig een individueel gesprek met zijn werknemers over de werkomstandigheden, functioneringsgesprekken avant la lettre! We schrijven 1870.