Chronologisch overzicht van ruimtevaarders, bemande ruimtevluchten en onbemande sondes.
18-05-2016
dit gebeurde op 18 mei
vertrek in 1969 van de maancapsule Apollo 10 (Norad ID: 3941), voor de tweede vlucht omheen de maan, zonder landing.
Dit is een compleet Apollo-geheel, bestaande uit de commando-dienst module CSM “Charlie Brown” en de maan module LM-4 “Snoopy”. Deze laatste werd op 22 mei bemand door Stafford en Cernan voor 8 uren losgekoppeld en in een afzonderlijke lage maanorbit gebracht. De LM daalde tot 14 km boven het maanoppervlak en maakte een schat aan oppervlaktefoto’s, in het bijzonder daar waar de Apollo landingen gepland waren. Ook werden rechtstreekse TV-beelden naar de aarde geseind.
Alle tests ter voorbereiding van Apollo 11 verliepen naar wens en Apollo 10 kwam op 26 mei, na een reis van 192 dagen, behouden in zee. De capsule werd aan boord van de USS Princeton gebracht en later aan het Science Museum te London geschonken.
De inzittenden zijn:
Thomas P.Stafford, bevelhebber,
John W.Young, CM piloot,
Eugene A.Cernan, LM piloot.
vertrek in 1991 van het ruimteschip Soyuz TM12 (Norad ID: 21311), naar het ruimtestation MIR.
De cosmonauten Artsebarski en Krikalyev zullen respektievelijk 145 en 312 dagen in MIR blijven; terwijl de bezoekende Britse astronaute Sharman al na 8 dagen naar de aarde terugkeert met Soyuz TM11.
De cosmonauten Artsebarski en Krikalyev zullen zes maal aktief zijn buiten MIR, namelijk:
- op 24 juni voor de vervanging van de beschadigde antenne op de Kurs module;
- op 28 juni voor de plaatsing van de detector van kosmische stralen TREK;
- op 15, 19, 23 en 27 juli voor de konstruktie van de Sofora, een soort ladder.
Bij de laatste EVA plaatsten ze een Russische vlag op het uiteinde van Sofora en moest Artsebarski door Krikalyev naar binnen geholpen worden. Vermoeidheid of emotie?
Aubakirov en Viehböck keren op 10 oktober na hun een 8-daags bezoek met gezagvoerder Artsebarski terug naar de aarde.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Anatoli P.Artsebarski, gezagvoerder,
Sergei K.Krikalyev, vluchtingenieur,
Helen P.Sharman, wetenschapster - ESA Juno;
bij de landing:
Anatoli P.Artsebarski, gezagvoerder,
Toktar O.Aubakirov, vluchtingenieur,
Franz A.Viehböck, wetenschapper.
geboorte in 1930 te Midvale – Utah, van Dr Don Leslie Lind.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van Nasa 5-1966 groep.
Maakte ruimtevlucht als missiespecialist in STS 17/51B.
Verbleef 7,01 dagen in de ruimte.
Langste wachttijd op een ruimtevlucht als astronaut - 19 jaar.
Was astronaut tot april 1986.
selektie in 1978 van de Spacelab-1ladingspecialisten
Michael Lampton,
Byron K. Lichtenberg;
welke later zullen deel uitmaken van de Atlas-groep.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: een VS fotospion KH-6;
in 1964: een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1965: een VS fotospion KH-4A;
in 1967: de VS militaire satelliet Transit 16;
in 1971: een SU fotoverkenner Zenit-4M;
in 1973: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1976: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;
in 1981: een SU militaire waarnemer Feniks;
in 1988: een SU militaire waarnemer Kometa;
in 1999: de VS militaire communicatiesatelliet Mublcom en de NASA astronomiesatelliet Terriers.
in de rand:
- De bemanning van Apollo 10 meldde na de terugkeer op aarde raadselachtige verschijnselen gezien te hebben op de maan. Het ging in het bijzonder over meerdere kraters waaronder Plato, Archimedes en Eratostenes. Ook zouden foto’s gemaakt zijn van niet bekende voorwerpen terwijl ze omheen de maan vlogen en tijdens hun terugkeer naar de aarde.
geboorte in 1967 te Inglewood – California, van Joseph Michael Acaba.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut – Leraar.
Lid van NASA groep 19-2004 “The Peacocks”.
Maakte ruimtevlucht als
missiespecialist in STS 119 en
ISS expeditielid in Soyuz TMA04M.
Verbleef al 137,81 dagen in de ruimte.
Maakte al 2 ruimtewandelingen - samen 12u57’.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1967: een SU ruimtebom OGCh;
in 1968: de ESA wetenschapssatelliet ESRO 2B/Iris 1;
in 1972: een SU fotoverkenner Zenit-2M;
in 1973: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;
in 1974: de SU wetenschapssatelliet Interkosmos 11 en een oceaanobservatie satelliet US-A, alsmede de NASA weersatelliet SMS 1.
in 1975: de FR technologiesatellieten Pollux/D5A en Castor/D5B;
in 1977: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1978: een SU ELINT satelliet Tselina-OK;
in 1979: een SU fotoverkenner Fram;
in 1982: een SU militaire communicatiesatelliet Geizer 11L;
in 1983: een SU aardobservatie satelliet Resurs F1;
in 1984: een SU navigatiesatelliet Tsikada;
in 1985: de SU GLONASS navigatiesatellieten Uragan 20L, 21L en GVM;
in 1989: een SU militaire waarnemer Kobal't;
in 1995: de telecomsatelliet Intelsat 706;
in 1996: de VS raket afweersatelliet MSTI 3;
in 1998: de communicatiesatellieten Iridium 70, 72, 73, 74 en 75.
in de rand:
- Volgens de broers Judica-Cordiglia (Italiaanse radio-amateurs) zou cosmonaut Serenti Shiborin en een vrouw omgekomen zijn op 17 mei 1961.
In december 1959 bracht het Italiaans Nieuws Agentschap Continentale het bericht dat een reeks cosmonauten tijdens suborbitale vluchten om het leven gekomen waren. Continentale citeerde een hoog geplaatste Tsjechische Communist als bron.
Hierbij zou de cosmonaut Shiborin geweest zijn, die volgens deze bron in februari 1958 stierf in een suborbitale vlucht.
Er zijn echter nooit bewijzen van bemande Soviet suorbitale vluchten aan het licht gekomen.
lancering in 1967 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-6LS-111.
Deze sonde was een radioactief uitgeruste versie van de E-6 voor het testen van communicatie en tracking systemen ten behoeve van het Sovjet bemande maan programma; en wordt daartoe in een 208 x 395 km baan rond de aarde gebracht.
Op 11 november 1977 valt E-6LS-111 terug en verbrandt in de atmosfeer.
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1967-046A
Norad ID: 2805
Andere naam: Kosmos 159
Lanceertuig: Molniya/Soyuz 8K78M Ya716-56
Massa: 4490 kg.
geboorte in 1945 te Cass City – Michigan, van Brewster Hopkinson Shaw Jr.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 8-1978 groep.
Maakte ruimtevlucht als
piloot in STS 9/41A en
bevelhebber in STS 23/61B en STS 28.
Verbleef 22,24 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot oktober 1989 en bleef aktief in de ruimtevaart.
geboorte in 1954 te Saskatoon – Saskatchewan, van Dafydd Rhys (Dave) Williams.
Canadese missiespecialist/astronaut.
Lid van CSA 2-1992 en NASA 15-1994 selektie.
Maakte ruimtevlucht als missiespecialist in STS 90 en STS 118.
Verbleef 28,66 dagen in de ruimte.
Maakte 3 ruimtewandelingen - samen 17u47’.
Was astronaut tot 1 maart 2008.
selektie in 1983 als uitbreiding aan de NPOE-5ingenieurs van
Svetlana Savitskaya.
experimenten met dieren:
- In 1957 is er de sub-orbitale vlucht van een V-2A/R-2 (SU) met de honden Ryjaya en Damka in de neuscapsule, tot vermoedelijk 220 km hoogte. Over het resultaat hiervan heb ik geen gegevens.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1973: de VS militaire satelliet Samos 93/OPS 2093;
in 1978: een SU fotoverkenner Zenit-4MKM;
in 1991: zes SU militaire communicatiesatellieten Strela-3.
in de rand:
- In 1961 zou een cosmonaute gelanceerd zijn. De landing werd na 17 omwentelingen om de aarde wegens problemen uitgesteld en ze kwam op 23 mei om in de dampkring. Dit gerucht ontstond na ontvangst door de broers Judica-Cordiglia (Italiaanse radio-amateurs) van flarden van communicatie.
lancering in 1960 vanaf Baikonur LC1, van de SU Vostok test Korabl-Sputnik 1.
Dit ruimtevaartuig is het eerste van een reeks om de mogelijkheid voor bemande ruimtevaart te onderzoeken. Het bevat wetenschappelijke instrumenten, een televisiesysteem en een biologische cabine met een dummy-cosmonaut. Korabl-Sputnik 1 seinde zowel uitgebreide telemetrie als vooraf opgenomen spraakcommunicatie. Na vier dagen werd de terugkeercabine gescheiden van de dienst-module en werden de retro-raketten afgevuurd. Als gevolg van een verkeerde orientatie volgde hierop geen geslaagde landing.
(afbeelding: tekening van dit type Korabl-Sputnik)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1960-EPS3
Norad ID: 34?36
Andere naam: Sputnik 4
Lanceertuig: Vostok 8K72 L1-11 (aangepaste SS-6)
Massa: 1480 kg.
vertrek in 1963 van de ruimtecapsule Mercury Atlas 9 (Norad ID: 576), voor een kortstondig verblijf in aardorbit.
Dit is de laatste vlucht van het Mercury programma, met als voornaamste objectief de gevolgen nagaan van een verblijf van zowat één dag in de ruimte.
De piloot deed visuele waarnemingstests en maakte foto’s. Hij zette een flitsbaken uit en trachtte een ballon uit de capsule te lanceren.
Instrumenten waren aan boord voor oa stralingsmeting, studie van vloeistoffen in gewichtloosheid en micro-meteoriet dichtheid.
Cooper werd de eerste astronaut die sliep in de ruimte en was 34 uren gewichtloos.
De capsule kwam na 22 orbits, voor het eerst onder handbesturing, op 6,4 km van het bergingsschip USS Kearsarge neer in zee.
Tijdens zijn vlucht richtte Cooper een dankgebed – hierboven afgebeeld - tot God.
De inzittende is:
Gordon L.Cooper.
vertrek in 1997 van de ruimtependel Atlantis STS 84 (Norad ID: 24804), naar het ruimtestation MIR voor de zesde aanmering van een pendel.
De hoofdbemanning zal er 9 dagen verblijven en Foale, er als lid van de 24ste bezetting achterlaten. Foale zal er zich ondermeer bezighouden met technologie-experimenten, aardobservatie, onderzoek naar veroudering van het station en micro-zwaartekracht.
Bij de terugkeer neemt Linenger – na 132 dagen in MIR - de vrijgekomen plaats in.
bij de terugkeer idem, maar zonder Foale, maar met:
Jerry M. Linenger.
geboorte in 1942 te Indianapolis – Indiana, van Dr Anthony Wayne ‘Tony’ England.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van Nasa 6-1967 groep.
Maakte ruimtevlucht als missiespecialist in STS 19/51F.
Verbleef 7,95 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot augustus 1988.
geboorte in 1949 te Charleston - South Carolina, van Frank Lee Culbertson Jr.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 10-1984 groep.
Maakte ruimtevlucht als
piloot in STS 38,
bevelhebber in STS 51 en
ISS expeditielid in STS 105(108).
Verbleef 143,62 dagen in de ruimte.
Maakte 1 ruimtewandeling van 5u05’.
Was astronaut tot augustus 2002.
selektie in 1992 van de ESA-2ladingspecialisten
Maurizio Cheli (Italië),
Jean-François Clervoy (Frankrijk),
Pedro Duque (Spanje),
Christer Fuglesang (Zweden),
Marianne Merchez (België),
Thomas Reiter (Duitsland).
Merchez zou op eigen verzoek uit de selektie stappen.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1958: de SU IGJ-satelliet Sputnik 3/D1;
in 1962: een VS fotospion KH-5;
in 1966: de NASA weersatelliet Nimbus 2(C);
in 1967: een SU navigatiesatelliet Tsiklon;
in 1974: een SU oceaanobservatie satelliet US-A en een fotoverkenner Zenit-2M en Zenit-4MK;
in 1976: de SU weersatelliet Meteor 1-25;
in 1979: een SU fotoverkenner Zenit-4MKM;
in 1980: een SU wetenschapssatelliet Orion;
in 1981: een VS geheime testsatelliet NOVA I;
in 1985: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1986: een SU ELINT satelliet Tselina-D;
in 1987: de VS militaire satellieten USA 22/NOSS 8, USA 23/NOSS 10a, USA 24/NOSS 10b en
USA 25/NOSS 10c;
in 1988: een SU ELINT satelliet Tselina-2;
in 1990: de SU militaire waarnemer Kometa n°12;
in 1996: de communicatiesatellieten Amos 1 (IL) en Palapa C2 (ID);
in 1997: een SU militaire satelliet DON;
in 1998: het MIR cargoschip Progress-M39.
in de rand:
- In 1960 zou volgens geruchten Korabl-Sputnik 1 bemand geweest zijn met een cosmonaut, die als gevolg van een verkeerde orientatie van de capsule in een hogere baan terecht kwam en in de dampkring verging op 15 oktober 1965.
- In 1961(of 1962) zouden op 15 mei twee cosmonauten, waaronder een vrouw, overleden zijn in een 2-zits capsule in de ruimte. Dit gerucht ontstond na ontvangst door Italiaanse radio-amateurs van flarden van communicatie.
In dit verband worden nog maar eens Pjotr Dolgov en Alekseyevich Belokonev genoemd. (zie ook 2 en 4 februari, 9 maart en 25 april)
- Tijdens de 4de omloop van Mercury Atlas 9 wordt de stem van Cooper boven Hawaii overschreeuwd door een andere “onverstaanbaar en in een onbekende taal”.
Op 16 mei, tijdens de 15de omloop, rapporteerde astronaut Cooper de nadering van een schijfvormig groen object met een rode staart. Radarstations in Australië namen het object waar. Het vloog van oost naar west, de tegenovergestelde richting van de meeste kunstmanen in die tijd. Cooper zou het moeilijk gehad hebben deze waarneming te verwerken en werd vroeger dan voorzien teruggehaald.
Na de landing mochten de verslaggevers hierover geen vragen stellen; NASA zou later een mededeling doen.
De officiële verklaring van de NASA was dat er ‘niets ongewoons’ was voorgevallen.
- Tijdens de missie van Atlantis STS 84 zou er een niet herkend voorwerp op beeldmateriaal waargenomen zijn. Ook ontstonden er geruchten in verband met de studie van komeet Hale-Bopp door de astronauten.
lancering in 1973 vanaf Cape Canaveral LC39A, van het VS ruimtestation Skylab.
Skylab (SL) is een ruimtestation in een baan om de aarde, bestaande uit oa de aanmeeradaptor (MDA), de luchtsluis (AM), de instrumenteneenheid (IU) en de verblijfplaats voor de bemanning (OWS).
De buitenzijde was voorzien van instrumenten waaronder een camera. Het ophalen en installeren van de film hiervoor werd gedaan door de astronauten tijdens een buitenaktiviteit of EVA (Extravehicular Activity). De verblijfplaats voor de bemanning was een aangepaste Saturn 4B rakettrap, geschikt voor een drie-persoons bemanning gedurende maximaal 84 dagen.
Het station werd achtereenvolgens bemand van 25 mei tot 22 juni 1973, van 28 juli tot 25 september 1973, en tenslotte van 16 november 1973 tot 8 februari 1974.
(afbeelding: het station in een baan om de aarde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1973-027A
Norad ID: 6633
Lanceertuig: Saturn V – SA513
Massa: 90600 kg.
vertrek in 1981 van het ruimteschip Soyuz 40 (Norad ID: 12455 – roepnaam ‘Dnepr’), naar het Soviet ruimtestation Salyut 6.
Deze cosmonauten zullen er de laatste koppeling met dit ruimtestation uitvoeren als 16de expeditie. Deze 8-daagse missie betekende het einde van de eerste fase van het Intercosmos programma. In totaal waren er tussen 1978 en 1981 negen Intercosmos missies.
De hoofdtaak van Prunariu bestond uit de studie van het aards magnetisch veld en observatie van Roemenië van uit de ruimte.
De inzittenden zijn:
Leonid I.Popov, gezagvoerder,
Dumitru D.Prunariu, wetenschapper - Roemenië.
geboorte in 1952 te Flint – Michigan, van Donald ‘Don’ Ray McMonagle.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 12-1987 groep.
Maakte ruimtevlucht als
missiespecialist in STS 39,
piloot in STS 54 en
bevelhebber inSTS 66.
Verbleef 25,23 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot juli 1997.
geboorte in 1957 te Lockport - New York, van William George Gregory.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van NASA 13-1990 groep.
Maakte ruimtevlucht als piloot in STS 67.
Verbleef 16,63 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot juli 1999 en bleef aktief in de ruimtevaart.
geboorte in 1964 te Burlington – Iowa, van James McNeal (Vegas) Kelly.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van NASA 16-1996 “The Sardines”.
Maakte ruimtevlucht piloot in STS 102 en STS 114.
Verbleef 26,72 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot december 2010.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1966: een VS fotospion KH 7 en de militaire satelliet OPS 6785;
in 1980: een SU doelsatelliet Taifun-1B;
in 1981: de SU weersatelliet Meteor 2-07;
in 1982: een SU oceaanobservatie satelliet US-A;
in 1984: een SU militaire waarnemer Terilen;
in 1986: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1991: de NASA/NOAA weersatelliet NOAA 12;
in 1992: de ID communicatiesatelliet Palapa B4;
in 1995: de VS militaire satelliet USA 110;
in 1997: een SU militaire waarschuwer Oko.
experimenten met dieren:
- In 1956 is er de sub-orbitale vlucht van een R-1E (SU) met een hond in de neuscapsule, tot vermoedelijk 100 km hoogte. Over het resultaat hiervan heb ik geen gegevens.
in de rand:
- Tijdens hun verblijf in Salyut 6 zouden de cosmonauten van Soyuz 40 een onbekend voorwerp waargenomen hebben dat hen eerst op 800 m afstand vergezelde, om later tot op 100 m te naderen. Ze omschreven het voorwerp als bolvormig met ‘ramen’, metaalachtig en ‘bemand’.
De cosmonauten zouden de waarneming gefilmd hebben.
vertrek in 1982 van het ruimteschip Soyuz T5 (Norad ID: 13173 – roepnaam ‘Elbrus’), naar het Soviet ruimtestation Salyut 7.
De cosmonauten Berezovoi en Lebedev zijn de eerste vaste bezetting van dit station. Ze zullen na 210 dagen terugkeren met Soyuz T7 welke op 19 augustus Popov, Serebrov en Savitskaya voor een 8-daags bezoek naar het station bracht.
Op 30 juni begeven Berezovoi en Lebedev zich naar buiten voor de eerste aktiviteit uit Salyut 7. Eerst plaatsen ze onderzoeksmonsters op de buitenzijde van het station en nemen ze specimen terug die blootgesteld waren aan de ruimte. Later test Lebedev manieren uit voor montagewerkzaamheden met oa een apparaat voor het bevestigen van bouten.
Tijdens deze missie wordt een 28 kg lichte satelliet voor radio-amateurs in de ruimte gezet.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Anatoli N.Berezovoi, gezagvoerder,
Valentin V.Lebedev, vluchtingenieur;
bij de landing:
Leonid I.Popov, gezagvoerder,
Alexander A.Serebrov, vluchtingenieur,
Svetlana Y.Savitskaya, wetenschapster.
geboorte in 1942 te Iskandar – Uzbekistan, van Vladimir Aleksandrovich Dzhanibekov.
Russische piloot/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht 5-1970 groep.
Maakte ruimtevlucht als gezagvoerder in Soyuz 27(26), Soyuz 39, Soyuz T6, Soyuz T12 en Soyuz T13.
Verbleef 145,67 dagen in de ruimte.
Maakte 2 ruimtewandelingen - samen 8u35’.
Was cosmonaut tot 24 juni 1986.
geboorte in 1956 te Yurmala – Letland, van Aleksandr Yuryevich Kaleri.
Russische ingenieur/cosmonaut.
Lid van Energia Ingenieur 7-1984 / NPOE 6 groep.
Maakte ruimtevlucht als
vluchtingenieur in Soyuz TM14, Soyuz TM24 en Soyuz TM30; en
gezagvoerder in Soyuz TMA3 en Soyuz TMA01M.
Verbleef al 769,21 dagen in de ruimte.
Maakte al 5 ruimtewandelingen - samen 22u28’.
geboorte in 1957 te Creusot, van Claudie Haigneré (Geboren André-Deshays).
Franse ingenieur/astronaute – Bioloog.
Huwde astronaut Jean-Pierre Haigneré.
Lid van CNES 2-1985 en EAC-1999 selektie.
Maakte ruimtevlucht als
wetenschapster in Soyuz TM24(TM23) en
vluchtingenieur in Soyuz TM33(TM32).
Verbleef 25,60 dagen in de ruimte.
Was astronaute tot 18 juni 2002.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1964: de VS Apollo TA/BP12 test;
in 1969: een SU fotoverkenner Zenit-2;
in 1976: de VS communicatiesatelliet Comstar 1(1A);
in 1978: de VS militaire navigatiesatelliet Navstar 02/NDS 2;
in 1979: het Saljut 6 cargoschip Progress 6;
in 1987: een SU fotoverkenner Oblik en een ELINT satelliet Tselina-2;
in 1988: het MIR cargoschip Progress 36;
in 1993: de VS militaire satelliet USA 91;
in 1998: de NASA/NOAA weersatelliet NOAA 15/POES 15.
lancering in 1973 vanaf Baikonur LC81/23, van het Soviet ruimtestation DOS 3.
DOS 3 moest het derde ruimtestation van de Soviet Unie worden in het Salyut programma.
Als gevolg van fouten in het besturingssysteem, en reeds buiten het bereik van de controle op de grond, liet DOS 3 haar stuurraketjes werken tot alle brandstof verbruikt was en het verhogen van haar baan tot de gewenste hoogte onmogelijk werd.
Aangezien het ruimtevaartuig al in een baan om de aarde was en al door de westerse radar waargenomen, werd de lancering door de Soviets vermomd als "Kosmos 557".
Het tuig verbrandde een week later in de atmosfeer van de aarde en werd pas later als een Salyut station geopenbaard.
(afbeelding: grafische voorstelling van het geplande station met een Soyuz)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1973-026A
Norad ID: 6498
Andere naam: Kosmos 557
Lanceertuig: Proton-K 284-01
Massa: 19400 kg.
selektie in 1990 van de
TsPK-11cosmonauten:
Salizhan Sharipov,
Sergei Vozovikov,
Sergei Zalyotin;
GKNII-4staatswetenschappers:
Valery Maksimenko,
Aleksandr Puchkov,
Nikolay Pushenko;
KKSZhjournalisten:
Aleksandr S.Andryushkov,
Valeri V. Baberdin,
Yuri Y.Krikun,
Pavel P.Mukhortov,
Svetlana O.Omelchenko,
Valeri Y.Sharov;
MGAburgerspecialist:
Talgat Musabayev;
MAPcosmonaut:
Vladimir G.Severin.
Enkel Sharipov, Zalyotin en Musabayev maakten een ruimtevlucht.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1966: een SU meteor weersatelliet test;
in 1978: de ESA communicatie testsatelliet OTS 2;
in 1982: een VS fotospion KH9 en de geheime satelliet 1982-41A;
in 1984: een SU militaire navigatiesatelliet Parus en een fotoverkenner Zenit-6;
in 1987: de SU communicatiesatelliet Gorizont 14;
in 1993: zes SU militaire communicatiesatellieten Strela-3;
in 1997: de CN communicatiesatelliet Dong Fang Hong 3.
test in 1960 op Wallops Eiland LA1, van de Mercury capsule SC1.
Het doel van de test is de redding op het lanceerplatform, door het omhoog schieten van de capsule in een noodsituatie met behulp van de ontsnappingstoren (door de VS “Beach Abort” genoemd). Hierbij worden het gedrag van de capsule, het parachutesysteem en de bergingsoperatie uitgeprobeerd.
De mercury capsule bereikt 775 m hoogte en komt zoals voorzien per parachute omlaag.
De test wordt als succesvol genoteerd.
(afbeelding: begin van de test)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Andere namen: Freedom 7, Beach Abort
Lanceertuig: ontsnappingsraket
Massa: 1250 kg.
lancering in 1965 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-6 N°10/Luna 5.
De maansonde E-6-10 wordt gelanceerd met de bedoeling een camera-module (ALS E-6 N°10 SA)
zacht te laten landen op de maanbodem.
Op 12 mei weigert de remraket dienst, zodat Luna 5 crasht in de Wolkenzee, als 2de Sovietsonde
die de maan raakt. Als inslagplaats wordt oorspronkelijk 31°Z-8°W bepaald, om later 8°N-23°W
te worden. De inslag veroorzaakt een stofwolk die gedurende 10 minuten zou waargenomen zijn in het observatorium van Rodeswich, Duitsland.
(afbeeldingen: een model van deze sonde en de plaats van de impact op de maan)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1965-036A
Norad ID: 1366
Lading: ALS E-6 No.10 SA
Lanceertuig: Molniya 8K78M U103-30
Massa: 1474 kg.
lancering in 1971 vanaf Cape Canaveral LC36A, van de VS ruimtesonde Mariner 8.
Mariner 8 moest vanuit een polaire marsorbit metingen verrichten van de poolkappen.
Hiertoe had de sonde 2 TV-camera’s aan boord, alsmede instrumenten voor studie van de atmosfeer.
Kort na de lancering begint de bovenste trap met de lading te schommelen. De vluchtleiding slaagt er niet in om het tuig onder kontrole te krijgen en door brandstofhapering valt de motor stil. De ruimtesonde was dan al sterk afgeweken van het beoogde trajekt.
De resterende combinatie valt van 92km hoogte naar de aarde terug.
(afbeelding: een model van een gelijkaardige sonde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Andere naam: Mariner 71H
Lanceertuig: Atlas SLV-3C Centaur AC-24
Massa: 366 kg.
geboorte in 1931 te Longmond – Colorado, van Vance DeVoe Brand.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 5-1966 groep.
Maakte ruimtevlucht als
CM piloot in Apollo 18 en
bevelhebber in STS 5, STS 10/41B en STS 35.
Verbleef 31,09 dagen in de ruimte.
Was bij eerste koppelling van VS & Sovjet ruimtetuig op 17 juli 1975.
Was astronaut tot april 1992 en verlaat NASA in januari 2008.
geboorte in 1949 te Khvorostyanka – Kuybyshev, van Dr Oleg Yuryevich Atkov.
Russische medicus/cosmonaut.
Lid van Cardiologen-1977 groep.
Maakte ruimtevlucht als wetenschapper in Soyuz T10.
Verbleef 236,95 dagen in de ruimte.
Was cosmonaut tot oktober 1984.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: de VS militaire satellieten DASH 1, ERS 5 en 6, MIDAS 7 en het Westfordexperiment;
in 1967: de VS militaire satelliet Hitchhiker 14 en een fotospion KH-4B;
in 1990: de VS experimentele satellieten Maqsat 1 en 2;
in 1994: de VS detektie testsatelliet MSTI 2;
in 1998: de VS militaire satelliet USA 139.
in de rand:
- Tijdens de tests met onbemande Mercury capsules waren de voorbereidingen voor bemande vluchten volop aan de gang.
Zo oefenden de 7 Mercury-astronauten vanaf maart 1960 in het verlaten van de capsule in volle
zee van de Golf van Mexico. Ook ondergingen ze centrifugetests in het Medisch Laboratorium van de NASA in Johnsville, Pa.
vertrek in 1992 van de ruimtependel Endeavour STS 49 (Norad ID: 21963), voor een 9-daags verblijf in aardorbit.
Bij deze vlucht zijn voor het eerst vier buitenaktiviteiten (EVA) voorzien – waarvan één van 8u29min, de langste tot dan - en zullen er tegelijkertijd drie astronauten buiten de pendel werken.
De hoofdopdracht is het vangen en terugplaatsen van de communicatiesatelliet Intelsat VI-F3, welke bij de lancering in 1990 strandde in een foute baan. Daarbij wordt voor het eerst een motor bevestigd aan een werkende satelliet.
Beknopt overzicht van de buitenaktiviteiten:
- op 10 mei trachten Thuot en Hieb zonder resultaat Intelsat VI te grijpen;
- op 11 mei doen ze een tweede poging, weer tevergeefs;
- op 13 mei slagen ze er met de hulp van Akers toch in Intelsat VI vast te houden en de nodige aanpassingen te doen;
- op 14 mei tenslotte oefenen Akers en Thornton technieken om in de ruimte afzonderlijke elementen samen te voegen, als voorbereiding op de bouw van het geplande ISS ruimtestation.
De inzittenden zijn:
Daniel C.Brandenstein, bevelhebber,
Kevin P.Chilton, piloot,
Pierre J.Thuot, missiespecialist,
Kathryn C.Thornton, missiespecialist,
Richard J.Hieb, missiespecialist,
Thomas D.Akers, missiespecialist,
Bruce E.Melnick, missiespecialist.
geboorte in 1959 te Chattanooga – Tennessee, van Dr Tamara ‘Tammy’ Elizabeth Jernigan.
Amerikaanse missiespecialist/astronaute – Astronome.
Huwde astronaut Jeff Wisoff.
Lid van Nasa 11-1985 groep.
Maakte ruimtevlucht als missiespecialist in STS 40, STS 52, STS 67, STS 80 en STS 96.
Verbleef 63,06 dagen in de ruimte.
Maakte 1 ruimtewandeling van 7u55’.
Was astronaute tot september 2001.
selektie in 1967 van de TsPK(VVS)-4cosmonauten
Vladimir Alekseyev,
Vladimir Beloborodov,
Mikhail Burdayev,
Sergei Gaydukov,
Vladimir Isakov,
Vladimir Kovalyonok,
Vladimir Kozelsky,
Vladimir Lyakhov,
Yuri Malyshev,
Viktor Pisarev,
Nikolai Porvatkin,
Mikhail Sologub.
Hiervan zullen alleen Kovalyonok, Lyakhov en Malyshev in de ruimte vertoeven.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: de AT&T communicatiesatelliet Telstar 2;
in 1965: een SU fotoverkenner Zenit-2;
in 1968: een SU navigatiesatelliet Tsiklon;
in 1971: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;
in 1975: de CA communicatiesatelliet Anik A3/Telesat 3 en de VS wetenschapssatelliet
Explorer 53/SAS 3;
in 1980: een SU fotoverkenner Zenit-6;
in 1981: een SU militaire communicatiesatelliet Strela-2;
in 1983: een SU oceaanobservatie satelliet US-P;
in 1984: het Saljut 7 cargoschip Progress 21;
in 1990: een SU militaire waarnemer Kobal't;
in 1998: de VScommunicatiesatelliet Echostar 4 en een SU militaire waarschuwer Oko.
in de rand:
- Telstar 2 werd met veel tamtam op 7 mei 1963 gelanceerd. De satelliet functioneerde perfect tot hij op 16 juli 1963 plotseling de geest gaf; om op 12 augustus al even plotseling weer tot leven te komen.
Doren Mitchell van Bell-Laboratories, waar Telstar 2 vervaardigd werd, zei: “Er is geen enkele aanwijzing voor de oorzaak van de hapering; maar het zou een meteoriet geweest kunnen zijn.”
Na weken lang "dood" te zijn geweest kwam de satelliet dus weer in actie. Zo maar.
sub-orbitale sprong in 1961 van de ruimtecapsule Mercury Redstone 3.
Minder dan een maand na Soviet cosmonaut Yuri Gagarin wordt Alan Bartlett Shepard Jr.
als 1ste VS astronaut de ruimte ingeschoten voor een 15 minuten durende suborbitale
vlucht. Hij demonstreerde voor het eerst dat de mens in gewichtloze toestand een ruimtevaartuig onder kontrole kan houden. Door gebruik te maken van gasstromen bediend door een hendel, liet hij zijn capsule afwijkingen tot 20° maken tov de baanbeweging.
Shepard’s capsule vliegt zowat 180 km hoog, bereikt een snelheid van 8200 kmpu en komt
480 km van de lanceerplaats neer.
De inzittende is:
Alan B.Shepard, Jr.
geboorte in 1960 te Binghampton - New York, van Douglas Harry Wheelock.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van NASA 17-1998 “The Penguins”.
Maakte ruimtevlucht als
missiespecialist in STS 120 en
ISS expeditielid in Soyuz TMA19.
Verbleef al 178,40 dagen in de ruimte.
Maakte al 6 ruimtewandelingen – samen 43u30’.
geboorte in 1966 te Kunshan – Jiangsu, van Junlong Fei.
Chinese pilot/yuhangyuan.
Lid van China 1-1998 selektie.
Maakte ruimtevlucht als bevelhebber in Shenzhou 6.
Verbleef al 4,81 dagen in de ruimte.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1967: de UK/VS wetenschapssatelliet Ariël 3;
in 1971: de VS militaire satelliet DSP 2/IMEWS 2;
in 1972, 1973, 1976 en 1977: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1978: een SU fotoverkenner Zenit-2M;
in 1982: een SU ELINT satelliet Tselina-D;
in 1987 en 1989: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1990: het MIR cargoschip Progress-M4;
in 1996: het MIR cargoschip Progress-M31;
in 1997: vijf communicatiesatellieten Iridium;
in 1999: de KR telecomsatelliet Orion 3.
in de rand:
- Alan Shepard leed na zijn ruimtesprong in Mercury Redstone 3 aan evenwichtsstoornissen die achteraf genazen, zodat hij in mei 1969 als commandant van Apollo 14 terug de ruimte in kon.
De Mercury ‘Space Craft 7’ capsule staat opgesteld in de VS Marine Academie, College of
Medicine, Anapolis, MD.
- Had NASA geen oor gehad naar de argumenten van Von Braun ivm de bedrijfszekerheid van
het Mercury-geheel, dan zou Alan Shepard al de MR-BD van 24 maart bemand hebben en zou hij zo Gagarin met 3 weken vooraf gegaan zijn in de ruimte; weliswaar niet in orbit.
lancering in 1967 vanaf Cape Canaveral LC13, van de VS ruimtesonde Lunar Orbiter 4.
Daar de drie voorgaande maanorbiters aan de vereisten voldaan hadden van in kaart brengen en keuze van eventuele Apollo landingsplaatsen, kreeg Lunar Orbiter 4 een meer algemene wetenschappelijke doelstelling.
De sonde kwam op 8 mei in een bijna polaire hoge maanbaan met een periode van 12 uur.
In totaal werd 97% van de naar ons gekeerde zijde van de maan gefotografeerd, in 419 hoge resolutie en 127 gemiddelde resolutie beelden.
(afbeeldingen: een model van deze sonde en een maanfoto door de sonde genomen)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1967-041A
Norad ID: 2772
Andere naam: Lunar Orbiter D
Lanceertuig: Atlas SLV-3 Agena D 5804
Massa: 386 kg.
vertrek in 1989 van de ruimtependel Atlantis STS 30 (Norad ID: 19968), voor een 4-daags verblijf in aardorbit.
Naast wetenschappelijk onderzoek, is het hoofddoel van deze missie het uitzetten van de ruimtesonde Magellan, wat al 6 uren 14 minuten na het vertrek van de pendel gebeurt.
De Magellan/Venus Radar Mapping sonde zal na een reis van 15 maanden, vanaf een baan om de plannet venus, het oppervlak ervan door middel van radarweerkaatsing in kaart brengen.
Het vertrek van de pendel was oorspronkelijk op 28 april gepland, maar moest nog maar eens uitgesteld worden wegens een probleem met één der hoofdmotoren.
De inzittenden zijn:
David M.Walker, bevelhebber,
Ronald J.Grabe, piloot,
Norman E.Thagard, missiespecialist,
Mary L.Cleave, missiespecialist,
Mark C.Lee, missiespecialist.
geboorte in 1956 te Mansfield – Ohio, van Michael Landon Gernhardt.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van NASA 14-1992 “The Hogs”.
Maakte ruimtevlucht als missiespecialist in STS 69, STS 83, STS 94 en STS 104.
Verbleef 43,29 dagen in de ruimte.
Maakte 4 ruimtewandelingen - samen 23u16’.
Was astronaut tot augustus 2001 en bleef aktief in de ruimtevaart.
geboorte in 1959 te Modena, van Maurizio Cheli.
Italiaanse missiespecialist/astronaut.
Huwde kandidaat astronaute Marianne Merchez.
Lid van ESA 2-1992 en NASA 14-1992 selektie.
Maakte ruimtevlucht als missiespecialist in STS 75.
Verbleef 15,74 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot 30 juni 1996 en bleef aktief in de ruimtevaart.
selektie in 1984 van de EOM ladingspecialisten
Michael L.Lampton,
Byron K.Lichtenberg.
De eigenlijke missie voor deze selektie werd afgelast na de ramp met de Challenger pendel.
Op 18 mei 1978 vormden deze twee astronauten al de Spacelab 1-groep.
Als reserve waren Chappell en Frimout geselekteerd, welke later met Lampton en Lichtenberg de Atlas-groep zullen vormen (hier afgebeeld).
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1976: de VS wetenschapssatelliet Lageos 1;
in 1979: de VS militaire communicatiesatelliet Fleetsatcom 2;
geboorte in 1925 te Boulder – Colorado, van Malcolm Scott Carpenter.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 1-1959 groep.
Maakte ruimtevlucht in mercury-atlas 7.
Verbleef 0,21 dagen in de ruimte.
Maakte eerste manuele terugkeer - 24 mei 1962.
Was astronaut tot 10 augustus 1967.
Overleed aan een beroerte op 10 oktober 2013, te Denver - Colorado.
geboorte in 1945 te Reutlingen, van Dr Ernst Willi Messerschmid.
Duitse ladingspecialist/astronaut.
Lid van DLR 1-1982 groep.
Maakte ruimtevlucht als ladingspecialist in STS 22/61A.
Verbleef 7,03 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot 6 november 1985.
selektie in 1996 van NASA-16 groep “The Sardines”
als piloten:
Duane G. Carey,
Stephen Frick,
Charles O. Hobaugh,
James M. Kelly,
Mark Kelly,
Scott Kelly,
Paul Lockhart,
Christopher Loria,
William Cameron McCool,
Mark L. Polansky;
als missiespecialisten:
David McDowell Brown,
Daniel C. Burbank,
Yvonne Cagle,
Fernando Caldeiro,
Charles Camarda,
Laurel Clark,
Michael Fincke,
Patrick G. Forrester,
John Herrington,
Joan Higginbotham,
Sandra Magnus,
Michael J. Massimino,
Richard Mastracchio,
Lee Morin,
Lisa Nowak,
Donald Pettit,
John L. Phillips,
Paul W. Richards,
Piers Sellers,
Heidemarie Stefanyshyn-Piper,
Daniel M. Tani,
Rex J. Walheim,
Peggy Whitson,
Jeffrey Williams,
Stephanie Wilson;
als internationale missiespecialisten:
Pedro Duque (Spanje),
Christer Fuglesang (Zweden),
Umberto Guidoni (Italië),
Steven MacLean (Canada),
Mamoru Mohri (Japan),
Soichi Noguchi (Japan),
Julie Payette (Canada),
Philippe Perrin (Frankrijk),
Gerhard Thiele (Duitsland).
Brown, Clark en McCool waren bemanningsleden van de laatste Columbia vlucht.
Mark en Scott Kelly zijn tweelingbroers, James Kelly is er geen familie van.
Loria nam door een kwetsuur geen deel aan zijn pendelmissie en maakte ook later geen vlucht.
Nowak kwam na haar vlucht met STS 121 in aanraking met het gerecht door een liefdeszaak met een medeastronaut en werd op 6 maart 2007 ontslagen door NASA.
vertrek in 1985 van de ruimtependel Challenger STS 17/51B (Norad ID: 15665), voor een 7-daagse vlucht in een baan om de aarde.
Deze missie heeft Spacelab-3 aan boord, zijnde de eerste vlucht van het ESA orbitaal laboratorium uitgerust voor experimenten met materialen, vloeistoffen ea; met daarin ook meerdere dieren, oa 2 aapjes en 24 knaagdieren waarvan het gedrag in gewichtloze toestand bestudeerd werd.
De minisatelliet NUSAT 1, ontwikkeld door de universiteiten van Weber en Utah, werd in de ruimte geplaatst. Deze is een voorloper van het nieuwe type satellieten:”klein, eenvoudig en goedkoop”, uitgerust als radartest voor de FAA.
De inzittenden zijn:
Robert F.Overmyer, bevelhebber,
Frederick D.Gregory, piloot,
Don L.Lind, missiespecialist,
Norman E.Thagard, missiespecialist,
William E.Thornton, missiespecialist,
Lodewijk van den Berg, ladingspecialist,
Taylor G.Wang, ladingspecialist.
geboorte in 1953 te Kirya – Chuvashia, van Nikolai Mikhailovich Budarin.
Russische ingenieur/cosmonaut.
Lid van Energia Ingenieur 10-1989 groep.
Maakte ruimtevlucht als
MIR expeditielid in STS 71(Soyuz TM21),
vluchtingenieur in Soyuz TM27, en
ISS expeditielid in STS 113(Soyuz TMA1).
Verbleef 444,06 dagen in de ruimte.
Maakte 8 ruimtewandelingen - samen 44u31’.
Was cosmonaut tot 7 september 2004.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1965: de VS wetenschapssatelliet Explorer 27 en een fotospion KH-4A;
in 1974: een SU aardobservatie satelliet Sfera en een fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1975: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-29;
in 1980: een SU technologiesatelliet US-A en militaire waarnemer Yantar-4K1;
in 1982: een SU oceaanobservatie satelliet US-P;
in 1992: een SU militaire waarnemer Kometa en de aardobservatie satelliet Resurs F14;
in 1998: een SU militaire satelliet Prognoz US-KMO.
in de rand:
- Op 29 april 1932 werd kandidaat-cosmonaut Dmitri Alekseyevich Zaikin geboren.
Hij werd geselekteerd in de Luchtmacht 1-1960 groep, maar is tijdens zijn opleiding voor Soyuz missies in 1968 op inaktief gezet wegens een maagzweer.
Hij was als militair tot 1987 trainingsingenieur in het Gagarin Cosmonautencentrum en werkte daarna als burger tot zijn pensioen in 1996 in de raketindustrie.
- De zevende Challenger vlucht kreeg aanvankelijk het nummer 51E, maar door het wachten op de TDRS-B satelliet als lading, werd deze missie geschrapt. De pendel werd dan aangepast aan de 51B lading en kreeg het nummer STS 17/51B.
