Zaterdag 14 november 2015.

Geleide natuurtocht van Berendrecht - Opstal naar Heide.

Een natuurverkenning door Grenspark de Zoom of De Brabantse Wal en de Kalmthoutseheide.

Deze rijk geschakeerde tocht van ± 4 uur gaat langs de Ruige heide, Stoppelbergen, Pannenhoef, Putseweg, Beukenlaan, Houtduinen, Kraaienberg, Kriekelareduinen en Kriekelaarsven, Mont Noir, Steertse heide, Nolse duinen, Drieling vennen, Stappersven, Keetheuvel, Vossenbergen, Putse Moer, natuurcentrum De Vroente en tenslotte treinstation Heide.

Trein Gent Sint-Pieters om 08:16 u.

Antwerpen Rooseveltplaats: om 9 u 54 met De Lijn bus 772 naar Berendrecht, halte Opstal.

Berendrecht - Opstal, ligt op de grens tussen het heidelandschap en het polderlandschap. De overgang tussen heide- en polderlandschap vormt een steile rand of zoom, ook wel de Brabantse Wal genoemd. Deze steile rand vindt zijn ontstand in de laatste ijstijd (15- tot 10-duizend jaar geleden). Door uitschuring van de Schelde ontstonden westelijk de lagere gelegen Scheldepolders en vormen een overgang van ±20m. met de hogergelegen oostelijke gelegen zandgronden van het Kempisch Plateau.

De Zoom of Brabantse Wal is hier op deze plaats nog duidelijk te zien, maar de wal wordt steeds minder goed zichtbaar door de bebouwing langs de straat die de doorkijk belemmerd.

Startplaats: bushalte Opstal te Berendrecht.

Het Grenspark De Zoom dankt zijn naam aan de landsgrens België-Nederland die dwars door het gebied loopt en het kleine riviertje De Zoom.
De officiële grens kwam er pas in 1843.
Het riviertje de Zoom ontspringt aan de noordkant van de Kalmthoutse Heide, in het veengebied De Nol en uitmondt in de haven in Bergen op Zoom. Het riviertje had een belangrijke functie in de West-Brabantse waterlinie (1583-1840) ter bescherming door inundatie tegen Spaanse aanval in de 17e eeuw.
Het gebied kende eeuwen een gezamenlijke geschiedenis.

Wij starten de tocht aan de bushalte Opstal.

Aan de bushalte keren wij enkele meters terug en nemen dan 1ste straat links, Monnikenhofstraat. Op het einde van die straat (260m) gaan wij naar rechts (ook Monnikenhofstraat) en komen na 250m. in de voetgangerstunnel onder de Havensnelweg. Na de tunnel volgt onmiddellijk een haakse bocht naar links en na 750m. bereiken wij de Steenovenstraat die wij naar links volgen over 350m. en nemen dan rechts de Keyzerstraat tot op het einde (200m.).

Op het einde van de Keyzerstraat vervolgen wij naar rechts en Links bemerken wij de Ruige Heide.

Na 250m. bereiken wij de Scheiddreef.

De Ruige heide is een kleine natuurgebied maar toont goed wat een droog heideland inhoudt. Het heeft een grote verscheidenheid aan leven. Dit doordat de heide hier niet overal eenzelfde ontwikkelen doormaakte, het is een patroon van heide, bossen, stuifduinen en vergrassing.

Aan de Scheiddreef nemen wij links het lange rechte mooie bospad.

De Scheidreef volgt ongeveer de rand van de Brabantse Wal.

Op de hoek van de Scheidreef, oude weg Zandvliet - Putte staat GP260
Deze grenspaal duidt een hoek naar het noorden aan.
GP260 is ook het grenspunt tussen de Berendrecht en Zandvliet (B), en Putte (NL).

De grenspalen en grenstenen in de Scheidreef markeren de grens tussen België en Nederland.

Een bijzondere grenscommissie legde in 1894 de grens nabij GP260 nauwkeuriger vast. Men besloot toen ook om 2 extra grensstenen (GS260a GS260b) te plaatsen om de grens aan te duiden. Op de kop van de grensstenen staan de letters B en N.

GP261 zien wij staan aan het kleine beekje De Rhijn.
GP262 staat aan de Asberg is het grenspunt, Zandvliet (B) en Putte en Ossendrecht (NL).
GP263 staat op de kruising van de wegen Ossendrecht naar Putte en van Zandvliet naar Ossendrecht.
Aan GP264 maakt de grens een rechte hoek naar het westen toe en loopt langs de Kabeljauwbeek naar de Schelde.
De meeste bossen in de omgeven werden aangeplant in de 19de eeuw voor de houtproductie. De halfopen structuur is daar een kenmerk van.

Wij volgen de prachtige Scheidreef tot GP263 dat is ± 2000m.

Aan GP263 en de Zandvlietseweg gaan wij naar rechts en volgen rechtdoor over ongeveer 300m.

Aan een meervoudige splitsing Plaatssluis, nemen wij recht het zandpad Plaatssluis.

Rechts het zandpad Plaatsluis.

Na 850m. bereiken wij links Het Geleg maar gaan rechtdoor en nemen 400m verdere een haakse bocht naar links, langsheen het bos tot aan een T splitsing en Pannenhoef. Hier vervolgen wij maar rechts en komen na 400m. aan de Politieacademie Ossendrecht.
Nog eens 600 m. verder komen wij op een hoofdweg, De Putseweg.

De Putseweg, steken wij over en volgen naar links.

Deze nogal tamelijk rustige weg volgen wij over ongeveer 350m. en gaan dan rechts de prachtige Beukenlaan in.

De Beukenlaan met vooraan een kleine parking.

Wij gaan de Beukenlaan in en komen na 350 m. aan de merktekens van de Kalmthoutse Heide.
Wij vervolgen nu naar rechts het wandelpad Haas (Roodschild met een Haas).
Dit wandelpad zigzagt door een bosrijkgebied en wij bereiken na 1800 m. een verbindingswandelpad die wij naar rechts volgen.

Aan een tijdje bemerken aan onze linkerzijde het Groote Meer.

De Groote Meer is een stuifzandgebied dat vanaf 1830 beplant werd voor de houtproductie. Het toont een hoogteverschillen van 12 tot 26 meter boven NAP. Het omvat twee vennen, Groote Meer en Kleine Meer.

De Groote en Kleine Meer zijn reeds in 1623 in een document vernoemd.

Heide herstel door afgraving. In 2006 werd hier met natuurherstel begonnen, waarbij een deel van het productiebos werd gekapt om stuifzand weer een kans te geven en de heidegebieden aan beide zijden van de grens weer met elkaar te verbinden. Ook wordt getracht de daling van het grondwaterpeil tegen te gaan en de bodemverrijking een halt toe te roepen.

Aan de merktekens van het wandelpad Mier zijn wij aan de Kraaienberg.

De uitkijktoren van het Kraaienberg natuurcentrum.

Wij volgen nu het wandelpad Mier langs de Kriekelareduinen en het Kriekelaarsven.

Het Kriekelaersven.

Een stevige regenbui op de Kriekelareduinen geeft het landschap onmiddelijk een ruwer uitzicht.

Aan het Kriekelaarsven gaan wij links mee met het Mierpad en lopen nu 500m. pal op de grens Nederland – België.

Wanneer het pad na een 200m. links afslaat, gaan wij rechtdoor. Zo een 200m verder maken een haakse bocht naar recht en komen langs de Mont Noir en ontmoeten wij links het wandelpad Hagedis.

Hier begint het Hagedispad, en vormt een linker en rechter afslag. wij nemen het rechtse pad en blijven dit volgen over ongeveer 1000m.

Bij een T vormige splitsing draait Hagedis naar links en recht zien wij de twee zwarte voetjes van een verbindingswandelpad. Dit pad volgen wij nu 1200m. rechtdoor.

Links van ons: Biezenkuilen en rechts het Drielingenven.

Aan een T vormige splitsing gaan wij rechts tussen het Drielingvennen en het Stappersven.

Na 1100m. komen wij aan Keetheuvel en nemen daar het wandelpad Duin naar rechts.

Wij wandelen langs het Mugge piske en Langven en komen samen met het wandelpad Schaap.

Vanaf hier gaat het wandelpad Duin bijna in rechte lijn naar het natuur en milieucentrum De Vroente.

Wij blijven ongeveer 3200m op wandelpad Duin.

NCE De Vroente aan de Putsesteenweg.

De bezoeker vindt in de Vroente een tentoonstelling over de Kalmthoutse Heide, boeiende informatie over de verschillende biotopen en het leven in het gebied. Iedereen is er welkom.

Bij het verlaten van De Vroente gaan wij onmiddellijk recht lang het gebouw heen en komen op een rechtlijnige zandweg die wij rechtuit blijven volgen tot aan het station van Heide.

Wij dwarsen o.a. de Koningin Astridlaan, de Antoinette Preterlaan en komen in de Guido Gezelle die wij volgen tot aan het treinstation van Heide.

Station Heide en het oorlogsmonument.

De twee beelden aan het station van Heide zijn een Canadees militair (links) en Eugene Colson (rechts) die op elkaar toestappen. Eugene ‘Harry’ Colson (Charleroi, 1913-†Antwerpen, 2000), was voor de WO II kapitein ter lange omvaart.

De haven van Antwerpen was van levensbelang voor geallieerden op het einde van WOII. Dank zij de samenwerking van Canadese troepen en een verzetsbeweging van 600 dokwerkers onder leiding van Kolonel Eugene Colson, bijgenaamd "Harry" konden de haveninstallaties grotendeels gevrijwaard worden.

Na een mooie tocht, zon in de voormiddag, later wat druilig weer en regen konden wij nog even genieten van een heerlijke appeltaart en een warme chocoladedrankje.

Bristo cremerie Monida.

Terugreis met de trein naar Gent Sint - Pieters om 17:47 u.

En Cicero wist het al lang geleden.